________________
આધિભૌતિકવાદ યાને જડવાદનું સ્વરૂપ અને રહસ્ય ૨૫૭
સમજવું અતિ આવશ્યક બને છે. તેમાં આ પ્રકારને વિચારભેદ જન્મવાનું કારણ એક જ છે કે, “જે આધિભૌતિક બાહ્ય સુખનો વિચાર કરવાનું છે, તે કોના સુખનો? પિતાના કે પારકા ? એકના કે અનેકના?’
જે પિતાના જ સુખનો વિચાર કરવાનું હોય અને પારકા સુખનો વિચાર કરવાને જ ન હોય, તો તેના માટે íવ્યાકર્તવ્યના સિદ્ધાન્ત જુદા બની જાય છે. અને જે પારકો જ સુખને વિચાર કરવાને હેય અને પોતાના સુખનો વિચાર સર્વથા છોડી દેવાનું હોય, તો તે માટેના નિયમે પ્રથમ કરતાં સર્વથા વિપરિત જ બનવાના છે.
એ રીતે એકના ભેગે અનેકના સુખને વિચાર કરે કે અનેકના ભેગે એકના સુખને વિચાર કરે ? એ પ્રશ્ન ઉભે જ રહેવાને છે.
આ પ્રશ્નના અધિભૌતિક-મત–વાદના ઉપાસક જુદાજુદા પંડિતોએ જુદી-જુદી રીતના નિર્ણય કર્યો હોય છે, તેથી તે પંડિતેમાં પણ વિચારોનું ઐક્ય થઈ શકહ્યું નથી અને થઈ શકે તેમ પણ નથી.
* વા ઈ - સુ ખ વ દી એ *
આધિભૌતિકવાદીઓમાં સહુથી પહેલે વર્ગ સ્વાર્થ સુખ૧૭ વાદીઓને આવે છે. જેઓ માને છે કે “પરલોક અને પરોપકાર
સઘળું જૂઠું છે, આધ્યાત્મિક ધમશાસ ચાલબાજ લેકોએ