________________
૧૭૬
આસ્તિકતાના આદ
શા માટે ન ખચી જવુ? ઘેાડા પણ અસત્યથી મિશ્રિત એવા મતેને પાષણ આપવાથી કે તેના જ એક અતિ આગ્રહી બનવાથી, જગતમાં કલેશેાની જ વૃદ્ધિ થવા પામે છે અને પરિણામે અનેક પ્રકારની મારામારી, જોરજુલ્મી અને અશાન્તિનાં વાતાવરણ ઉભાં થાય છે, એના કરતાં સને સમાન ગણવા અથવા સર્વાથી તટસ્થ બનવુ એ શું ખાટુ ’
આ પ્રકારની વિચારસરણીથી દેરવાઇ ગએલા માણસા, આજે પાતે કાઇપણ મતના અનુયાયી નહિ હાવાનુ અભિમાન લે છે, અને અભિમાનપૂર્વક જાહેર કરે છે કે, 'અમારા જેવા સત્યના પક્ષપાતી ખીજા કાઇ નથી.’ પર ંતુ આ મતની પાછળ કેટલી પક્ષપાતિતા, કેટલી આગ્રહિતા અને કેટલી અજ્ઞાનતા ભરેલી છે તેના ઉપર વિચાર કરતાં ભારે વ્યથા થાય છે.
કોઈપણ એક મતનેા સ્વીકાર કરનારને પેાતાની બુદ્ધિના ઉપયેગ કરવાની જેટલી તક મળે છે અગર તે મતના અનુયાયીઓ તરફથી જેટલી તક આપવામાં આવે છે. તેની એક રિતભર તક પણ કેાઈ રતના અનુયાયી નહિ હોવાના દાવા કરનાર પાતે મેળવતા નથી અગર બીજાને મેળવવા દેતા નથી.
આ નવા મતના અનુયાયીએ પેાતાની બુદ્ધિનાં બારણાં બંધ કરીને બેઠા હૈાય છે અને એને ઉઘાડવા