________________
प्रभैयचन्द्रिका टीका श०२० उ०५ ०४ पट्प्रदेशिकस्कन्धे वर्णादिनिरूपणम् ७११ यथ अम्लश्चेत्येकादशः ११ । वदेवमेते पञ्च चतुष्काः कर्त्तव्याः तथाहितिक्तकटु रुपायानां प्रथमः १, तिक्तकषायाम्लमधुराणां द्वितीयः२, कटुकपाया
मधुराणां तृतीय ३, विक्तम्मधुराणां चतुर्थः४, विक्तकटुकपापमधुराणां मिलितानां पञ्चमः ५ । एषामेव परस्परं विशेषणविशेष मापल्यासेन एकल्ला मेकादशभेदा भवन्तः पञ्च पञ्चाशद्भङ्गा भवन्तीति ।
१०, अथवा - 'स्थात् तिक्ताश्च कटुकाइच कषायश्व अम्लश्च ११' वह अपने अनेक प्रदेशों में निक्तरस वाला अने 6 प्रदेशों में -२ प्रदेशो में कटुक रस वाला एक प्रदेश में कषाय रस वाला और अवशिष्ट एक प्रदेश में अम्ल रस वाला हो सकता है, इस प्रकार से ११ भंग चार रसों के संयोग में हो सकते हैं। यहां पर तुकसंग इस् प्रकार से पांच होते है - तिक्त कटुक कषाय अम्ल इनके मेल का पहिला संयोग१, तिक्तकषाय अम्ल मधुर इनके जेल का द्वितीय संयोग, कडु कषाय अम्ल मधुर इनके मेल का तृतीय संयोग३, तिक्त कटु अम्ल मधुर इनके मेल का चतुर्थ संयोग४, और तिक्त कटु रूपाय एवं मधुर इनके मेल का पांचवां संयोग५, इस प्रकार के ये पांच चतुष्क संयोग हुए हैं, इन पांच रसों के परस्पर में विशेषण विशेष्य भाव के व्यत्यास से"उलट फेर से इन्हीं के एकत्व और अनेकत्व को लेकर एक २ चतुष्क
.
अथवा 'स्य. तू तिक्ताश्च कटुकाश्च कषायश्च अम्लश्च ११' ते पोताना અનેક પ્રદેશેામાં તીખા રસવાળા હાય છે, અનેક પ્રદેશમાં એ પ્રદેશેામાં કડવા રસવ ળે હાય છે. એક પ્રદેશમાં કષાય-તુરા રસવાળા હાય છે. અને એક પ્રદેશમાં ખાટા રસવાળા હાય છે. આ અગીયારમો ભંગ છે. આ રીતે, આ અગિયાર ભગ ચાર રસાના સૂચૈાગથી છ પ્રદેશીસ્ક ધના ચાર સ સંચાગીના પ્રકારમાં થાય છે. ચાર સચેાગી પાંચ ભગા થાય છે તે આ પ્રમાણે છે— તીખા, કડવા કષાય તુરા ખાટા આ ૪ ચાર રસેાના સ ચેાગથી પહેલા ભગ ૧ તીખા કષાય, ખાટા મીઠા સેાના સયેાગથી બીજો ભગ કડવા-કષાયતુરા-ખાટા અને મીઠા રસેાના સચાગથી ત્રીજે ભંગ અને છે. ૩ તીખા કહેવા ખાટા મીઠા આ સેના મેળથી ચેાથે લંગ અને તીખા, કડવા કષાય-તુશ અને મીઠા રસમાં મેથી પાંચમા ભંગ આ રીતે આ પાંચ ચાર સચે.ગી ભગા થાય છે, આ પાંચ રસેાના પરસ્પરમાં વિશેષણ વિશેષ્ય ભાવના ફેરફારથી તેના એકપણા અને અનેકપણાથી એક એક ચાર- સ`ચેાગી ભંગના ૧૧–૧૧ અગિયાર અગિયાર ભગા પૂર્વોક્ત પદ્ધતિથી થાય છે. એ રીતે પાંચ ચાર
