Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
વવિતિ વા કારાણા
૬ અથવા ૬ થી શરૂ થતો અવિ [વિત્ સિવાયનો પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા અસંયુક્ત વ્યજનથી પરમાં રહેલો જે ૩ તદન્ત પ્રત્યાયના ૩ નો વિકલ્પથી લોપ થાય છે. ધાતુને વર્તમાનાનો વ અને મ પ્રત્યય. તેની પૂર્વે વાવે : ૩-૪-૭૫થી છ વુિં] પ્રત્યય. આ સૂત્રથી જુના ૩નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી સુત્વ અને સુન્ન: આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ગુના નો લોપ ન થાય ત્યારે અનુવક અને યુનમ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ: - અમે બે સ્નાન કરીએ છીએ. અમે સ્નાન કરીએ છીએ. વિતીતિ વિમ્ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અસંયુકત વ્યસ્જનથી પરેમાં રહેલો જે તદન્ત પ્રત્યયના અન્ય ૩નો; તેની પરમાં અથવા ” થી શરૂ થતો અવિત્ જ પ્રત્યય હોય તો વિકલ્પથી લોપ થાય છે. તેથી સુ + 1 + મિ આ અવસ્થામાં ૬ થી શરૂ થતો પણ વિત્ પ્રત્યય પરમાં હોવાથી તેની પૂર્વમાં તાદશ નું પ્રત્યાયના અન્ય ૩નો આ સૂત્રથી લોપ થતો નથી. જેથી -નો ૪-૩-૨'થી નાકને ગુણ મને આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી સુનો આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - હું સ્નાન કરું છું.
સંયોmત્યેિવ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અસંયુક્ત જ વજનથી પરમાં રહેલો જે ૩ તદન્ત પ્રત્યાયના અન્ય ૩નો; તેની પરમાં અથવા ૬ થી શરૂ થતો અવિત્ પ્રત્યય હોય તો વિકલ્પથી લોપ થાય છે. તેથી તદ્ભુવ: અહીં સંયુકત વ્યસ્જનથી પરમાં રહેલા ૩ નો આ સૂત્રથી લોપ થતો નથી. અર્થ - અમે બે પતલું કરીએ. છીએ.પાટણ
૮૦ ૦
