________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२० उ०५ खू० ३ पञ्चप्रदेशिकस्कन्धनिरूपणम् ६६१ नीलए लोहियए होलिदए य' स्यात्-कदाचित् कालश्च नीलो लोहितो हारिद्रश्च, एकस्मिन् प्रदेशे काला-कृष्णवर्णः तदपरदेशे नैल्यं तदपरदेशे लौहित्यम् अवशिष्ट देशद्वये हारिद्रतेति कृत्वा चत्वारो वर्णाः पञ्चपदेशिकस्कन्धे निविष्टा भवन्ति 'सिय कालए य नीलए य लोहियए य हालिदगाय' स्यात्-कदाचित् कालश्च नीलश्च लोहितश्च हारिद्राश्चेति हारिद्रवहुवचनको द्वितीयभङ्गो भवति । सिय कालए य नीलए य लोहियगा य हालिहए य' स्यात् कदाचित् कालाच नीलश्च लोहिताश्य पीतश्चेति लोहितबहुवचनान्तः शेषेकवचनकचारवर्णों वाला होता है तो वह इस प्रकार से हो सकता है-'लिथ कालए य नीलए लोहिथए हालिहए य १' कदाचित् वह एक प्रदेश में कृष्णवर्ण वाला हो सकता है दूसरे एक प्रदेश में नीलेवर्ण वाला हो सकता है तथा तीसरे किली एक प्रदेश में वह लालवर्णवाला हो सकता है
और अवशिष्ट दो देशों में वह पीतवर्ण वाला हो सकता है १ इस प्रकार से वह चारवर्ण वाला हो सकता है अथवा-'लिय कालए य नीलए य लोहियए य हालिमा य३' वह एक प्रदेश में कृष्णवर्ण वाला किसी एक प्रदेश में नीले वर्णवाला किली एक प्रदेश में लाल वर्ण घाला और अनेक प्रदेशों में पीलेवर्ण वाला हो सकता है २ यह द्वितीय भा हारिन पद में पहुवचनान्त वाला है २, 'सिय कालए य नीलए य लोहियगा य हालिहए य' अथवा-वह किसी एक प्रदेश में कालेवर्ण वाला हो सकता है किसी एक प्रदेश में नीले वर्णवाला हो सकता है अनेक प्रदेशों में लालवर्ण वाला हो सकता है और एक प्रदेश में पीतवर्ण बाला हो सकता है ३ यहां तृतीय लोहित पद बहुवचनान्त है એક પ્રદેશમાં કાળાવવા હોઈ શકે છે. બીજા એક પ્રદેશમાં નીલવર્ણવાળા હોય છે. ત્રીજા કેઈ એક પ્રદેશમાં તે લાલવર્ણવાળોઈ શકે છે. બાકીના બે પ્રદેશમાં તે પીળાવવાળા હોઈ શકે છે આ પ્રમાણે ચારવવા થઈ શકે છે આ પહેલે ભંગ છે.૧ मथवा-सिय कालए य नीलए य लोहियए य हालिदगा य
२ २ ते પિતાના એક પ્રદેશમાં કાળાવણુંવાળો હોઈ શકે છે. કેઈ એક પ્રદેશમાંનીલ વર્ણવાળા કોઈ એક પ્રદેશમાં લાવણુંવાળા તથા અનેક પ્રદેશોમાં પીળાવર્ણવાળો હોય છે. આ ભંગમાં ચેાથું પદ જે હારિદ્ર સંબધી છે તે બહુવચના છે. से शत पाभी A . २ 'सिय कालए य नीलए य लोहियगा य हालिदए य ३' અથવા તે પોતાના કોઈ એક પ્રદેશમાં કાળા વર્ણવાળા હોય છે. કોઈ એક પ્રદેશમાં નીલવર્ણવાળા હોય છે. અનેક પ્રદેશમાં લાલ વર્ણવાળો હોય છે. તથા કઈ એક પ્રદેશમાં પીળાવણુંવાળા હોય છે. આ ભંગમાં ત્રીજુ હિતપદ બહાંચનથી