Book Title: Bhagavana  Mahavira
Author(s): Jaybhikkhu
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004520/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2032 jayabhikhkhu janmazatAbdI graMthAvali bhagavAna mahAvIra Abo jayabhikhkhu Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayabhikhkhu janmazatAbdI graMthAvali bhagavAna mahAvIra jayabhikhkhu Amy | sAhitya ka satya. zrI jayabhikhkhu sAhitya TrasTa 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 007 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jaybhikhkhu Janmashatabdi Granthavali Bhagwan Mahavir by Jaybhikhkhu Published by Shri Jaybhikhkhu Sahitya Trust, Ahmedabad-380007 (c) sarva hakka lekhakanA ISBN : 978-81-89160-97-5. AvRtti : jayabhikhkhuM janmazatAbdI graMthAvali, 2008 pR. 19 + 240 kiMmata : rU. 140 prakAzaka kumArapALa desAI (mAnad maMtrI) zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, amadAvAda-380007 . mukhya vitA * gUrjara ejansIjha gujarAta vizvakoza TrasTa ratanapoLa nAkA sAme, 51/2, ramezapArka sosAyaTI gAMdhI mArga, vizvakoza mArga, usmAnapurA, amadAvAda-380 001 amadAvAda-380 013 phona : 2214 9660 phona : 2755 1703 AvaraNacitra : amIta zAha mudraka : kriSnA grAphiksa, 966, nAraNapurA jUnA gAma, nAraNapurA, amadAvAda-380013 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa karmaniSTha ane nispRha sadAnA sAthI evA parama AtmIyajana zrI nemu caMdarayA ane zrImatI mInAbahena caMdarayAne sAdara Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. vikmAditya hemu 3. dilhIzvara 5. premabhakta kavi jayadeva 7. cavartI bharatadeva 1. bhagavAna mahAvIra 3. udA mahetA " janmazatAbdI graMthAva 1. hiMmate mardA 3. mAIno lAla 1. phUlanI khuzabo 3. vIra dharmanI vAto bhAga - 1 5. mAdare vatana navalakathA navalikAsaMgraha 1. bAra hAthanuM cIbhaDuM 3. prANI mAro parama mitra 5. nItikathAo 2. bhAgyanirmANa 4. kAmavijetA 6. bhagavAna RSabhadeva 8. bharata-bAhubalI caritra 2. phUla navaraMga 4. vI2 dharmanI vAto bhAga kizora sAhitya 4 2. siddharAja jayasiMha 4. maMtrIzvara vimala bALakizora sAhitya -- 2. yajJa ane IMdhaNa 4. jayabhikhkhu vArtAsaurabha bALasAhitya 1. dIvA zreNI (5 pustikAno seTa) 2. phUlaparI zreNI (5 pustikAno seTa) jaina bALagraMthAvali 1. jaina bALagraMthAvali bhAga 1 (10 pustikAno seTa) 2. jaina bALagraMthAvali bhAga 2 (10 pustikAno seTa) 2. tera hAthanuM bI 4. prANIpremanI kathAo 6. lAkheNI vAto - ra Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya jhiMdAdilIne jIvana mANanAra ane mAnavatAno madhura saMdeza ApatuM sAhitya sarjanAra zrI jayabhikhkhunA janmazatAbdI varSe 'zrI jayabhikhkhu janmazatAbdI graMthAvali'nA upakrma 'bhagavAna mahAvIra' e graMtha pragaTa karatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. gujarAtI sAhityamAM caritrasAhitya kSetre bhagavAna mahAvIra vize bahu ochuM lakhAyuM hatuM, tyAre jayabhikhkhunA A caritre eka dizAsUcaka kAma karyuM hatuM. vaLI emaNe bhagavAna mahAvIranA janmathI nirvANa sudhInI emanI AtmasiddhinI sAdhanA pravAhI zailImAM darzAvavAno prayAsa karyo che. emanA upadezane paNa prasaMgo sAthe tANAvANAnI mAphaka vaNI lIdho che. pariNAme jayabhikhkhu pAsethI bhagavAna mahAvIrasvAmInuM eka pramANabhUta caritra prApta thayuM, je khUba lokacAhanA pAmyuM. zrI jayabhikhkhue samagra jIvana kalamanA khoLe vyatIta karyuM hatuM. mAnavamUlyo, rASTraprema, nArIsanmAna ane sarvadharmasamabhAvanI bhAvanA dharAvatI 297 jeTalI nAnImoTI kRtionI emaNe racanA karI hatI ane gujarAtanI janatAnA hRdayamAM sneha ane AdarabharyuM sthAna meLavyuM hatuM. emanA jIvanakALamAM muMbaI ane kolakAtA jevAM zaheromAM emanI SaSTipUrti nimitte sanmAnanA kAryakrmo yojAyA hatA. e pachI emanA mitroe emane sArI evI rakamanI thelI arpaNa karavAno vicAra karyo, paraMtu paitRka saMpattino asvIkAra karanAra jayabhikhkhu samAjanI saMpattino svIkAra kare kharA ? emaNe sanmAna svIkAryuM paNa ekaThI thayelI rakamanI thelIno asvIkAra karyo. Ayojakone e 2kama savinaya parata karI. AthI sahu mitroe maLIne prajAne jJAna sAthe sAhitya dvArA mAnavatAno saMdeza maLe te hetune lakSamAM rAkhIne 'zrI jayabhikhkhu sAhitya TrasTa'nI sthApanA karI. Ama emanA samayamAM sthapAyela jayabhikhkhu sAhitya TrasTa satata sAhityika ane sAMskRtika pravRttio karatuM rahyuM che. A TrasTa dvArA samAjamAM mAnavatAnA ucca saMskAra prere tevAM ekaso jeTalAM pustakonuM prakAzana karavAmAM AvyuM che. jayabhikhkhunA avasAnanI prathama puNyatithie prAraMbhAyelI jayabhikhkhu smRti vyAkhyAnanI paraMparA amadAvAda uparAMta muMbaI ane bhAvanagaramAM cAlI rahI che. A zaheromAM sAhityakAro ane ciMtakoe jayabhikhkhunA sarjananuM smaraNa karavAnI sAthosAtha koI sAhityika viSaya 52 vaktavyo ApyAM che. mAnavatAnAM mUlyone jagADatI sAhityika kRtine ke mAnavakalyANanI pravRtti karanArane jayabhikhkhu evaoNrDa enAyata karavAmAM Ave che. caMdravadana Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahetA jevA sAhityakAra ke zrI araviMda maphatalAla jevA sevAparAyaNa vyaktine A evorDa arpaNa karavAmAM AvyA che. pUrvasnAtaka kakSA, anusnAtaka kakSA ane sAhityarasiko mATe prativarSa yojAtI nibaMdha spardhAmAM sarerAza traNeka hajAra nibaMdho Ave che. tejasvI vidyArthIone jayabhikhkha smRti caMdraka ApavAmAM Ave che. gujarAta yunivarsiTImAM ane bhAvanagara yunivarsiTImAM snAtaka kakSAe gujarAtI viSayamAM prathama sthAna meLavanAra tathA uttara gujarAta hemacaMdrAcArya yunivarsiTImAM anusnAtaka kakSAe "bhAratIya sAhitya' viSayamAM prathama AvanAra vidyArthIne jayabhikhkhuM caMdraka enAyata karavAmAM Ave che. A saMsthA dvArA AbAlavRddha hoMze hoMze vAMce evI saMskArapreraka anupama graMthAvali, vimala graMthAvali, vidyAdIpa graMthAvali ane kamala graMthAvalinuM prakAzana karavAmAM AvyuM che. vRddha, apaMga ane azakta lekhakane emanuM svamAna ane gaurava jALavIne Arthika sahayoga ApavAmAM Ave che. AvI rIte zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa dvArA anekavidha pravRttio thAya che. 1991mAM A TrasTanA rajatajayaMti varSanI paNa moTe pAye ujavaNI karavAmAM AvI hatI ane atyAre jayabhikhkha janmazatAbdI varSa nimitte gujarAtI sAhitya pariSade zrI rAjasobhAga satsaMga maMDaLa, sAyalAmAM yojelA sAhitya-satra samaye e sthaLane jayabhikhkhuM nagara' nAma ApavAmAM AvyuM temaja jayabhikhkhanA jIvana ane kavanane anulakSIne eka beThakamAM judA judA vidvAnoe vaktavyo ApyAM hatAM. amadAvAdanA TAgora thiyeTaramAM, bhAvanagaranA zrI yazavaMtarAya nATyagRhamAM tathA muMbaInA zrI biralA mAtuzrI sabhAgRhamAM jayabhikhkhuM janmazatAbdI utsavanuM Ayojana karavAmAM AvyuM. A prasaMge jayabhikhkhanA graMthonuM prakAzana, jayabhikhkhanA sarjana vize vidvAnonAM vaktavyo temaja jayabhikhkhuM likhita baMdhana ane mukti' nATaka prastuta karavAnuM Ayojana karavAmAM AvyuM. jayabhikhkhanI janmazatAbdI nimitte "jayabhikhkha : vyaktitva ane vADmaya' aMgeno pri. naTubhAI Thakkare lakhelo graMtha uparAMta "jIvanadharmI sAhityakAra jayabhikhkhuM" e vize zrI praphulla rAvala likhita pustikA paNa prakAzita karavAmAM AvI. jayabhikhkhanA vipula sAhityasarjanamAMthI emanI mahattvanI navalakathAo, TUMkI vArtAo, caritro, dharmakathAo ane bALasAhitya prakAzita karI rahyA chIe, jethI jayabhikhkhanuM utkRSTa sAhitya gujarAtanA sAhityarasikone upalabdha thaze. jayabhikhkhuM zatAbdI graMthAvali dvArA jayabhikhkhanI maulika sAhityasRSTi ane tejasvI kalamano AsvAda bhAvakone mANavA maLaze. 2008 TrasTImaMDaLa zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA (prathama AvRtti prasaMge) bhavabIjAGkurajananA rAgAdyAH kSayamupAgatA yasya brahmA vA viSNurvA haro jino vA namastasmai 11 bhavAvimAM rajhaLAvanAra moha Adi bIjAMkura jenAM naSTa thayAM che, evA brahmA, viSNu, maheza ke jina, je hoya tene mArA namaskAra che. - zrI hemacaMdrAcArya AjanA gaNataMtranA yugamAM, pacIsaso varSa pUrvenA gaNataMtramAM pedA thayelA, ahiMsAjyoti bhagavAna buddha vize eka samAroha UjavavAnI Aje taiyArIo cAlI rahI che. enI pAchaLa ahiMsAnI pratiSThA karavAnI bhAvanA che. e vizvakalyANakArI vastu che ! ahiMsAnA pracAramAM sahunuM samarthana ja zobhe ! bhagavAna buddhanA samakAlIna bhagavAna buddha jevA ja eka rIte bhUmi eka, paNa gaNataMtra judAM - bhagavAna mahAvIra paNa ahiMsAnA mahAna jyoti hatA. teonA vize kaMI lakhAya, teonA siddhAMtono pracAra thAya, e iSTa che; ema mane ane mArA mitrone ghaNA vakhatathI lAgatuM hatuM. - dharma ane saMpradAya vize thoDuM samajI levA jevuM che. dharma samaya jatAM saMpradAya bane che. aneka dharmonA dvaMdvamAM saMpradAya e dharmanA rakSaNanuM kAma kare che; paNa samaya jatAM emAM pachI mAlikIpaNuM ne mahattAnA jhaghaDA jAge che. potAne moTA TharAvavA e prayatna kare che. pote moTA thavA mATe sAmenAne ThIMgujI TharAvavAno prayatna kare che. saMpradAya tyAM hINo dekhAya che. dharmajijJAsAthI prerAyelo mAnavI carcAnI zarUAta taMdurasta carcAthI kare che, paNa saMpradAyano abhiniveza ene khoTA tarka, avaLI dalIlabAjI ane gALAgALI sudhI kheMcI jAya che ! mArI icchA hatI, ke bhagavAna mahAvIra, je saMpradAyanA koTakillAmAM beThA che, temanA caritrane koI jainetara dRSTivaMta lekhaka nyAya Ape to AjanA ahiMsApratiSThAnA kAryamAM e yogya thayuM lekhAya. A mATe eka sArA, samanvayapremI lekhakane maLyo. teoe nikhAlasabhAve mane kahyuM, "buddha vize, sokreTIsa vize, aSo jarathrusTra vize kaho te lakhI ApuM. mahAvIranA jIvana vize kaMI jANato nathI ! kaMI vAMcyuM paNa nathI." Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA eka-be mitrone maLyo. teoe spaSTa kahyuM, "amAre tamArA sAdhuonI ane samAjanI gALo nathI khAvI." meM kahyuM, "e gALo huM khAIza. ahiMsAnA pUjArIonI gALothI DaravAnuM zuM ?" paNa teoe hiMmata na karI. mahenata ane enuM mUla-e benA chAbaDAmAM paNa e zrama adhika saphaLa nahoto. jaina lekhakamitrone maLyo, temaNe kahyuM, "ame dharAI gayA, amArI bhUla svIkAravA ame haMmezAM taiyAra hatA, chatAM amArI sAme khUnanA khaTalA jevuM vartana dAkhavavAmAM AvyuM che !" keTalAka vicakSaNa puruSone maLyo. teo khUba UMcA khyAlamAM rAcatA hatA. teonA mata mujaba mahAvIracaritrano lekhaka koI adbhuta zIla ane vyaktitvavALo premamUrti hovo joIe. bAkI bIjI rIte e lakhAvuM azakya che. lakhAya to vaMcAvuM azakya che. vaMcAya to mahAvIrane hUbahU cItarI zake, te azakya che. teo koI mahAna vyAsa ke jJAnI gautamanI rAha jotA hatA. tyAMthI huM pAcho pharyo. pachI meM mArI rIte Ano prAraMbha karyo. mAtra muddAnI vAta kahI devI, TUMkAM vAkyothI kahI devI. bahu alaMkAra na ApavA, bahu jhINI vigatonI carcAmAM na UtaravuM. sAthe rasahIna paNa na thavA devuM. ane ATaluM ja jo pacI jAya to moTuM caritra ApavuM. e dRSTithI cAlyo. mAre mATe A kArya AnaMdajanaka banyuM che. bIjA mATe banaze evI AzA rAkhuM chuM. jainatva aMge mAruM dRSTibiMdu spaSTa karuM. jaina koNa ? je AcAramAM ahiMsA ne vicAramAM anekAMta pALato hoya te jaina. jaina siddhAMtone saMpradAya sAthe bhale saMbaMdha na hoya, saMpradAya dharmano game teTalo kabajo laI beTho hoya, paNa AjanI tamAma paristhiti jotAM evuM ja lAge che, ke dharma TUMkAM kSetro choDI punaH vizALa vastu banI beTho che. Ajano jaina kevo che e ja juo ne ? Ama eka saMpradAyanAM kumAra-kumArikAo bIjAne tyAM jAya che, paNa khUbI e che ke emano jUno dharma tyAM sAthe jato nathI ! vaLI dharma cokkasa vartuLomAMthI bahAra nIkaLI rahyo che, ne janmagata dharmane sthAne dhIre dhIre pasaMdagIno dharma AvI rahyo che. eka divasa dharma vizva-ArAdhanAnI mukta vastu banaze, kAM to mANasa vizvadharmI banaze, kAM dharma vizvamukhI banaze. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A to bhAvinI vAta thaI, paNa vartamAnamAM jaina zabda to jANe coMkAvanAro banyo che ! jema dhoLI TopI e amuka bhAvanAnI pratIka banI che, ema jaina zabda paNa abhiniveza, pUrvagraha ne asahiSNutAno vAcyArtha banyo che. jeo vacce atyaMta prema hovo joIe e brAhmaNa ne zramaNa vacce arjuna ne karNanuM vera jovAya che. banne satyanA sAdhako vacce Avo vikhavAda zo ? buddha ane mahAvIranI ahiMsAnI mahAna jyotine jagatamAM prasarAvanAra emanA brAhmaNa ziSyo ja hatA ne !) A prasaMge mahAbrAhmaNa AnaMdazaMkarabhAInA zabdo yAda Ave chajU, "sAco brAhmaNa sAco jaina . sAco jaina sAco brAhmaNa che." bhagavAna mahAvIranuM eka vizeSaNa "mahAbrAhmaNa' che. emaNe brAhmaNa patnI devAnaMdAne bharI sabhAmAM potAnI mAtA kahI hatI. A audArya jaina dharmanA mULamAM che, jaina dharmano pracAra karanAra agiyAra gaNadharo brAhmaNo ja hatA. brAhmaNanI utpatti vize jaina zAstro kahe che, ke RSabhadevanA putra bharatadeva cakravartIe vrata ane cAritrya dhAraNa karanAra suzIla vyaktionuM eka jUtha jamAvyuM. enuM nAma brAhmaNa pADyuM. ahiMsA Adi vrata saMskAranI rakSA A jUthanuM prathama kartavya hatuM. je brAhmaNa vargane AvuM mahattva enI sAthe ja virodha kema hoya ? kevuM Azcarya ? | muLe samajo ke jaina e jaina che, e brAhmaNa nathI, kSatriya nathI, vaizya nathI, zUdra nathI. e varNano virodhI che. saMsAranA moha ane dveSane je jItavA icchato hoya te jaina ! saMkSepamAM dharmanI dareka saritA mAnavamuktinA mahAsAgara bhaNI janArI che. mArga judA hoya. dhyeya eka ja hoya. ane te mAnavamukti ! A dhyeyane lakSamAM rAkhIne A "nigraMtha bhagavAna mahAvIra' graMtha meM lakhyo che. zAstrane uvekhyuM nathI ane vivekane meM choDyo nathI. bhAvanAne paNa meM pUjI che ! vizvapremanI, ahiMsA jyotanI eka suMdara chabI upasAvavAno meM AmAM yathAzakti yatna karyo che. kadAca koInI tasavIrathI e judI hoya, paNa jUThI nathI. e ja prema, mArdava ne mamatAnI pIMchIthI meM A iSTa mUrtine cItaravAno yatna karyo che. je premano dAvo sauno che, e ja mAro che! chatAM nigraMthanI chabI cItaranAre koI jAtanI graMthi rAkhavI na zobhe. na vAda che, na vivAda che. na mithyAbhimAna che. ne dveSa che ke pUrvagraha che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aja yuganI suvarNatulA pharI UcakAya che. sonuM ne kathIra kasoTIe caDhe che. jUThA pAsaMganAM trAjavAM tyAM nahi cAle, khoTA caLakATa kSaNamAM jhAMkhA paDI jaze. sonuM svIkArAze, sanmAnAze. vizvanI saMpatti banaze. AjanA yuganI manobhAvanA vAjiMtrane svataMtra rIte vagADavA jevI nathI. Aje badhAM vAjaMtre gatamAM besIne gAvAnuM che. rakhe e vakhate ApaNe besUrA na lAgIe, e jovAnuM che. AmAM aneka graMthanI madada lIdhI che. e graMthonAM ja ITa-mATI laI A meM mArI nAnIzI kuTira racI che. sArAnuM zreya teone che. kyAMya doSa hoya to te mArI alpajJatAno che. mArAM pustakonuM saMmArjana mArA bhAIzrI ratilAla desAI kare che, temAM A pustaka paNa apavAda nathI. dharmaprema jagAvavAno A prayatna che. dharmapremIne AmAnuM koI vAkya khaTake, to mAro doSa gaNI kSamA Ape. enuM sUcana kare. bhaviSyamAM parimArjana thaze. bhAvanAnI dhUpasaLIthI kaMDoreluM mahAvIranuM A citra sahRdaya vAcako samakSa rajU karuM chuM ! cAhe ThukarA do yA pyAra karo ! tA. 23-4-56 jyabhikhkhuM 10 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savAI sAhityakAra jayabhikhkhuM keTalAka lekhako evA hoya che jemanAM lakhANomAMthI jIvananAM mUlyo ApoApa UpasI Ave che. keTalAka lekhako evA paNa hoya che je potAnA vaktavyamAMthI jIvananAM mUlyo upasAvI Ape che ane bIjA keTalAka evA paNa hoya che jemanI kRti pote ja mUlyarUpa hoya che. "jayabhikhkhuM" prathama prakAranA lekhaka hatA. te jIvanadharmI sAhityakAra hatA. teo gaLathuthImAM dharma ane tenAM mUlyo laIne AvyA hatA paNa temanI dharmanI vyAkhyA vizALa hatI. jIvanane TakAvI rAkhanAra baLa tarIke temaNe dharmane joyo hato ane tethI emanI vArtAo, navalakathAo ane anya sAhityano viSaya dharma ke dharmakathA rahela che. tAttvika rIte joIe to koI dharma mAnavatAthI vimukha hoto nathI. mANasa teno upayoga ke arthaghaTana potAnI anukULatA mujaba mAnavaghAtaka siddhAMta tarIke karIne kleza vahore che. jayabhikhkha" jaina dharmanA lekhaka che ane nathI. che eTalA mATe ke zramaNa bhagavAna mahAvIranA upadezane ahiMsAnI vyApaka bhUmikA upara samajAve che ane teo jaina dharmanA lekhaka nathI tenuM kAraNa e ke jaina kathAvastumAMthI sAMpradAyika tattva gALI nAkhIne teo mAnavatAnI sarvamAnya bhUmikA upara tene mUkI Ape che. dA.ta., bhagavAna RSabhadeva'mAM mAnavadharmanuM Alekhana samAjane