________________
૧પ૦
આતિકતાનો આદર્શ
સુખને આપે, પરંતુ તે સુખ આત્માને એના ભોગ વખતે એટલે મોહિત કરે છે અને એટલી અસકિત પેદા કરે છે કે તેનું પરિણામ દુઃખ-રૂપ જ આવે છે,
એ જ શુભ કર્મો અને શુભ ભાવનાએ જે આમલક્ષ્ય પૂર્વક કરવામાં આવે તો નિર્મળતર ભાવના યોગે અધિક સાંસારિક સુખ આપવા સાથે આત્મજ્ઞાનના સંસ્કારથી આત્માને એ સુખમાં મોહિત થવા દેતી નથી, કિન્તુ પરંપરાએ મુક્તિની સાધક બને છે.
જ સંસ્કારોની અસર જ
પાપથી આત્મામાં પાપના સંસ્કાર પડે છે અને ધર્મથી ધર્મના સંસ્કાર પડે છે.
પ્રત્યેક સંસ્કાર, યોગ્ય દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવને પ્રાપ્ત કરીને પ્રગટ થઈ જાય છે અને પોતાની શક્તિ નષ્ટ ન થાય ત્યાં સુધી ફળ આપ્યા કરે છે, એટલું જ નહિ પણ તે કાળ દરમ્યાન પિતાના જેવા અનેક નવીન સંસ્કારના નિમિત્ત કારણ બની જાય છે.
કેટલાક સંસ્કારોની અસર પ્રાય: તત્કાળ પ્રાપ્ત કરીને શરૂ થઈ જાય છે અને કેટલાકની દીર્ઘકાળે યા જન્માંતરમાં થાય છે. અધિક દીર્ઘકાળ સુધી લાગ2 અસર કરૂાવાળા સંસ્કારની અપેક્ષાએ થોડા કાળ સુધી લાગ2 અસર કરવાવાળા