________________
૧૪૨
આસ્તિકતાને આદર્શ
જ માટે અસત્ય ભાષણની અપેક્ષાએ સત્ય ભાષણ એ ધર્મ છે.
* અહિંસા પણ શાથી ધર્મ છે? જ
આત્મા સ્વભાવથી ન તો કોઈને બાધા કરનારે છે, ન કેઈથી બાધા પામનારો છે. એટલા જ માટે અહિંસા અબાધા એ ધર્મ છે અને હિંસા-બાધા એ અધર્મ છે.
સ્વ-સ્વભાવથી પરિપૂર્ણ પૂર્ણમાં જ પૂર્ણ અહિંસક બની શકે છે અને પિતાના તરફથી સર્વને પૂર્ણ અભય આપી શકે છે. તે સિવાયના આતમાઓ જેટલા અંશે પરને બાધા આપવાની પ્રવૃત્તિથી વિરામ પામે છે, તેટલા અંશે અહિંસક અને અભયદાતા બની શકે છે, જેટલા અંશમાં અહિંસક અને અભયદાતા બને છે, તેટલા અંશમાં એ ધર્મ છે અને શેષ અંશમાં અધર્મ છે.
* પાપ અને ધર્મ *
એ જ રીતે આત્મા અમર છે માટે જ મૃત્યુને ભય એ પાપ છે. આત્માને કોઈ દુઃખ પહોંચાડી શકતું નથી, અથવા આત્માના ગુણોનું કોઈ અપહરણ કરી શકતું નથી, એ જ કારણે દુઃખી યા હીન બનવું અગર કોઈના તરફથી હાનિને ભય રાખવે એ પાપ છે.
આત્મા જ્ઞાનસ્વરૂપ છે. સમસ્ત પદાર્થોને અને પિતાને પૂર્ણ રૂપથી અને સમ્યફ પ્રકારે જાણવા સમર્થ છે. એટલા
