________________
ઉપકારક મૈતન્યવાદ
૩૫
ભાવના રહેલી છે અને બીજું શું પાછળ તે નથી, એમ પણ નથી.
રેલગાડ, હવાઈજહાજ, વાયરલેસ સેટ, કેમેરા, રેડીઆ મોટર અને મશીને આદિ વસ્તુઓ કે જે મનુષ્યના સુખ અને તેમની સગવડ ખાતર શોધવામાં આવી છે એમ કહેવાય છે, તેની પાછળ પણ ઉપકારની ભાવના રહેલી છે, એમ સિદ્ધ કરી શકાય તેમ નથી.
જેટલા નવીન શેાધકો છે અને જેટલા તેમના સહા. ચકો છે, તે બધા પોતાના કેઈને સ્વાર્થની સિદ્ધિમાં જ રમતા હોય છે. કોઈને કોઈ ધનને સ્વાર્થ છે તે કોઈને રાજ્યન, કેઈને નામનાનો સ્વાર્થ છે કેાઈને કામનાને અને કોઈને ભેગને સ્વાર્થ છે.
વર્તમાન વિજ્ઞાનવાદની પાછળ પડેલા પ્રત્યેકને કઈ ને કોઈ પ્રકારને ઐહિક સ્વાર્થ વળગેલે જ છે. ઐહિક સ્વાર્થ સિવાય જ વિજ્ઞાનવાદમાં માનનારી પરોપકારી વ્યક્તિઓની શોધ, વિજ્ઞાનવાદીઓમાંથી કરવા માગીએ, તે તેમાં નિરાશ થવું પડે તેમ છે. તેનું કારણ એ છે કે, જે કોઈએ એમાં ઝંપલાવ્યું છે અને જેઓ ઝંપલાવે છે તેઓ સાચા સુખનો વિવેક કરી શકવા જેટલી હદે પહોચી શકયા નથી.
ઈન્દ્રિયોના પિષણને જ જ્યાં સાચું સુખ માની લેવાયું હોય, ત્યાં મનુષ્યનાં સુખ અને તેમની સગવડના નામે સારાં રૂપ, સારા રસ, સારા ગંધ, સારા સ્પર્શ અને સારા શબ્દ ભેગવવાનાં સાધને રજેરજ ઊભા થતાં