________________
૧૩૮
આસ્તિકતાને આદેશ
જવાથી, શાન્તિ કે સુખને હાર્ટ સદા તલસવા છતાં, આત્મા શાન્તિ કે સુખને આસ્વાદ અનુભવી શકતે નથી. અનુકૂળ કે પ્રિય પદાર્થના સયુગજન્ય રાગાત્મક સુખમાં પણ આત્માને અપ્રિય પઢાથ ને દ્વેષ તથા ભય કાયમ હાવાથી, એનું એ ક્ષણિક સુખ પણ સર્વથા નિરાકૂળ કે પૂર્ણ હેાતું નથી.
રાગદ્વેષ કેવળ શાન્તિને જ હરે છે એમ નથી, પરંતુ એ જ્ઞાનને પણ પૂર્ણ રૂપમાં અંતરાયભૂત બને છે, એ હયાત જ્ઞાનમાં તેવા પ્રકારની રૂચિ કે દેતા નથી.
પ્રગટ થવા દેવામાં હાય છે ત્યાં સુધી તન્મયતા પેદા થવા
પર પદ્મ પ્રત્યે શ્રદ્વાન યા તન્મયતાના કારણે શરીર આર્દ્ર પર પાર્શ્વમાં મારાપણાની ભ્રાન્તિ થાય છે. તથા એ પ૨ પદાર્થીના જીવની સાથેના સબંધ વભાવથી જ અસ્થાયી હેવાથી આત્માને પેાતાના સતની અવિનાશશી લતામાં પણ ભ્રમ થઈ જાય છે.
આથી શ્રદ્ધાન અને તન્મયતાનું વિકૃત થવુ પર પ્રવૃત્ત બનવુ, એ અધર્મ થાય છે. અને શુદ્ધ સ્વભાવમાં રત થવું' એ જ ધર્મ છે.
આત્માના ગુણ તે સદા આત્મામાં જ વિદ્યમાન રહે છે. કારણ કે કાઇ પદ્મા કયારે પણ પેાતાના સ્વભાવથી રહિત પર કે પરસ્વભાવમય બની શકતા જ નથી. પરંતુ જયારે
