________________
વૈરાગ્ય
૧૮૭
સારી ચો ત્યાગ કરી દેવા લાયક હાય, તેા હીરામેાતી અને સેનુ-ચાંદી આદિ વસ્તુએ પ્રથમ ન’અરે ત્યાગ કરી દેવા લાયક ઠરશે; પરતુ એ ન્યાયને આજ સુધી કેાઈએ પણ માન્ય રાખેલ નથી,
સહુ કાઈ હજારો નકલમાંથી પણ અસત્ર વસ્તુને શેાધી કાઢી તેને જ ગ્રહણ કરવા પ્રયાસ કરે છે. કિન્તુ નકલના ભયથી ડરી જઈને અસલ વસ્તુને પણ છેડી દેવા પ્રયાસ કરતુ' નથી.
કરનારા
સમજ્યા નથી અગર
અસલ વસ્તુને છેડી દેવાને એવે પ્રયાસ કાં તે અસલ વસ્તુનું મૂલ્ય જ સમજયા છે તે પણ તેને પ્રાપ્ત કરવાની પેાતાની અશક્તિ હાવાથી, ખીજાની આગળ તેના મૂલ્યને ઇરાદાપૂર્ણાંક છુપાવે છે.
વૈરાગ્ય માટે પણ તેવી જ ટુકીકત છે. તે એક મહાન વસ્તુ હાવાથી, તેની સેંકડા નકલ આ જગતમાં વિદ્યમાન છે. એટલું જ નહિ પણ જે કઈ આત્મા પેાતાની અશક્તિ યા અચેગ્યતાના કારણે તેને પ્રાપ્ત નથી કરી શકતા તેમાંના મેાટા વર્ગ તેની નિંદા કરવાના જ મા` અખત્યાર કરે છે. પરંતુ તેટલા માત્રથી વૈરાગ્ય એ સદ્દગુણુ મટી જતેા નથી. તેની અનેક નકલેા તથા તેના પ્રત્યેના અનેક કટાક્ષેા જ એ હકીકત પુરવાર કરે છે કે, અસલ વૈરાગ્ય એ મહામૂલ્યવાળી ચીજ છે અને તેની પ્રાપ્તિ .