zreyaskara mArge dore tevuM che ane "kAmavijetA sthUlibhadra"mAM jaina dharmanuM svArasya pragaTa karI batAvyuM che. te ja rIte "vikramAditya hemu'mAM islAma ane premabhakta kavi jayadeva'mAM vaiSNava dharmanuM hArda samajAvyuM che. A prakArano abhigama gujarAtI lekhakomAM "jayabhikhkha'e darzAvyo che te AjanA binasAMpradAyika mAholamAM khAsa noMdhapAtra che. jayabhikhkha'nI vArtAonAM zIrSaka vAMcIne koIne ema lAge ke te dharmaupadezaka che; paraMtu temanI kalamamAM joza che eTalI ja citrAtmakatA che. AthI temanI vArtAo bALako, kizoro ane prauDhone paNa game che. sarasa ane sacoTa kathanazailI bhAvakone suMdara rasabharyuM sAhitya vAMcyAno AnaMda Ape che. temaNe lakhelI vikramAditya hemu', "bhAgyanirmANa", "dillIzvara' vagere aitihAsika navalomAM vakhaNAyelI "premabhakta kavi jayadeva' che. vaiSNava saMpradAyane bAdhaka na nIvaDe ane premalakSaNA bhaktine pUro nyAya maLe e dRSTie emaNe kavi jayadevanuM pAtrAlekhana karyuM che. jayadeva ane padmAnA premanuM temAM kareluM nirUpaNa temanI sarjanazaktinA viziSTa unmeSarUpa che. temaNe kizorone masta jIvanarasa pAya evI javAMmarda' zreNInI sAhasakathAo ApI che, je ApaNA kizorasAhityamAM kImatI umerArUpa che. temanA saMkhyAbaMdha vArtAsaMgrahomAM "mAdare vatana', "kaMcana ane kAminI', Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'yAdavAsthaLI', 'pArakA gharanI lakSmI', 'premapaMtha pAvakanI jvAlA', 'zUlI para seja hamArI' vagere saMgraho dhyAnapAtra che. temanI TUMkI vArtA lakhavAnI paddhati sIdhI, sacoTa ane kathanapradhAna hoya che. vArtAkAra tarIkenI temanI bIjI viziSTatA jUnI paMcataMtra zailImAM temaNe lakhelI jaina, bauddha ane hiMdu dharmanI prANIkathAomAM pratIta thAya che. dIpakazreNI ane ratnazreNI paNa lokapriya thayelI che. jaththo ane guNavattA baMnemAM 'jayabhikhkhu'nuM bALasAhityakSetre pradAna mAtabara che. temaNe 'gItagoviMda'no gAyaka ane 'rasiyo vAlama' ane bIjAM cAreka nATako ApelAM che. sacoTa saMvAdo, suMdara takhtAlAyakI ane ucca bhAvanAdarzanane kAraNe A nATako reDiyo ane raMgabhUmi upara saphaLa prayoga pAmela che. temaNe zramaNa bhagavAna mahAvIranuM 'nigraMtha bhagavAna mahAvIra' nAmanuM caritra ApeluM che. gopALadAsa paTele ApelI mahAvIrakathA pachI gujarAtImAM lakhAyeluM A saLaMga bIjuM mahAvI2-caritra che. zailInI saraLatA, vigatonI pramANabhUtatA ane vastunI bhavyodAtta prerakatAne kAraNe e kRti uccakoTinI sAhityika pratiSThA pAmelI che. dharma jIvanavyApI havA che. tene kalAnI moralImAMthI phUMkavAnI phAvaTa bahu thoDA lekhakomAM hoya che. 'jayabhikhkhu' e kArya prazasya rIte bajAvI zakyA hatA. aneka sAMpradAyika saMketone temaNe potAnI sUjhathI buddhigamya banAvI ApyA che. dharmakathAnA khokhAmAMthI lekhakanI dIptimaMta sauSThavabharI kalpanA vRttionA saMgharSathI bharapUra prANavaMtI vArtA sarje che ane vividharaMgI pAtrasRSTi UbhI kare che. ApaNuM dharmakathAsAhitya preraka ane rasika navalakathA mATe keTalA moTA pramANamAM kAco mAla ApI zake tema che tenuM nidarzana munazInI navalakathAonI mAphaka jayabhikhkhunI paurANika navalakathAo paNa karI rahI che. 'jayabhikhkhu'nuM vyaktitva lohacuMbaka jevuM ane svabhAva TekIlo hato. te narmadanI paraMparAnA lekhaka hatA. vArasAmAM maLatI paitRka saMpatti na levI, nokarI na karavI ane lekhanakAryamAMthI je maLe temAMthI gujarAna calAvavuM e nirNayo temaNe e jamAnAmAM jyAre lekhakanAM lekha ke vArtAne puraskAra ApavAnI prathA baMdhAI na hatI tyAre karyA hatA. sAhasa, jhiMdAdilI, nekI ane vaphAdArInI vAto emanI pAsethI kadI khUTe nahi. temanA vyaktitvamAM paNa e guNo hovAthI temanuM snehI vartuLa moTuM hatuM. temano svabhAva paragaju hato. dukhiyAMnAM AMsu lUchavAmAM temane AnaMda Avato. mAnavatAnA hAmI jayabhikhkhu samartha sAhityakAra hatA paNa vyakti tarIke savAI sAhityakAra hatA. - dhIrubhAI ThAkara 2008 12 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIra 13 sab <<{] *****So Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. bIe e bIjA ! 1 2. dehathI vIra, dilathI mahAvIra 4 3. kyuM gAma ne koNa mAbApa ? 10 4. cauda svapna 13 5. mAtRdevo bhava 17 6. janma-mahotsava 22 7. lekhazALAmAM 25 8. jevo ApaNo jIva evo bIjAno 9. paheluM tIrtha tuM 10. dhanya yazodA tane 11. bharata jevA bhAI 12. sarvasvano tyAga 13. daridra ne daridranArAyaNa 14. huM ekalavIra ! 15. pAMca saMkalpo 16. veranuM osaDa vera nahIM 17. paheluM cAturmAsa 18. acchAbAbA ne khoTAbAbA 19. bhaya sAme abhaya 20. cAra yAma 21. saMsArano kArya-kAraNa bhAva 22. savAI cakravartInAM pagalAM 23. Arya gozAlaka 24. anArya dezamAM 25. tejolezyA 26. saMgamavijaya 27. UMdhuM jame-udhAra 28. jalameM mIna piyAsI anukrama 29. thoDA praznottaro 30. kAna che ke koDiyAM 31. kevalajJAna 32. janatAne jabAna maLI 146 148 151 155 1960 136 171 172 175 177 178 181 184 187 190 44. yuddha aTakyuM 194 45. vIradharmanI pichAna 196 46. eka hajAra mAIla pagapALA 199 201 203 205 211 214 216 218 221 224 230 33. indrabhUti gautama 34. pUMchaDe aTakelA hAthI 35. caturvidha saMgha 36. nigraMtha sAdhu 37. 28 34 39 45 52 57 63 68 72 78 81 85 94 103 50. beDo pAra 110 51. DhaMka kuMbhAra 112 52. cAra yAma ne pAMca yAma 119 53. na zeha, na zarama 125 54. kirAtarAjane dIkSA 128 55. nirvANa 137 pa6. dIve dIvo peTAya 140 nigraMthanA pAMca yAma 38. 39. 14 gRhasthanAM bAra vrata janamabhomamAM 40. 41. 42. 43. tyAganI havA sAdI vAta, sAdo viveka pazuthIye hIna tuM jayantInA prazno 47. vaizAlInuM yuddha 48. phUla ane kAMTA 49. jIvaleNa prasaMga Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjathI pacIsaso varSa pUrve nigraMtha bhagavAna mahAvIra e kALe thayA, je kALe lokaguru bhagavAna buddha thayA, je kALe grIsamAM satyaniSTha sokreTisa thayA, je kALe IrAnamAM aSo jarathuSTra thayA, je kALe cInamAM mahAna konphayUziyasa thayA . e kALa I.sa. pUrve 600 AsapAsano hato. yugonA yugo pahelAM prathama tIrthaMkara bhagavAna RSabhadeva thayA. jemanA nAma parathI bhAratadeza kahevAyo e cakravartI bharatadevanA e pitA hatA. e pachI bIjA tevIsa tIrthaMkaro thayA. emAMnA muni suvratasvAmInA samayamAM rAma thayA. pAMDava, kau2va tathA zrIkRSNa bAvIsamA tIrthaMkara zrI neminAthanA vakhatamAM thayA. praveza zrI neminAthe ahiMsAnI dhArAne vega Apyo, bhojanamAM haNAtAM pazuone bacAvavA, rAja-pATa tyAgI saMnyAsa svIkAryo. jIvana-vizuddhimAM ahiMsAne sthAna ApyuM, jIvana-vizuddhimAM AhAra zuddhine zreSTha gaNI. zrI neminAthano ullekha yajurvedamAM zrI ariSTanemi tarIke maLe che. zrI neminAtha bhagavAna pachI zrI pArzvanAtha bhagavAna AvyA. ahiMsAnI vicAradhArA mahAbhAratanA bhayaMkara yuddha pachI vikasI hatI. lohItarasyAM yuddhathI sahu thAkyAM hatAM. mahAbhAratanI nArada-parvatanI kathAno 15 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matalaba paNa ajano artha bakaro nahi, paNa DAMgara karavAmAM Avyo, je rAjAe viparIta artha karyo, enuM siMhAsana UDI gayuM. zrI pArzvanAthe AhAra-zuddhi mATe AcAra-zuddhi batAvI. cAra yAma pALavAnA kahyA. 1. ahiMsA pALavI, 2. satya bolavuM, 3. aNahakanuM na levuM, 4. bAhya vastuno saMgraha na karavo. agnitapa kAje saLagAvelA lAkaDAmAMthI sApane baLato kADhI batAvI, pArzvanAthe sUkSma ahiMsA tarapha lokonuM lakSa doryuM. kahevAya che ke bhagavAna buddha gRhatyAga pachI, cAra yAmavALA sAdhuonA dharmamAM bhaLyA hatA. bauddha graMthomAM caturyAma saMvarano ullekha che. zrI pArzvanAtha pachI lagabhaga baso varSe nigraMtha bhagavAna mahAvIra thayA. emaNe ahiMsAne vyavahAru rUpa ApyuM. e mATe saMskRta choDI, lokabhASAmAM ja tattvajJAna rajU karyuM. cAra yAmamAM pAMcamo 'brahmacarya' yAma umerIne pAMca mahAvratanI prarUpaNA karI ane strIne yogasAdhanA, zAstro ane mokSano adhikAra Apyo. emaNe jAti ne varNa 26 karyAM. jJAna ne caritranI kiMmata baDhAvI. azvamedha, gomedha ne naramedha sAme jhuMbeza uThAvI, te sarva sarvathA naSTa karyAM. hiMsA koI paNa rUpamAM tajavA jevI kahI. emaNe AtmA e ja paramAtmAnA siddhAMtanI ghoSaNA karIne IzvaranI adhInatA ghaTADI, svakarmanI eTale puruSArthanI kiMmata baDhAvI. emaNe jagatanA sarva matone sApekSa satyavALA TharAvyA. anekAMta dRSTithI jagatane jovAnuM kahyuM. Ama AcAramAM ahiMsA, vicAramAM anekAMta, vANImAM syAdvAda ne samAjamAM aparigraha upadezyAM. emaNe kahyuM, "jeo A rIte jIvaze, teo jema vAyu bhaDabhaDa saLagatI jvAlAone oLaMgI jAya che, tema tevo Adarza mAnavI paNa, saMsAranI jvAlAone oLaMgI, parama AnaMdano bhAgI thaze." e bhagavAna mahAvIranuM A caritra che. 16 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagaranuM pAdara che. pAdara 52 moTo vaDalo che. gheghUra enI chAyA che. lAMbI lAMbI enI DALo che. gherI gherI enI ghaTA che. ghaTAmAM paMkhI kala2va kare che. chAyAmAM pazu beThAM beThAM vAgoLe che. 1 bIe e bIjA ! nAnAM bALako ahIM 2mavA Ave che. vidhavidha ramato rame che. Aje sahu bALako maLIne pIMpaLI aa rame che. dAva bhAre cagyo che. bALako vAnaranI jema jhADa para kUdAkUda karI rahyAM che. paMkhInI jema pAna-ghaTAmAM saMtAI rahyAM che. nIce lAkaDI kUMDALe nAkhI, dA denAro upara caDhe che. 2matA bheruone pakaDavA e eka DALathI bIjI DALa doDe che. tyAM to DALethI vAMdaro kUde ema bheru nIce kUde che. lAkaDI kUMDALAmAMthI uThAvI dUra thA kare che. ramatanI zarata evI che, ke bheru nIce UtarI lAkaDIne kUMDALA bahAra pheMkI de e pahelAM dA denAre ene aDavuM joIe, paNa pelo pahelo pahoMcI jAya che. kUMDALAmAMthI lAkaDI upADI dUra pheMke che. dAva denAranI mahenata eLe jAya che. e vaLI lAkaDI laIne kUMDALe nAkhavA nIce Ave che. Ama ramata bhAre cage che. ekAeka phUMphADo saMbhaLAya che. haiyAM phaphaDI jAya tevo phUMphADo ! cakalAnA moMmAMthI caNa chUTI jAya evo ! joyuM to barAbara pIMpaLA nIce eka bhayaMkara sApa paDelo ! kALI caudazanI bIe e bIjA 1 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Manu rAtanA jevo kALo DibAMga ! dhoLI dhoLI mUcho ! pILI dharakhaNa AMkho ! phUMphADA evA nAkhe ke kAcApocAnA rAma ramI jAya ! 2 bhagavAna mahAvIra Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALako nIce hatAM te jIva laIne nAThAM ! DALa para hatAM te DALane vaLagI paDyAM. zarIra to tharathara kaMpe. hamaNAM paDyAM ke paDaze ! heThethI sApa na khase, na koIne khasavA de ! A vakhate eka bALake jhaDapa daIne jhADa uparathI bhUsako mAryo. dhabba karatokane nIce ! pRthvI para TaTTAra thaIne khaDo thaI gayo ! jANe netaranI soTI joI lo. sApa dhabAko sAMbhaLI chaMcheDAyelo hato, phUMphADA nAkhato hato, hamaNAM Dasyo ke Dasaze evuM karato hato, paNa bIe e bIjA ! pelo kumAra AgaLa vadhyo. enA manamAM bIka nathI. DilamAM dhrujArI nathI. jANe sApa ne doraDI baMne ene mana sarakhAM che. caDapa letAMka sApanI pUMchaDI pakaDI pADI. bIjAM bALako sApane joIne jama mAnatAM. sApe ahIM potAno guru joyo, ne DAhyoDamaro thaI gayo. pelA bahAdura bALake ene upADIne dUra pheMkI dIdho. bALakone nirbhaya karyo. paMkhIone gAtAM karyAM. pelA bahAdura bALake bUma pADI sahune pAchA bolAvyAM : are, bIo cho zA mATe ? bIka to evI che, je bIe ene bivaDAve." "raMga che dosta tane ! vardhamAna, teM to kamAla karI !" bALako Ama bolatAM ne zAbAzI detAM pAchAM AvyAM. pharI ramata zarU thaI. bIe e bIjA 53 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dehathI vIra, dilathI mahAvIra e ja nagara, e ja pAdara ! tyAM gheghUra vaDalAnI nIce eka derI che. khaMDera derI che. eno UMco evo oTo che. tyAM nagaranAM bALako ghoDI ghoDInI ramata rame che. jeno dAva Ave, e ghoDI thAya ! bIjA e ghoDI para be hAtha daI Teke ! ThekatAM Theka cUke e ghoDI thAya ! bIjA e ghoDI para be hAtha daIne Theke ! rasto sAva ekAMta. avarajavara bilakula ochI. mIThaDuM mahI laIne jatI ekAda govAlaNa tyAMthI nIkaLe. ramatAM bALako para mIThI najara nAkhatI jAya, ne e hAlI jAya. UbhAM rahI be ghaDI bALakonI ramata jovAnuM mana eneya thAya, paNa zuM kare ? moDuM kare to enuM dahIM khATuM thaI jAya ! bhAta laIne bhatavAraNa nIkaLe. ramatAM bALakomAMnAM aradhAMparadhAMne e oLakhe. o pelo rahyo rAjakumAra vardhamAna, olyo nagarazeThano dIkaro sudatta, pelo rahyo te gAmamukhIno zaMku ne pelo vizAkha luhArano jaMbU. bhatavAraNanI khoImAM mArge vINelAM jhINAM bora bharyA che ! jaMbUne bolAvI enI khoI borathI bharI de che, ne bhatavAraNa cAlI jAya che, kAraNa ke eno bhAta ThaMDo thato hoya che. jaMbU sarakhe bhAge sahune bora vaheMcI de che ! bALaka boranI lahejata 4 % bhagavAna mahAvIra Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANatAM jAya, ne ramatAM ramatAM gAya che. jeno dAva Ave, e ghoDI thAya ! bIjA e ghoDI para be hAtha daI Theke ! ThekatAM Theka cUke e ghoDI thAya ! koNa moTuM ne koNa nAnuM - e 2matamAM jovAya nahi ! koNa kyAMno, ne koNa kyAMno, e puchAya nahi ! ramata sahunI ! dAva Ape e dosta ! dAva na Ape enI kaTTA ! ramata evI ke raste jatAMne jovAnI moja maLe. eka vaTemArgu Avyo, ne bALako bhego bhaLI gayo. ramata e ramata. nAnA-moTAno bheda tyAM jhaTa parakhAya nahi. navo AvanAra ghoDI thaIne Ubho rahyo. "alyA, A to sarasa ghoDI !" eka bALake kahyuM. "alyA, kevI majabUta ghoDI," bIjAe bUma pADI. "alyA, A to raivata ghoDI. hAle cAla revAla !" trIjAe kahyuM. bALako ghoDI para caDhavA lAgyAM, ne ThekavA lAgyAM. navo AvanAra zarIra saMkocIne nAnIzI ghoDI banI gayo. bhAre majAnI ghoDI ! vizAkha luhArano jaMbU kUgho. revatIkAkIno reNu kUdyo. nagarazeThano dIkaro kUdyo. rAjakumAra vardhamAne paNa kUdavA Theka lIdhI, paNa pelI ghoDI to sIdhI jhADa thaIne UbhI rahI ! hattArInI, A to kevI ghoDI ! vardhamAna enA khabhA 52, ne pelo TaTTAra Ubho thaI rahyo. UMco te kevo ! jANe tADano trIjo bhAga ! eNe mAthuM dhuNAvyuM, ne moTI jaTA nIkaLI AvI ! eNe AMkho UMcI karI, ne jANe AMkhone badale lAlaghUma aMgArA tagatagI rahyA ! eNe jhINI kikiyArI karI, ne jANe rIMche chIMkoTo nAkhyo. bALakonAM haiyAM bIkathI phATI rahyAM. dehathI vIra, dilathI mahAvIra pa Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALako nAThAM, pUMchaDI dabAvIne bIkaNa sasaluM nAse tema. kALo kaLeLATa macI gayo. nAsatAM bALako dayA khAvA lAgyAM. arere ! bicArA vardhamAnano kALa Avyo ! kALa te kevo ? enA nakha joyA hoya to pAvaDA jevA. enI romarAja joI hoya to rIMcha jevI. paga jANe thAMbhalA jevA. hAthIpago. khabho joyo hoya to geMDAnI DhAla jevo ! khUnI varunI jema e pizAca pharIne ghUrakyo. are, koka himmatavALAM rahyAMsahyAM bALako UbhAM hatAM te paNa jAya nAThAM. pAchuM vaLIne jue e bIjAM. bhAgatAM jAya ne bolatAM jAya : "hAya re ! A to pizAca nIkaLyo. ghora karmano karanAro. jIvatA mANasane bhUMjIne khAnAro. duniyAmAM je kharAba e eno khorAka. duniyAmAM je durAcaraNa e enuM AcaraNa !" aghorIe vardhamAnane khabhA para lIdho che. be hAthe enA baMne paga pakaDyA che, ne paDyo che enA paMthe ! dizAo khAlI che. rastA nirjana che. koI kahetAM koI najare caDatuM nathI ! arara ! bALakanuM AvI banyuM ! aghorI ene laI jaze. devadevIne dharaze ! jIvato zekI khAze. ene mijabAnI thaze, ne ApaNA vahAlA vardhamAnanuM mota Avaze ! kharAkharInI A ghaDIe paNa kumAra vardhamAnanuM moM to juo, kevo naphakaro beTho che ! jANe pALelA hAthInI kAMdha para beTho na hoya ? nathI enI AMkhomAM bIka. nathI zarIramAM kaMpArI ! naravAhananI savArI karI, jANe koI devakumAra pRthvI upara Avyo hoya, evo eno ruAba che ! kharo bahAdura, kharo bhAyaDo A to ! vAgha zikArane laIne boDa tarapha jAya, ema aghorI vardhamAnane upADI AgaLa cAlyo jAya che. jharUkhe caDhI duniyAne dekhato hoya, ema kumA2 thoDI 6 7 bhagavAna mahAvIra Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAra badhuM joI rahyo. vagaDo nirjana che. koI kahetAM koI mANasa dekhAtuM nathI ! ziyALavAM saMtAtAM phare che : ne gIdha hADapiMjaro TholatAM phare che. dehathI vIra, dilathI mahAvIra 7 in Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagyA evI bhayaMkara che ke mANasa phATI mare ! paNa kumAra vardhamAnane to jANe ghara ne vagaDo sarakhAM che. dhIrethI eNe hAtha upADyo, mukkI vALI, ne aghorInA mastaka para dIdhI ! bALakanI mukkIno zo hisAba ! jANe loDhAnI dIvAla upara gulachaDIno ghA ! paNa ajaba jevo A kumAra che. gajaba enuM baLa che. nAnIzI mukIe aghorIne kaMpAvI dIdho. vardhamAne bIjI mukkI mArI! tophAne caDelo hAthI aMkuzanA ghAe vaza thaI gayo. aghorI cIsa pADI UThyo. kahyuM che ne, nAno paNa rAIno dANo! tarata ja trIjI mukkIno prahAra thayo. pahADa jANe namI paDyo. aghorInI rADa phATI gaI. e A kumArane uparathI pheMkI devA mathI rahyo, paNa UkhaDe e bIjA. kumAre to vaLI bIjI mukkI mArI ! paNa A mukkIe to aghorInAM hADehADa khakhaDAvI nAkhyAM. aghorI bolavA mAMDyo : "tArI gau, vardhamAna ! kahe to khaDa khAuM, paNa bhalo thaIne heTho Utara !" vardhamAna kahe : "to cAla, mane ghera mUkI jA." aghorI kahe : "gAmaloko mArAM soye varSa tyAM ne tyAM pUrAM karI nAkhe !" vardhamAna kahe : "tAro vALa paNa vAMko nahi thavA dauMgAya thayo to have gAya thaI jANaje !" 