________________
૧૭૦
આસ્તિકતાને આદર્શ
અંધકાર, રોગ, વિષ અને શત્રુ એ આ જગતમાં દુઃખનાં કારણ મનાય છેપરંતુ એ સઘળાને ટપી જાય એવું દુઃખનું નિમિત્ત તો માત્ર એક મિધ્યત્વ છે રોગ, અંધકાર, શત્રુ અને વિષ તે એક જ જન્મમાં દુઃખ દેનારાં છે. જયારે મિથ્યાત્વ; જે પ્રતિકાર કરવામાં ન આવે તે, હજારે જન્મમાં દુઃખ આપનાર થાય છે. - મિથ્યાત્વની આ ભયાનકતા વર્ણવનારા મહાપુરુષે મહાજ્ઞાની છે, નિસ્પૃહ છે, તેમજ અસત્ય બોલવાનું તેમને કઈ પ્રજન નથી આવા મહાત્માઓ પણ જ્યારે મિથ્યાત્વની આટલી ભયાનકતા વર્ણવે છે, ત્યારે હિતાથી આત્માઓએ તેના ઉપર ગંભીર વિચાર કરવાની આવશ્યકતા છે.
મિથ્યાત્વ એ બુદ્ધિનો વિપર્યાય છે. આત્માના વિચારોને વસ્તુસ્થિતિથી વિપરીત ઘડનાર છે. બુદ્ધિમાં વકતા ઉત્પન્ન કરે છે. આ કારણે એ દોષ સર્વ દોષમાં રાજ સમાન છે. જીવ માત્રને ભયાનકમાં ભયાનક શત્રુ છે.
આત્માના