________________
જડવા
૨૦૧
રીતે આધુનિક જડવાદીએના સિદ્ધાંતેની અસર તળે આવી ગયા છે. એ અસર નીચે આવીને તેએ ઉચ્ચારે છે કે,
‘મને પરોાકને, મરણ પછી શું થશે; તેમાં બહુ રસ નથી. આ લેાકના જ પ્રશ્નો મારા ચિત્તને ભરી દેવા માટે મને પૂરતા લાગે છે.'
‘ઈશ્વર,’‘પરમાત્મતત્ત્વ’ કે ‘માક્ષ’ પ્રત્યે પેાતાની અરૂચિ દર્શાવતાં તેએ કહે છે કે,~
6
સાધારણ રીતે ઈશ્વર અથવા તે પરમાત્મતત્ત્વ માટેની સમાજ-નિરપેક્ષ ખેાજ, એને ધર્માં' માનવામાં આવે છે, ધાર્મિક માણયને સમાજના હિત કરતાં પેાતાના મેાક્ષની વધારે પડી હાય છે. તંત્રવાદી ( શાસ્ત્રો પ્રત્યે શ્રદ્ધા ધરાવનાર માણસ ) સ્વાથ થી વધુને વધુ દૂર ભાગવા પ્રયત્ન કરે છે, પણ તેમ કરવા જતાં તે તેમાંજ ( સ્વાથ માં જ ) ભરાઈ પડે છે. ધાર્મિક ધારણે સામાજિક જરૂરીઆતા સાથે કશે। સંબંધ ધરાવતાં નથી, કિન્તુ તે સિદ્ધાંતે કેવળ પાપની અતિશય ગૂઢ કલ્પનાએ ઉપર રચાયાં હાય છે.
આગળ વધીને તેએ એમ પણ કહે છે કે,—
"The religious outlook does not help and even hinders the moral and spiritual progress of a people, If morality and spirituality are to be judged by. this worui's standards and not by the hereafter.
99