1. aghorInuM mana nahotuM, paNa vardhamAnanI mukkIno ene Dara hato. e vardhamAnane khabhA para laI nagara tarapha cAlyo. nagaramAM to khabara paDI che, ne kALo bokAso bolyo che. vardhamAna rAjAnA kuMvara che ethI nahIM - paNa Ama janatAne vahAlo che: ethI badhA gharabahAra zodhamAM nIkaLI paDyA che ! koInA hAthamAM tIra che, to koInA hAthamAM tirakama che. koInA hAthamAM bhAlo che, to koInA hAthamAM bhUMgaLa che. koInA hAthamAM kirapANa che, to koInA hAthamAM sAMbeluM che. koInA 8 % bhagavAna mahAvIra Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAthamAM rAza che to koInA hAthamAM velaNa che. vardhamAna to sahune AMkhanI kIkI jeno vahAlo che ! sahu madade doDyA che ! tyAM to sAmethI aghorI para savArI karIne kumAra Avato dekhAyo. jANe AkAzethI devakumAra UtarI Avyo ! loko bolI UThyAM : "amAro vardhamAna kuzaLa ho !" vardhamAne aghorInA khabhethI kUdako mAryo. gAmalokoe ene potAnI hatheLImAM jhIlI lIdho. mAtA trizalAe ene chAtIe cAMpyo. bhAI naMdIe kapALe cUmI coDI. pitA siddhArthe enA keza gUMdhyA. kAkA supArze koTI karI. saunI haiyAvATakaDImAM harSa na samAya ! pachI to loko UpaDyA aghorIne mAravA ! vardhamAna doDIne ADA pharyA. "khabaradAra ! ene koIe AMgaLI aDADI to !" "are ! e adharmIne jIvato gUDI nAkhavo joIe." badhAe kahyuM. vardhamAna kahe : "nA, ene marAya nahi. pApIne pApanuM bhAna thAya, e ja enI sajA ! ApaNe sajA karanArA koNa ? kSamA Apo ne choDI mUko !" "are ! kumAra nAne moMe moTI vAta kare che !" eke kahyuM. "paNa haiyA soMsaravI UtarI jAya tevI vAta kare che !" bIjAe kahyuM. jatAM jatAM aghorIe kahyuM : "he vardhamAna ! mane sAmAnya mAnavI na samajato. huM daivI zaktivALo chuM. tArI kasoTI karavA Avyo hato. meM tane dehathI vIra mAnyo hato, paNa hRdayathI to tuM mahAvIra che ! tAro jaya ho !" aghorI adazya thaI gayo. kumAra vardhamAna te divasathI mahAvIrane nAme paMkAyA. dehathI vIra, dilathI mahAvIra 9 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kayuM gAma ne koNa mAbApa AjathI chavIsaso varSa pahelAMnI A vAta che. Aje cAlato rAjA vikramano saMvata zarU thavAnI tyAre, ghaNAM varSonI vAra hatI. e vakhate bhAratanA nakazAmAM aneka rAjyo hato. keTalAMka rAjyomAM rAjA rAjya karato hato. keTalAMka rAjyomAM janasaMgha ne mahAjano rAja calAvatAM hatAM. evuM eka videhanuM rAja hatuM. rAmAyaNamAM AvatAM satI sItAmAtAnA pitA, janakavidehI eka vAra ahIM rAja calAvatA. kSatriyono dhaMdho laDavAno. videhanA kSatriyo laDatA ne sAthe dharmano ne brahmano paNa UMDo vicAra karatA. teo "kame sUrA so dhamma sUrA" hatA. jevA parAkramI evA paMDita ! A vAta jUnI thaI. je vakhatanI ApaNe vAta karIe chIe, te vakhate videhamAM janasaMghanuM-gaNataMtranuM rAja hatuM. ghaNA mANaso thoDA mANasone cUMTatA. e thoDA mANaso ghaNA mANasonI vatI rAja calAvatA. e thoDA mANaso rAjA kahevAtA. enI pATanagarI vaizAlI hatI. vaizAlIne ghaNA vizAlA paNa kahetA. gaMDakI nadIne tIre vaseluM hatuM. A nagarI devonI nagarI jevI suMdara hatI. tyAM beDoLa ke kadarUpAM mANaso janmatAM ja nahi. e nagarano nara devatA jevo baLavAna ne dekhAvaDo, ne nArI devI jevI suMdara ne suDoLa hatI. 10 bhagavAna mahAvIra Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A nagarImAM dhanano pAra nahoto. 7 hajAra havelI sonAnA kaLazavALI hatI, 14 hajAra rUpAnA kaLazavALI hatI. A to koTyAdhipatinI vAta thaI. lakhopatinI havelI 52 tAMbAnA kaLaza rahetA. eno to sumAra nahoto. sukhI loko cInamAM banelAM raMgIna rezamI vastro paheratA. AbhUSaNono to pAra nahoto. maNimANeka maDhyAM chatra mAthe rAkhI, sonA-rUpAnA rathamAM loko jAAva karatA. dIna-daridrI to bhAgye ja dekhAtAM. hAthInI savArI to ahIM sAmAnya hatI. strIo sonAnI pAlakhImAM besatI, raMgIna vastro paheratI. enA zarIra para sonAno sumAra nahoto. be bAju ghaTAdAra vRkSovALI vaizAlInI zerIomAMthI jyAre A strIo pasAra thatI tyAre devanagarInI zobhA pragaTatI. puruSo ghoDe caDhI, kamare talavAra laTakAvI, bAMhya bAjubaMdha, gaLe kaMTho ne mAthe mugaTa paherI nIkaLatA, tyAre be ghaDI jovAnuM mana thaI jatuM. A vaizAlI nagarIno bhAre vistAra hato. aneka parAM hatAM. emAM be parAM jANItAM hatAM. eka kuMDagrAma ne bIjuM vANijyagrAma. temAMya kuMDagrAma enA nAgarikonI suzIlatAne lIdhe paMkAyeluM hatuM. A kuMDagrAmamAM uttara-dakSiNa be vibhAga hatA. uttara vibhAgamAM moTe bhAge kSatriyo rahetA. ethI e kSatriya kuMDagrAma tarIke oLakhAtuM. dakSiNamAM moTe bhAge brAhmaNo rahetA. ethI e brAhmaNa kuMDagrAma tarIke paMkAtuM. kahevAtuM ke vaizAlImAM eka lAkha ne aDasaTha hajAra rAjAo hatA. ghaNA AgaLa vadhIne kahetA, ke vaizAlIno dareka jaNa potAne rAjA-rAjakartA gaNato. A badhA rAjAomAM-AgevAnomAM mukhya AgevAna ceTaka hato. enuM biruda jitazatru hatuM. rAjA ceTakanI pasaMdagI pAmelo mahApuruSa hato. enA baLanI badhe bolabAlA hatI. enA guNanI badhe khyAti hatI. rAjA ceTakane eka bahena hatI. guNamAM caMdra jevI, rUpamAM sUraja jevI. enuM nAma trizalAdevI ! rAjA ceTake ene kSatriya kuMDagrAmanA eka sadguNI kSatriya sAthe paraNAvI hatI. e kSatriyanuM nAma rAya siddhArtha ! kayuM gAma ne koNa mAbApa e 11 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAya siddhArthanA nAma pramANe guNa hatA ! hatA to kSatriya, paNa ahiMsA ne satyamAM mAnanArA hatA. e vakhatanA kSatriyonI jema raNakSetra ne dharmakSetra baMnemAM teo kuzaLa hatA. A kAraNe teo baso varSa pahelAM thaI gayelA ahiMsA ne satyanA zrI pArzvanAthamAM AsthA dharAvatA hatA. emano ahiMsApradhAna dharma teo pALatA hatA. 12 8 bhagavAna mahAvIra Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda svapna evA che rAya siddhArtha ! evAM che satI rANI trizalA ! evA che kumAra naMdI ! evAM che kumArI sudarzanA ! badhI vAte lIlAlahera che. dhana, dhAnya, putra, putrI: vistAranI ke vastunI koI vAte achata nathI. sahu kuLadharma pALe che ne jIvanadharma Acare che. zAMti emanI che. dayA emanI che. puruSArtha emano che. paropakAra emano che. dharmapAlanamAM e phUla jevAM komaLa che. adharma sAme vija jevAM nIDara che. gokuLa e vakhatanuM dhana che. godhaNa sAcuM dhana che. eno utsava UjavAya che. khIra, khAjAM khavAya che. dUdha-dahIMnI nadIo relAya che ! evA pavitra parva divasanI eka rAta che. be pahora vItyA che. gaupUjA ne gausevA karIne rAjA-rANI sUtAM che. eve vakhate trizalAdevIne suMdara svapna Ave che ! eka-be nahi, paNa pUrAM cauda svapna Ave che ! cauda vaM # 1 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhoLo hAthI ne sapheda baLada, vanano rAjA kesarI siMha, rUpALAM lakSmI devI ne phulla-praphulla puSpamALA, jhagamagatAM caMdra ne sUrajanI joDa, pharapharatI dhajA ne rUpAno maMgaLakaLaza, sarovaramAM zreSTha evuM pausarovara, sAgaramAM sarvottama evo kSIrasAgara, AkAze zobhatuM devavimAna, ratnano rAzi ne agninI jyoti - ema cauda svapna rANI nIrakhe che! tera svapna to nIrakhyAM, paNa kesarI siMhe to jANe mukhavATe emanA udaramAM praveza karyo. AvAM sapanAM nIrakhI rANI jAgyAM. jAgIne rAjAne jagADyA. sapanAnI vAta karI. rAya siddhArtha kahe : "rANI ! tame ratnagarbhA cho. nakkI tamAre peTa koI mahAna AtmA avatAra dharaze, ApaNI Ikotera peDhI tAraze. bolAvo joSIone ! sapanAno artha vigate jANIe." joSIone teDAvyA. e vakhatanA rAjA vidyAvaMtone bhAre AdaramAna ApatA. jyotiSImaMDaLa mATe khAsa bhUmi pasaMda karI. chANathI lIMpAvI. sugaMdhI jaLathI sIMcI. khaDIthI dhoLI. mAMDalA (raMgoLI) pUryA. dhUpaghaTA prasarAvI. ATha bhadrAsana mukAvyAM. nimittazAstranAM ATha aMga. e ATha aMganA jANakAra mATe ATha bhadrAsana. vaLI be siMhAsana mukAvyAM. eka rAya siddhArtha mATe, bIjuM rANI trizalA mATe. ATha paDadA bAMdhyA. enA para hAthI, camarI, gAya, siMha, vAgha ne aSTApadanAM citro cItaryA. joSIo AvyA. moTA moTA joSIoe moTAM moTAM TIpaNAM kADhyAM ! AkAzanA graha, nakSatra ane tArAone ghaDI vAramAM potAnI pATImAM utAryA. pATInuM AkAza 14 % bhagavAna mahAvIra Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banAvI thoDI vAramAM emane ahIMthI tahIM heravyAM-pheravyAM. kaMIka gaNya AMgaLIne veDhe, ne pachI moTI pAghaDIo DolAvatAM bolyA : "rANIjI ! amakula maMDaNa ne tumakula dIvo - vidyAmAM brAhmaNa ne parAkramamAM kSatriya - evo eka AtmA avataravAnI AgAhI che ! supana zAstramAM 7ra prakAranAM svapna kahyAM che. emAM 42 madhyama che. 30 uttama che. ne e trIsamAM paNa cauda sarvottama kahyAM che. svapna AvavAnA paNa nava prakAra che. emAM cha prakAre AvelAM svapna nakAmAM hoya che. traNa prakAre AvelAM svapna sAcAM hoya che. kSatriyANI mAtAne je svapna lAdhyAM, te kAM dharmacakravartI kAM rAjacakravartInI mAtAne Ave che !" jarA sArI rIte paMDitanI bhASAmAM kahIe to, 'tamAre tyAM dharmanI dhajosamovaDo, kuLamAM dIpakasamo, saguNomAM mugaTasamAna, kirtimAM kumakuma tilakasamAna, ne jIvo mATe grISma RtumAM vRkSanI chAyAsamAM putra janmaze.' rAya siddhArtha ane rANI trizalA A sAMbhaLI khuzI khuzI thaI gayAM. emAMya trizalArANInuM haiyuM varasAdathI kadaMba vRkSa khIle ema khIlI UThyuM. sADA traNa karoDa romarAji harSathI khaDI thaI gaI. mAtAno prema che ne ! rAjA bolyA : "A to cauda svapnonuM tame samagra rIte phaLa kahyuM. chUTAM chUTAM svapnono artha kaMI haze kharo ?" joSIDA moM malakAvatAM bolyA : avazya, dareka svapnano Agavo paNa artha che.' rANI bolyAM : "amane e sAMbhaLavuM, putrajanma jeTaluM ja pyAruM lAgaze." vaDA joSI kahe : "to sAMbhaLo." "1. A jamAnAmAM mahAna puruSomAM paNa mahAna ane baLavAnomAM paNa baLavaMta e banaze. sapheda hastinuM svapna e sUcave che. pRthvI para dharmano ratha adharmanA kAdavamAM khUMpI gayo che. Apano putra e kAdavamAMthI dharmanA rathane kADhanAra dharmadhorI banaze. vRSabhanuM svapna e sUcave che. cauda svapna 15 2. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. vanamAM siMha ghaNA hoya che, paNa kesarI siMha to eka ja hoya che. nIDaratA, vIratA ane udAratAmAM tamAro putra eka ne ajoDa haze. jagatanA lakSmIvaMto enA caraNakiMkara banaze, ema lakSmIdevInuM svapna sUcave che. saMsAramAM sahunAM haiyAMno e hAra haze. enI kAMti zItaLa ane vadana caMdra jevuM haze. 7. ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karanAra ane jJAnarUpI prakAza phelAvanAra sUraja jevo e tejasvI haze. tamArA kuLamAM e dhajAsamAna banaze. kaLazanuM svapna enAmAM sarva saMpattio, samagra zaktio ne saMpUrNa labdhiono vAso batAve che. 10. saMsAramAM taLAvane kAMThe besIne tarasyA rahelA ne makhamalI chatrapalaMga para ArAma karavA chatAM thAkelA lokonAM tana-mananA tApa dUra karanAra sarovara jevo e banaze. 11. gahana chatAM pAse javuM game evA kSIrasAgarasamo e banaze. 12. devonuM vimAna e batAve che ke enI kIrti UMce UMce devabhuvana sudhI jaze. devone paNa vaMdya banaze. 13. ratnonI khANa ene mATe guNaratnanI khANa batAve che. 14. agni jyota e Atmajyotino bhAva darzAve che. "he rAjAjI ! he rANIjI ! tamAre tyAM Ama sarva guNathI saMpanna lokanAyakano janma thaze. nave khaMDamAM enuM nAma prakhyAta thaze !" rAjA ne rANI A sAMbhaLI khuza thayAM. joSIone bhAre sarapAva ApI vidAya karyA. 16 bhagavAna mahAvIra Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtRdevo bhava rANI trizalAnI kUkhamAM vardhamAna che. jANe ratnAkaranA peTamAM lAkheNuM motI ! bhAre enuM jatana che! bhAre enI khevanA che! divaso cAlyA jAya che. mAtA odhAna bhare che ! garbhavatI mAnI ApadAono pAra nathI. manamAM bhAvA ghaNA thAya che, paNa moMe kaMI caDhatuM nathI. peTamAM khADo che, batrIsa pakavAna sAme che, ne khAvuM bhAvatuM nathI ! mAtAnuM mana che ne ? peTanA jaNyAnA kalyANa mATe na jANe kevI kevI ApadA veThe che. mA vAyu karanAra padArtha khAtI nathI, rakhene bALaka khaMdhiyo thAya ! ati pitta karanAra padArtha khAtI nathI, rakhene bALaka TAliyo thAya ! ati kapha karanAra padArtha khAtI nathI, rakhene bALaka koDhiyo thAya ! na ati garama jame che, na ati ThaMDuM. khAruM-khATuM to choDI ja dIdhuM che. mAne vaLI jIbhanA bhAvA-abhAvA kevA ? mAtA ne muni jIbhanA svAdamAM ne jIvananA zIlamAM sarakhAM. mA divase UMghatI nathI, rakhene bALaka UMghaNazI janme ! mA zAka-pAMdaDuM khAtI nathI, rakhene bALaka zyAma janma ! aNiyArI AMkhamAM mA aMjana AMjatI nathI, rakhene putra ratAMdhaLo mAtRdevo bhava % 17 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya ! e sadA AnaMdamAM rahe che, pArakAnA bhalAmAM citta rAkhe che, sArI vAto sAMbhaLe che, sArI kathAo sUrNa che ! na ati khAya che, na upavAsa kare che. potAnI bhUkhanI ciMtA nathI, paNa peTanA bALakane poSaNa na maLe to ? AkhuM rAjakuTuMba rANIjIne jALave che. rAjAjI paNa phUlanI jema emanuM jatana kare che. rAjA-rANI sAthe sabhAmAM jAya che, sAthe vanavihAre jAya che. rAjA ne rANI siMhAsane beThAM che, ne kheDUta maMDaLa Ave che. kheDu kahe che : "mahArAja ! kAraNa kaMI jaNAtuM nathI ne khetaramAM A vakhate dhAnya sAruM pADyuM che ! kaMI kAraNa vagara jamInamAM rasakasa vadhyA che." rAjA kahe che : "khuzI thavA jevuM che. prajArUpI kUvAmAM haze to rAjarUpI avADAmAM Avaze." gokuLanA mAliko AvIne kahe che : "mahArAja ! kaMI navatara kAraNa UbhuM thayuM nathI, ne gAyonAM dUdha vadhyAM che. cANamAM ghAsa vadhyAM che. navANe nIra vadhyAM che.' vanapALako AvIne kahe che : "AMbA to enA e ja che, paNa A varase AMbe morano sumAra nathI. lImaDe korano sumAra nathI. velIo phUlathI ne vRkSo phaLathI laeNbIjhUMbI rahyAM che." nAgariko kahe che : "A varSe na jANe kema, paNa sukhAkArI sArI che. mRtyu ochAM che. akAla mRtyu to thatAM ja nathI ! sahu maMDaLo, nigamo ne zreNIonAM manamAM utsAha che ! amane to koI avanavA zubha banAvanI A AgAhI lAge che." rAjA kahe : "badhuM ja vadhatuM che. joSIoe kahyuM te pramANe koI mahAna AtmAnA AvavAnI A badhI AgAhIo che. ApaNe enuM nAma vardhamAna rAkhIzuM.' rANI moM malakAvIne kahe che : "hA, hA, nAma to vardhamAna ja rAkhIzuM. mAro harSa paNa dina dina vadhato rahe che" 18 bagavAna mahAvIra Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ?' ke - ". * * * " , * (havAI 2008 t" R . cct odon3: ra - peTamAM garbha pharapharU thAya che. mAtAne to ghaDI ghaDI akaLAmaNa thAya che; paNa eya mIThI mIThI lAge che ! ghaDI duHkhathI valI paDI jAya, vaLI ghaDImAM mAtRdevo bhava w 19 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hasavA lAge ! ekAeka garbha pharapharato baMdha thaI gayo. mAne akaLAmaNa ekadama ochI thaI gaI ! - tananI akaLAmaNa ochI thaI, paNa mananI akaLAmaNa ekAeka vadhI gaI. manamAM dhrAsako paDyo ke zuM mArA garbhane kaMI amaMgaLa thayuM ke pharUpha thato baMdha paDyo ! mAtAe to vilApa karavA mAMDyo ! dUra dUra AMbAvADiyAmAM kokila Tahukato hato. e kAne karkaza lAgyo. malayAcalano maMda sugaMdhI zItaLa pavana vAto hato. e dehane bALavA lAgyo. rAjA siddhArtha ghaNuM samajAve : "re rANI trizalAdevI ! evAM te zAM asukha tamane UpajyAM ?" paNa trizalAnI AMkhamAMthI AMsu na aTake. AnaMdane ThekANe zoka prasarI gayo. trizalA kahe : "are, mArAM pUrvajanmanAM pApa phUTyAM, nahi to AvuM na bane ? A bhavamAM to meM koInuM AMkha-mAthuM dukhADyuM nathI, paNa parabhavamAM meM vanane vize agni lagADyo haze, kAM paMkhInA mALA pADyA haze, kAM sarovara phoDyAM haze, kAM taLAvanAM pANI sUkavyAM haze. nahIM to Ama na bane ?" trizalAnuM mukhakamaLa karamAyeluM joI rAjabAganAM phUla paNa karamAvA * lAgyAM, caNa caNatAM sUDA-popaTe moMmAMthI caya kADhI nAkhI. AMgaNAmAM mora ema ne ema moM DhALIne UbhA rahI gayA. arere ! trizalAdevI jevI mAtA raDatI hoya, tyAre ApaNAthI kema hasAya ? pazuo cAro choDI beThAM ! rAjamahelamAM cAlatAM nATako baMdha paDyAM. vINAmRdaMga bAjatAM baMdha thaI gayAM ! tyAM to - na jANe, A badhI paristhiti pArakhIne ke zuM? garbha pharakyo. bharyA jaLAzayamAM matsya hAle tema ! mA hasI paDI ! 