________________
૧૧ ૦
આસ્તિકતાનો આદર્શ
અસ્વાભાવિક–એ સપષ્ટતયા સિદ્ધ થાય છે. એથી પણ એજ તારણ પર અવાય છે કે “આત્મા સનાતન છે.
* જન્મ અને મૃત્યુને શબ્દાર્થ જ સંસ્કૃતમાં જન્મ શબ્દ માટે મુખ્યત્વે નીચે મુજબ ત્રણ શબ્દો છે.
એક કનું ધાતુથી બને છે. એનો અર્થ “આગળ આવવું યા પ્રગટ થવું” થાય છે.
જન્મ માટે બીજે શબ્દ ઉત્પત્તિ છે. જે “ઉત' પૂર્વક “1 ધાતુથી બને છે. તેને અર્થ પણ “ઉપર આવીને પ્રગટ થવું” એ છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો જે આજ સુધી ઢંકાએલું હતું તે પ્રગટ થઈને ઉપર આવી ગયું.
ત્રીજો શબ્દ “સૃષ્ટિ છે. સૃષ્ટિ ‘ગ વિસગે એ ધાતુથી બને છે. એનો અર્થ પણ, “અવ્યક્તને વ્યકત કરવું,” એ થાય છે. - આ ત્રણે સંસ્કૃત શબ્દોનો આંતરિક ભાવ એ છે કે કઈ વસ્તુ નવી ઉત્પન્ન થતી નથી, કે જે પહેલાં નહોતી.” જન્મ, ઉત્પત્તિ કે સૃષ્ટિ-એ ત્રણે શબ્દો એટલું જ સૂચવે છે કે, “જે વસ્તુ પહેલાં અમુક પર્યાયરૂપે અવ્યકત હતી, તે અત્યારે અમુક પયયરૂપે વ્યકત થઈ.'
મતલબ કે સંસ્કૃત ભાષામાં જમ શબ્દનો આ ત્રણથી અતિરિકત કઈ એવો ચોથો પર્યાય શબ્દ નથી કે જે એનાથી વિપરીત સંકેતને કરતો હોય.
