Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
-ળ્યોરતાપવિવૃત્ય કારાણા
ત્િ કે હિન્દુ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા ઉપતાપ અર્થમાં ન ધાતુના અને અલ્ગવિકૃતિ સ્વરૂપ અર્થમાં વપૂ ધાતુના ઉપાન્ત – નો લોપ થાય છે. વિ+રૂ અને વિ+પૂ ધાતુને “-વહૂ ૫-૧-૧૭૪ થી ૪ પ્રત્યય.
તાશિતો૪-૪-૩૨’ થી પ્રત્યયની પૂર્વે રૂ. આ સૂત્રથી ઉપાન્ત – નો લોપ... વગેરે કાર્ય થવાથી વિત્નતિ: અને વિપત: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશ:- રોગથી પીડા પામ્યો. અલ્ગોમાં કંપયુક્ત થયો. ૩પતાપવિવૃત્યોરિતિ વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ઉપતાપ અને અગ્રવિકૃતિ સ્વરૂપ અર્થમાં જ અનુક્રમે ન અને પૂ ધાતુના ઉપાજ્ય ગુનો, તેની પરમાં હિન્દુ કે ડિત્ પ્રત્યય હોય તો લોપ થાય છે. તેથી વિનંતિ: અને વિuિત: અહીં અનુક્રમે ઉપતાપ અને અગૈવિકૃતિ અર્થ ન હોવાથી આ સૂત્રથી ઉપાજ્ય નુ નો લોપ થતો નથી. અર્થક્રમશ:અલ્ગહીન થયો. ભયભીત થયો. ૪ળા
भले औं वा ४।२।४८॥
ત્રિ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા પ્રશ્ન-ધાતુના ઉપાસ્ય ન્ નો વિકલ્પથી લોપ થાય છે. મગ્ન ધાતુને કર્મમાં
* ૪૬
