________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०१९ उ०१ सू०१ लेश्याम्वरूपनिरूपथम् २८३ एवं लेश्यान्तरस्य छायामात्रमनुकरोति यथा स्फटिकमणिः रक्तादिग ग्रथितः स्वकीय रूपमपरित्यजन्नेव तस्य सूत्रस्य छायामात्रं गृह्णाति तथैव कृष्णादिद्रव्यं वेश्यान्तरद्रव्यस्य संबन्धे आगच्छति तदाऽन्यस्य छापामात्रं गृह्णाति, न तु स्वकीयं स्वरूपं परित्य नतीति प्रज्ञापनामूत्रस्थसशदशपदस्य चतुर्योद्देशकस्याभिप्रायः । विशेषजिज्ञासुभिस्तु प्रज्ञापनात एव सर्वं द्रष्टव्यमिति । 'सेवं भंते ! सेवं भंते ! ति" तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति हे भदन्त ! लेश्याविषये यत् देवानुपियेण कथितम् तत् सर्वमेव सर्वथा सत्यमेवेति कथयित्वा संयमेन तपसा आत्मानं भावयन् गौतमो विहरतीति भावः ।।सू० १॥ इति श्री विश्वविख्यातनगद्द्वल्लभादिपदभूषितबालब्रह्मवारि 'जैनाचार्य' पूज्यश्री घासीलालचतिविरचितायां श्री "भगवती" सूत्रस्य प्रमेयचन्द्रिका
ख्यायां व्याख्यायामेकोनविंशतितमश कस्य प्रथमोदेशका समाप्तः।।१९.१॥ लेश्याव्यरूप से परिणामनवाला नहीं होगा है एकलेश्पाद्रव्य का अन्य लेश्याव्य के साथ सम्बन्ध होने पर भी वह लेश्या अपने वर्ण स्वभाव का परित्याग नहीं करती हुई ही लेश्यान्तर की छायामात्र का अनुकरण करती है जैसा स्फटिक मणिरक्तादिसूत्र से ग्रथित होने पर भी अपने रूपादि को नहीं छोडता हुभा ही उल रक्तादि सूत्र की केवल छायामात्र को ग्रहण करता है उसी प्रकार से कृष्णादि लेश्याद्रव्य के साथ सम्बन्धित होने पर भी उस सम्बन्धित लेश्याद्रव्य की छायामात्र को ग्रहण करता है अपने स्वरूप का परित्याग नहीं करता है। ऐसा यह भाव प्रज्ञापना सूत्र के १७ वें पद के चौथे उद्देशक का है। इस विषय में विशेष जिज्ञाએક વેશ્યા દ્રવ્યનું અન્ય લેસ્થા દ્રવ્ય સાથે સંબંધ થવા છતાં પણ તે વેશ્યા પિતાના વર્ણ અને સવભાવને ત્યાગ ન કરતાં અન્ય લેસ્થાની છાયા માત્રનું અનુકરણ કરે છે. જેમ સ્ફટિક મણિ લાલ વિગેરે રંગના દેરાથી ગૂંથાવા છતાં પિતાના રૂપને છોડ્યા વિના જ તે રક્ત વિગેરે દેરાની કેવળ છાયા માત્રને ગ્રહણ કરે છે. તે જ રીતે કૃષ્ણદિ લેશ્યાનું દ્રવ્ય બીજા સ્થાદ્વવ્યની સાથે સંબંધવાળું હોવા છતાં પણ તે સબંધવાળા વેશ્યાદ્રિવ્યની છાયા માત્રને જ ગ્રહણ કરે છે. પિતાના સ્વરૂપને ત્યાગ કરતા નથી. આ પ્રમાણેને ભાવ પ્રજ્ઞાપના સૂવના ૧૭ સત્તરમા પદના ચેથા ઉદ્દેશાને છે આ વિષયમાં વિશેષ જીજ્ઞાસુએએ પ્રજ્ઞાપના સૂત્રમાં જોઈ લેવું.