20 8 bhagavAna mahAvIra Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAMnI duniyA hasI paDI ! garbhamAM rahelA AtmAe vicAryuM : "mAtAno putra tarapha kevo ajaba prema che ! emAM duHkha ene sukha lAge che ! mRtyu ene jIvana lAge che ! saMsAramAM mAtAnI sevAthI moTo koI dharma nathI. mAtAne sukha Upajaze ema huM karIza." mAtApitAnI jIvita avasthAmAM pravajyA na levAno nirdhAra karyo. mAtRdevo bhava ! saMsArano e pahelo pATha ! mAtRdevo bhava ra1 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma-mahotsava rUDI Rtu grISma hatI. caitrano mahino hato. zukla pakSa hato. trayodazIno divasa hato. madharAtano pahora hato. Amrataru para AmraphaLa lacI paDyAM hatAM. kokiloe rAta-divasa bhUlI TahukA karavA mAMDyA hatA. vaizAlInA rAjabAgamAM bapaiyA TahukAra karatA hatA. e samaye trizalAdevIe putrane janma Apyo, - jANe ratnAkare nakalaMka motI ApyuM. zukla trayodazIno caMdra AbhamAM ujAsa DhoLato hato, paNa jANe caMdranI cAMdanI ane caMdananA vilepanathIya vadhu zItaLatA pRthvI para vyApI rahI. vanaspatiomAM jANe pIyUSa varasyAM. aMtaramAM jANe ApoApa ajavALAM pragaTyAM! jagatamAM AvA prasaMge sahuthI pahelo jAganAro kavi ! kavi vadhAmaNI khAto kahe che : "sakhI ! Aja anopama divALI ! prabhu mukhakamaLa amarI bhamarI, rAsa ramatI laTakALI; sakhI ! Aja anopama divALI. prabhumAtA ! tuM jagatanI mAtA, jagadIpakanI dharanArI; sakhI ! Aja anopama divALI." 22 % bhagavAna mahAvIra Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kavi kahe che : AvA AtmAnA janmano AnaMda pRthvI para to ThIka, dukhiyArA narakamAM paNa thayo, ne devono deza to halamalI UThyo, re mahAmAnavano janma kyAMthI ? eka nahi, pAMca nahi, pacIsa nahi, paNa chappana dikumArIo janmaucharaMgamAM bhAga levA hAjara thaI ! ATha adholokamAMthI AvI hatI. emaNe sUtikAgRha saMbhALyuM. UrdhvalokamAMthI ATha AvI: emaNe sugaMdhI jaLa reDI puSpo veryA. dakSiNa parvatanI kumArikAoe kaLaza lIdhA. pUrvathI AvanArI kumArikAoe darpaNa lIdhAM. pazcimanI kumArikAoe . vIMjhaNA vAyA. uttarathI AvanArI kumArikAoe cAmara DhALyAM! ema je AvI e, badhI janmasaMskAramAM paDI gaI. traNa kadalIgRha ne cAra coka racyAM. ekamAM bALArAjAne sugaMdhI telathI abhaMga karyo. bIjAmAM snAna ne zarIra prochaNa karyuM. ekamAM gozISa caMdana cacyuM. pachI ekamAM siMhAsana para mA-putrane besADyAM. ne A kArya mATe AvanArI kumArikAoe nATya, gIta ne nRtya AdaryA! "sakhI ! Aja anopama divALI !" prasaMga evo che ke kavinI kalpanAne pAMkho AvI che ! eNe svargane najara sAme sAkAra karyuM che. svarganA rAjamAM TheTha iMdranA darabAranuM siMhAsana DolI UThyuM. iMdra sAbado khaDo thayo. eNe sughoSA ghaMTA vagaDAvI tAbaDatoba savArI upADI. pRthvIne pATale mahAna AtmAe janma dharyo che. e dharmanAyakanA, devone paNa pUjya evA e mahAmAnavanA ApaNe sevako chIe. cAlo, cAlo, ApaNe paNa ApaNA jogo satkAra-vinaya karIe ! devarAja iMdrane zuM ? eka hAkala karatAM ikotera hAjara ! vAta vAtamAM meruzikhara para abhiSeka-racanA racAI gaI. have e mahAmAnavane laI Avo! paNa mAtAnA khoLAmAMthI bALakane lAvavo kaI rIte ? bhalene devono deva hoya, paNa mA potAnA navajAta zizune ema koIne na dhare ! sabhAna avasthAmAM, AMkha sAmethI potAnA bALane mAtA pAsethI koNa janma-mahotsava - 23 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laI zakyuM che ke Aje laI zake ! paNa svarganA svAmI pAse aneka yuktio hatI. emaNe mAtAne nIMdara AvI jAya evo tAkaDo racyo. mAnI AMkha nidrAbhArathI DhaLI, ke bALakane godamAMthI laI lIdho. have bhAre raMga jAmyo ! devarAja indra jANe ekanA pAMca thaI gayA. badho lahAvo ene ekalAne levo'to. janma vakhate tyAM 56 dikkumArikAo AvI hatI, to janmotsava mATe ahIM 64 devarAja iMdro hAjara thayA. bALakane abhiSeka karavA pavitra jaLanI dhArA karavA mAMDI. jaLadhArA te kevI ? jANe joganA dhodha jevI. AjanA nAyagarAnA dhodha jevI. iMdrarAjane vimAsaNa thaI AvI ke A bALapuSpa A jaLaprapAta jevI jaLadhArA zeM khamaze ? iMdrarAjanI zaMkAne pratyuttara ApatA hoya tema bALArAjAe pagano aMgUTho parvata para cAMpyo ! pRthvI kaMpI UThI. zikharo dhrUjI rahyAM ! deva ekadama namra thaIne caraNamAM DhaLI paDyA, bolyA : "ame sAmAnya devoe mahAmAnavano mahimA na jANyo ! mApha karo !" kavi to kaMI kaMI kalpanAnA phuvArA uDADe che. ApaNe to ATalethI ja saMtoSa mAnIe ! 24 2 bhagavAna mahAvIra Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhazALAmAM kumA2 vardhamAna cAMdIne ghUghare ne sonAvATakaDIe rame che. Ama ramatAMjamatAM vardhamAna moTA thayA. mukha to pUnamanA cAMda jevuM ! kapALa aSTamInA caMdra jevuM. vALa amAvAsyAnI rAta jevA. AMkho AkAzanA tAraliyA jevI. sonerI gAla para khaMjana ramatAM, ne AMkhamAM aMjana UbharAtAM. 9 trizalAno nAno kuMvara jANe sahunAM haiyAMno hAra ! evuM mIThuM mIThuM malake, ke ApoApa manaDuM tenA bhaNI kheMcAya ! vardhamAna kahIne bolAvatAM sahu aDadhAM aDadhAM thaI jAya ! vardhamAna sarakhesarakhA mitromAMya AgevAna banyo. sAta varSe to eNe sApane upADIne dUra pheMkI dIdho. paDakAra karyo ke bIka kevI ! je bIe ene sahu bivaDAve ! AThame varSe to kasoTI karavA AvelA eka daivI zakti dharAvanArA aghorIne tobA pokarAvI. sahune kahyuM ke adhorI, deva ke zetAna mANasane koI pahoMcI zake nahi ! mANasamAM mANasAI hoya to deva paNa dAsa thaI rahe ! e aghorI ene mahAvIra nAma ApI gayo. loko kahetA ke e sApa nahoto, aghorI e aghorI nahoto. puNyavAna ne baLavAna lokonA baLanI parIkSA karavA A rIte devatAo pRthvI para Ave che ! vardhamAna mAtApitAnA pUjArI che. mAtApitA paNa putrane hatheLImAM rAkhe che. emAM paNa mAtA trizalAdevIno prema kaMI thavo che ! sahu kahe ke strIo to saMsAramAM ghaNI thaI ne ghaNI thaze, paNa mahAvIrane janma ApanArI trizalAdevIthI lekhazALAmAM A 25 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ heTha ! dizAo to aneka che, paNa pUrva dizA kaMI thavI che ! sUrajane to e ja janma ApI zake ne ! yogya samaye kumAra vardhamAnane nizALe besADyA. vAjategAjate hAthIe caDhI, kuMvara lekhazALAmAM AvyA, upAdhyAya pAse bhaNavA beThA. upAdhyAya kahe : 'mAtRdevo bhava !' are ! vardhamAna to mAnA peTamAMthI ja A pATha zIkhyA hatA. AmAM navuM zuM zIkhavAnuM hatuM ! A vakhate eka vidyA ne vayathI vRddha brAhmaNa tyAM Avyo. e kumAra vardhamAnane prazna pUchavA mAMDyo. vardhamAne paNa e vRddha brAhmaNanA praznonA kaDakaDATa javAba ApavA mAMDyA. sAcA ane sahI javAba. savAla kaMI sAmAnya nahotA. vyAkaraNa jevA zAstranA agharA agharA prazno hatA, paNa kumAra vardhamAne to sAva saraLa rIte enA javAba ApyA ! e javAbomAM ja AkhuM eka vyAkaraNa samAI jatuM hatuM. jenI pAse kudarate Apelo bhASAno vaibhava hoya, vyAkaraNa enI pAse hAtha joDatuM ja khaDuM hoya ne ! bhASA AtmA che. vyAkaraNa to ene jALavanAruM khoLiyuM che. lekhazALAno upAdhyAya zaramiMdo paDI gayo. ene lAgyuM ke A jJAnamUrtine jJAna ApavAno yatna karavo, e potAnI jAtanI pote mazkarI karavA barobara che, sUrajane batAvavA nAnuM koDiyuM dharavA barobara che. eNe e praznottaro 52thI ja eka AkhuM vyAkaraNa racI nAkhyuM ! enuM nAma rAkhyuM 'indra vyAkaraNa !' loko kahetA ke e brAhmaNa brAhmaNa nahoto, devarAja iMdra pote hatA. je hoya te, vAta eTalI ke e uMmare paNa vardhamAna eTalA jJAnI hatA, ke emanI pAse bhalabhalA jhAMkhA paDI jatA. vardhamAna nizALethI pAchA pharyA ! emanI haiyAukalata AgaLa badhI nizALo nirarthaka nIvaDI ! vardhamAna to koThAvidyAvALA hatA. 26 7 bhagavAna mahAvIra Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phUla 52 bhramarane madhu cUsato jotA, ne vicAratA : "basa, mANase saMsA2mAM A rIte madhapUDo racavo joIe. phUlane IjA na pahoMce, ne bhramara bhUkhyo na rahe !" AvaDo nAno bALaka ATalA moTA vicAra kare, enI badhAne navAI lAgatI. paNa saMsAranA aneka dIpone jhaLahaLatA karanArI jyota haMmezAM svarUpamAM to nAnI ja hoya che ne ! guru kahe : 'vAha vAha ! vidyA bhaNavAno uddeza to Akhare sArA-narasAno viveka ja che ne ! jenI dareka paLa vicAranI, vivekanI, utsAhanI hoya, ene nizALanAM baMdhana nakAmAM che ! vidyA game teTalI moTI hoya, paNa haiyAukalatathI heTha che.' lekhazALAmAM 2 27 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevo ApaNo jIva evo bIjAno vardhamAnanA deha para yuvAnI AvI che ! mUchano doro phUTuM phUTuM thaI rahyo che. bAhumAM zakti samAtI nathI. aMtaramAM utsAha mAto nathI! suDoLa aMga che. sabaLa deha che. zarIranA sAMdhA parathI ghoDA sAthe ratha cAlyo jAya, toya gaNatarI nathI ! evI thanaganatI yuvAnI che ! zarIra mAtra baLavAna che, eTaluM ja nathI, pramANasuMdara paNa che. varNa tapAvelo suvarNa jevo che. vahelI paroDhe e UThe che, mallazALAmAM jAya che. deha to dharmasAdhana che. ene kasavo sAro. nityakriyA patAvI vardhamAna zilpazALAmAM jAya che. tyAM vidhavidha zAstra, zastra ne zilpanI ramato rame che. pachI ghera AvI kSIrapAna kare che. pachI pAchA zilpazALAmAM jAya che, ne sarakhesarakhA kumAro sAthe ramatomAM vAde caDhe che ! pachI madhyAhna kumAra bhojana le che. e pachI lAkaDAnA ozIke mastaka mUkI ArAma kare che. vaizAlInA sukhI rAjakumAro, jIvana suMvALuM banI na jAya e mATe, AvA aneka kaThora niyamo pALe che. madhyAhna ghoDesavAra banI vardhamAna vana-upavanamAM ghUme che ! zarIra para pUrAM zastra che. pagamAM chabIlI ghoDI che. haraNAMnA vegane paNa jhAMkho pADe tevI, devavimAna jevI ghoDI che ! dUra hariyALAM medAno para nirdoSa haraNAM care che. khetarone zeDhe sAbara ne nIlagAya vRkSonI chAyAmAM besI vAgoLe che, paNa A yuvAna kSatriyanA bhAthAmAMthI tIra kheMcAtuM nathI ! vardhamAnane khetara, vana, phUla, 28 ja bhagavAna mahAvIra Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pakSI, nadI, pahADa - badhAM svajanasamAM bhAse che. emane velI parathI phUla cUMTavuM paNa gamatuM nathI ! emane phUla kevaLa phUla nathI lAgatAM, mUMgA AtmAo bhAse che. sahu joDIdAro tIra sAMdhe che, tyAre vardhamAna vicAre che : kevuM suMdara A jagata che ! potapotAnI rIte sahu jIvananuM sukha mANI rahyAM che. e sukhI sRSTimAM hatyAruM tIra* choDI ulkApAta kAM jagAvavo ? jIva to sahuno sarakho che ! jIvavuM ApaNane game che, to emane paNa gamatuM ja hoya. sukha ApaNane gamatuM hoya, to emane paNa game. maravuM ApaNane gamatuM na hoya to, emane paNa na ja game ! jIvana-mRtyu ne sukha-zAMtinI bAbatomAM pazu ne mAnavI - are ! A vRkSa, A kITaka, A bhramara ke A kIDI - sahu samAna ! to bhale e jIve-sukhe jIve ! ApaNuM sukha evuM na hovuM joIe, je bIjAnA sukhane bAdha kare. jagatane mApavAno vardhamAnano A moTomAM moTo gaja ! khetaro ne jharaNAM para saMdhyA chavAya che ! gagananA ovAre sArasonAM ToLAM gAtAM gAtAM cAlyAM jAya che. kSatriya rAjaputro ene tIrathI vidhI AnaMda mANe che. vardhamAna kahe che : "je koIne jIvana ApI na zake, e koInuM jIvana laI paNa na zake. hAthIne mAravAmAM bahAdurI nathI; eka kIDIne jIvatadAna ApavAmAM zAbAzI che. maraNa to prakRti ja che jIvamAtranI ! pachI mAravAmAM mardAnagI zI !' vaizAlInA rAjasarovara para vardhamAna ghUme che, prabhAtI raMgo ne saMdhyAnA AsamAnI paDadAnI jhAkamajhoLa nIrakhe che. sarovaramAM mAchalI rame che ! che ene koI upAdhi, Adhi ke vyAdhi ! kevo jIvanano AnaMda ! tyAM to AkAzanA aMtarAlamAM UDato bagalo AvI ene upADI jAya che. re ! jIvanano kevo viSAda ! * evaM khu nANiNo sAraM, jaM na hiMsaI kiMcaNa / jJAnI thavAno sAra e che, ke e koIne na haNe. - sUtrakRtAMga jevo ApaNo jIva evo bIjAno . 29 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haiyAukalatavALA vardhamAna vicAre che ke jIvana kevuM kSaNika che ! ne jIvanamAM sukha ne viSAda kevAM eka ja DhAlanI be bAju jevAM che ! sarakhI heDInA mitro sAgaranI mAchalIne pakaDavA gaLakAMTA laIne ghUme che. kSatriyaputro pA2kAne pIDA pahoMcADanArI ramatonA zokhIna che. vardhamAnane emAM rasa nathI ! e nirdoSa ramatonA rasiyA che. mAchalI pakaDanArA DhagalAbaMdha matsya pakaDe che; paNa vadhu matsya meLavavAno lobha emane UMDA pANImAM kheMcI jAya che. tyAM emanA jevA ja mAMsazokhIna magaramaccha ghUme che ! magaramacchanA moMmAM emano paga sare che, ne cIsAcIsa karatA e pAchA bhAge che ! vardhamAna vicAre che : vAha re jagata ! ApaNe bIjAne ApaNA phaMdAmAM phasAvavA mAgIe chIe, paNa ApaNe pote phasAvavA taiyAra nathI ! bIjAne duHkha ApavuM ApaNane game che, paNa e duHkhano paDachAyo paNa ApaNane gamato nathI. khuda potAnA mana sAthe ja A kevI chetarapiMDI ! nagaramAM moTA moTA yajJo cAle che, moTA moTA homahavana ne moTI moTI dAnadakSiNAo thAya che. dhumADAthI gAma DhaMkAI jAya che. maMtroccArathI dizAo baherI thaI jAya che ! sahu kahe che ke AvA yajJa karyo svarga maLe ! yajJamAM bali ApTe svarga maLe. devonuM moM agni che. agni vATe devo bali le che, ne khuza thaI yajJa karanArane manavAMchita phaLa Ape che ! bila mATe ghoDAM, bakarAM, gheTAM, gAya, pADAno sumAra nathI. rabArInA daza vADA bharAya eTalA jIva ahIM che. e sahune mArIne agnimAM homavAnA ! jema vadhu jIva homAya ema vadhu puNya ! AvA yajJo sahu dvijo karI zake che. rAjA kare che, mahArAjA kare che; zrImaMta kare che, jenI pAse dhana hoya te sahu kare che. vardhamAna to vivekasAravALA che. koThAvidyAvALA che. bhaNelA to ghaNI vAra bhUle, paNa e to gaNelA paNa che. e vicAre che : yajJa dareke karavo joIe. dareke bali caDhAvavA joIe - paNa e bali to 30 5 bhagavAna mahAvIra Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasamAM chupAyelA pazutattvano bali hoya ! A rAMka pazuonA balithI zuM vaLe ! krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, moha, matsara vagere kaSAyonA bhAvo mANasane pazu banAvI de che : tene yajJa karIne homavA joIe yajJa karanAra nirmohI, nirahaMkArI, zAMta ne saMyamI banavo joIe. pazune homavAthI kaMI na vaLe ! sahune jIva vahAlo hoya che, tema A pazuone paNa hoya ! bIjA jIvono vadha karavAthI kadI potAnuM bhaluM na thAya; UlaTuM e to pApa che. bIjAnAM lohIthI potAnAM pApa kadI na dhovAya. pote karelAM karma pote ja bhogavavAM joIe. zarada Rtu Ave che, rastAo prayANa mATe anukULa thAya che, ne kSatriyo hathiyAra-paDiyAra bAMdhI, jUtha jamAvI, juddha nIkaLI paDe che; jara mATe, jamIna mATe, strI mATe evAM yuddha jamAve che, ke lohInI nadIo vahe che ! evAM yuddhomAM mANasa mANasa raheto nathI ! kasAInI jema e anyane mAre che-kApe che ! ne pote paNa comAsAnA phUdAnI jema mare che. kSatriyo kahe che ke laDavAno amAro dharma ! laDatAM marIzuM to svarga maLaze; jItIzuM to zatrunI saMpatti, zatrunuM rAja ne zatrudezanI suMdara strIo maLaze ! vardhamAna vicAre che : are ! A loko eka ja vAta vicAre ke jevo ApaNo jIva che, tevo sahuno jIva che; jema ApaNane jIvavuM game che, tema* sahune jIvavuM game che, to duniyAno beDo pAra thaI jAya. ApaNane koI mAre-kApe, ApaNuM koI jabarajastIthI paDAvI le e jema ApaNane gamatuM nathI, tema koIne paNa na game ! A laDAI to sabaLo nabaLAne khAya tevI che. nabaLo sabaLo thAya eTale e bIjA nabaLAne khAya, tevI temAM racanA che. moTuM mAchaluM nAnAne khAya-tevo A ghATa che ! AmAM duniyAmAM zAMti kyAMthI janme ? badhe varNanA vADA patharAyA che. kSatriya huMkAra karIne kahe che ke rAja karavAnA adhikArI ame ! tame brAhmaNa, vaizya ne zUdrane rAja sAthe kaMI lAgevaLage nahi ! * savye jIvA vi icchanti, jIviThaM nu marijjiuM / badhA jIvone jIvavuM vahAluM che. mota koIne vahAluM nathI. - sUtrakRtAMga jevo ApaNo jIva evo bIjAno % 31 - - - - - - - - - Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brAhmaNa kahe che, ke yajana-yAjana, paThana-pAThananA adhikArI ame, zAstra para amAro haka. tame kSatriya, vaizya ke zUdra emAM zuM samajo ? vaizya vicAre che ke amAre rAja sAthe kaMI nahi, zAstra sAthe lAgevaLage nahi; kamAvuM ne dhana bheguM karavuM, e amAro dharma ! zUdranI to koI sthiti nathI ! sahunI sevA karavAno, nagara bahAra rahevAno ne gaMdakImAM sabaDyA karavAno eno dharma ! ane A dharmanA bhAga to juo ! sauno nokho nokho dharma, paNa mAnavano dharma e koIno nahi ! vardhamAna vicAre che ke A vADA badhA khoTA ! ekane janma mAtrathI UMco ne nIco gaNavo, emAM paNa hiMsA che. mANasa potAnA karmathI nAno-moTo lekhAvo joIe. je sAco zUravIra te kSatriya; pachI bhale game te varNano hoya. je bhaNe-bhaNAve te brAhmaNa; pachI bhale game te nAtano hoya. ema je vepAra kare te vaizya je sevA kare te zUdra . zUdra paNa bhaNI zake ne saccaritrI thaI brAhmaNa thaI zake. kSatriya paNa bhaNIgaNIne brahmapada pAmI zake. prayatnanI balihArI che. prayatna karanArane kazuMya aprApya nathI. mANasamAtra samAna rahevA joIe ! samatva e ja dharma. strIonI sthiti paNa evI. puruSanI e dAsI gaNAya. ene svataMtra rIte jIvavAno koI adhikAra nahi. zAstra enAthI vaMcAya nahi ! potAnA paga 52 UbhA rahevAya nahi ! bALapaNamAM bApa jALave, yuvAnImAM pati ne buDhApAmAM putra ! e saMnyAsa laI zake nahi ! vardhamAnane A paNa bhAre anyAya lAge che ! emano vivekadIpa jagatanAM AvAM aMdhArAne joI vaLe che ! vardhamAnanA dilamAM lAgyA ja kare che, ke zakti, baLa, tAkAta bhale game teTalAM moTAM hoya, paNa dayA ane premathI vizeSa moTAM nathI. saMsAramAM prema ne dayAnuM sAmrAjya jamAvuM, to ja jIvatarano kaMIka artha sare ! 