________________
९३०
भगवतीसरे देशो मृदुको देशाः गुरुकाः देशो लघुको देशाः शीता: देश उष्णो देशाः स्निग्धाः देशो रूक्षः ३, देशः कर्कशो देशो मृदुको दशो गुरुको देशो लघुको देशाः शीताः देश उष्णो देशाः स्निग्धाः देशा: रूक्षाः ४। देशः कर्क शो देशो मृदु को देशो गुरुको देशो लघुको देशाः शीताः देशा उष्णाः देशः स्निग्धो देशो रूक्षः १, देश: फर्क शो देशो मृदुको देशो गुरुको देशो लघुको देशाः शीताः देशा उप्णाः देशः देशाः गुरुकाः, देशः लघुकः, देशाः शीताः, देश उष्णः, देशाः स्निग्धाः देशः रुक्षः ३' इस तृतीय चतुष्क के तीसरे भंग में गुरुपद की बहुघचनता के साथ २ शीत और स्निग्धपद में पहुवचनता कथित हुई है ३, इसका चतुर्थ भंग इस प्रकार से है-'देशः कर्मशः, देशो मृदुका, देशो शुरुको, देशो लघुको, देशाः शीताः, देशा उष्णः, देशाः स्निग्धार, देशाः रुक्षाः ४' इलके इल चतुर्थ भंग में शीतपद में पहुवचनता के साथ २ स्निग्ध और रक्ष पदों में बहुवचनता हुई है-चतुर्थ चतुष्क में शीत और उष्णपद में बहुवचनान्तता करके इस प्रकार से भंगरचना हुई है-'देशः कर्कशा, देशो मृदुका, देशो गुरुको, देशो लघुकः, देशाः शीताः, देशा उष्णाः, देशः स्निग्धः देशो रक्षः १' यह इस चतुर्थ चतुष्क का प्रथम भंग है, द्वितीय संग इसका इस प्रकार से है-'देश: कर्कशः, देशो मृदुका, देशो गुरुकः, देशो लघुका, देशाः शीताः, देशा देशाः स्निग्धाः देशः रुक्षः३' पोताना देशमा ४४ २४देशमा भृ भने। દેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશમાં શીત એકદેશમાં ઉણુ અનેક દેશમાં સ્નિગ્ધ અને એક દેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળો હોય છે. ત્રીજી ચતુગીના ત્રીજા ભંગમાં ગુરૂપદ અને સ્નિગ્ધ પદમાં બહુવચનપણું બતાવેલ છે. ૩ અથવા
'देशः कर्कशः देशो मृदुकः देशो गुरुको देशो लघुको देशाः शीताः देश उष्णः देशाः स्निग्धाः देश': रक्षा ४' मेशम ४२० मेहेशमा भृह मेદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશોમાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણ અનેક દેશમાં સિનગ્ધ, અને અનેક દેશોમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળો હોય છે. આ ચેથા ભગમાં શીત પદમાં બહુવચનપણાની સાથે સ્નિગ્ધ અને રૂક્ષ પદેમાં પણ બહુવચનને પ્રયોગ થયેલ છે, આ ચેથી ચતુગીમાં શીત અને ઉણપદમાં महुवयनमा प्रयोग शन मा शत सामना . 'देशः कर्कशः देशो मृदुको देशो गुरुको देशो लघुकः देशाः शोताः देशा उष्णाः देशः स्निग्धः देशो હા તે પિતાના એકદેશમાં કંઠેશ એકદેશમાં મૃદુ એદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશમાં શીત અનેક દેશમાં ઉણ એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળો હોય છે. એ રીતે ચોથી ચતુર્ભળીને આ પહેલો An छ, १ अथवा त 'देशः पर्कशः देशो मृदुका देशो गुरुकः देशो लघुका
