Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
ધાતુના અને ૪ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી માય આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ -- ઉપાડે છે. અત્યાદ્રિવિતિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અવ્યવહિત પરમાં ત્યાદ્રિ પ્રત્યય હોય જ નહીં તો શિત્ પ્રત્યયની પૂર્વે રહેલા જન્મ 3 અને યક્ ધાતુના અન્યવણને છ આદેશ થાય છે. તેથી મેં ધાતુને ‘ચનાદેવ ૨-૪-૬” થી વિહિત યક્ પ્રત્યયનો વહુન્ન નુ રૂ-૪-૨૮' થી લોપ. “સત્ય ૪-૨-૩ થી નમ્ ધાતુને કિત્વ. અભ્યાસમાં ‘ચના ૪-૨-૪૪' થી અનાદિ વ્યવનનો લોપ. “દોર્નર ૪-૨-૪૦” થી અભ્યાસમાં ને ન આદેશ. મુરતોડનુ૪-૨-૧?” થી ૪ ની પરમાં [E] નો ગમ... વગેરે કાર્ય થવાથી ગતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં સામ્ ધાતુની અવ્યવહિત પરમાં તિવ્ પ્રત્યય હોવાથી તસ્વરૂપ શિત્ પ્રત્યયની પૂર્વે રહેલા અન્ ધાતુના ને આ સૂત્રથી $ આદેશ થતો નથી. અર્થ - વારંવાર જાય છે.ઉદ્દા
वेगे सर्ते व् ४।२।१०७॥
વેગ અર્થ ગમ્યમાન હોય ત્યારે, અવ્યવહિત પરમાં તિ વગેરે પ્રત્યય ન હોય તો શિત્ પ્રત્યયની પૂર્વે રહેલા કૃ ધાતુને થાત્ આદેશ થાય છે. ધાતુને વર્તમાનામાં તિવુ પ્રત્યય. તિવુ ની પૂર્વે ‘ર્થન રૂ-૪-૭૨ થી શ૬ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ધાતુને થાવું આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી થાવતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - દોડે છે. લેઇ તિ શિક્?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ વેગ અર્થ
