Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
इन्ध्यसंयोगात् परोक्षा किद्वत् ४।३।२१॥
ફિલ્ ધાતુથી પરમાં રહેલા તેમજ જે ધાતુના અન્તમાં સંયુક્તવ્યસ્જન નથી એવા અસંયોગાન્ત ધાતુની પરમાં રહેલા વિત્ પરીક્ષા ના પ્રત્યયને શિર્વઃ ભાવ થાય છે. સન્ + ધાતુને પરોક્ષાનો અવિત્ ઇ પ્રત્યય. “દિર્ધાતુ: ૪-૧-૧'થી ન્યૂ ને ધિત્વ. ચના . ૪-૧-૪૪થી અભ્યાસમાં અનાદિવ્યશન ન્યૂ નો લોપ. આ સૂત્રથી ૪ પ્રત્યયને શિર્વઃ ભાવ. ‘નો ચન ૪-૨-૪૫થી વ્ ના જૂનો લોપ...વગેરે કાર્ય થવાથી સમીપે આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - પ્રજ્વલિત થયું. ની ધાતુને પરોક્ષાનો અવિત્ ર્ પ્રત્યય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ ની ધાતુને દ્ધિત્વ. અભ્યાસમાં ની ના છું ને “-: ૪-૧-૩૦થી -હસ્વ આદેશ. આ સૂત્રથી ૩ પ્રત્યયને શિર્વ૮ ભાવ. જેથી ‘મિનો ૪-૩-૧થી ની ના ડું ને ગુણ આદેશ થતો નથી. નિની + ૩ આ અવસ્થામાં જોડને સ્વસ્થ ૨-૧-૫૬ થી ની ના છું ને આદેશ થવાથી નિન્યુ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - તેઓ લઈ ગયા. રૂધ્યયોmવિતિ ?િ આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ રૂછ્યું અને અસંયોગાના જ ધાતુથી પરમાં રહેલા અવિત્ પરોક્ષોના પ્રત્યયને વિશર્વઃ ભાવ થાય છે. તેથી ત્રર્ ધાતુને પરોક્ષાનો પ્રત્યય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ ચંદ્ ધાતુને ધિત્વ. અભ્યાસમાં અનાદિવ્યજ્ઞનનો લોપ...વગેરે કાર્ય થવાથી તેણે આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં સંયોગાન્ત સ્રન્સ ધાતુની પરમાં રહેલા અવિત્પરોક્ષા સમ્બન્ધી અપ્રત્યયને આ સૂત્રથી શિર્વદ્ ભાવ ન થવાથી ઉધાન્ય
નો લોપ થતો નથી. અન્યથા ‘નો વ્યવસ્થા. ૪-૨-૪૫થી ત્રમ્ નાનો લોપ થાત. અર્થ - ઢીલું થયું.iારશા
૧૩૦
