Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
આદેશ. આ સૂત્રથી ત્તિ TM અને વતુ પ્રત્યયના આદ્ય ૢ ને ન્ આદેશ...વગેરે કાર્ય થવાથી તff: તીર્ગ: તીર્ણવાનું; સ્નૂનિ: સ્ટૂન: જૂનવાન્ અને ઘૂનિ: ધૂન: ધૂનવાન્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ: - તરવું તે. તરેલો. તરેલો. કાપવું તે. કપાએલો. કાપ્યું. હલાવવું તે. હલાવેલો. હલાવ્યું. અન્ન કૃતિ વિમ્ ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ TM ધાતુથી ભિન્ન જ રૃકારાન્ત ધાતુ તેમજ જ્વાતિ ધાતુથી પરમાં રહેલા ત્તિ TM અને વતુ પ્રત્યયના આદ્ય સ્ ને ર્ આદેશ થાય છે. તેથી TM ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ ત્તિ m અને વતુ પ્રત્યય. ‘ઓવાર્ ૪-૪-૧૧૭’થી પૃ ના રૃમ ને કર્ આદેશ...વગેરે કાર્ય થવાથી વૃત્તિ: પૂર્ણ: પૂર્ણવાન્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં હૂઁ ધાતુની પરમાં રહેલા ત્તિ વગેરે પ્રત્યયના ૢ ને આ સૂત્રથી ર્ આદેશ થતો નથી. અર્થક્રમશ: - પૂરવું તે. પૂરું કરેલ. પૂરું કર્યું. ॥૬॥
रदादमूर्च्छ मदः क्तयो र्दस्य च ४/२/६९ ॥
મૂ અને મ ્ ધાતુથી ભિન્ન; ર્ અને ર્ અન્તમાં છે જેના એવા ધાતુથી પરમાં રહેલા TM અને વતુ પ્રત્યયના આદ્ય સ્ ને ન્ આદેશ થાય છે અને ત્યારે તેની પૂર્વે રહેલા ધાતુના અન્ય ટ્ ને પણ મૈં આદેશ થાય છે. પૂર્ અને મિદ્ ધાતુને “ – વત્ ૫-૧-૧૭૪’થી TM અને વસ્તુ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી તેના આદ્ય સ્ ને મૈં આદેશ. તેમજ મિત્ ધાતુના અન્ય ને પણ ર્ આદેશ વગેરે કાર્ય
૬૩
