Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
પ્રત્યયને છોડીને અન્ય સ્વરાદિ જ વિતું કે ફિલ્ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા અન્ નું નાનું વન અને પર્ ધાતુના ઉપાન્ય વર્ણનો લોપ થાય છે. તેથી અમે અહીં વસ્ય પ્રત્યય જિતુ હોવા છતાં
સ્વરાદિ ન હોવાથી તેની પૂર્વે રહેલા પામ્ ધાતુના ઉપાસ્યું નો આ સૂત્રથી લોપ થતો નથી. અર્થ - જવાય છે. નીતિ વિમ્?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ મહું પ્રત્યયથી ભિન્ન જ સ્વરાદિ વિદ્ કે ડિત્ પ્રત્યય પરમાં હોય તો, તેની પૂર્વે રહેલા મ્ નું ન સન્ અને થર્ધાતુના ઉપાન્ત વર્ણનો લોપ થાય છે. તેથી માત્ અહીં મ પ્રત્યય પરમાં હોવાથી તેની પૂર્વે રહેલા ધાતુના ઉપાત્ય નો આ સૂત્રથી લોપ થતો નથી. કમ્ ધાતુને અદ્યતનીનો દ્રિ પ્રત્યય. ૦િ ૩-૪-૬૪ થી દિ પ્રત્યયની પૂર્વે મ પ્રત્યય. ધાતુની પૂર્વે મથાતિ ૦ ૪-૪-ર૬ થી મદ્ વગેરે કાર્ય થવાથી મમતું આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ગયો. વિકતીતિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ પ્રત્યયને છોડીને અન્ય સ્વરાદિ ત્િ-ડિતુ જે પ્રત્યય પરમાં હોય તો, તેની પૂર્વે રહેલા નમ્ હનું નવનું અને ઘ ધાતુના ઉપાસ્ય વર્ણનો લોપ થાય છે. તેથી
મ્ ધાતુને ‘અનટુક-ર-ર૪થી મન પ્રત્યયાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન નામનઅહીં ફભિન્ન સ્વરાદિ પ્રત્યય પરમાં હોવા છતાં તે ત્િ કે હિન્દુ ન હોવાથી તેનાથી પૂર્વે રહેલા અદ્ ધાતુના ઉપાન્ત નો લોપ આ સૂત્રથી થતો નથી. અર્થ - જવું તે.૪૪
૪૩