32 5 bhagavAna mahAvIra Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasa gulAmIne baMdhana gaNe che, pote chUTavA mAge che; ne bIjAne bAMdhavA mAge che. A kema bane ? levAno ne devAno gaja judo na cAle. tame prema cAhatA ho, to tame prema Apo. tame mukti cAhatA ho, to bIjAne mukti Apo. Ama aMtaramAMthI pokAro AvyA kare che : pRthvIne preraka banavAnA, sUtelAne jagADavAnA. jevo ApaNo jIva evo bIjAno % 33 -- -- - Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheluM tIrtha tuM ! jUnA vakhatamAM rAjA rAmacaMdra thaI gayA. temanA pitAnuM nAma dazaratha. dazaratha rAjAe rANI kaikeyIne be vacana ApelAM. pitAe ApelAM e vacana pALavA yuvarAja rAme gAdItyAga karyo, ne vanavAsa sidhAvyA. kamAra vardhamAnanI bAbatamAM AthI UlaTuM banyuM. mAtAe khuda emanI pAse be vacana mAgyAM. mAtA-pitAnI bhaktine kAraNe kumAra vardhamAne vanavAsa tyAM sudhI na svIkAryo, jyAM sudhI teo jIvita rahyAM ane temane prasanna karavA lagna paNa karyA. kastUrInA dAbaDAne game teTalo saMtADIe, paNa tenI suvAsa tene kyAMthI saMtAvA de ? kumAra vardhamAnanA vicAro, enuM vivekabharyuM vartana, nirbhayatA, nikhAlasatA kaMIka juduM ja kahetAM hatAM. e duniyAnI nAnI-moTI vAtomAMthI judo ja sAra tAravatA. sahu samajatA thayA hatA, ke vAsanA ane vilAsabharyA A rAkSI jagatano e jIva nathI. eNe araNyanA ekAMtamAM javAnA, mauna ne ciMtanabharI paLomAM magna thavAnA, saMsAra jame ne pote bhUkhe rahe, saMsAra phUla para cAle ane pote kAMTA para cAle evuM ajaba jIvana jIvavAnA koDa thatA hatA. nAnapaNathI AtmakalyANa ne jagakalyANanA ene oratA jAgatA hatA. paNa mAtA-pitAno jIva che ne ! kSatriya mAtAo parAkramI putrane 34 % bhagavAna mahAvIra Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icchatI. putra baLavAna bane, jagata AkhAne jItavA nIkaLI, digvijaya karI ghera Ave, evA manoratha e sevatI. e manoratha mATe raNAMgaNe laDavA jatA putrane e utsAhathI vidAya ApatI. kAM jIta, kAM mRtyunA vrata sAthe vidAya letA putrane e cUmI coDatI, kaMku ghoLatI. paNa mAtA trizalAno A putra, AvA raNajaMga karatAM judA prakAranA jadde nIkaLavAnuM cAhato hato. e yuddha zatrune zatru gaNI ene saMhAravAnuM nahotuM, zatrune mitra banAvI vijaya varavAnuM hatuM. emAM bAhya zatruo karatAM mANase aMdaranA zatruone jItavAnA hatA. A prakAranA juddha putra caDhe, e mAtAone sAmAnya rIte gamatuM nathI. trizalAdevI, vardhamAnanA mitrone ene samajAvavA mokale che. vardhamAnanA mitro paNa vivekI che. chatAM vardhamAna para mohavALA che. moha mANasane satya bhulAve che. vardhamAna AvI virAganI vAto kare, e emane paNa gamatuM nathI. teo vardhamAnane samajAve che : vardhamAna ! bIjA vicAro choDI de ! rAjamahelamAM beThAM beThAM tuM tAre je karavuM hoya, te karane ! mana caMgA to katharoTameM gaMgA." mitro ! huM sagavaDiyo dharma pALanAra nathI, mana evuM sukhazIliyuM hoya che, ke jarA kaSTa sahana karavAnuM Ave, ke tarka ke dalIlonA kAMTA rastAmAM veravA zarU kare. mAro rAha nakkI che. tarka ke dalIlo ke chaTakabArIone emAM sthAna nathI." vardhamAna ! araNyamAM ApaNA mATe kaMI koI rAMdhIne beThuM hotuM nathI ! cAmaDAnI A jhUMpaDImAM Aga lAgaze tyAre zuM karIza ? bhUkha-tarasa zuM veThAze ?" "mitro, tamane sahune eka bhramaNA che, ke khAdhApIdhA vinA kema jivAya ? mAre tamane e batAvavuM che ke khAdhApIdhA vinA jivAya che, sukhe jivAya che !" vardhamAna, tArA vicAro UMcA che, paNa rAjamahelomAM poSeluM A zarIra araNyanAM TADha-taDakA kema veThI zakaze ?" mAre e ja karI batAvavuM che. jIvanane mApavAno mAro gaja judo che. huM mAnuM chuM ke bhUkha-tarasa, du:kha-daridratAthI zarIrane jeTaluM tapAvI zakIe paheluM tIrtha tuM! A 35 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTaluM e tejasvI thAya che. mATIno ghaDo noMbhADAnA zeka-tApa pachI kevo kAryakSama bane che !" "vardhamAna ! tyAM page cAlavuM paDaze. sApa-vIMchInAM raheThANa pAse sUvuM paDaze. vAgha-varu tAruM sulalita mAMsa khAvA AMTA-pherA mAryA karaze ! ajANI bhoma, aparicita dharatI ! ApaNuM kahIe evuM koI nahi, tyAM...." mArA sAhasane koI saMdeha naDavAno nathI. tame sagavaDane sukha mAno cho; huM hAthe karIne UbhI karelI agavaDamAM sukhethI jIvIza. AtmAnA dharmane ujALavA huM mArA dehane tapa ne saMyamanI bhaThThImAM zekIza. e bhaThThImAMthI eka evuM rasAyaNa zodhavA mAguM chuM, ke je mAruM ane jagatanuM kalyANa karI zake. ene prApta karanAra raMkane paNa, cakravartIne alabhya evI zAMti ne samRddhi prApta thAya." "tyAM mAbApa, bhAIbhAMDu, mitra-svajana kyAMthI maLaze ?" je vastu calita che, eno moha nirarthaka che. mAbApanuM chatra sadAkALa mAthe raheze, evI khAtarI ApatA ho, to huM vicAra karuM. mitro ! je nAzavaMta che, enI ciMtA na karo ! je amara che, enI zodha mATeno mAro rAha saraLa karo ! mitradAve mArI ATalI mAgaNI che." A pachI mitro kaMI na bolyA; mAtra namana karIne cAlI nIkaLyA. mAtA trizalA pAse AvI, potAnI hAra kabUla karIne e UbhA rahyA, ne bolyA : mAtA ! vardhamAna anya rAjakumAronI jema nAnIzI duniyAno jIva nathI ! ame ene tarka, dalIla ke bIjA koI bhayathI jItI zakyA nathI, balake amArI hAra saharSa kabUla karIe chIe." "huM enA kalyANa mArgane barAbara pichANuM chuM. huM paNa enA mArgano kaMTaka thavA mAgatI nathI. chatAM bhAIo ! duniyAmAM sahu dilomAM mAtAnuM dila vicitra che !" trizalAdevIe vardhamAnanA mitrone javAba detAM kahyuM, "huM ene tamArI jema tarka, dalIla ke zabdajALathI samajAvavA mAgatI nathI. mAtAnA haiyAnI bhASAthI huM enuM aMtara pigaLAvavA icchuM chuM." rANI trizalA sIdhesIdhAM putra pAse pahoMcyAM. putra to jogInuM jIvana jIve 36 che bhagavAna mahAvIra Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. eNe rAgamAM virAganI bhAvanA khaDI karI che. mAtAne jotAM ja putra Ubho thaIne mAtAne caraNe paDyo. "mA, tane vaMduM chuM." mAtAe juvAna putrane nAnA zizunI jema paMpALyo, bAthamAM lIdho, keza sUMghyA. aneka prakAranI ALapaMpALa karavA mAMDI, paNa mAtA kaMI bolatI nathI, bolavA jAya che, paNa enAthI bolAtuM nathI. enAM kamaLadaLa jevAM locanonA cheDA bhInA banI jAya che. A joI vardhamAna vyAkuLa thaI jAya che, vicAre che : zuM jananIne mArAthI koI saMtApa thayo ? e pUche che : "mA ! mA ! zuM mArAthI koI aparAdha thayo ?" "beTA ! tuM ane aparAdha ? caMdana ane uSNa ? bane ja kema ? paNa Aja mArI icchA kahevA AvI chuM." "mAtA ! A saMpUrNa jIvana ja tamAruM hoya tyAM mAgavAnuM zuM ? ne ApavAnuM zuM ?" be bAjaTha para mAdIkaro sAmasAme beThAM. "beTA ! vacana Apa pachI kahuM !" "ApyuM, mA !" "vatsa ! tArA premamAM to koI vAtanI khAmI nathI. tuM mAtRvatsala, pitRvatsala, baMdhuvatsala, kuTuMbavatsala, kuLavatsala che. sAthe sAthe huM e paNa jANuM chuM ke tuM jagavatsala che ! jagatanA tamAma jIvo tarapha tane bhAre karuNA ne prema che. huM evI mA nathI, ke tane gharanA gherAmAM pUrI rAkhavA mAguM ! jagavatsala putranI mA banI, jagajjananI banavAnI mane paNa hoMza che, paNa ame mA-bApa chIe. amAre tArI sAthe jaLamInanI prIta che. game tevuM mAchaluM jaLa vinA jIvI na zake. ame thoDA divasanAM mahemAna chIe. evuM na bane ke tuM jA ane ame jhUrI jhUrIne marIe. mATe be vacana mAguM chuM !" mAgavAnuM na hoya; tame to AjJA Apo ! huM "mA ! tamAre vacana mAtRbhakta mahAvIra chuM." paheluM tIrtha tuM ! 37 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "beTA ! eka vacana e ke tuM lagna kara ! lIlI vela joIne ame jaIe." "ApyuM!" vardhamAne leza paNa khacakAyA vagara kahyuM. jANe eNe mana sAthe agAu nirNaya karI lIdho na hoya ! "bIjuM vacana e ke ame jIvIe tyAM sudhI tAre rAjatyAga na karavo ! amArI AMkha sAme rahevuM." bhale, ema ja thaze. mA ! jaLamAM kamaLa rahe, ema mane jIvatAM AvaDe che !" "vatsa! tAre mATe aneka kaheNa AvyAM che, paNa emAM sarvottama vasaMtapuranA samaravira rAjAnI putrI yazodAnuM che ! rAjakumArI yazodA rUpano nidhi che, guNano sAgara che !" "rAjakumArI yazodAne kahyuM che, ne ke A to mALAnuM paradezI paMkhI che ? UDavA lAge tyAre aphasosa na kare !" ja "kumArIne badhI vAta kahI che. eNe kahyuM ke mAtAjI ! ciMtA na karazo. sAthe uDAze to UDIza, nahi to mALo sAcavIne besI rahIza. huM to parAkramInAM pagalAM pUjanArI nArI chuM !" to mAtAjI ! tamAruM mana rAjI rahe tema karo ! mAruM paheluM tIrtha tame cho !" 38 8 bhagavAna mahAvIra Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 dhanya yazodA, tane ! kSatriya kuMDagrAma eka vAra vAgha ne gItathI guMjI UThyuM. dhoLa-maMgaLa gavAyAM. AMgaNe raMgoLI purAI. ToDale ToDale toraNa baMdhAyAM ne maMdire maMdire zaMkha phUMkAyA. maNi-mANekanA thaMbha ropAyA. motI-paravALAnI corI racAI. vardhamAnakumAra kumArI yazodA sAthe paraNI UtaryA ! emanuM sukhI dAMpatya kevaDAnI jema mahekI rahyuM, ne jAI-jUInI jema khIlI UThyuM. saMsArano vegavaMta pravAha ekadama AgaLa dharye jato hato. AMkha ughADIne baMdha karIe, eTalAmAM to varSo vItI gayAM ! vardhamAna kuMvarane tyAM pAraNuM baMdhAyuM. pAraNAmAM nAgaravela jevI dIkarI jhUlI rahI ! priyadarzanA enuM nAma ! e dIkarI paNa moTI thaI, ne yogya uMmare jamAli nAmanA rAjakuMvara sAthe ene paraNAvI. saMsArano krama che ne ? dIkarIne ghera dIkarI, paNa pAraNe jhUlI rahI. mahAvIrano gRhasthavAsa dhanya banI rahyo. mAtApitA A badhuM bharI AMkhe joI AnaMdanA jhUle jhUlI rahyAM. paNa mANasanuM mana koNa jANI zakyuM che ? mahAvIra jaLakamaLanuM - aMtarathI aLaguM ane nirALuM - jIvana jIvI rahyA hatA. bahArathI duniyAnA rasamAM masta dekhAtA, chatAM aMtarathI sAva aLagA hatA. mahAvIranA dehadvAra para mugdha yauvanAvasthA AvIne khaDI che, paNa e to dhabda yazodA tane ! ja 39 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sAva niSkapa che. vaMToLiyo nAnAM jhADavAMne dhrujAve, paNa gheghUra vaDalAne to sparzIne ja cAlyo jAya. vardhamAnanA manamAM eka ajaba sitArI satata vAgyA rahetI. khAtAMpItAM, UThatAM-besatAM, koI paNa kAma karatAM emane traNa vAtonA raNakAra saMbhaLAtA. huM koNa chuM ?" "zuM karavA Avyo chuM ?" "mAre zuM karavAnuM che ?" traNa jJAnanA dhAraka vardhamAna yuvAnImAM ja jJAnavRddha banI gayA. zAstrabhAnuM so varSanuM AyuSa bhogavanAramAM paNa ATalI tIvra jJAnaiSaNA nahotI jovAtI. e vicAre che : nihALe che : didigaMtamAM paDaghA paDe che : zokanA, mohanA, vilApanA ! yuddhanA, zoNitanI tRSAnA ! - sukha mATe jhAvAM mAratuM jagata duHkhI duHkhI che : bahArathI sukhI lAgatA jIva jevo aMtarathI valopAto jIva koI nathI. mANasa jANe daMbha para jIve che. rAjA yuddhamAM paDyo che, aMtaHpuramAM gUMthAyo che. padmatro enI mAnavatAne khAI gayAM che. chaLaprapaMcoe ene mAnavInA hRdaya upara zraddhA rahevA dIdhI nathI ! rAjA rakSaka rahyo nathI, bhakSaka banyo che. enAM baMne loka bagaDe che ! yuddha to ahIM jANe sadAkALanA thaI gayAM che. sImADAo sadA raktathI baMdhAvA lAgyA che. eka rAjA bIjA rAjAno duzmana che. mAtA vasuMdharAnA khaMDa khaMDa karIne, jANe vepArIonI jema, enA hADamAMsa trAjave toLavA beThA che. dezanuM, rASTranuM, prAMtanuM, kuLanuM, sattAnuM - ema jAtajAtanuM abhimAna mAnava mATe zAparUpa banyuM che. anAtha vidhavA ne nirAdhAra bALako ne apaMgothI jaga AkhuM UbharAI rahyuM che. sAcuM sukha kyAMya nathI ! duHkhano koI sumAra nathI. mAnavIne jIvananA aMta sudhI saMsAraraMgamAMthI chUTavAnuM gamatuM nathI. vRddhAvasthA AvIne garadane pakaDe che ! varunI jema chIMkoTA nAkhato laDavaiyo, gheTAnI jema mRtyu bhaNI kheMcAI jAya che ! mRtyu vakhatanI e bahAduranI karuNa 40 % bhagavAna mahAvIra Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirAdhAra cIso anukaMpA janmAve che. paMDitoe vidyAne vivAdanuM zAstra banAvyuM che. laDavaiyA dehane haNe che, to A paMDito mAnasika hatyAmAM magna banyA che. emane bIjo nAno ane pote moTA, bIjo nIce ne pote ucca, ema mANasane toLAtoLa karyA vagara cena nathI ! bIjA mUrkha ne pote DAhyA ema AghAta-pratyAdhAta vagara zAMti nathI ! paMDitoe vidyAne vepAranI - AjIvikAnI cIja banAvI che. kalyANanI hetubhUta vidyA; e ja vidyA emanA sarvasvanI haranArI banI che ! AtmasaMpadAne lUMTanArI banI che ! vaizya dhanasaMpadAno saMgrahanAro, toye enI bhUkha kadI bhAMgI nathI. e sadA ajaMpAmAM sUe che, ne ajaMpAmAM jAge che ! enuM mana e che, ke jagata AkhAnuM dhana, suvarNa, pazu, huM meLavI lauM. corImAM ane enAmAM zAbdika sivAya vizeSa phera rahyo nathI ! strI kAmavAsanAnI dAsI banI rahI che. e zaNagAra saje che, paNa enA cittamAM AnaMda nathI. e hase che, paNa ene mukta hAsyanI svataMtratA paNa nathI. mukti enI nathI ! zAstra enAM nathI ! dharma eno nathI ! zUdronI to koI gati nathI. kamota emanI mukti che. phujIvana emano saMsA2 che. eThavADa emanuM bhojana che. hInatA emanuM AbhUSaNa che ! chatAM sarvatra bhaya prasarelo che. zastro che, kSatriyo che vidyA che, paMDito che chatAM sarvatra ajJAna ne pApAcAra prasarelo che. dhana che, dhaniko che - chatAM achatanI achata lAgyA kare che ! strI che, bhoga che, vAsanA che chatAM atRpti gharagharanI vAta banI che. vardhamAna vicAre che ke A badhAM sukhanAM sAdhano chatAM du:khanAM nimitta banyAM che ! - - evuM kayuM divya rasAyaNa zodhuM ke A badhAmAM parivartana Ave ! tyAM koI raMka na hoya, rAya na hoya; ucca na hoya, nIca na hoya. duHkhI na hoya, daridrI na hoya. gA vALe e govALa - evo ghATa hoya. prItinuM eka mahAjharaNa sahune pakhALatuM vahetuM hoya. dhanya yazodA tane ! x 41 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e zodha e mArA jIvanano mahAna uddeza ! A vicAromAM vardhamAnanI nidrA nidrA nathI rahetI, jAgRti ne vicAranI paLo banI jAya che ! jagatanI je rAtri, e vardhamAnano divasa bane che ! vahAlasoyI patnI yazodA ne putrI priyadarzanA sAthe haratAM-pharatAM vardhamAna bharyA jagatamAMthI jANe ekAeka khovAI jAya che ! thoDI vAre ekadama sAvadhAna banI jAya che, ne bole che : saMsAranA A jhaMjhAvAtomAM - 'bhaya ane dveSanA doSothI je nivRtta che, e jagatanA sAcA mahAvIra che ! e potAnA vahAlasoyA jIvanI jema anyano jIva anyane paNa vahAlo mAne che ! Ama mAnI koInA prANano nAza karatA nathI !" patinI AvI vAtone yazodA sAMbhaLI rahe che. samajaNa nathI paDatI, paNa patinA ajaMpAne samaje che. e svAmIne hetathI ghaNI vAra samajAve che ! nidrA levA vinave che ! paNa e rAma enA e ! hRdayano raMga ema kaMI chUTe ! ghaDI pahelAM potAnA mukta hAsyathI rAjamahelane killolita karanAra vardhamAna vaLI koI UMDI AMtaraguphAmAM pravezI jAya che ! yazodA emane DhaMDhoLe che. vardhamAna sAvadha thatAM kahe che : "yazodA ! pANI hota to rokI leta, juvAnI rokI rokAtI nathI. jarA ane mRtyu enA dvAra para khaDAM che !' Aje khIleluM phUla kAla sudhI nahi rahe ! sAMjanA taDakAnI jema, jiMdagI asta thatI jAya che ! jIvanane nitya-vahetuM jharaNa na mAnatI ! parvata parathI sadA prapAta paDato nathI ! havAnA jhokAnI jema jiMdagI be dinanI che. yazodA ! je rAta vItI gaI, e have pAchI AvavAnI nathI ! vItI gayelI 1. sarve navA vi tti, gati mariLiyuM ! badhA jIvo jIvavA icche che. koIne mota pasaMda nathI. 2. sarve pravartevA gro sarve ne hiMmayA ! badhA jIvone duHkha apriya che, mATe koIe emane pIDA na pahoMcADavI. -- sUtrakRtAMga. 