Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
उपान्त्ये ४|३|३४||
નામીસ્વર ઉપાન્ય છે જેમાં એવા નામ્યપાન્ત્ય ધાતુની પરમાં રહેલા અનિટ્ સનું પ્રત્યયને વિદ્ ભાવ થાય છે. મિવુ ધાતુને ‘તુમĒ૦ ૩-૪-૨૧’થી સન્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી સન્ પ્રત્યયને વિદ્ ભાવ થવાથી તેની પૂર્વેના નામુપાન્ય મિર્ ધાતુના રૂ ને ‘નયોરુવા૦ ૪-૩-૪’થી ગુણ આદેશ થતો નથી. ‘સન્ય૬ ૪-૧-૩’થી મિલ્ ધાતુને હિત્વ. ‘વ્યન્નન૦ ૪-૧૪૪'થી અભ્યાસમાં અનાદિવ્યજ્જન ૐ નો લોપ. ‘દ્વિતીય૦ ૪૧-૪૨’થી અભ્યાસમાં મૈં ને ૬ આદેશ. ‘અયોજે૦ ૧-૩૫૦'થી મિતુ ના ૐ ને તે આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી નિમિત્કૃતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ભેદવાની ઇચ્છા કરે છે. ।।૨૪।
सिजाशिषावात्मने ४ | ३ |३५॥
નામીસ્વર ઉપાન્ય હોય તો તે ધાતુથી પરમાં રહેલા આત્મનેપદના વિષયભૂત અનિત્તિવ્ (સ) અને આશિર્ વિભક્તિના પ્રત્યયને વિદ્ ભાવ થાય છે. મિદ્ ધાતુને અદ્યતનીનો ત પ્રત્યય. તેની પૂર્વે ‘સિનદ્ય૦ ૩-૪-૫૩’થી સિવ્ (૬) પ્રત્યય. આ સૂત્રથી તાદૃશ સિન્દ્ પ્રત્યયને વિદ્ ભાવ થવાથી ઉપાન્ય રૂ ને ‘તપોર૦ ૪-૩-૪’થી પ્રાપ્ત ગુણ ૬ આદેશ
૧૪૯
