Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगद्वारसूत्रे योधं जानीयात् , तथा निवनेन-महिलोचितवस्त्रपरिधानेन महिलिका महिलां जानीयात्। तथा-सिक्थेन-एककणेन द्रोणपा-द्रोणपरिमितालामन्नानां पाकं जानीयात् । च=पुनः एकया गाथयाप्रसादादिगुण विशिष्टया एकया गाथया कवि जानीयात् । अयं भाव-भट महिलापाककवि शब्दप्रयोगः परिकरवन्धनादिप्रत्यक्षेण क्रियते, अतोऽवयवप्राधान्येनैषां प्रवृत्तत्वादेते शब्दा अपि अवयव निष्पन्ननामत्वेनोक्ता इति । अस्य नाम्नोऽवयवप्राधान्यमाश्रित्य प्रवृत्तत्वाद् गौणनाम्नो भेदः । गौणनाम तु सामान्यतया प्रार्तते, गो गौणनामाऽभेदत्तेनास्य निरर्थकत्वशङ्का न कार्येति ।मु०१८०॥ चाहिये । तथा-(परियरबंधेणभडं, जाणिज्जा महिलियं निवसणेणं, सिस्थेणं दोणवायं, कविं च इक्काए माहाए ) विशिष्ट रचनायुक्त वस्त्रों के पहिरने से यह भट 'योधा' है ऐला जान लिया जाता है और महिलोचित वस्त्र के परिधान से यह स्त्री है ऐसा जान लिया जाता है तथा एक कण दाने के पक जाने से द्रोण परिमित अन्न का पकना जान लिया जाना है, और प्रसाद आदि गुण विशिष्ट एक ही गाथा के देखने से यह कवि है' ऐना जान लिया जाता है। इसलिये भट, महिला पाक, कवि शब्दों का प्रयोग जो होता है, वह परिकर बन्धन आदि को प्रत्यक्ष में देख कर होता है, इसलिये ये शब्द अवयव की प्रधानता से निष्पन्न होने के कारण 'अवयव निष्पन्न' नाम रूप से कहे गये, जानना चाहिये । यह अवयव निष्पन्न नाम अवयव की प्रधानता को लेकर प्रत्रत होता है, इसलिये गौण नाम से इसकी
बंधेणं भडं जाणिज्जा महिनिय निवस्रणेणं, सित्थेणं दोणवाय कवि च इक्काए गाहाए) विशिष्ट श्यना युत पसो धारा ४२वायी म स ट है योद्धो છે, એવું જણાઈ આવે છે. અને સ્ત્રીએ જે વસ્ત્રો પરિધાન કરવાથી સ્ત્રી છે એવું જણાઈ આવે છે. તેમજ એક અનાજને કણ જાય તે દ્રોણ ચડીમાં જેટલું અનાજ હોય તે બધું જ ચડી ગયું છે એવું જણાઈ આવે છે. અને પ્રાસાદ વગેરે ગુણ વિશિષ્ટ એકજ ગાથાના પરીક્ષણથી “આ કવિ છે” એવું ४ मा छ. मेथी ४ म, महिमा, ५४,
बिशहाना प्रयोग પ્રચલિત થઈ જાય છે. તે પરિકર બંધન વગેરેને પ્રત્યક્ષમાં જોઈને થાય છે. એથી જ આ શબ્દ અવયવની પ્રધાનતાથી નિષ્પન હોવા બદલ “અવયવ નિષ્પન' નામથી નિષ્પન્ન થયેલ જાણવાં જોઈએ આ અવયવ નિષ્પન્ન નામ અવયવની પ્રધાનતાને લીધે પ્રવૃત્ત થાય છે. એથી ગૌણ નામથી તે ભિન્ન છે.
For Private And Personal Use Only