________________
પુણ્ય અને પાપને વિવેક
પ્રારબ્ધની અનુકૂળતા થવાથી મનુષ્યાદિને ઉચ્ચ ચેાનિએમાં જન્મ, વિવેકશકિત, સત્સ`ગતિ, વાસનાએથી ઘેાડીયઘણી સ્વાધીનતા વગરે સારાં સાધને મળે છે અને એથી આત્મ સુખ તરફ્ થેડી રૂચિ પણ થાયછે. આત્મા આ સાધનાના અને તેમાં ખાસ કરીને વિવેકના, કે જે પુરુષાર્થનું મુખ્ય સાધન છે તેનેા, સદુપયેાગ કરી શકે છે. આનું જ નામ પુરુષાર્થ છે.
૧૫૫
ત્યાર બાદ પુરુષાથ થી આત્મા પેાતાની શક્તિઓને વધારતા જતા, વિશેષ ને વિશેષ અનુકૂળ સાધને ને અનાવતા રહે છે. અંતમાં પ્રારબ્ધથી સંપૂર્ણ સ્વાધીન અની, પેાતાની પૂર્ણ ઉન્નતિ કરી લે છે. અર્થાત્ પછી તેને માટે પ્રારબ્ધ જેવુ કાંઈ રહેતુ જ નથી.
આત્મજ્ઞાનના અ *
'
બુદ્ધિ દ્વારા આત્માને પેાતાનું તથા પરનું જ્ઞાન થાય છે. અને એ જ જ્ઞાન શ્રદ્ધા થવા બાદ સમ્યગજ્ઞાન બની જાય છે.
સભ્યજ્ઞાન યાગે તદનુસાર ચારિત્ર્ય ઘડવાની પ્રવૃત્તિ થાય છે. સાચા આત્મજ્ઞાનના અ કેરુ શાસ્ત્રીય જ્ઞાન કે કેવળ બૌદ્ધિક વિજ્ઞાન જ નથી. પરંતુ “આત્મામાં ગાઢ શ્રધ્ધા અને ગાઢ રૂચિ ઉત્પન્ન થઈ જવી તે છે.
ગાઢ રૂચિ થઈ જવાખા, આત્માના સ્વરૂપથી