________________
૧૦૦
આસ્તિકતાનો આદર્શ
આવે, તે મધ્યસ્થ બુદ્ધિવાળો આત્મા આ અતિ ગૂઢ પ્રાના યથાર્થ રસ્યને પામવા અવશ્ય સફળ બની શકે તેમ છે,
આથી એ વાત સ્વયંસિદ્ધ થાય છે કે, જ્યાં સુધી આ પ્રનોને યથાર્થ નિર્ણય ન થાય, ત્યાં સુધી એને નિર્ણય મેળવવા માટે સાવધાનીપૂર્વક અવિરત પ્રયત્નો કરવા, એ પ્રત્યેક વિચારશીલ વ્યક્તિનું મુખ્ય કર્તવ્ય થઈ પડે છે.
જયાં સુધી, “હું કેણ હતું? શું શું ? એને કે થવા ઈચ્છું છું ? એનો જ પિતાને પત્તે નથી, ત્યાં સુધી જીવન દયેય શૂન્ય રહે છે. ધ્યેય વગરના જીવનવાળે જે કઈ પ્રયત્ન કરે છે, તે અસ્તવ્યસ્ત હોય છે. એ પ્રયત્નો એને કોઈ નિશ્ચિત સ્થાન પર લઈ જનાર બની શકતા નથી. ચેય શૂન્ય આત્મા દયેય સુધી પહોં ચવાના માર્ગ કે સાધનોને પણ જેમ વિચાર કરતે નથી, તેમ જીવનમાં માનસિક શાંતિને પણ તેવા પ્રકારને અનુભવ કરી શક્તા નથી. માનસિક શાંતિ તથા વ્યવસ્થિત પ્રયત્ન નિશ્ચિત થવાળા જીવનમાં જ સંભવિત છે. - “કોણ છું ? કયાંથી આવ્યો છું ? અને હવે મારે કયાં જવું Àગ્ય છે ? એનો વિચાર કરનાર આત્મા જ પિતાના જીવનને નિશ્ચિત એયવાળું બનાવી શકે છે. અને પછી તેના બધા પ્રયત્નો થેય-સન્મુખતા પ્રાપ્ત કરે છે.
