________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२० उ०५ सू०४ षट्पदे शिकस्कन्धे वर्णादिनिरूपणम् ७०१ तथाहि - यदि एकरसंस्तदा 'सिय वित्तए य जाव महुरए य' च शब्दोऽत्र 'वा' इत्यर्थे तेन स्यात् तिक्तो वा१, स्यात् कटुको बा२, स्यात् कपायो वार, स्यादम्छो वा४, स्यान्मधुरो वा ५ । यदि द्विरसस्तदा स्यात् तिक्तश्च कटुकश्चेति प्रथमः स्यात् विश्च कटुकाश्चेति द्वितीयः २, स्याद विक्ताश्च कटुकश्वेति तृतीयः ३, स्यात् विक्ताश्च कंटुकाश्चेति चतुर्थ: ४, 'सिय तित्तए य कसाए य' स्यात् तिक्तश्च
महरए य' कदाचित् तिक्त भी हो सकता है यावत् कदाचित् वह कटुक भी हो सकता है कदाचित् वह कषाय रस वाला भी हो सकता है कदाचित् अम्लरस वाला भी हो सकता है और कदाचित् मधुररसं वाला भी हो सकता है इस प्रकार से वह एकरस विषयक असंयोगी ५ भंग वाला हो सकता है। यदि वह द्विरसवाला होता है तो कदाचित् वह तिक्तरस वाला और कटुकरस वाला भी हो सकता है १ कदाचित् वह एक प्रदेश में तिक्तरस वाला हो सकता है और अन्य पांच प्रदेशों में कटुकरस वाला भी हो सकता है २ अथवा वह अन्य प्रदेशों में तिक्तरस वाला हो सकता है और एक प्रदेश में कटुकरस वाला हो सकता है ३ अथवा तीन प्रदेशों में तिक्तरस वाला और तीन प्रदेशों में कटुक रस वाला हो सकता है ४ अथवा 'सिप तित्तए य कसाए य -१' वह कदाचित् तिक्त हो सकता है और कषायरस वाला हो सकता है १ इस मूल भंग में भी इसी प्रकार से चार भंग होते हैं । जैसे- 'सिय
रीते थे रसवणी होई शडे छे. सिय तित्तए यजाव महुरए य' अर्धवार ते તીખા રસવાળા હોય છે. યાવત્ કાઇ વાર તે કડવા રસવાળા હાય છે. કાઈ વાર તે કષાય તુરારસવાળા હાય છે. કાઇવાર અમ્લ ખાટા રસવાળા હાર્ય છે. અને કૈાઇ વાર મધુર-મીઠા રસવાળા પશુ હાય છે આ રીતે એક રસ સંબંધી અસચૈાગી ૫ પાંચ ભંગા થાય છે. જો તે એ રસાવાળા હાય તા કાઈ વાર તે તીખા રસવાળા હોય છે. અને કડવા રસવાળા પણ હાઇ શકે છે. એ રીતે દ્વિક સચાગી પહેલેા ભંગ છે. ૧ કેઈવાર તે એકપ્રદે શમાં તીખા રસવાળા હૈાય છે. અને બાકીના પાંચ પ્રદેશામાં કડવા રસવાળા હાય છે. આ ખીો ભંગ છે અથવા એક પ્રદેશમાં કડવા રસવાળા હોય છે અને ખાકીના પ્રદેશેામાં તીખા રસવાળા હાય છે આ ત્રીને ભંગ છે. અથવા ત્રણ પ્રદેશેમાં તીખા રસવાળા હૈાય છે. અને ત્રણ પ્રદેશામાં કડવા રસવાળા होय छे, या थोथी भंग छे. अथवा सिय तित्तए य कसाए य१' अथवा ते तीमा रसवाणेो भने षाय-तुरा रसवाणी होय छे. १ 'सिय तित्तएं य कमाया
