________________
આસ્તિકતાના આદેશ
આમ જયારે નિદ્રા શબ્દના પ્રયોગ પણ ‘હુ'' પદ્મની સાથે અસભવિત છે, ત્યારે ‘મરવુ' એ શબ્દ પ્રયાગ તે! ‘હુ' ની સાથે સેાએ સે। ટકા અસંભવિત ઠરે છે અર્થાત્ આત્માના સબંધમાં મૃત્યુનુ કથન જ 'અસંભવ' દોષનું ગ્રસિત છે.
૧૦૮
યવહારમાં તે મરી ગયા,’-‘હું મરી જવાના છું,' હું ઊંઘી ગયા છું,' ‘તે હું નથી.’ ઈત્યાદિ શબ્દને પ્રયાગ થાય છે, તે . આત્માની ભિન્ન-ભિન્ન અવસ્થા માત્રને જ સૂચવનાર છે, કિન્તુ તેમાંના એક પણ પ્રયાગ આત્માના સર્વથા અભાવને સૂચવતા નથી.
* મૃત્યુ એ સ્વભાવ નથી
જીવન જેમ આત્માનેા સ્વાભાવિક ધર્મ છે, તેમ મૃત્યુ એ આત્માને સ્વાભાવિક ધમ નથી જીવનની જેમ મરણ પણ આત્માની સ્વાભ:વિક અવસ્થા હેત, તે એનુ નિવારણ કરવા માટે, મૃત્યુથી બચવા માટે કાઇ પણ પ્રયત્ન કરત નહિ.
જે પેાતાને માટે સહેજ યા સ્વાભાવિક હાય છે, તેનાથી અચવા માટે આ જગતમાં કોઈપણ પ્રયત્ન કરતું નથી. જે સ્વભાવ નથી, તેનાથી જ ખચવા માટે સ કાઈના પ્રયત્ન જોવામાં આવે છે.
માછલી માટે પાણીમાં રહેવુ એ સ્વાભાવિક છે, તેથી જ તે પાણીમાંથી બહાર નીકળવાના પ્રયત્ન કરતી નથી. પૃથ્વી પર રહેવુ તે તેને માટે અસ્વાભાવિક છે.
