________________
भगवतीसूत्र जे ते लद्धा ते गं समणाणं जिग्गंथाणं भक्खेया' इत्यन्तः सर्वोऽपि पाठः संग्राह्यः, तथा च ये धान्यमासा अशस्त्रपरिणतास्तेऽभक्ष्याः शस्त्रपरिणताः द्विविधाः एपणीया अनेषणीयाश्च अनेवणोया अभक्ष्याः एपणीया द्विविधाः याचिता अयाचिताच तत्र अयाचिता अभक्ष्याः, याचिता द्विविधाः लब्धा अलब्धाश्च तत्रालब्धाः अभक्ष्याः लब्धाश्च धान्यमापा श्रमणानां भक्ष्या इति भावः । 'जाव अभक्खेया वि' यावत् अमक्ष्या अपि अत्र यावत्पदेन धान्यमासा मे भक्ष्या अपि इत्यस्य ग्रहणं भवतीतिभावः । पुनः प्रश्नपति सोमिला-'कुलत्या ते' इत्यादि, 'कुलत्था ते भंते ! किं मक्खेया अभक्खेया' कुलत्था ते भदन्त ! किं भक्ष्या अभक्ष्या वा कुलत्था किं भवतां साधनां भक्ष्या भवन्ति अथवा न भवन्ति इति प्रश्नः । कुलत्थेतिपदम् श्लिष्टम् तेन कुलत्था' इत्यस्य 'कुलस्थाः' णीय होते हैं याचिन में भी सब ही याचनीय भक्ष्य नहीं होते हैं किन्तु जो लब्ध होते हैं वे ही भक्षणीय होते हैं। अब सोमिल प्रभु से ऐसा प्रश्न करता है-'कुलत्या ते मते ! किं भरखेपा अमरखेया?' हे भदन्त ! कुलस्था आपके लिये भक्ष्य है-अपने उपयोग में लाने योग्य है या अभक्ष्य है अपने उपयोग में लाने योग्य नहीं है ? यह 'ते' पद उप. लक्षणरूप है अतः इससे ऐसा अर्थ लगाना चाहिये कि कुलत्या आपके साधुओं को भक्ष्य है या अभक्ष्य है ? यहां कुलस्था यह पद श्लिष्ट पद જે યાચિત ધાન્યમાષ છે તે જ આહાર માટે ગ્રડણ કરવા ચોગ્ય છે. અને વાચિતમાં પણ જે ધાન્યમાષ અલબ્ધ હોય એટલે કે અન્ય દ્વારા મળેલા ન હોય તે અભય છે. અને જે લબ્ધ છે તે ભય કહેવાય છે. તે કારણથી હે મિલ મેં એવું કહ્યું છે કે-ધાન્યમાષ ભય પણું હોય છે, અને અભણ્ય પણ હોય છે. આ રીતે ધાન્ય સરિસવના વિષયમાં જે પ્રમાણેનો વિચાર કરવામા આવેલ છે, એ જ પ્રમાણેને સઘળે વિચાર અહિયાં પણ કરવામાં આવેલ છે, તેમ સમજવું. આ કથનનું તાત્પર્ય કેવળ એટલું જ છે કે-એજ ધાન્યમાષ ભય કહેવામાં આવેલ છે કે જે શસ્ત્ર પરિણત હોય છે. અને શસ્ત્રપરિણત ધાન્યમ માં પણ બધા જ ધ ન્યમાષ ભ હોતા નથી. પરંતુ જે એષણીય હ ય છે તે જ ધાન્યમાષ ખાવાલાયક હોય છે અને એષણીય ધાન્યમાષમાં પણ બધા જ એષણીય ભય હોતા નથી પરંતુ તેમાં જે યાચિત ધાન્યમ સ હોય તે જ ભક્ષણીય હોય છે, એજ યાચિતમાં પણ બધા જ ચાચિત કરી દેતા નથી. પરંતુ જે લબ્ધ હેય છે, તે જ ધાન્ય મોષ ભર્યો હોય છે.
शया सोभित प्राण प्रभुने प्रश्न ४२ -'कुलत्या हे भते । किं भक्खया अभक्खेया समवन् मुसत्या सापना भतथी १क्ष्य छ , अभक्ष्य છે અર્થાત્ તે આપના ઉપયોગમાં લેવા ગ્ય છે? કે ઉપયોગમાં લેવા લાયક
