Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 100

આદેશ થાય છે. તેથી ‘વ્યસનારે રૂ-૪-૧’ થી જ્ઞ ધાતુને યક્ પ્રત્યય. ‘વૈદુદ્ધં નુર્ ૩-૪-૧૮’ થી યઙ્ગ નો લોપ. ‘સન્-૧૬૪ ૪-૨-૩' થી જ્ઞTM ધાતુને ધિત્વ. ‘યજ્ઞના૦ ૪-૨-૪૪' થી અભ્યાસમાં અનાદિ વ્યવ્રુનનો લોપ. ‘-સ્વ: ૪-૨-૩' થી અભ્યાસમાં આ ને -હસ્વ ૪ આદેશ. ‘T-IIળ૦ ૪-૨-૪૮' થી અને આ આદેશ. નાજ્ઞા ધાતુને વર્તમાનાનો તિવ્ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી ખાજ્ઞાતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં જ્ઞરૂ ધાતુની અવ્યવહિત પરમાં તિક્ પ્રત્યય હોવાથી જ્ઞTM ધાતુને આ સૂત્રથી ના આદેશ થતો નથી. આવી જ રીતે ન ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ યજ્ઞ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી નિષ્પન્ન નનન્ ધાતુના અભ્યાસમાં ન ની પરમાં ‘મુતોનુ॰ ૪-૨-૨’ થી મુ નો આગમ વગેરે કાર્યથી નિષ્પન્ન નાન્તિ અહીં પણ તિવ્ર પ્રત્યય અવ્યવહિત પરમાં હોવાથી તેની પૂર્વે રહેલા નન્ ધાતુને આ સૂત્રથી ના આદેશ થતો નથી. અર્થ ક્રમશ:વારંવાર જાણે છે. વારંવાર ઉત્પન્ન થાય છે. ′૦૪
વાવે -હઁસ્વ: જારા?૦ા
અવ્યવહિત પરમાં તિલ્ વગેરે પ્રત્યય ન હોય તો શિત્ પ્રત્યયની પૂર્વે રહેલા વૂ વગેરે [૬૮ થી ૧૩] ધાતુના અન્યસ્વરને -હસ્વ આદેશ થાય છે. જૂ અને જૂ ધાતુને વર્તમાનાનો તિર્ પ્રત્યય. તેની પૂર્વે ‘વાવે: ૩-૪-૭૬’ થી ના પ્રત્યય. આ સૂત્રથી પૂ અને જૂ ધાતુના અન્ય સ્વર ૐ ને -હસ્વ ૩ આદેશ વગેરે
૯૫