________________
આધિભૌતિકવાદ યાને જડવાનું સ્વરૂપ અને રહસ્ય ૨૫૯.
સિદ્ધ થાઓ.” એ પ્રકારની માન્યતા ઉપર રચાએ આ જાતને આધિભૌતિકવાદ, એ કેવળ શસ્ત્રષ્ટિએ જ નિંદનીય કરે છે એટલું જ નહિ, પરંતુ લેકષ્ટિએ પણ તે અતિશય, સિંધ, ન્યાય અને અનીતિથી ભરેલા મનાય છે. એ મતને નીતિશાસ્ત્ર કે ધર્મશાસ્ત્ર એ નામ પણ છાજતું નથી. - તેથી આધિભૌતિકવાદીઓને બીજો એક એવો વર્ગ છે કે જે તેનો વિરોધ કરે છે. તે કહે છે કે, “કેવળ સ્વાર્થી પડ્યું કે કેવળ પેટભરાપણું આ દુનિયામાં કેઈનુ પણ ચાલી શકતું નથી.
આધિભૌતિક વિષયસુખ જે આપણને ઈષ્ટ છે, તે તેની સિદ્ધિ માટે બીજાના સુખની આડે આવવું એ મૂર્ખતા છે. બીજાના સુખમાં વિધન કરનારા પિતાના જ સુખમાં વિન કરનારા છે. અર્થાત્ બીજાને વિન કર્યું તે પિતાને જ વિન કર્યા બરાબર છે. કારણ કે જેને આપણે વિન કરી છીએ, તે આપણને વિન કર્યા સિવાય હેનાર નથી મારું સુખ અને મારા સ્વાર્થ, એ જે મારું સાદય છે, તે તે માધ્યની સિદ્ધિ બીજાઓને તેવા પ્રકારની સગવડો આપ્યા સિવાય કેવી રીતે થવાની ? અર્થાત્ નથી જ થવાની. તેથી પોતાના સુખને માટે જ મનુષ્ય દીર્ધદષ્ટિપૂર્વક બીજાના સુખને ખ્યાલ પણ રાખવું જ જોઈએ.”
આધિભૌતિકવાદમાં પણ અમુક અંશે નીતિ પ્રવેશ