________________
સર્વાના વચને સંદેહથી પર છે
૨૨૭
પણ અસંભવિત નથી, એ જ અહીં મુદ્દો છે.
શ્રી જિનના સમાગમકાળમાં અતિશયાદિ સામગ્રી એ શ્રદ્ધા-પ્રાપ્તિમાં વિશેષ નિમિત્ત છે કે જે તે સિવાયના ક્રાળમાં નથી, તો પણ તે અંતિમ કારણ નથી.
શ્રી જિનના વિદ્યમાનકાળમાં શ્રી જિનના સમાન બાહ્ય અતિની અદ્ધિ વિકર્વિવાનું સામર્થ્ય અન્ય માયાવીઓમાં પણ હોય છે. ઈન્દ્રજાળ આદિ દ્વારા તેઓ પણ પિતાને શ્રી જિનના સમાન બનાવી શકે છે. તેથી તેવા પ્રસંગોએ “કેણુ જિન” એ કેવળ બાહ્ય વ્યક્કિ દ્વારા સમજવાનું-કળવાનું મુશ્કેલ થઈ પડે છે, એનો નિર્ણય તે અંતરંગ અતિશયેની પ્રતીતિથી જ થઈ શકે છે.
અંતરંગ અનંત અતિશયમાં કેવળજ્ઞાન એ મુખ્ય અતિશષ્ય છે અને તેને ઓળખવાનું ચિન્હ અવિસંવાદી ઉપદેશ છે. અર્થાત્ શ્રી જિનના સાક્ષાત્કાળમાં પણ શ્રી જિનને ઓળખી, તેઓશ્રી પ્રત્યે નિશ્ચળ શ્રદ્ધાસંપન્ન બનવા માટે, તેઓશ્રીના ઉપદેશ સિવાય અન્ય કોઈ સરળ, સચોટ તેમજ નિદોષ માર્ગ નથી.
એ ઉપદેશ આજે અસ્તિત્વ ધરાવતે નથી, એમ સિદ્ધ કરવા માટે કઈ પ્રમાણ નથી, જ્યારે આરિતત્વ ધરાવે છે, એ સિદ્ધ કરવા માટે સેંકડો પ્રમાણે છે. પ્રમાણુના વિષયમાં તેઓની જ કિંમત છે, જેમાં પ્રમાણ સિદ્ધ વાતને સ્વીકારવા તૈયાર હોય તે સિવાયના પ્રમા
