________________
આમ જ્ઞાનસ્વરૂપ છે
૧૧૫
મુતાત્માઓનું જ્ઞાન નિરપેક્ષ, નિઃસીમ, સર્વવ્યાપક અને પરિપૂર્ણ છે. - બદ્ધાત્માનું જ્ઞાન પણ સ્વરૂપે પરિપૂર્ણ હોવા છતાં અનેક પ્રકારનાં અજ્ઞાનનાં આવરણોથી ઢંકાએલું હોય છે. એ આવરણ હટી જવાની સાથે જ સંપૂર્ણ જ્ઞાન પ્રકાશિત થાય છે. - સૂર્ય થી પ્રકાશનાં કિરણેના દષ્ટાંતથી આ વાત અધિક સ્પષ્ટ થશે.
બારી-બારણું બંધ કરેલા એક ઓરડામાં નાનકડી કઈ વા-બારી કે છિદ્ર દ્વારા, સૂર્યનું એકજ કિરણ અંદર પ્રવેશ પામે, તેથી શું એમ કહેવું ઉચિત થશે કે, સંસારમાં સૂર્યનો પ્રકાશ આંટલે જ છે ? સૂર્યને પ્રકાશ તે અપરિમિત છે, કિન્તુ એકજ છિદ્ર વાટે તે આવે છે, એટલે તેના ઉપરથી સૂર્યનાં સમસ્ત કિરણેનું વાસ્તવિક માપ નીકળી શકે નહિ.
એજ પ્રકિયા અનુસાર અજ્ઞાનનાં આવરણેથી ઢંકાએલું સંપૂર્ણ જ્ઞાન, જેટલા પ્રમાણમાં તે આવરણ ખસે છે, તેટલા પ્રમાણમાં બહાર પ્રકાશિત થાય છે.
મક જ્ઞાન અંતરમાં છુપાએલું છે સંપૂર્ણ જ્ઞાન આત્મામાં છે. તેને બહાર શોધવાની જરૂર નથી. એ વાતને વધુ સ્પષ્ટ સમજવા માટે અગ્નિનું દષ્ટાંત છે.