________________
આસ્તિકતાનો આદર્શ
૬૪
-
ત્યાં સુધી ક્રમે ક્રમે અધિક નિશ્ચય થાય તેવા પ્રયત્ન કરતા રહેવુ એ છદ્મસ્થાનુ કત્ત બ્ય છે.
* ચથા જ્ઞાન
*
અહી એટલી વાત સમજી લેવી જોઇએ કે, વિશેષ ધર્મના અધૂરા નિશ્ચય, યા જ્ઞાનને અયથાર્થ કરી શકતા નથી. એક વ્યકિતને મનુષ્ય તરીકે જાણી લીધા પછી, એ કયાંનેા વતની છે અને કેાને દીકરા છે, એ વગેરે વિશેષ ધર્મને નહિ જાણવા છતાં પણ, મનુષ્ય તરીકે થએલુ તેનુ જ્ઞાન એ કેાઈ પ્રકારે અયથાર્થ ઠરતુ નવી અર્થાત્ તેની યથાર્થતા યથાવત્ રહે છે.
સ` પર્યાય સહિત સ`દ્રબ્યાનું જ્ઞાન કરાવવાનુ સામર્થ્ય કેવળ એક કેવળજ્ઞાનરૂપી પ્રત્યક્ષ પ્રમાણમાં જ રહેલુ છે. એટલા જ માટે છદ્મસ્થ આત્માએએ અમુક મર્યાદા સુધીના (દ્રયૈાના) જ્ઞાન દ્વારા સતે।ષ માનવાને હાય છે. એ જ્ઞાનમાં તરતમતા અવશ્ય રહેવાની છે, તે પણ સવિશેષવિષયક જ્ઞાન છદ્મસ્થકાળમાં કડી થઈ શકનાર નથી.
દેહ અને આત્મા *
જે વસ્તુને નિષેધ કરવામાં આવે છે, તે વસ્તુ જેમ અવશ્ય હયાતિ ધરાવે છે તેમ જે વસ્તુને સ'શય હોય છે, તે વસ્તુ પણ આ જગતમાં અવશ્ય હયાતિ ધરાવનાર હાય છે.
