________________
આત્મતત્વને માનવુ જ પડે
૨૭9
જે સરય હોય, તો આધિભૌતિક-મતવાદ અસત્ય કરે છે.
આધિભૌતિક સુખવાદીઓના મતે, લક્ષ્મી અને પ્રાણ કરતાં નીતિની કિંમત કદી જ ઐધિક બની શકે તેમ નથી. #ારણ કે હિક સુખના વેચવાળા ઐહિક સુખના ભાગે નીતિનું પરિપાલન કરે, એ બનવું જ સર્વથ અશકય છે. એટલા માટે જયાં સુધી આત્મતવ જેવી વસ્તુની શ્રદ્ધા પ્રાપ્ત ન થાય, ત્યાં સુધી નીતિની સઘળી વાતો, એ કાચા પાયા ઉપરના ચણતર જેવી છે. એ ચણતર ક્યારે તૂટી પડે, તે કહેવાય નહિ.
* એકલી આશયશુદ્ધિ નકામી * નીતિનો પાયે પાકે કરવા માટે એકલા આધિભૌતિક મતવાદથી કામ સરે એમ નથી, એ વાત નક્કી થઈ ગયા પછી એ કહેવાનું રહેતું નથી કે આધિભૌતિક -મતવાદના પ્રણેતાઓ કઈ સ્વાથી હેતુઓથી નહિ,કિન્તુ “જનકલ્યાણ જેવા ઉચચ આશયથી પોતાના સિધ્ધાંતોનું પ્રતિપાદન કરતાં હોય, તે પણ બુદ્ધિમતો વડે તેઓના સિધ્ધાતો કદી ગ્રાહ્ય થઈ શકે તેમ નથી.
આશયની શુદ્ધિ ગમે તેટલી હોય, પરંતુ જે વસ્તુનું નિરૂપણ કરવું છે, તે વસ્તુનું પૂરેપૂરું જ્ઞાન જેઓને નથી તેઓએ પિતાના મત ઉપર આગડ રાબ નિરર્થક છે. એ પ્રકારની આડી વૃત્તિ સત્યને પામવા માટે ભારે અંતરાયરૂપ છે.