Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
શનીવોથૌ-પ્રથ-હિમશ્રણમ્ કારાકા
૧ નો લોપ વગેરે કાર્ય કરીને કુશન કવો ઇ ગોમ gશ્રણ અને હિમશથ નામનું નિપાતન કરાય છે. હિંદુ ધાતુને મન ૫-૩-૧૨૪ થી મનદ્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ઉપાસ્ય નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી ટશનમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ડસવું. સવ+૩ન્દ્ર ધાતુને બાવાડાર્ગો: ૫-૩-૧૮' થી ઘ [] પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ન નો લોપ. “નયોપ૦ ૪-૩-૪' થી સન્ નાકને ગુણ નો આદેશ. નવ ના અન્ય નો પણ૧-૨-૧૮” થી લોપ.વગેરે કાર્ય થવાથી નવો આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ભીંજવવું. રૂ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ વન્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ન નો લોપ. ૩ ને ગુણ આદેશ.. વગેરે કાર્ય થવાથી
થ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - કાક. ૩ન્દ્ર ધાતુને ઉગાદિનો મન પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ઉપાજ્યનો લોપ. ૩ને ગુણ નો આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી મોરમ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ભીંજવનાર. g+શ્રદ્ ધાતુને ધમ્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ઉપાન્ય – નો લોપ....વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રશ્રથ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં શિક્તિ ૪-૩-૫૦” થી પ્રાપ્ત વૃદ્ધિનો આ સૂત્રથી નિષેધ થયો છે. આવી જ રીતે હિમ+શ્રદ્ ધાતુને ઘમ્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ઉપાન્ત
નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી હિમશ્રણ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ક્રમશ: ઢીલું થવું. બરફનું ઓગળવું.
૫૧
