________________
આત્મા જ્ઞાનસ્વરૂપ
૧૧૭
વાનુ હેતુ નથી, પણ ાગ્ય ઉપાયે દ્વારા તેને અંદરથી પ્રગટ કરવાનુ હાય છે. અર્થાત્ અંદર રહેલા જ્ઞાનને પ્રકટ કરવાનુ છે.
કેળવણીની વાસ્તવિક દૃષ્ટિ
*
આ ઐિ વિચારતાં એ સ્પષ્ટ થાય છે કે જ્ઞાન, શિક્ષણ કે કેળવણી શબ્દના પ્રયાગ ત્યાં જ કરવા વ્યાજબી છે, કે જ્યાં ખતરમાં છુપાએલા જ્ઞાનને પ્રગટ થવાનાં કરવાનાં-માપતા અધિકાધિક પ્રમાણમાં પૂરાં પાડવામાં આવતાં હાય.
કેળવણીની જે કેન્નઈ પદ્ધતિમાં અહારથી જ્ઞાન દર ઘુસાડવાના પ્રયત્ના થતા હોય, તે પદ્ધતિને મૌલિક કેળવણી (genuiue eduction) કહેવાને બદલે ગોખણપટ્ટી ચા (ડૉકટરી) ઇન્જેક્ષન (Injection) કહેવુ, એજ વધારે જ્યાખી છે.
આર્થી એ પણ સિદ્ધ થાય છે કે જેટલાં જ્ઞાન અમુક પ્રકારના શારીરિક દંડના ભયથી અથવા પરીક્ષામાં નિષ્ફળ નીવડવાન ભધથી થનારા માર્થિક ચા માનસિક દંડના ભયથી આપવામાં આવે છે, તે કેળવણી (Education) નથી, પણ ઇન્જેક્ષન એટલે ઝીણી સેાય દ્વારા શરીરની નાડીએમાં કથાઓના પ્રવેશ કરાવવા બરાબર છે. પરંતુ એ રીતે મળજબરીથી જ્ઞાનને બુદ્ધિમાં પ્રવેશ કરાવવા પ્રયત્ન કરવા, તેથી વાંછિત અથ સરતા નથી.