42 4 bhagavAna mahAvIra Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtano aphasosa nakAmo che ! paNa AvatI rAtanI ciMtA anivArya che. adharmanI rAta, eLe gaI samaja ! sudharmanI rAta saphaLa thaI samaja !" vyAkuLa vardhamAnane nIrakhI patiparAyaNA yazodA kahe che : svAmI ! AkAzamAM lAkha tArAo che, paNa pRthvI para to caMdramAno ja prakAza patharAya che. duniyA puruSothI bharelI che, paNa mArA ArAdhyadeva to tame eka ja cho. mAro tyAga Apane sukhI karI zake, to e tyAga mAro dharma banaze. sItAe rAmane bhajyA, ema huM tamane sadAkALa bhajIza." vardhamAnane suzIla patnI para vahAla chUTe che : e premabharI bAnImAM bole che : "kono tyAga ? yazodA ! mamatvano - mArApaNAno ? mArAno tyAga jarUrI che, e karatAMya mamatvabuddhino tyAga vizeSa jarUrI mAnuM chuM. "tAro hoIne tAro nathI. saMsAra ApaNo hoIne ApaNo nathI : e buddhi kalyANa karanArI che." Avo mANasa saMsAramAM sAco rAha joI zake che.' vardhamAna vaLI vicAramagna banI jAya che. yazodA mahAna patinI mahAna bhUmikAne samajanArI che. patinAM svapnomAM e rAce che. patinA jevI garuDapAMkhe e UDI zaktI nathI, chatAMya pRthvI para rahI rahI e patine anusaravA mathe che ! pati jamatA nathI. patnI jamatI nathI ! pati aMgarAgane aDatA nathI. patnI ene jovA paNa icchatI nathI ! pati rAjavaibhavathI vimukha rahe che, yazodA sAdhvIbhAva seve che ! e mahAna nArI AtmavilopananuM vrata laIne beThI che. vardhamAna patnInA pUrNimAnA pUrNa vikasita caMdra jevA mukhane myAna thayeluM joI kahe che : "yazodA ! saMsAra samudra che. zarIra nAva che. AtmA nAvika che. 1. nAnA vadava racI, ra sA niyattA iSma suratnamALa, sattA gatti ro - uttarAdhyayana jarA jAva na pIDei, vAhI jAva na vaDDhaI / naviviyA na dAti, tAva ghamma samAyare - dazavaikAlika 2. nai mADama jhA, se gadA mamADyuM ! - je mamatva bhAvano tyAga kare che, te mamatvano parityAga kare che. - AcArAMga. dhanya yazodA tane ! I 43 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maharSio saMsArane e nAvathI tare che ! e nAvane saMbhALa ! e nAvikane jagADa !' yazodA kahe che : "zuM tame jagatane mRtyuthI tArazo ?' vardhamAnakumAra javAba vALe che : "jarUra ! mRtyuno ja cheda uDAvI daIza ! na raheze vAMsa, na bajaze vAMsaLI ! ajJAnI jIvo paLe paLe mare che ! jJAnI jIvo eka ja vAra mare che ! meM mRtyunA mAraNano mArga zodhyo che ! mRtyu marI gayuM, pachI koNa maraze ?' yazodA kahe che : "e zI rIte ? mRtyune koNa mArI zakyuM che ? "mRtyu dharmathI mare che !" yazodAnuM mana tRpti pAme che. e kahe che "nAtha ! tamAruM sukha jagatanA sukhamAM che ane mAruM sukha tamArA sukhamAM che !" yazodA ! kevI mahAna patnI tuM ! tArA saubhAgya karatAM jagatanA saubhAgyanI tane vadhu khevanA che. re ! saMsAra kaDavo vakha thaI jAya, saMbaMdha badhA khATA thaI jAya, aMga badhAM khoTAM paDI jAya, pachI sau saMsAra choDe evo huM nathI, huM to saMsAra mITho hoya tyAre ja ene choDavA mAguM chuM ! ane teya nAsIne, ke bhAgIne nahi ! prAtaHkALano sUrya Akho divasa potAnuM kArya pUruM karI jema sAMje cAlyo jAya che, saMsAra eno zoka dharatuM nathI, kAraNa ke pharI navI AzA ne teja sAthe te UgavA jAya che ! ema huM javA mAguM chuM." jemAM tame rAjI, emAM huM rAjI ! mAruM bhautika sukha joIne rAcuM evI huM pAmara nArI nathI. huM mahAvIranI patnI chuM svAmI !" "dhanya yazodA tane !' 2. 1. sarIramAMdu nAva ri, navo yudhya nADo | zarIra nAva che, jIva nAvika che. - uttarAdhyayana bAlANaM akAmaM tu maraNaM asaI bhave / paMDiyANaM sasAmaM tu, ukkoseNa saI bhave / / bALa-ajJAnI jIvonuM vAraMvAra maraNa thAya che. paMDitonuM maraNa eka ja vAra thAya che. -- uttarAdhyayana 44 % bhagavAna mahAvIra Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 bharata jevA bhAI e divasoya vahI gayA. nadInuM jaLa, samayano pravAha ne mANasanuM AyuSya kaye divase thaMbhyAM che, ke Aja thaMbhe ! e to satata vahyA ja kare che, ne e vaheNa jagatane tAjuM ne tAjuM rAkhe che ! e vakhatanA parAkramI puruSo sAthare sUI deha na tajatA. dehanI kAryazakti alpa thAya, haiyAdhAraNa ghaTI jAya, jIvananA badhA dharma adA thaI jAya tyAre hAthe karIne motanI sajjA pAtharatAM. koI priyajana pravAse saMcarato hoya tema, e sahunI vidAya mAgatA, sahunI sAthe khamatakhamaiyAM karI letA, ne pachI anazana karI zAMtipUrvaka prANatyAga karatA. coLenAnte tanutyakhyAm ! A mRtyu mAMgalika lekhAtuM. zokanA zabdo tyAM bolAtA nahi. mithyA mAyAnAM ghammaravaloNAM tyAM ghUmatAM nahi ! divasa upara je sahelAIthI saMdhyA Ave, saMdhyA pachI je aniyata kramathI prabhAta Ave-evo A jIvanakrama hato. A jIvanakramane anusarIne rAjA siddhArtha ne rANI trizalAe eka divasa prasthAnanI sarva taiyArIo karI, snehIjanonI vidAya lIdhI, putra-putrIone aMtima upadeza Apyo, sahune jagatano A anivArya bhAvikrama samajAvyo, ne e mATe zoka na karavA kahyuM. ne pachI anazana AdarI besI gayAM ! na khAvuM, na pIvuM; mAtra iSTa bharata jevA bhAI ! 45 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmano uccAra karavo. jaya prabhu pArzva ! uSaHkALe khIlelI be sonerI vAdaLIo, sUryAgame jema havAmAM adRzya thAya, ema e mahAna daMpatI, pAchaLa lIlI vADI mUkIne, kALane varyAM ! AMgaNethI pALeluM paMkhI UDI jAya, to paNa du:kha thAya, pachI A to suzIla rAjA-rANIno svargavAsa hato. thoDAka divaso zokanirgamanamAM vahI gayA. rAjyakuLomAM UThatI bAdazAhI ne besatI bAdazAhI vacceno kALa kaparo hoya che. aneka prakAranI AzaMkAothI vAtAvaraNa sabhara hoya che. paNa vardhamAna saMsArI saMbaMdhonI dRSTie khUba bhAgyazALI hatA. Adarza mAtA-pitA, patiniSTha patnI, ne rAmane maLyA evA - bharata jevA - bhAI naMdIvardhana emane maLyA hatA ! loko mAnatA ke saMsAramAM duHkha hoya e sAdhu thAya. vardhamAnane duHkha zodhyuM jaDatuM nahotuM. evA bhAgyazALIne saMsAra tajavAnuM kAraNa zuM ? paNa sthitaprajJa vardhamAna AvaDAM moTAM premabaMdhanomAM jakaDAIne potAnA AdarzathI jarAya calita thAya tevA nahotA. rAganA sAgaramAM nimagna lAgatA kumA2 vardhamAnanI nasenasamAM virAganI sAdhanA hatI ! saMsAramAM raMga badhA kAcA hatA ! lAgyA ne dhovAyA ! mAtApitAnuM snehabaMdhana Aje chUTyuM ! aThThAvIsa varSanI vaya thaI ! vardhamAna have prasthAnanI taiyArIo karavA lAgyA. kamaLadaLanI kedamAM rahelo bhramara have svataMtra thavAnI taiyArImAM lAgyo; tyAM udAsa ne zokavyAkula cahere moTA bhAI naMdIvardhana AvyA. mAthe mugaTa nathI, hAthamAM rAjadaMDa nathI. aDavANe page che ! rAjakAjamAM sauthI vadhAre vera bhAI-bhAI vacce hoya che ! eka milakatanA be bhAgIdAro ! eka ocho thAya to bIjAne sadbhAgya vare ! eka mArgathI haTI jAya to bIjAne siMhAsana vare ! evI A rAja-saMsAranI lIlA ! mAyA dekhI jo munivara caLe, to sukha, vaibhava ne lAlasAnA dAsa rAjakumAronI zI visAta ! 46 7 bhagavAna mahAvIra Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emAMya bIjA rAjakumAro karatAM gaNataMtranA rAjakumAro mATe to jIvanavikAsanA sarva avakAzo hatA. tyAM guNanI pUjA hatI, janmanI nahi. yogyanI ijjata hatI, ayogyane sthAna nahotuM. sahu kahe che : vardhamAna paNa eka divasa vaizAlInA navaso navvANuM rAjAomAM adakeruM sthAna pAmaze. pavitra puSkaraNInA jaLano mahAabhiSeka ene mastake caDaze ! vaLI vaizAlInA rAjA ceTakano e lADako bhANeja che. e sagapaNa-saMbaMdha dAve paNa anekagaNI zakyatAo ene mATe rahelI che ! moTA bhAI naMdIvardhana paNa anya rajavADAMomAM jovA sulabha na thAya, evA guNavALA vaDIla baMdhu che. pote moTA che, paNa moTAI nathI. vardhamAna nAnA che, paNa nAnAInI bhAvanA nathI. moTA bhAInA emanA para cAra hAtha che. nAnA bhAIne pUchyA vinA pANI paNa e pItA nathI ! nAno bhAI zuM kahe che ke zuM kaheze ! paNa nAnA bhAI to have judI taiyA2I ka2vA lAgyA che te joIne moTA bhAIe kahyuM : 'vardhamAna ! A rAjazAsana, rAjavaibhava, bhogavilAsa badhAM tArAM che. A rAhakUmata paNa tArI ! bIjA ADAavaLA vicAra na karIza.' 'mAruM rAja juduM che vaDIla baMdhu ! mArI rAjahakUmata anokhI che. mAro rAjadharma bhinna che. mane rAja rAja vaccenA sAMkaDA sImADA nathI gamatA.' vardhamAna jANe koI divya svapna nIrakhatA hoya, evo bhAva temanA mukha 52 ramato hato. 'e vize huM kaMI jANavA mAguM to ?' moTA bhAIe ochA ochA thatAM kahyuM . 'mAruM rAja prema ane dayAnuM che. zakti tyAM dAsI che, sAmagrI nahi.' 'ane rAjadharma ?' 'kSamA ane udAratAno ! game tevA pApIne tyAM sajA nahi, satkAra thAya che. dila ApI dila jItI levAno e navo zAsanaprakAra che.' 'ane rAjahakUmata !' bharata jevA bhAI 5 47 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'hakUmata AkhA vizva para, mArA rAjamAM A kITa, pataMga ke vRkSa nahi, pRthvInI dhULa ne velInuM phUla ja nahi, AMkhe dekhAtA ne na dekhAtA sarva jIvonuM rakSaNa ne saMrakSaNa che !' ne 'tamAruM zAsanasUtra !' 'zAsanasUtra eka ja ! pArakAnA mATe tajavAnuM, pArakAnA hitamAM vartavAnuM, paheluM pArakAnuM sukha jovAnuM, emAM ja potAnuM sukha jovAnuM ! mArA dharmanagaranA vAsIno pahelo e nAgarika dharma !' 'niyamana enAM !' 'niyamana e, ke saMsAra jene vaLagI rahevAmAM mAnato hoya, ene eNe chUTAM mUkavAM ! amArA nagaranA vAsI saMsAranI saMpattine sparza nahi kare. saMsAramAM mArAno jhaghaDo che. 'mArA'no tyAga e karaze. saMsArane mahelamALiyAM khape che, ame araNyane jagADIzuM. saMsAramAM khAvAnA jhaghaDA che. ame bhUkhanA vaibhava batAvIzuM. saMsAramAM bhoganA roga che. ame tyAganAM teja vahAvIzuM ! saMsAra du:khathI bhAge che. ame sAme page duHkhane vadhAvIzuM.' 'AnAthI hAMsala zuM karazo ?' moTA bhAIne paNa A ajaba svapnadraSTAnA svapnamAM rasa paDyo hato. 'AtmA ane dehanI bhinnatA ! AtmA sAdhya che, deha sAdhana che, enA viveka. amAre duniyAne batAvavuM che ke tame jene potAno mAno cho, e tamAro nathI; je tamAro che, ene tame pichANyo nathI !' 'tamArA rAjyamAM Izvara haze ?' 'AtmA so paramAtmA !' 'tamArA rAjyano mAnadaMDa zo haze ?' 'sahu samAna. sahu premI. sahu AtmavAn, na koI UMca ne koI nIca. karmathI nIca, ucca thaI zake,* ucca ethI UMce jaI zake ! jIvamAtrane vikAsanI * kamNA baMbhaNI hoI, kammuNA hoI khattio / bar3aso kammuNA hoI, suddo havar3a kammuNA / / karaNI tevI bharaNI. arthAt karmathI brAhmaNa, kSatriya, vaizya ne zUdra thavAya che. - uttarAdhyayana 48 bhagavAna mahAvIra Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s fi No (c)e eeee , A s S ti : . OXOXONOHO che VOYO. 18 pahajAka OOOO thaIka karI sses samAna taka. vidyAne cAritranI ja mahattA." 'tamArA premarAjyanuM aMtima sAdhya !" bharata jevA bhAI ! 49 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 'karma mAtrano nAza ! Atmikane AnaMdanuM sAmrAjya ! janma ne maraNabaMneno nAza !' 'tamane duzmano nahi hoya ?' 'mArA rAjyamAM mANasa mANasano duzmana nahi hoya, jIva jIvano duzmana nahi hoya. duzmana mAtra cha haze ! krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga ane dveSa.' 'e premarAjyamAM pApasthAnaka haze ke nahi ?' mArA rAjyamAM pApanAM sthAna mAtra 18 haze. hiMsA, asatya, corI, vyabhicAra, saMgraha vagere.' 'tamArI bhAvanA keTalI ?' 'cAra : maitrI, pramoda, kAruNya ne madhyasthatA.' 'tamArA zAsana nagaranA nAgarikono dharma ? 'jJAna meLavavuM. e vize darzana (zraddhA) meLavavuM. saMyama sevavo. tapa AcaravuM. parAkrama phoravavuM. upayoga rAkhavo - dareka vAtamAM jAgRti rAkhavI.' 'tamArA zAsananAM mULabhUta sUtro kyAM ?' 'jJAna, darzana ne cAritra. A sUtratrayI. jJAna vaDe sAdhaka badhuM jANe. darzana vaDe enI satyatAnI khAtarI kare. cAritra-mana, vacana, kAyane niyamanamAM rAkhe.' 'bhAI ! tArA AkAzI rAjyane huM vaMduM chuM. huM paNa eno nAgarika thavA icchuM chuM, paNa mArI eka mAgaNI che !' 'zI ?' 'AvuM avanavuM zAsana-nagara vasAvo, tyAre nAgarika thavA vagara bolAvyo cAlyo AvIza, paNa Aja to, premamUrti thaIne ghA upara mIThuM na bhabharAvazo.' 'tamAro kahevAno artha na samajyo.' 'artha eTalo ja ke mAtA-pitAnA viyogano ghA hajI tAjo ja che, emAM tame baMdhuviyoga karAvI, ghAmAM mIThuM bhabharAvazo mA !' 'moTA bhAI, tamArI icchA e mAre mana dharmaAjJA che !' 50 bhagavAna mahAvIra Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to be varSa vadhu saMsAramAM rahI jAo !' "jevI AjJA ! mane saMsArano Dara nathI, mana ja mukti ke baMdhananuM kAraNa che. mAruM mana to A mALo kyArano mUkI cUkyuM che !' bharata jevA bhAI naMdIvardhananI icchAne mAna ApI kumAra vardhamAna be varSa vadhu saMsAramAM rahyA. rAjamahelamAM tapasvI AzramanuM vAtAvaraNa prasAryuM. bhogamAM tyAgano mahimA vistAryo. bharata jevA bhAI , pa1 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 sarvasvano tyAga bhogakaramaphaLa roga taNI pere, bhogave roga nivArI; paravALA pare bAhya raMga dhare, paNa aMtara avikArI. jIvananAM jaLa vaLI eka varSa pUratAM vahI gayAM. moTA bhAIne ApelI avadhamAM aDadhI avadha to vItI gaI. vardhamAnane mana to ghara ane araNya sarakhAM hatAM. e rAjamahelamAM jhUMpaDInA bhAvA jagADI rahyA hatA. mevAmIThAIone eka sAdhunI mAdhukarI samajI ArogI rahyA hatA. bhogapremI rAjakuLamAM tyAgano prema e jagAvI rahyA hatA. moTA bhAI, patnI, putrI, snehI-svajano have vardhamAnanA rAjatyAganI vAtane AMsuthI aMjali ApatAM nahotAM. AdarzamUrtinA Adarzane e vaMdatA thayAM hatAM. teo paNa vardhamAnanA prasthAnane prema ne snehathI vadhAvavA potAnAM haiyAMne svastha karI rahyAM hatAM. : A vakhate dharmatIrthanA pUjArIo devarSio vardhamAna pAse AvyA. e dharmatIrthanAM ghaDiyALAM bajAvanAra cokIdAra jevA hatA. teoe kahyuM : 'Apano jaya ho ! Apa dharma pravartAvo ! Apa tIrtha pravartAvo ! saMsAra potAnA kalyANa ne sukha mATe, Apa tarapha apekSA rAkhI rahyo che.' yoganI dazAne varelA vardhamAnane jAgrata karavA jevuM kaMI hatuM ja nahi. 52 - bhagavAna mahAvIra Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phakta moTA bhAIne ApelI avadha pUrI thavAnI e svastha citte rAha jotA hatA. vardhamAne vicAryuM ke saMnyAsIne sarvasvano tyAga anivArya che. saMsAramAM mAruM kahevAya tevuM kaMI na rahevuM joIe. jene potAno deha paNa potAno nathI, ene dhana, mAla, milakata kevI rIte potAnI hoI zake ? sva-mAtrano tyAga kare e saMnyAsI !' mAthuM muMDAvI lIdhuM ke jaTA vadhArI lIdhe saMnyAsI na thavAya. vardhamAne roja prAtaHkALamAM eka prahara sudhI dAna ApavA mAMDyuM. eka karoDa sATha lAkha to mAtra sauneyA vaheMcavA mAMDyA ! Ama sonuM ne rUpuM ApI dIdhuM ! Ama dhana-dhAnya vaheMcI dIdhuM. Ama dAsadAsInA parivArane mukta karyo. rAjyathI ne rASTrathI to pahelethI aLagA hatA. potAnuM sarvasva chAMDIne vardhamAna haLavA phUla banI gayA. haLavA phUla banavAnI sAthe temanI praphullatA paNa vadhI gaI ! na jANe be varSa be divasanI jema pasAra thaI gayAM, ne gRhatyAganI maMgala ghaDI AvI UbhI ! na kyAMya rudana che, na kyAMya hAyakArA che ! prasaMganI gaMbhIratAne chAje evA sau gaMbhIra che ! varasAdanI bharelI vAdaLI, jema jaLa chAMTatI AkAzamAM A pArathI pele pAra sarI jAya, tema vardhamAna eka pachI eka, sahunI vidAya letA AgaLa vadhavA lAgyA ! moTA bhAIne namyA, bolyA : "bhAI ! eka divasa sahune javAnuM che, ApaNAM pUjya mAta-pitA gayAM tema, huM jarA vahelo jAuM chuM. je Akhare choDavAnuM che tene vaheluM choDuM chuM. tenuM lezamAtra duHkha na dharazo !' moTA bhAI mohI puruSa hatA, nAno bhAI jANe emane moTo bhAI lAgyo. moTAI umaranI khoTI lAgI. jJAnanI, buddhinI, DahApaNanI moTAI e sAcI moTAI lAgI ! naMdIvardhana mastaka namAvI rahyA; emanAthI kaMI bolI na zakAyuM. vivekanA sarvasvano tyAga 53 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdo paNa na bolAyA. zuM bole ? zabdo ja khovAI gayA hatA ne ! priya yazodA pAse vardhamAna AvyA. putrI priyadarzanA paNa tyAM ja UbhI hatI. eno pati rAja kumAra jamAli paNa tyAM Ubho hato. yazodA, priyadarzanA, rAjakuMvara jamAli, zaradaRtunI caMcaLa vAdaLI jevuM A jIvana che ! asthirane sthira rAkhavA ApaNe jhAvAM mArIe chIe, ne pariNAme haiyAzoka vahorIe chIe. jIvananI dareka avasthA sAdhakane upayogI che ! pramAdamAM na rahezo. vartamAnakALa sarvathI vadhu upayogI che.' kuMvara jamAli A vakhate rahI na zakyo. vardhamAna upara eno cAha ajaba hato. eNe kahyuM : "huM tamane nahi choDuM ! jyAM tame tyAM huM !" vAra che, dhIraja na khAzo. e paLa paNa Avaze." Ama vardhamAna AgaLa vadhyA ! yazodAe namana karI kahyuM : "kSatriyANIo kuMkuma-kesare temane vidAya Ape che. Apa joddhA cho. jagata jItavA padhArA cho, Apano mArga saraLa ho. vijaya Apano ho ! garuDarAja cho. gaganavihArI cho, A kSudra mALAmAM jeTaluM vasyA, eTaluMya amAruM ahobhAgya ! padhAro svAmI. ApanI smRtiya amane preraNA pAze." vardhamAna AgaLa vadhyA. na kyAMya kalpAMta che. na kyAMya kAgAroLa che. jaLabharI vAdaLIonA jevA bharyA haiye sahu khaDAM che ! mAgasara mahinAnI vada dazamano e suMdara divasa che ! vijaya muhUrte snAna karI, zveta vastraparidhAna karI, madhyAhna samaye prasthAna karyuM. rAjabhavanano pahelI ne chellI vAra tyAga karyo. manathI to ghaNA vakhata pahelAM tyAga thayo hato, eTale tanathI tyAga karatAM kaMI duHkha na thayuM. cokamAM senA hiloLA letI hatI. siMhadvAra para rAjakarmacArIo ne rAjakuTuMbIo hAramAM UbhA che. bahAra caMdraprabhA pAlakhI taiyAra che. vardhamAna emAM AvIne besI gayA. strIo emane vIMTaLAI vaLI. koIe chatra lIdhuM. koIe cAmara lIdhAM. kuLamahattarA sapheda vastra laIne samIpa beThI. 