________________
વૈરાગ્ય
૧૯૫
‘સવ એટલે ચાર ગતિરૂપ સસાર અને એ સંસારની ચારે ગતિમાંથી કાઈપણ ગતિમાં આત્મપક્ષે ગુણના લેશ પણ નથી.' એ સત્ય તથા રીતે સમજવા માટે શ્રી જિનવચન સિવાય અન્ય કોઈ આધાર નથી.
નથી.
ચારે ગતિનું યથા સ્વરૂપ સજ્ઞ ભગવ તેના જ્ઞાન સિવાય બીજી કાઈપણ રીતે જાણવુ. સુલભ એજ કારણે વાસ્તવિક વૈરાગ્યની પ્રાપ્તિ શ્રી જિતવચનની પ્રાપ્તિ ઉપર અવલ ખેલી છે, એમ કહેવુ એ જરાપણ ખાટું નથી.
શ્રી જિનવચનની સામાન્યથી અને વિશેષથી પ્રાપ્તિ
શ્રી જિનવચન એ સન-વચન છે અને સર્વાંગનુ' વચન એ સર્વ પદાર્થોને વિષય કરનાર જ્ઞાનથી ઉત્પન્ન થયેલુ હાવાથી અતિ વિશાળ છે, એને સંપૂણ તયા જાણવું, સજવું, ધારણ કરી રાખવું એ લગભગ અસભવિત છે. તે પછી શ્રી જિનવચનની પ્રાપ્તિ જેને થાય તેને જ સાચા બૈરાગ્ય પ્રાપ્ત થઈ શકે, બીજાને નહિ, એમ કહેવુ એ શુ ન્ય ઠરતુ નથી ?
આવા પ્રશ્ન કરનાર જગતના પદાર્થોની વ્યવસ્થાને સમજવા જેટલી શક્તિ નથી ધરાવતા એ નક્કી થાય છે. કારણ કે જગતની પ્રત્યેક વસ્તુ સામાન્ય અને વિશેષ, એમ ઉભય ધ યુકત હાય છે, વિશેષ ધર્મોનું જ્ઞાન નહિ કરી શકનારા માનવી, સામાન્ય ધર્મનુજ્ઞાન પણ ન કરી શકે, એમ કહેવુ એ સ`થા ખેતુ છે.
