Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
ગુણો અને આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અનુક્રમે કથિત્વ અને
ત્વા આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં ધાતુમાં ઉપાજો ન હોવાથી આ સૂત્રથી વિકલ્પ છે તેવા પ્રત્યયને શિર્વઃ ભાવ થતો નથી. અન્યથા વિકલ્પપક્ષમાં શિર્વઃ ભાવ થાય તો ધાતુના ઉપન્ય ૩ અને રૂને ગુણ ન થાય ત્યારે ગુણત્વ અને રિપિસ્વી આવો અનિષ્ટ પ્રયોગ થવાનો પ્રસંગ આવશે. અર્થક્રમશ: હિંસા કરીને. નિંદા કરીને ડિતિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ન જેમાં ઉપાસ્યું છે એવા શું અને અન્નવાલા ધાતુથી પરમાં રહેલા તેમજ મૃત્ તૃ૬ પૃ ણ વદ્ અને સુધાતુથી પરમાં રહેલા રૂટું સહિત જ સ્વી પ્રત્યયને વિકલ્પથી વિદ્ ભાવ થાય છે. તેથી વલ્ ધાતુને વત્તા પ્રત્યય. ‘રિતો વા ૪-૪-૪૨થી વિકલ્પપક્ષમાં જ્વા પ્રત્યયની પૂર્વે રૂટું ન થાય ત્યારે આ સૂત્રથી વલ્વા પ્રત્યયને વિકલ્પ શિર્વદ્ ભાવ ન થવાથી અર્થ અહીં સ્વી પ્રત્યય નિત્ય વિત્ હોવાથી "ના વ્યક્તના ૪-૨-૪૫થી વળ્યુ ધાતુના ન નો [ નો લોપ થવાથી વજ્ ધાતુના ને :
ક્ર-૧-૮૬'થી આદેશાદિ કાર્ય બાદ વહેત્વી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ઠગીને.iરજા
વૌ વ્યગ્નના સન વાડ-a: જોરારકા
અથવા ૩ ઉપાજ્ય છે જેમાં એવા વ્યસ્જનાદિ ધાતુના અત્તમાં યુ અથવા ન હોય તો તે ધાતુની પરમાં રહેલા
૧૩૫
