________________
प्रमैयन्द्रिका टीका श०२० २०५ सू०५ सप्तप्रदेशिकस्कन्धस्य वर्णादिनि ४९ तृतीया ३, स्याउ विक्ताश्च कटपश्चेति चतुर्थः ४, (१) एवं तिक्तकपाययोगेऽपि चत्वारो भगाः ४, स्यात् तिक्तश्च कपायश्चेति प्रथमः १, स्यात् तिक्तश्च कपायाश्चेति द्वितीयः २, स्यात् तिक्ताश्च कषायश्चेति तृतीयः ३, स्यात् तिक्ताश्च कपायाश्चेति चतुर्थः ४, (२) एवं तिक्ताम्लयोरपि योगे चत्वारो भंगाः यथा-स्यात् २' 'स्यान् तिक्ताश्च कटुकश्च ३' स्यात् तिक्ताश्च कटवश्च ४ ये ४ भंग तिक्त और कटुरस के योग से होते हैं इनका तात्पर्य ऐसा है कि वह सप्तपदेशिक स्कन्ध कदाचित् तिक्त और कटुक रसवाला हो सकता है १ कदाचित् वह एक प्रदेश में तिक्त रसवाला और अनेक प्रदेशों में कटुक रसवाला हो सकता है २ कदाचित् वह अनेक प्रदेशों में तिक्त रसंवाला और एक प्रदेश में कटुक रसोला हो सकता है ३, अथवाकदाचित् वह अपने अनेक प्रदेशों में तिक्त रसवाला और अनेक प्रदेशों में कटुक रसघाला हो सकता है ४, जिस प्रकार से ये ४ भंग तिक्त और कटुक रस के योग में हुए हैं इसी प्रकार से ४ भंग तिक्त और कषाय रस के योग में भी करना चाहिये जैसे-'स्यात् तिक्तश्च कषा. यश्च १, 'स्यात् तिक्तश्च कपायाश्च २, 'स्यात् तिक्ताश्च कषायश्च ३, 'स्यात् तिक्ताश्च कषायाश्च ४ कदाचित् वह तिक्त और कषाय रसवाला हो सकता है १, कदाचित् वह एक प्रदेश में तिक्त रसवाला और अनेक પ્રદેશમાં તે તીખા રસવાળે હોય છે તથા અનેક પ્રદેશમાં કડવા રસવાળો डाय छे. २ 'स्यात् तिक्ताश्च कटुकश्च' भने प्रदेशमा तीमा २सवाणे हाय छ. तथा १४ मे प्रदेशमा ४१ २सवाणा हाय छे. 3 'स्यात् तिक्ताश्च જવા અનેક પ્રદેશમાં તીખા રસવાળા હોય છે અને અનેક પ્રદેશમાં કડવા રસવાળો હોય છે. ૪ આ ચાર ભંગ તીખા અને કડવા રસના ચોગથી થયા છે. આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે તે સાત પ્રદેશવાળો ધ કેઈવાર તીખા અને કડવા રસવાળે હઈ શકે છે તીખા અને કડવા રસ સંબંધી ૪ ચાર ભંગ જે પ્રમાણે થાય છે તે જ રીતે ૪ ચાર ભંગે તીખા અને કષાય-તુરા રસના याथी ५ थाय छ रेमो-'स्यात् तितश्च कषायश्च' वार ते तीमा २सवाणी भने पार पाय-तु। २सवाणे डाय छ १ 'स्यात् तिक्तश्च कपायाश्च मे પ્રદેશમાં તીખા રસવાળો અને અનેક પ્રદેશમાં કષા–સુરા રસવાળે હેય છે. ૨ 'स्चात तिक्ताश्च कषायश्च' मने प्रशाम त तामा २सपाको डाय छ, मा ४ प्रदेशमा ४ाय तुस २सवाणी डाय छे 3 'स्यात् तिक्ताचे कषायाश्च' भने प्रदेशाम तीमा २सवाणा हाय छ भने भने प्रदेशमा કષાય-તુરા રસવાળું હોય છે. ૪ આજ રીતે તીખાં અને ખાટા રસના ચોગથી
