________________
૨૪
આત્મતત્ત્વને માનવું જ પડે
જ ઘણુઓનું ઘણું સુખ * આધિભૌતિક-મતવાદીઓના ત્રણ માર્ગોનું આપણે નિરીક્ષણ કર્યું.
તેમાં પહેલે વર્ગ કેવળ સ્વાથી છે.
બીજે વર્ગ સ્વાર્થી ખરે, પણ દૂરંદેશિતા પૂર્વકના વાર્થને વરેલે, જ્યારે ત્રીજો વર્ગ સ્વાથી છે, પણ શાણે સ્વાર્થી. - આ ત્રણ સિવાય આ મતવાદીઓને એક ચોથે વર્ગ પણ છે. કે જે ઉપરના ત્રણ વર્ગોને વિરોધ કરે છે. તે કહે છે કે, “એક જ મનુષ્યના સુખ તરફ ન જોતાં, સર્વ મનુષ્યજાતિના આધિભૌતિક સુખ-દુઃખનું તારતમ્ય વિચારીને, નૈતિક કાર્યાકાર્યને નિર્ણય કરવે જોઈએ. 24'ü ay hi ga The greatest good of the greatest number.” (ઘણુનું ઘણું સુખ) એવું નામ આપવામાં આવ્યું છે.
આ મતના પ્રતિપાદક પંડિત અધિક સાત્વિક વૃત્તિના છે, એમાં કઈ સંદેહ નથી. “સર્વ લોકોનું સુખ