________________
જીવને મેટામાં મેટે શત્રુ
૧૬૭
શ્રદ્ધા એ સર્વ ગુણેનુ મૂળ છે.
પરમાના માર્ગમાં કે વ્યવહારનાં માર્ગમાં શ્રદ્ધાષ્ટ આત્માએ સઢા દયાપાત્ર મનાયા છે. કેઇપણ આત્માને તેના કલ્યાણમાથી ભ્રષ્ટ કરવા હાય, તે તેને સરળમાં સરળ ઉપાય એ છે કે, સૌથી પ્રથમ તેને તેના કલ્યાણમાર્ગની શ્રદ્ધાથી ભ્રષ્ટ કવેા.
માનસશાસ્ત્રીએ પણ કહેવુ છે કે, વિચાર એ આચારને ઘડનારા છે.
કેાઈ માણસને સુધારવે! યા ખમાડવેલ હાય તે સૌથી પહેલાં તેના વિચારાને ફેરવવા પ્રયત્ન કરવા જોઈએ. જયાં સુધી તે પેાતાના વિચારોમાં મક્કમ હશે, ત્યાં સુધી તેને તેના આચારમાથી ખસેડવા દુઃશકય છે.
વિચારાની એ મક્કમતાનુ નામ જ શ્રદ્ધા છે. એ શ્રધ્ધા જ્ઞાનથી ઘડાય છે. એ વાત સાચી છે, તે પણ સર્વ પ્રકારનું જ્ઞાન શ્રધ્ધાને ઘડનારૂ કે દૃઢ કરનારૂં જ થાય છે, એમ કહેવું એ સાચું નથી. જ્ઞાનથી જેમ વિચાર અને શ્રધ્ધા મક્કમ બને છે, તેમ જ્ઞાનથી જ વિચાર અને શ્રધ્ધા નષ્ટ થાય છે યા શિથિલ અને છે.
શ્રધ્ધાને ઘડનારૂ, સ્થિર કરનારૂ કે વધારનારું જ્ઞાન જેમ સહાયક અને આદરણીય છે, તેમ શ્રદ્ધાને બગાડનારુ ઉખેડનારું કે નાશ કરનારું જ્ઞાન તેટલું જ અન કારક અને અનાદરણીય છે.