Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 87

જણાવ્યા મુજબ અવિત્ જ શિત્ – પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલો જે ૩ તેના કારણે થયેલો જે વૃ ધાતુનો જ્ઞ તેને ૩ આદેશ થાય છે. તેથી ૢ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ + તિર્ આ અવસ્થામાં તિર્ ની પૂર્વે ૩ પ્રત્યય. ઋ ને ગુણ ઞ ્ આદેશ. તેમજ ‘૩ – નો: ૪-૩-૨’થી ૩ ને ગુણ ો આદેશ...વગેરે કાર્ય થવાથી ìત્તિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં વિદ્-શિત પ્રત્યય પરમાં હોવાથી તેનાથી પૂર્વે રહેલા ૩ ના કારણે થયેલા પણ હ્ર ધાતુના મૈં ને આ સૂત્રથી ૩ આદેશ થતો નથી. અર્થ - તે કરે છે. ટા
श्नाऽस्त्यो र्लुक् ४।२।९० ॥
અવિત્ - શત્ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા TM પ્રત્યયના અને અર્ ધાતુના જ્ઞ નો લોપ થાય છે. હ્રધ્ ધાતુને તર્ પ્રત્યય. ‘હ્રધાં સ્વરા૦ ૩-૪-૮૨’થી ધ્ ની પૂર્વે ન [7] પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ન પ્રત્યયના ૪ નો લોપ. રુન્ધુ + તમ્ આ અવસ્થામાં ‘અથશ્વેતુ॰ ૨-૧-૭૯’થી તમ્ ના સ્ ને ર્ આદેશ. ‘પ્લુટો ધ્રુટિ ૧-૩-૪૮’થી રુન્ધુ ના ધ્ નો લોપ...વગેરે કાર્ય થવાથી રુન્ધ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તેઓ બે રોકે છે. અર્ ધાતુને વર્તમાનાનો ત ્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી અર્ ધાતુના અઁ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી સ્ત: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તેઓ બે છે. અત નૃત્યેવ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અવિત્ – શિત્ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા અર્ ધાતુના અને જ્ઞ પ્રત્યયના સ
:
૮૨