________________
જીવને મેટામાં મોટો શત્રુ
૧૬૩
મનુષ્યને મનુષ્યથી ભય, મનુષ્યને હિંસક પશુઓથી ભય, મનુષ્યને સર્પ, વીછી આદિને ભય, ચેર, લૂંટારા, ખીસાકાતરૂ વગેરેથી ભય, આજીવિકા તૂટી જવાની સંભજતાથી થતો ભય, વિવિધ અકસ્માતોનો ભય, ધન, કીર્તિ, સત્તા ચાલી જવાનો ભય, ફેલાતા અનેક ચેપી રોગોને ભય, આ બધા જ ભયથી દુનિયા પૂરેપૂરી સુપરિચિત છે. એનું દુખ કેટલું ભારે છે, તેનો અનુભવ પ્રાયઃ પ્રત્યેક મનુષ્યને સ્વાનુભવસિદ્ધ છે.
* આંતરિક ભયેની ઉપેક્ષા * જયારે એના કરતાં વિપરિત આંતરિક ભયે, એ માનસિક હેવાથી, સુબુદ્ધિમાન મનુ સિવાય બીજાઓથી તે જાણવા અને સમજવા પણ શક્ય નથી. એ જ કારણે અકસ્માત અપયશ અને રેગાદિના ભયે કરતાં, આંતરિક ભયે કેટિગુણા ભયાનક હોવા છતાં તેનાથી બચવાના અને બચાવવાના પ્રયત્નો આ દુનિયામાં બહુ ઓછા થઈ રહ્યા છે.
આજે આર્થિક બેકારીથી મનુષ્ય જાતિને ઉગારી લેવાની બૂમ સંભળાય છે, કિન્તુ આંતરિક ગુણોની અછત વધતી જાય છે તેની બૂમે ભાગ્યે જ સાંભળવા મળે છે.
આગથી બચાવવા માટે બેબાએ થયા, પરંતુ વિષયક ધૃણાની આગબુઝાવવા માટેના નવા બંબાઓ થવા દૂર રહો, પરંતુ કયાંક કયાંક જૂના પણ રહી ગયા હોય, તો તે બિનજરુરી છે–એવા પિકાર થવા લાગ્યા છે.
