________________
આસ્તિકતાને આદશ
૨૯૮
કિંમત પાશવી અવસ્થામાં વિષયોપભેગ દ્વારા થતા સુખ કરતાં ઘણી ચઢીઆતી છે.
બુદ્ધિજન્ય સુખ આત્મવશ (ખાદ્ય વસ્તુની અપેક્ષા વિનાનુ) છે અને બીજાના સુખને ભેગ લીધા સિવાય પેાતાના જ જ પ્રયત્નથી પ્રાપ્ત થનારૂ છે.
ઇતરેએ માનેલાં પ્રેય (મનને ગમતાં ાહ્ય સુખ) અને શ્રેય (કલ્યાણકારી) સુખમાં આ જ મેાટા તફાવત છે. વિષયે પભાગનું આધિભૌતિક સુખ એ પ્રેય સુખ છે અને મન તેમજ બુદ્ધિના પ્રસાદ્ભથી ઉત્પન્ન થનારૂ સુખ એ શ્રેયસુખ છે.
પ્રથમનુ સુખ રાજસ્ છે. જ્યારે પછીનુ સુખ સાત્ત્વિક છે. રાજસ્ સુખ, સાત્ત્વિક સુખ કરતાં ઉતરતાં દરજજાનુ છે, એ કારણે સાત્ત્વિક સુખના અનુભવને ત્યાગ કરી રાજસ્ સુખને અનુભવ કરાવનાર પશુ પણાને માનવી કદી પણ પસંદ કરતા નથી.
* સુખદુ:ખનુ લક્ષણ *
આધિભૌતિક સુખદુઃખ ઉત્પન્ન થવા માટે ઇન્દ્રિયા સાથે ખાદ્ય પદાર્થાના સયોગ થવાની આવશ્યકતા છે. તે પણ ઘણી વાર એવુ બને છે કે, મન અન્યત્ર હાય, તેા ખાદ્ય પદાર્થોના સંચાગ ચાલુ હોય તે પણ સુખદુઃખને અનુભવ આત્માને થતે નથી. અર્થાત ઈન્દ્રિયાના
