________________
प्रेमैयखन्द्रिका टीका श०१८ उ०१० सू० ४ द्रव्यधर्मविशेषादिनिरूपणम्
રહેફ
,
प्रासुकैषणीयम् प्रासुकं निर्दुष्टम् " पीढफलग सेज्जासंथारगं" पीठफलकसय्या - संस्तारकम् “उपसंपज्जित्ताणं विहरामि” उपसंपद्य-संप्राप्येत्यर्थः खलु विहरामि " से तं फायविहारं " एष एव प्रासुकविहार इति । एतेषां यात्रादिपदानां सामयिकातिक्लिष्टार्थत्वेन भगवतो महावीरस्य तदर्थं परिज्ञानमसंभावयता सोमि लेन भगवतः पराजयार्थमेतादृशाः प्रश्नाः कृताः पुनरग्रेऽपि "सरिसच्या " इत्यादि शब्दैः सोमिलस्य प्रश्नाः सन्ति तेऽपि तेन पूर्वोक्ताभिप्रायेणैव कृता इति ज्ञातव्यम् । । “ सरिसवया ते भंते । किं भक्खेया अभक्खेया" सरिसवया ते भरन्त । किं भक्ष्या अभक्ष्याः हे भदन्त । ये सरिसवया भवत
ठहरता हूं वही मेरा प्रासुकविहार है सोमिल ने इन यात्रादि पदों के विषय में प्रभु से ऐसा ही समझ कर पूछा है कि ये पद सामायिक होने के कारण अतिक्लिष्ट अर्थवाले हैं अतः भगवान् महावीर को इनका अर्थ परिज्ञात नहीं होगा इस प्रकार इनकी अज्ञानता को लेकर मैं प्रभु को पराजित कर दूंगा परन्तु वह उन्हें इन प्रश्नों से जब परास्त नहीं कर सका तब वह उन्हें पराजित करने की भावना से ही पुनः उनसे ऐसे प्रश्न करता है - 'सरिसवा' इत्यादि 'सरिसव' यह श्लिष्ट प्राकृत शब्द है इसका एक अर्थ सर्षप - सरसों - ऐसा होता है और दूसरा अर्थ 'सदृशवया' मित्र ऐसा होता है इस भाव को लेकर वह प्रभु से.. ऐसा पूछ रहा है । है भदन्त ! जो 'सरिसव' हैं वे आप को भक्ष्य हैं
સ્થાનામાં દોષ વગરના પીઠ, ફલક શય્યા, સસ્તારક પ્રાપ્ત કરીને રહુ છુ - તે જ મારા પ્રાસુક વિહાર છે. સેામિલ બ્રાહ્મણે આ યાત્રા વિગેરે પદાના વિષયમાં એવુ સમજીને પ્રભુને પ્રશ્ન કરેલેા કે~~આ પદો ગર્ભિતા વાળા હાવાથી કઠણુ અર્થવાળા છે. જેથી ભગવાન મહાવીર આ અથ સમ્યગ્ રીતે જાણતા નહિ હેય જેથી આ રીતે તેઓની અજ્ઞાનતાને કારણે હું ભગવાને પરાજય પમાડીશ. પરંતુ આ પ્રશ્નોત્તરેાથી તે ભગવાને હરાવી ન શકા તેથી તેઓને પરાજય પમાડવાની ભાવનાથી જ ફરીથી તેઓને આ પ્રમાણે, प्रश्न ४२वा लाग्यो. 'सरिस्रवया' त्याहि 'सरिसव' मा रिसष्ट आत शब्द है. તેના એક અથ સવ–સરસવ એ પ્રમાણે થાય છે. અને બીજો અથ 'सदृशवया' समत्रयस्- मित्र मे प्रभा थाय छे. आ प्रभावेनेो भाव सर्धने તે પ્રભુને એવુ' પૂછે છે કે-હે ભગવન્ જે સરસવ છે, તે આપને લક્ષ્ય-भावासाय! छे ? हे अलक्ष्य न भावादाय छे ? अर्थात् ने 'सरिस्रव' छे ते ખાવા ચાગ્ય છે? કે ખાવા ચાગ્ય નથી આપ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે
