Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
પરદોષાવિષ્કરણ સ્વરૂપ સૂચનાર્થક જ યમ્ ધાતુની પરમાં રહેલા; આત્મનેપદના વિષયભૂત સિક્ પ્રત્યયને વિદ્ ભાવ થાય છે. તેથી આયસ્ત રન્નુમ્ અહીં ઞ + યમ્ ધાતુ સૂચનાર્થક ન હોવાથી તેનાથી પરમાં રહેલા ખ્રિપ્ પ્રત્યયને આ સૂત્રથી ત્િ ભાવ થતો નથી. જેથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ યમ્ ના મ્ નો અને શિધ્ નો લોપ થતો નથી. અર્થ - તેણે દોરડાને કાઢ્યું. અહીં ‘સમુદ્દા૦ ૩-૩-૯૮’થી આત્મનેપદ થાય છે. રૂશા
વા સ્વીતૌ જારાના
સ્વીકારાર્થક યમ્ ધાતુની પરમાં રહેલા; આત્મનેપદના વિષયભૂત સિક્ પ્રત્યયને વિકલ્પથી નિદ્ ભાવ થાય છે. ૩૫ + યમ્ ધાતુને ‘યમ: સ્ત્રી ૩-૩-૫૯’થી આત્મનેપદના વિષયમાં અદ્યતનીનો જ્ઞ પ્રત્યય. તેની પૂર્વે સિદ્. તેને આ સૂત્રથી નિર્ ભાવ થવાથી સૂ.નં.૪-૩-૩૯ માં જણાવ્યા મુજબ યમ્ ના મ્ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી રૂપાયત મહાભ્રાન્તિ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી સિદ્ર્ ને વિદ્ ભાવ ન થાય ત્યારે ઉપાયંમ્ત મહાભ્રાળિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - મોટા અસ્ત્રોનો સ્વીકાર કર્યો. સ્વીકૃતાવિતિ વિમ્ ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ આત્મનેપદના વિષયમાં સ્વીકારાર્થક જ યમ્ ધાતુની પરમાં રહેલા સિદ્ ને વિકલ્પથી વિદ્ ભાવ થાય છે. તેથી આવંસ્ત પાળિમ્ અહીં ‘આઙો યમ૦ ૩-૩-૮૬’થી આત્મનેપદમાં આ +
૧૫૪
