Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં શુધ્ ધાતુમાં ૩ ઉપાત્મ્ય હોવા છતાં તે शव् પ્રત્યયને યોગ્ય ન હોવાથી તેમજ સત્િ ગણપાઠમાંનો ન હોવાથી; અર્થાત્ જ્વાર ગણપાઠમાંનો [ઘા.પા.નં. 48] હોવાથી તેનાથી પરમાં રહેલા હ્ર પ્રત્યયને આ સૂત્રથી વિકલ્પે વિદ્ ભાવ થતો નથી. અન્યથા વિકલ્પપક્ષમાં પ્રોધિત: આવો અનિષ્ટ પ્રયોગ થવાનો પ્રસંગ આવત. અર્થ - તેણે ગુસ્સો કરવાની શરૂઆત કરી. માવારમ્ભ કૃતિ વિમ્ ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ૩ જેમાં ઉપાન્ય છે- એવા શક્ પ્રત્યયને યોગ્ય તેમજ અદ્િ ગણપાઠમાંના ધાતુથી પરમાં રહેલા ભાવ અને આરંભ અર્થમાં જ વિહિત સેટ્ અને હ્રવતુ પ્રત્યયને વિકલ્પથી નિર્ ભાવ થાય છે. તેથી રુદ્ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ કર્તામાં હ્ર પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી વિત: આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં કર્તામાં વિહિત તાદશ TM પ્રત્યયને આ સૂત્રથી વિકલ્પે વિદ્ ભાવ થતો નથી. અન્યથા વિકલ્પપક્ષમાં રોન્વિત: આવો અનિષ્ટ પ્રયોગ થવાનો પ્રસંગ આવત - એ સ્પષ્ટ છે. અર્થ - તેને તે ગમ્યું. રદ્દ
જ
ન ડીફ્ - શીર્ - પૂ - કૃષિ - સ્વિતિ - સ્વિવિ મિર્ઃ ૪ારૂારણા
ટી શી વૂ શૃણ્ શ્ર્વિત્ સ્વિટ્ અને મિત્ ધાતુથી પરમાં રહેલા સેટ્ TM અને વતુ પ્રત્યયને વિદ્ ભાવ થતો નથી. ૐ ધાંતુને ‘મ - વતુ ૫-૧-૧૭૪’થી TM અને વતુ પ્રત્યય. TM અને હેવતુ
૧૪૦
