________________
વૈરાગ્ય
૧૯૩ દંભરહિત વૈરાગ્યની પ્રાપ્તિનો આધાર, ભવસ્વરૂપની ચિંતા છે. જે આત્માઓના અંતરમાં ભવસ્વરૂપનો ચિંતારૂપી અગ્નિ પ્રજવલિત થાય છે, તે આત્માઓના અંતરમાં ૌરાગ્યના સ્વરૂપને વિનાશ કરી નાખનાર દંભરૂપી વેલડી એક ક્ષણવાર પણ ટકી શકતી નથી.
સંસારસ્વરૂપની ચિંતાથી ભવ પ્રત્યે અબહુમાન પ્રગટ થાય છે અને ભવ પ્રત્યે અબહુમાન પ્રગટયા પછી અંતરમાં દંભને પ્રવેશ પામવા માટે જરા જેટલો પણ અવકાશ રહેતા નથી.
કેઈપણ આત્માના અંતરમાં દંભને પ્રવેશ પામવાનો અવકાશ ત્યાં સુધી જ રહે છે, કે જયાં સુધી તે આત્માને આ ભવ ઉપર થોડો પણ રાગ યા બહુમાન બાકી રહ્યું હોય.
ભવસ્વરૂપની વાસ્તવિક ચિતા ભવ પ્રત્યેના સઘળા બહુમાનને મૂળથી ઉખેડી નાખે છે અને અંતરમાંથી એ મૂળ ઉખડી ગયા પછી ભવના કારણે તે આત્માને કોઈ પણ પ્રકારની માયા કરવાનું રહેતું નથી.
મા યા નું કારણ જ માયા આચરવાનું મૂળ-કારણ-કોઈ હોય તો તે ગુણની પ્રાપિત યા નો ત્યાગ કર્યા સિવાય જ લેકે તરફથી ખ્યાતિ, બહુમાન તેમજ પૂજા મેળવવાને લેભ છે.
એ લોભ સંસારના સ્વરૂપને અને તેમાં વસનાર ' લેકના સ્વભાવને તાવિક વિચાર કરનારને રહેતે જ