54 48 bhagavAna mahAvIra Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( UTU *ril 3 s jI. Ta bAkAta ra6 ja uitIka , A che ka da - 6 5 . 5 A kare che , S che : 4==tk - para che " da - : C 't yAtrA cAlI. nagarIe haiyAnA hAra bAMdhyA. cakSunAM toraNa racyAM. pRthvI ne AkAza jayajayakArathI gAjI rahyAM. sarvasvano tyAga papa Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya jaya naMdA ! jaya jaya bhaddA.' yAtrA nagara bahAra AvI; jJAnavaMzI kSatriyonA jJAtakhaMDa nAmanA udyAnamAM UtarI. tyAM AvelA azokavRkSa nIce vardhamAna AvIne UbhA rahyA. divasano cotho praha2 zarU thayo hato. vardhamAne alaMkAro aLagAM karyAM. indriyavijaya ane AtmasiddhinI A yAtrA hatI. dehadamana emAM anivArya hatuM. raNazUra rajapUta lohIthI lekha lakhe ema, emaNe potAnI cAra muSThithI mAthAnA keza cUMTI kADhyA. eka muSTithI dADhImUcha aLagAM karyAM. parAkramI 2japUtane paNa pANI pivaDAve, evuM A parAkrama hatuM. are, AvA parAkramIne zuM alabhya hoya ! emaNe vastra aLagAM karyAM. e vakhate devarAja indre khabhA 52 suMdara evuM devaduSya vastra nAkhyuM ! meLo jAmyo che. dRzya joyuM jAtuM nathI. sahunI eka AMkhamAM harSa, bIjI AMkhamAM AMsu che ! prabhAte pUnamano cAMda je rIte adazya thaI jAya, ema vardhamAna dhIre dhIre jUthamAMthI bahAra nIkaLI gayA. ekalA, ekAkI, na saMgI, na sAthI ! divasa 52 saMdhyA AvI. enAM sonalava2NAM kiraNo sAthe vardhamAna vidAya thayA ! o jAya ! o jAya ! sau joI rahyAM ! sau vaMdI rahyAM ! o dekhAya ! o dekhAya ! ne vardhamAnanI e dehamUrti adRzya thaI gaI. e sAthe bharelAM haiyAM khaLabhaLI UThyAM. dhIrajano baMdha tUTI gayo. rAjA naMdIvardhana to mana mokaLuM karI raDI UThyA. teo kahevA lAgyA : tvayA vinA vIra kathaM brajamo / gRhe'dhunA zUnyavanopamAne / 'he vardhamAna, he bhAI, ghara paNa amAre vana jevAM banyAM che ! tArA vinA tyAM kema pAchA pharAze ?' kharekhara, vardhamAna ! pahele pagale Apano vijaya thayo. kSaNamAtramAM Ape dharane vana ane vanane ghara banAvyAM. rAjAne yogI ne yogIne rAjA banAvyo. 56 bhagavAna mahAvIra Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 daridra ne daridranArAyaNa latAkuMjomAM drAkSa pAkI gala thaI jAya, te vakhate ja kAgaDAnI cAMca pAke. abhAgiyA jIvonI bhAgyarekhA ja AvI hoya che. vaizAlInA zAkhAnagara brAhmaNa kuMDagrAmano brAhmaNa somazarmA Avo abhAgI jIva hato. bicAro mAtra capaTI loTa mATe magadha, videha ne aMga-baMganI khAkha chANato pharyo, ne ahIM kumAra vardhamAne sonA-rUpAnI rela vahevarAvI dIdhI ! AvatI kAle to jevuM jenuM nasIba, paNa Aja koI UNuM-adhUruM na rahyuM ! somazarmA dezavidezanI dhULa chANato ghera Avyo. ene AzA hatI, ke ghaNe divase ghera jAuM chuM, to bhaTANI AgatA-svAgatA karaze, be vahAlanAM vacana kaheze. paNa bhAgya konuM nAma ! bhaTANI zarmAjIne jotAM ja krodhamAM dhamadhamI UThI. enA hAthamAM peMsa halAvavAno cATavo hato. cATavo ugAmI eNe kahyuM : re brAhmaNa ! varasAda to muzaLadhAra varasyo, ne tuM javAsA jevo korIdhAkora - sUko kema rahyo ?' 're strI ! huM ahIMthI prasthAna karuM e pahelAM mAruM bhAgya AgaLa jaIne UbhuM hatuM ! zuM karuM? khaDiyo mAro khAlI rahyo, mane capaTI koIe na AlI ! evuM mane thayuM, paNa A tArI vAta mane samajAtI nathI." bhaTANI garjanA karI UThI : "are bhalA mANasa! gharaAMgaNe motInA meha daridrane daridrahnArAyaNa 4 pa7 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varasyA. kumAra vardhamAne sarvasvanuM dAna karyuM. pUruM eka varasa sonuM-rUpe vaheMcyuM.' "to hajI vaheMcatA ja haze ne ! A pahoMcyo samaja !" brAhmaNe nIce mUkelo khaDiyo uThAvI khabhe mUkavA mAMDyo. zuM tamAruM-mAthe pahoMcazo !re phUTI gAgara ! dAnazALA hamaNAM ja chellI vAra baMdha thaI, ne vardhamAna jJAtakhaMDamAM dIkSA levA paNa pahoMcyA !' bhaTANIe kahyuM. ciMtA na kara, hamaNAM ja pahoMcuM chuM. mAgavAnI hajAra tarakIba mane AvaDe che ! vardhamAnakumAranA pitAno huM mitra chuM. vaDIla tarIkenA dAve paNa bamaNuM mAgI lAvIza.' somazarmAe doTa mUkI. udyAnamAM jaI pahoMcyo. ahIM to dIkSAnI aMtima vidhi cAlI rahI hatI. ghaDIbhara to nIrakhavAmAM magna thaI gayo. vardhamAnanI tyAgamUrti joI potAnI bhikSA ke daridratA vIsarI gayo. suMdara nRtya joI mANasa pote paNa ajANatAM enI sAthe tAla devA lAge, ema ene thayuM. devarAja iMdra vardhamAnanA khabhA para vastra nAkhyuM ne e cAlI nIkaLyA. vardhamAnanI pITha dekhAI ke somazarmA jAgrata thayo. enI najara sAmenI ujvala duniyA naSTa thaI gaI. e mAgaNa thaI rahyo. re brAhmaNa ! tuM vicAramAM rahI gayo ne A mahAvIra to cAlatA thayA ! somazarmAe bhIDane cIratI doTa dIdhI. tyAM UbhelAM kaMI jue, samaje tyAM to brAhmaNa mahAvIra pAse pahoMcI gayo; emanA pagamAM paDato bolI rahyo : 're vardhamAna ! tamArA pitAno purANo Azrita mitra chuM. tamArA pitAnA avasAna sAthe, zuM mAro saMbaMdha paNa avasAna pAmyo ?' Ave vakhate, somazarmAnI A yAcaka rIta lokone na gamI ! jeNe potAnuM kahevAya evuM kaMI rAkhyuM nathI, enI pAse have zuM mAgavAnuM ? ane mAgavAnuM hatuM to savAra sudhI mAgavuM hatuM ne ! mAgyA meha varasatA hatA tyAre to ! "alyA abhAgI ! Aja sudhI kyAM UMghato hato ? Aja chevaTane TANe A phajetA zA ?" lokoe cIDamAM kahyuM. be paLamAM to brAhmaNa bAvaDe jhalAI jAta ne bahAra pheMkAI jAta, paNa e ja paLe bhagavAna mahAvIre potAnuM moM 58 % bhagavAna mahAvIra Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brAhmaNa bhaNI pAchuM vALyuM. daridra brAhmaNanI AMkho sAthe daridronA ziratAjanI AMkho maLI ! daridrane daridrane daridranArAyaNa 59 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANe daridranArAyaNa maLyA. sUrajamukhI tarapha sUraja jue, evuM A pAvana dRzya hatuM ! khare vakhate brAhmaNa kaMI yAcI na zakyo, paNa mahAvIra aMtaryAmI hatA. emaNe hAtha UMco karyo. khabhA para raheluM devavastra lIdhuM, enA be bhAga karyA, eka brAhmaNane Apyo; bIjo potAne khabhe nAkhyo, ne cAlI nIkaLyA ! dhanya soma ! dhanya soma ! medanI bolI UThI, paNa soma to cUpacApa vastra laIne gharabhego thaI gayo. vastra bArIka hatuM, mulAyama hatuM, kImatI hatuM. bIje divase somadeva vastra laIne tUNanAra pAse pahoMcyo. tRNanAra vaizAlIno kuzaLa vastra-parIkSaka hato. eNe vastra jotAMnI sAthe kahyuM : bhUdeva ! mAla to kharekharo mArI lAvyA cho ! A vastra to devatAI che. enI joDa kyAMya maLavI muzkela ! kyAMthI lAvyA ?' somazarmAe badhI vAta vigatathI kahI. tRNanAra bolyo : 'have jo tamAre ne mAre nyAla thavuM hoya to tamAre tamAro kasaba ajamAvavo, mAre mAro kasaba ajamAvavo. to pachI ochI ke adakI nahi, paNa pUrI eka lAkha sonAmahora maLe ! ardha ardha svAhA !" tUNanAra somadevane jANe daridratAnAzaka maMtra Apato hoya tema bolyo. "tAro kasaba to samajyo, paNa mAro kasaba kevo ?" somazarmAe prazna karyo. e tUNanAranuM kahevuM pUruM samajyo nahoto. "tamAro kasaba bhikSAno. jaladI UpaDo, ne A vastranuM bIjuM aDadhiyuM laI Avo. pachI ajamAvuM mAro kasaba. ne pachI... oM... bhaTANI khAya khAjAM ne pahere hIra-cIra ! brahmadeva, bAMdho keDa !" tUNanAre abhinaya bajAvatAM kahyuM. bhIkhanuM nAma AvatAM utsAhI thaI jatA somazarmAnuM moM, A sAMbhaLI paDI gayuM. eNe kahyuM : "are ! have emanI pAse bAkI zuM rahyuM che. huM daridra chuM, to e to have daridranAya daridra che. phakta aDadhuM vastra deha para laTake che, e mAgavA jatAM mAro-mAgaNano paNa jIva cAlato nathI." "are bhaTajI ! tame kAM samajo nahi ? jeNe hAthI Apyo, ene aMkuza ApatAM saMkoca na thAya. jeNe ATaluM badhuM ApI dIdhuM ane have ATaluM ApatAM 60 % bhagavAna mahAvIra Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAra zI ? ne tame AkhI jiMdagI mAgyuM, to have ATaluM mAgatAM zarama zI ? jhaTa jAo ! kAma phateha karIne Avo. pachI A tolaDI ne tUMbaDI dekhavAnI nahIM rahe !' somazarmAe pharI kamara kasI. sAruM paLa-coghiDayuM joIne mahAvIranI zodhamAM e nIkaLI paDyo, paNa divaso nIkaLI gayA, paNa mahAvIranI bhALa na maLI. paMkhInI jema mahAvIra pharI rahyA hatA. vAyunI jema emano mArga nizcita nahoto. Ama mahinAo vItI gayA. Akhare somadevane khabara maLI ke mahAvIra najIkamAM ja che, dakSiNa vAcAlA nagarIthI uttara vAcAlA nagarI tarapha jaI rahyA che. somazarmAe paga upADyA. jotajotAMmAM e tyAM jaI pahoMcyo. suvarNavAlukA nadI tyAM madhura gAna karatI vahetI hatI. pAse vahetI enI nAnI bahenaDI jevI rUppavAlukAne e bheTavA jatI hatI. taTa para gAyo cAratA govALonI madhura baMsInA sUro guMjI rahyA hatA. pAse smazAnamAM hamaNAM ja bujhAyelI citA para nadInA taraMgo chaMTAtA hatA. hADakAMnA lolupa kUtarAo Amatema ghUmatA hatA. mahAvIra tyAMthI pasAra thaI rahyA hatA. emanA khabhA para peluM aDadhuM devadRSya paDeluM hatuM. somazarmAnA aMtaramAM e joIne AnaMda AnaMda thaI rahyo. re jIva ! manamAM ciMtA hatI, ke daridranArAyaNa pAse vaLI mArA jevo koI daradra pahoMcI gayo na hoya ! paNa, hAza ! badhuM salAmata che. e AgaLa vadhyo. vaLI vimAsaNa thaI AvI ke vastra mAgavuM kaI rIte ? moTI poka mUkavI ke dhULamAM ekadama ALoTI paDavuM ? Ama e potAno kasaba kevI rIte ajamAvavo eno vicAra karato hato, tyAM pavanano eka jhapATo Avyo. eNe mahAvIranA khabhe rahelA vastrane uDADyuM. vastra UDyuM. UDIne e eka kAMTALA jhADa sAthe bharAI gayuM. AgaLa vadhatA mahAvIre eka najara pAchaLa nAkhI. eka najaramAM ja emaNe somazarmAne kAMTALA jhADa parathI vastra leto nIrakhyo. nIrakhIne moM phe2vI lIdhuM, ne e to AgaLa vadhI gayA. daridrane daridranArAyaNa - 61 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e najaramAM pazune mAnava banAve tevuM jAdu hatuM. somazarmA ghaDIbhara e najaranA sparzathI DhIlo paDI gayo. ene potAno lobha akAro lAgyo, paNa pAcho thoDI vAramAM e lAlacane vaza banI gayo, ane vastra laIne pAcho pharyo. potAne gAma pAcho pharIne, e sIdho tUNanAra pAse pahoMcyo. eNe joyuM ke e vakhate tRNanAra eka sAmAnya strI sAthe vAtacIta karI rahyo hato. pelI strI kahetI hatI : 'dravyanI bhAre achata che, paNa mArA jIvanapremInI bheTane vecavA dila cAhatuM nathI ! peTa bharAze to ThIka, nahi to phoDI nAkhIza e pApI peTane !" somazarmA A vAta sAMbhaLI rahyo. eNe vicAryuM ke zuM eka sAmAnya strI karatAM paNa mAruM brAhmaNanuM zIla halakuM ? zuM huM brAhmaNa maTI bhikhArI banI gayo ? sAcI bhikSA to lenAra ane ApanAra baMnene tAre. mArI bhikSA zuM mane dinahIna banAvI gaI ! be paLa e thobhyo. pachI eNe vastra bagalamAM dALyuM, ne pachI jhaDapathI pAcho vaLyo. tRNanAre ene ghaNo bolAvyo, paNa eNe pAchA vaLIne na joyuM ghera AvI devane caraNe e bheTa dharI dIdhuM, ne bolyo : bhale mane saMsAra mUrkha kahe, paNa daridranArAyaNa prabhue daSTimAtrathI ApeluM jJAna huM bhUlI zakato nathI. bhale huM garIba rahyo, paNa mArI garIbAI AgaLa zrImaMtano vaibhava jhAMkho paDaze. huM to sarasvatIputra ! lakSmIdAsa nahi ! brahmatva chAMDI, sonAno meru meLavIza toya huM sukhI nahi thAuM !" brAhmaNa e divase Adarza brAhmaNa banI gayo. 62 % bhagavAna mahAvIra Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 huM ekalavIra ! saMnyasta svIkAryAnA pahelA divasanI saMdhyA DhaLI. navalakha tAralAonI bhAtIgaLa cUMdaDI oDhI nizAdevI pRthvI para AvI. kumAragAmanI bahAra rAtre mahAvIra kAusagga karI UbhA rahyA. vagaDo che. ekAMta che. tamarAM taMbUra bajAve che. ghuvaDa gIta gAya che. cIbarI tAna pUre che ! paNa mahAvIra to bahAranI duniyA vIsarI aMtaranI duniyAmAM UtarI gayA che. e vakhate utAvaLo eka govALa Ave che. khetara kheDatA divasa AthamI gayo, ne ene ghera gAyo dohavAnI veLA vItI gaI. re ! ghera gAyonAM Au phATaphATa thatAM haze, ne khIle bAMdhI e to DaNaka detI haze. govALanI pAse be baLada hatA. emane sAthe veMDhAravAnI have jarUra nahotI. eNe vicAryuM ke gAya dohIne capaTImAM pAcho Avyo samajo. govALe joyuM ke bAjumAM koI bhalo mANasa Ubho che. sujana dekhAya che. e jarU2 mAruM kAma karaze. baLada enI pAse mUkI jAuM. emAM ene baLa paNa zuM paDavAnuM che ? mAtra caratA baLada para eka najara ja rAkhavAnI che ne ! eNe potAnA be baLada mahAvIranI pAse mUkatAM kahyuM : 'bhAI ! sAcavajo ! abaghaDI AvuM chuM.' govALa moTI DAMpho bharato cAlyo gayo. bhUkhyA baLada paNa bhojananI huM ekalavIra ! A 63 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzAe hariyALA vana tarapha cAlyA gayA. mahAvIra to aMtaranI duniyAmAM evuM Aghe cAlyA gayA hatA, ke bahAra zuM bane che, tenI jANa ja kone hatI ! bahAranI jANa rAkhavAnI jarUra paNa zI hatI ? jeNe kAyA paNa visArI dIdhI hoya, tene vaLI bIjI mAyA kevI ! rAta AgaLa vadhI. madharAta thatAM thatAM govALa gAmamAMthI pAcho Avyo. AvatAMnI sAthe eNe baLada zodhyA. baLada tyAM nahotA. eNe mahAvIrane prazna karyo : devArya ! mArA baLada kyAM gayA te Apa jANo cho ?" dhyAnamasta mahAvIranI sthiti javAba ApavA jevI kyAM hatI ! emaNe kaMI javAba na vALyo. govALane lAgyuM ke A mANasa sAthe rakajhaka nakAmI che. emAM samaya vItI jAya, ne baLada kyAMnA kyAM cAlyA jAya. eNe baLadanI zodhamAM javuM uttama mAnyuM. e baLadanI zodhamAM cAlI nIkaLyo. AkhI rAta A zeDhethI pele zeDhe, A sImathI pelI sIma e ghUmyo; page kAMTA vAgyA; eka vAra sApanI bhoNa para paga paDyo, paDato AkhaDato be-cAra vAra mAMDa bacyo; herAna-herAna thaI gayo; paNa baLadano patto na lAgyo te na lAgyo. - AkAzamAM prabhAtI tArA jhabUkavA lAgyA. niSphaLa govALa gAma tarapha pAcho pharyo ! jatAM jatAM mahAvIra UbhA hatA, tyAM Avyo ! Azcarya sAthe joyuM; to baMne baLado mahAvIra pAse beThelA. vAMkaDI ziMgaDIo DolAvatA, beThAM beThAM vAgoLe ! thAkyApAkyA govALanA gussAno pAra na rahyo. eNe tamAma khIja mahAvIra para kADhavA hAthamAM rahelI rAza ugAmI, rAtanA ujAgarAthI rAtI thayelI AMkho vadhu lAla karIne kahyuM : alyA pAkhaMDI ! baLada saMtADavAnI tArI A tarakIba hatI ! teM ja mArA baLada saMtADyA hatA ! huM thAkI - nirAza thaIne ghera jAta, eTale tuM baLada laIne raste paDI jAta ! jANI tArI khorA ToparA jevI dAnata !' u4 bhagavAna mahAvIra Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheDUte mahAvIrane mAravA mATe rAza ugAmI e vakhate pAchaLathI koIe rAza jhAlI lIdhI. kheDUte pAchaLa joyuM to tejathI jhaLAMhaLAM thato koI devAMzI huM ekalavIra ! A upa Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSa tyAM Ubho hato. eNe kahyuM, 'huM devarAja iMdra chuM. tuM A puruSane pichANato lAgato nathI.' govALe DokuM dhuNAvI nA kahI. 'mUrkha ! e rAya siddhArthanA putra rAjasaMnyAsI vardhamAna che !' govALa potAnI bhUla samajyo. eNe pagamAM paDatAM kahyuM : 'Apa bhagavaMtane meM na oLakhyA ! jeNe AkhuM rAjapATa tajI dIdhuM, ene meM mUrakhe baLadacora mAnyA ! dhikkAra che mane !' govALa zaramAto, laLI laLIne page lAgato baLada laIne cAlyo gayo. devarAja bolyA : 'bhagavan ! ApanA mArgamAM AvA to aneka mUrakhA Avaze ane Apane herAna karaze !' mahAvIra bolyA : 'mane jeTalo phUla 52 pyAra che, eTalo kAMTA para paNa che. pRthvInAM ardhA yuddha ne jhaghaDA gerasamajamAMthI janmyAM che. koI koIne samajavA yatna karatuM nathI. DhAlanI be bAju vicAravAnI buddhi koIkanI pAse ja hoya che.' devarAja iMdre kahyu : 'bhagavaMta, bAra varSa sudhIno Apano araNyavAsa aneka vipadAo lAvaze. mane ApanI sahAya mATe ApanI samIpamAM rahevAnI amumati Apo. huM ApanA nirvighna pravAsanI khevanA rAkhIza.' bhagavAna hasIne bolyA : 'AtmAno mArga ekAkI ja che. aMtarazatruno nAza karavA nIkaLanAra arihaMto kadI koInI sahAya svIkAratA nathI. jIvanazuddhino A pravAsa sahue ekalA ja kheDavAno hoya che. deva, manuSya ke pazuo je vighno UbhAM kare te huM jAte-koInI sahAya vinA ja-sahana karavA mAguM chuM.' 'prabhu ! ThIka kahuM chuM. mArI sahAya svIkAro !' 