________________
૨૮
આજનો વિજ્ઞાનવાદ
* વિજ્ઞાનવાદની અસર * જડની પૂજા પૂવૅ નહોતી એમ નહિ; કારણ કે જગતમાં નાસ્તિકવાદની હયાતિ પૂર્વે નહોતી અને પછી થઈ એમ નથી, કિન્ત જગતની સાથોસાથ તેની હયાતિ પણ હતી અને છે. પણ તે મર્યાદિત હતી. નાસ્તિકવાદને અનુસરનારા માણસે, સજજન પુરુ ની અદબ જાળવતા, તેમની સામે ઊંચા મેંએ જોતાં પણ શરમાતા. - જ્યારે આજે કહેવાતા વિજ્ઞાનવાદથી, શું અધમ કે શું ઉત્તમ તે જાણી શકાય તેમ નથી, કારણ કે લગભગ સર્વત્ર નાસ્તિકવાદનું સામ્રાજ્ય પ્રવર્તે છે. આજને કહેવાતો વિજ્ઞાનવાદ એ એના ખરા અર્થમાં જડવાદ હોવાથી, એને અનુસરનારા પણ અધિકાંશે જડ બન્યા છે.
તેઓ નાસ્તિક બનવામાં નાનમ સમજતા નથી, પણ ગૌરવ સમજે છે તેમજ આ જન્મ સિવાય અન્ય જન્મનો વિચાર કરવાનું બિનજરૂરી માને છે.
આ સ્થિતિ વિજ્ઞાનવાદની અસરથી પેદા થઈ છે એમ કોઈ પણ તટસ્થ વિચારકને કબૂલ કરવું પડે તેમ છે. અન્યથા, આ ભારતવર્ષની પ્રજા, પરલેકના વિચાર રહિત બને, એ વાત માન્યામાં ન આવે તેવી છે.
જે ભૂમિ પર, પરલેકની ખાતર આ લેકની મહાન રિદ્ધિસિદ્ધિઓને પણ ઠોકરે મારનારા અનેક મહાપુરુષે થઈ ગયા, તે ભૂમિ પર આ લેકના કહેવાતા રાજયની ખાતર, ધર્મને ઠેકરે મારનારા પેદા થાય એ લગભગ
