________________
સુખને ઉપાય
૩૦૫
વિષપભાગ દ્વારા થનારે મનને તેષ ક્ષણિક હોય છે. એટલું જ નહિ, કિન્તુ હીન કોટિના સૂર્યની વૃદ્ધિ કરાવનારો હોય છે તેથી તે દ્વારા મનનું સ્વાસ્થ મેળવવા મથનારાઓને હમેશાં નિરાશ જ થવું પડે છે. વિષપભેગમાંથી મનને ખેંચી લઈને જે આત્માએ મન દ્વારા જ મન સ્વાશ્ય શેઠે છે, તે આત્માઓને નિત્ય અને અવિનાશી સુખ કાયમ માટે સાંપડે છે.
* દુખભાવ એજ સુખ નહિ * મન દ્વારા મનનું સ્વાસ્થ શોધવું, એને અર્થ એ જ છે કે, વિષયેચછાઓને નાબૂદ કરવા પ્રયત્ન કર. પ્રતિપક્ષી વિચારે દ્વારા વિષયેચ્છાઓ જેમ-જેમ શમતી જાય છે, તેમ તેમ આત્માનું મનઃસ્વાથ્ય વધતું જાય છે.
સંપૂર્ણ ઈચછાઓનું શમન એ સંપૂર્ણ સ્વાધ્યનું કારણ છે. કિન્તુ એને અથ એ નથી કે, દુઃખનો અભાવ એ જ સુખ છે.
સુખ, એ પણ દુઃખની જેમ વાસ્તવિક પદાર્થ છે. અથવા પદાર્થનો ધર્મ છે. એ વાસ્તવિક પદાર્થ ન હોય અને દુખભાવ એ જ જે સુખ હોય, તે જેમ-જેમ દુઃખભાવ થતે જાય, તેમ-તેમ આત્માને પણ ઉચ્છેદ થતે જ જોઈએ.
આત્મા એ સત પદાર્થ છે. તે કઈ પણ કાળે નષ્ટ