'devarAja ! AtmAnA zatadala padmane khIlavavuM che, ne te paNa tapa, saMyama ne dhyAnathI. deva, asura ke mAnava koInI paNa sahAya AtmajJAnanI prApti mATe nirarthaka che. tyAM to mAnavIe ekalavIra rahevAnuM che. duHkha bhale Ave 66 e bhagavAna mahAvIra Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNAM ja UbhAM karelAM e hoya che. huM duHkhathI bhAgavA mAgato nathI. duHkhathI chUTavA paNa mAgato nathI. huM du:kha bhogavavA mAguM chuM. ATaluM noMdhI lo, ke koI paNa lokanAyakanI mukti enA potAnA udyama, baLa, vIrya ne parAkrama para ja nirbhara che.' paNa devarAja iMdranuM mana kema mAne ? ne mahAvIra pArakI sahAya paNa kema svIkAre ? emaNe to saMkSepamAM samajAvyuM ke je duniyAnA duHkhathI bhAge, e duniyAnAM duHkha zI rIte vidArI zake ? sahu sahunA dharma adA kare ! prAtaHkALe mahAvIra pAchA potAne gAma kollAga AvyA. e be divasanA upavAsI hatA. bahula nAmanA brAhmaNe prItithI kAMsAnA tAMsaLAmAM khIra ApI. mahAvIra e ArogI tyAMthI cAlI nIkaLyA. huM ekalavIra ! A 67 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 pAMca saMkalpo paMkhInI jema paribhramaNa karatA mahAvIra morAka sannivezamAM AvyA. ahIM ijjata tApasano Azrama Avelo hato. Azrama gocarone kAMThe, eka suMdara jharaNAne tIre vaselo hato. dharA lIlI che, dhAnya DhaLelI che. hariyALA ghAsa para Akho divasa haraNAM gela kare che. cAre tarapha vanarAji prasarelI che. phaLa-phUlanA DhagaleDhagalA Utare che. A tApasa, mahAvIranA pitAno mitra hato. eNe dUrathI mahAvIrane nIrakhyA. are ! eka rAjakumAranI A dazA ! deha para vastra paNa nathI to AbhUSaNa kyAMthI hoya ? pagamAM upAnaha nathI. mAthe chatra nathI. bAMye bAjubaMdha nathI. niSphara sUrya mAthA para tape che. pAnakharanA jhaMjhAvAtoe dahane rajabharyo banAvyo che. kulapati tApasa, mahAvIrane premathI bheTavA doDyo. mahAvIra to premano avatAra hatA. be hAtha pahoLA karI tene bheTyA. tApase kahyuM : "kumAra ! rAta ahIM raho !' mahAvIra rAta rahyA, prabhAte UThIne AgaLa cAlyA. vidAya veLAe kulapati tApase premabharI bAnImAM kahyuM, rAjakumAra ! ATha mahinAnI vAta nathI karato. ema to A tamAro Azrama ja samajo, paNa comAsAnA cAra mAsa mATe mArI vinaMtI che. cAra mAsa 68 8 bhagavAna mahAvIra Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM raho, ne A pavitra ekAMtamAM tamArAM dhyAna, tapa ane saMyamane vistAro !' mahAvIre e prema-nimaMtraNano saharSa svIkAra karyo ne AgaLa vadhyA, divaso tapavA lAgyA. rAtrio garama zvAsa choDavA lAgI. mahAvIranA deha para uttama prakAranAM attara ne caMdana mahekatAM hatAM. e attara ne caMdana eTalAM uttama prakAranAM hatAM, ke bhamarAMonAM ToLAM phUlabAga samajI, emanA deha para tUTI paDatAM, aMge aMge tINA daMza detA. kALI baLatarA cAlatI, paNa mahAvIra konuM nAma ! e mukha malakAvatA vicAratA ke A bhramaronA DaMkha to sAmAnya che. mohabhramaranA DaMkha jeone lAge che, enI pAse A kaMI bisAtamAM nathI ! divasothI snAna nahotuM. vilepana nahotuM. deha para dhULanA rajakaNa patharAI gayA hatA. chatAM teja chIpe nahIM bhabhUta lagAyo, evuM hatuM. madhura kAMti, nirmaLa lAvaNya, sauSThavabharyo deha joI, ekAMta nIrakhIne keTalIka strIo mahAvIra pAse AvatI, emane vanavihAra mANavA nimaMtraNa ApatI. e cALA kare, caTakA kare, paNa e badhuM parvatane taraNAnA prahAra jevuM niSphaLa nIvaDe che ! paribhramaNa karatAM comAsuM besI gayuM. mahAvIrane morAka AzramanA kulapatinuM nimaMtraNa yAda AvyuM. varasAdanA cAra mahinA gALavA mahAvIra e AzramamAM AvIne rahyA. AzramanA kulapatie premathI parNakuTI bAMdhI ApI. mahAvIra tyAM jJAna-dhyAnamAM rata banI gayA. varasAda paDavo zarU thayo hato, paNa hajI tRNa UgyAM nahotAM. bhUkhI gAyo cArA mATe Thera Thera bhaTakatI hatI. parNakuTIo joI e tyAM AvI pahoMcI. tAjA ghAsanA pULAnI e banAvelI hatI, paNa jevI gAyo tyAM AvI ke tApaso lAkaDIo laI bahAra nIkaLI paDyA. gAyone hAMkI kADhI. bhale gAyo pavitra hatI, ghAsa khavarAvavAne yogya hatI; paNa ethI kaMI potAnI jhUMpaDI khavarAvI devAya ? ghara bALIne koI tIratha kare kharuM ? Ama tApasone mAthe tapa tapavA uparAMta gAyo hAMkavAnuM kAma AvyuM. emAM adhUrAmAM pUruM pArakI lotha paNa mAthe paDI. mahAvIra je jhUMpaDImAM dhyAna pAMca saMkalpo A 69 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA besatA, e jhUMpaDInI e jarA paNa darakAra na rAkhatA. gAyo AvIne ghAsa khAvA lAgatI. emanI AMkha sAme gAyo ghAsa khAtI, ne mahAvIra "haIDa' eTaluMya na bolatA ! paramArthI tApasI Ave vakhate kaMI potAnuM saMbhALIne thoDA besI rahe ? teo doDIne gAyone hAMkI kADhatA. AvuM thoDA divaso cAlyuM, paNa pachI to saMnyAsIonI bhAvanA moLI paDI. eka be divasa hoya to ThIka, paNa A mAthAkUTa haMmezAnI thaI ! mahAvIra to evI rIte rahe che, ke emaNe ane jhUMpaDIne jANe kaMI saMbaMdha nathI ! tApaso kaMTALyA, ne kulapatine phariyAda karI. kulapatine mahAvIra tarapha pakSapAta hato. eNe mIThAzathI mahAvIrane Thapako Apyo, sAthe sUcanA ApI. mahAvIra kaMI na bolyA. bIje divase e tapa karavA beThA. ne gAyo AvI. paNa ahIM to bole e bIjA. tApaso doDyA, ne gAyone hAMkI kADhI. sAthe sAthe kulapatine vizeSa phariyAda karI. kulapatie pharI sUcanA ApI, pharI Thapako Apyo. paNa e devA enA e ! kulapatie A vakhate jarA ciDAIne kahyuM, "kumAra ! paMkhI paNa potAno mALo sAcave, to tame to mANasa cho. tamArI jhUMpaDInI tamAre darakAra rAkhavI ghaTe.' konI jhUMpaDI ?' tamArI." mArI ? mAre vaLI jhUMpaDI ja kyAM che ?' 'tame kyAM raho cho ?' huM anagAra chuM. mAre ghara nathI. pachI rahevAnuM zuM ?' "are, AvI vAto choDI do. tame je jhUMpaDImAM raho cho, enI rakSA karavI tamArI pharaja che." are ! je jhUMpaDImAM A amUlakha AtmA rahe che, enI ja ALapaMpALa choDI che, to vaLI A jhUMpaDInI sArasaMbhALa kyAM karuM ? kevI rIte karuM ?" tApasane mahAvIranA A bolamAM janaka videhInA zabdonA paDaghA saMbhaLAyA. mithilA baLe emAM mAruM zuM baLe ?" 70 % bhagavAna mahAvIra - - - - - - - - - - - - - - = = == = = = = Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulapati mUMgo mUMgo pAcho pharyo. paNa tApaso have chUTe moMe TIkA karavA lAgyA : "are AvA akRtajJa, udAsI ne ALasu pADozIthI saryuM " mahAvIrane e aprItinI tarata bhALa paDI gaI. varSARtuno eka pakSa pasAra thayo hato. mAthe kALAM vAdaLa gaDeDATa karatAM hatAM. mahAvIre tyAM ne tyAM pAMca saMkalpa karyA. 1. aprIti thAya tevA sthaLe na rahevuM. 2. dhyAnane anukULa ja jagyA zodhavI. 3. prAyaH mauna rahevuM. 4. hAthamAM ja - karapAtrathI khAvuM. 5. gRhasthanI khuzAmata na karavI. A pAMca saMkalpa sAthe mahAvIra tarata tyAMthI nIkaLI paDyA. aprItinuM sthAna choDatAM emane vAra na lAgI. A saMkalpoe sArAM, anukULa nivAsasthAno temane mATe azakya banAvyAM. ujjaDa araNyo, khaMDera mahAlayo, bhUtiyAM makAno ne khakhaDadhaja caityo ja temanAM nivAsasthAna banyAM. paNa mahAvIra e to mahAvIra ja. bhaya ke kSobhanuM tyAM zuM kAma ? pAMca saMkalpo 71 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 veranuM osaDa vera nahIM divasa bheMkAra che. dharatI sUnI che. vana vaMToLiyA lAve che. khIjaDAnAM pAna khakhaDe che. mahAvIrano pravAsa AgaLa laMbAya che cuDelanA vAMsA jevAM smazAna baLe che. DAkaNanA dAMta jevA tArA camake che. vaMToLa bhUtanA nizvAsa jevA lAge che. khIjaDAnAM pAnano khakhaDATa pretanAM pagalAM jevo lAge che. gAmaDuM gAma che, paNa smazAnabhUmi jevuM che. aDadhAM ghara khAlI che, aDadhAM ujjaDa che. aDadhAM jIvatAM marelAM hADapiMjaronAM asthi cAre tarapha verAyelAM che. A kAraNe loko ene "asthika gAma' kahe che. asthika gAmanuM e pAdara che. kAdava-kIcaDathI melI thayelI kALI kALI nadI vahe che. ene kAMThe yakSanuM maMdira che. mahAvIra pravAsa karatA tyAM AvyA. saMdhyAnI rUjhakaMjho vaLI che. maMdiranI bahAra pUjArI iMdrazarmA beTho che. tejasvI mAnavamUrti joI e Ubho thaIne pUche che : kema atre padhAravuM thayuM ' "mAre ahIM rahevuM che.' "A maMdiramAM rahevuM muzkela che.' "kAM ?" 72 % bhagavAna mahAvIra Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'A maMdirano deva bhAre khopI che. enuM nAma zUlapANi ! e mANasane dITho mUkato nathI !' 'paNa mAre to phakta eka rAta ja rahevuM che. eka khUNo ja ghaNo thaze mane,' mahAvIre kahyuM. 'rAtanI to vaLI vizeSa muzkelI che. divase to e kaMI paNa na kare, paNa rAta to ahIM koI paNa rahI zakatuM nathI. ane rAta raheluM bIjo divasa kadI joI zakatuM nathI.' 'koNa che e zUlapANi !' 'vAta to sAva nAnI che. dhanadeva nAmano eka vyavahAriyo potAnAM kariyANAMnAM pAMcaso gADAM laIne eka vakhata ahIMthI nIkaLelo. A kAdavakIcaDavALI vegavatI nadImAM enAM gADAM phasAI gayAM. keme na nIkaLe !' 'dhanadeva sAthe eka baLavAna vRSabha. enI bIjI joDa na jaDe, dhanadeve e baLadane AgaLa joDyo. pAchaLa bIjA badhA ne AgaLa e ekalo. eNe pAMcasoe pAMcaso gADAM kAdavamAMthI hemakhema pAra utAryAM, paNa e pote tUTI gayo, lohI okato jamIna para phasakAI paDyo ! na UbhuM thavAya, na halAya calAya !' 'dhanadevane e baLada para ghaNo pyAra hato, enA dhaMdhAnuM e sAcuM sAdhana hato, paNa ene mATe rokAvuM muzkela hatuM. e gAmaloko pAse Avyo, sahune AjIjI karIne kahyuM ke mAgo teTaluM dhana ApuM, paNa A baLadane jALavajo. Aja mArI bIjI bAMhya tUTI gaI che ! paNa lAcAra chuM. gADAmAM kariyANAM bharyAM che, ne AkAzamAM vAdaLa gherAvA lAgyAM che !' 'gAmalokoe e baLadane sAcavavAnI hA bhaNI. dhanadeve moMmAgyuM dhana ApyuM. pachI dhanadeva e baLada pAse gayo. ene paMpALyo. AkhA zarIre hAtha pheravyo. abola jIva paNa premane parakhe che. baLade potAnAM ziMgaDAM dhanadevanA zarIra sAthe ghasI potAnI lAgaNI vyakta karI. 'Akhare dhanadeva AMkhamAM AMsu sAthe vidAya thayo; pharIpharI gAmalokone baLadanI bhALa rAkhavAnuM kaheto gayo, paNa gAmaloka garaju nIkaLyuM. dhana lIdhuM, veranuM osaDa vera nahIM * 73 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa baLadanI sA2vA2mAM koIe mana na dIdhuM. Aja cAro nIryo to kAla nahIM ! pANI Aje pIvaDAvyuM, to be dahADA vaLI kaMI nahIM. chAyoochAyo thoDA divasa karyo, pachI rAma tArI mAyA ! 'unALo Avyo, bharaunALo ! vanamAM mRgalAM phATI paDe evo bharaunALo. baLada paDyo che. have koI mAthe chAyoochAyo karatuM nathI. pANI ne khaDa to koNa nIre ! A to saba matalabakI bAjI, evuM thayuM ! 'baLada pANI ne khaDa vinA bokAsAM nAkhato maryo; marIne vyaMtara thayo. eNe gAmanI khabara levA mAMDI. koIkanI hAlatAM-cAlatAM bobaDI baMdha thaI jAya. koIkanI to DAkalI phATI rahe ! strIo ne bALako mAthe to rAmakahANI vItI. gAmamAM marelA mANasone upADanArA paNa ochA thayA. cAre tarapha hADapiMjaro najare paDe. badhA tobA pokArI UThyA. 'Akhare ene rIjhavavA gAmalokoe bhegA thaI A maMdira bAMdhyuM. ThIka ThIka kharco karI e devane ahIM besADyo. pUjA, AratI, bhoga, naivedya dharavA mAMDyAM. mane ahIMno pUjArI nImyo. Ama jIvatA jene jANyo nahi, enAM mUe mAnapAna zarU thayAM. chatAM A yakSano mijAja bhAre kharAba che. vAta vAtamAM ene kUTuM paDe che. divasanI vAta to ThIka, paNa rAta, ahIM koI rahI zakatuM nathI.' pUjArI iMdrazarmAe vAta pUrI karI. mahAvIra bolyA : 'A badhA to bhAvanAnAM bhUta che. mane tame gAmaloko eka rAtavAsA mATe ahIM rahevAnI anumati Apo !' 'ATalo bhaya che, chatAM ?' 'huM abhaya chuM. koIthI bIto nathI, koIne bivarAvato paNa nathI. tame to nizciMta thaIne anumati Apo !' 'anumati ApavAmAM amAruM zuM jAya che ? paNa he rAjasaMnyAsI ! tamAruM rUpa, tamAruM teja, AvI bharI bharI taruNa vaya joIne mane dayA Ave che !' paNa mahAvIra haThIlA nIkaLyA. gAmalokone anumati ApavAmAM kaMI jatuM nahotuM. jaze to jogI enA jIvano jaze. gAmalokoe anumati ApI. mahAvIra rAtavAso rahyA. 74 bhagavAna mahAvIra Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMdhAruM thatAM thatAMmAM to maMdiranA pUjArI paNa bAraNAM baMdha karI cAlyo gayo. sIma-pAdaramAM Aghe Aghe koI na rahyuM ! mANasa to zuM, jAnavarane paNa te jagyAe bhaya hato. bhayanuM sAmrAjya vyApI gayuM. abhayamUrti mahAvIra khUNAmAM palAMThI vALI besI gayA. ne hAkalA-paDakArA sAthe rAta UgI. thoDI vAramAM rUMvA khaDAM kare tevI DAkalI vAgavA lAgI. citkAra, pokAra ne prANapokothI ghora rAta vadhu ghora banI. haiyuM phATI jAya tevuM vAtAvaraNa jAmyuM. ekAeka kALaju kaMpAve tevuM aTTahAsya saMbhaLAyuM. maMdiranA patharA paNa ethI khaLabhaLI UThyA, paNa mahAvIranA eka rUMvADAmAMya kaMpa na thayo. - tyAM to koI jaMgalI hAthI bAraNuM toDIne aMdara peTho - sIdho mahAvIra para. emane suMDhamAM pakaDyA, upADyA, ulALyA, pachADyA, paga nIce cagadI nAkhyA ! bhale cagadI le ! dehane mRtyu che. mahAvIra to amara che. hAthI thoDI vAramAM adRzya thayo. tyAM moTA moTA nakha ne dAMtavALo pizAca Avyo! eNe to nakhathI mahAvIranuM mAMsa toDavA mAMDyuM; dAMtathI cAvavA mAMDyuM ! manuSya-mAMsanI jANe mijabAnI mAMDI ! mahAvIranA mukha para e ja zAMti che. jANe e zAMti bolI rahI che : re ! tArI bhikSukanI sudhA saMtoSAze, eya mahAvIranA dehanI sArthakatA che. nirAMte jamaje bhAI ! UNo-adhUro na raheto ! pizAca paNa alopa thaI gayo, vAha re mAyAnagarI ! ekAeka nIcenI bhUmimAMthI, pAtALa phoDIne AvatA zeSanAganA avatAra jevo, viSadhara sApa nIkaLI Avyo. bhayaMkara phutkAra sAthe e dhasyo. dhasIne mahAvIranA deha para DaMkha para DaMkha mAravA lAgyo. mahAvIra to jema beThA che ema ja beThA che. jaLamAM kamaLanI jema. jene vAsanAnA DaMkha na lAgyA, ene viSadharanA DaMkha zuM karI zakavAnA hatA ? nirAMte tuM tAruM kArya bajAva, bhAI ! mane bhaya nathI. mane vera nathI. jagatamAM verano badalo mAre levAno nathI. prema ne karuNA mArA sAthI che ! veranuM osaDa vera nahIM cha 75 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ {' \\\\\ ekAeka sarpa adRzya thayo, paNa tyAM to jANe koI jaDabAM jorathI pakaDIne sANasAthI dAMta kheMcatuM hoya, tevo anubhava thayo. thoDIvAramAM koI 76 % bhagavAna mahAvIra Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAka dabAvavA lAgyuM. to koI charIthI nakha khotaratuM lAgyuM. Ama zarIranAM sAte marmasthAnomAM* bhayaMkara pIDA thavA lAgI. nakha, AMkha, dAMtavALo to deha che; mahAvIra ethI bhinna che. dehane pIDA che. mahAvIra to anaMta sukhamaya che ! AkhI rAta AvAM bhayaMkara vItako sAthe vItI, paNa mahAvIra mahAvIra nIkaLyA. Akhare pelo vyaMtara AvIne emanA caraNamAM paDyo : mane kSamA Apo !' kSamA verIne hoya, tuM to mArI kasoTI karanAro mitra che." huM mitra ? ane te tamAro ? "hA. mAro zuM, jaga AkhAno mitra thaI zake che. mAtra mArga bhUlyo che. teM tArA veranuM osaDa veramAM joyuM che. ema na kara. premamAM jo. kSamAmAM jo. hiMsAno pratikAra ahiMsAmAM jo. tane cira zAMti lAdhaze." kSamA, prema, karuNA, cira zAMti ! UnI dharatI para megha varase, ema e zabdo varasyA. ugra vyaMtara thoDI vAramAM namra banI gayo. namra banatAMnI sAthe enA khopI AtmAne zAMtinI kaLa vaLatI lAgI. Aja enuM bhaDabhaDatuM haiyuM zAMta thayuM. emAM prema ne karuNAnAM zItaLa jaLa UbharAyAM hatAM. baMtara thoDI vAramAM AnaMdamAM AvI gayo. e gIta guMjavA lAgyo. gharanAM dvAra bhIDIne sUtelA lokoe dhaDakate haiye A vyaMtaranuM gAna sAMbhaLyuM. sahue mAnyuM ke pelA haThIlA yogIne khatama karI, khAI karIne, bharyA peTanuM vyaMtara saMgIta kare che ! lokoe bhayathI pathArImAM moM dAbI dIdhuM ! mahAvIranI paNa, AkhI rAtanA parizrama pachI, ne chellA pahoranI zItaLatAthI, AMkha mIMcAI gaI ! * sAta marmasthAna : zira, netra, mUtrAzaya, nAsikA, dAMta, pITha ne nakha. veranuM osaDa vera nahIM * 77 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 paheluM cAturmAsa pAchalI rAtanA mIThA pavanamAM mahAyogI mahAvIrane eka muhUrta nidrA lAdhI, paNa emAM emane svapna AvyAM. pUrAM daza svapna ! e kALanAM AvAM niSpApa ne niHsvArtha mANaso mATe svapna paNa siddhinAM sopAna hatAM. pahelA svapnamAM tAla pizAcane jANe ApameLe haNyo. bIjA svapnamAM zveta raMgano kokila emanI sevA karato dekhAyo. trIjA svapnamAM raMgaberaMgI kokila sevA karato joyo. cothA svapnamAM be phUlamALa najare paDI. pAMcamA svapnamAM sevA karato govarga joyo. chaThThAmAM khIlelAM kamaLavALuM sarovara nIrakhyuM. sAtamAmAM agAdha sAgaranuM jANe ullaMghana karyuM. AThamAmAM UgatA sUryanAM kiraNo prasaratAM joyAM. navamAmAM potAnAM AMtaraDAMthI vIMTaLAyelo mAnuSottara parvata joyo. dasamAmAM pote jANe meruzikhara para beThelA dekhAyA. mahAvIra A svapna nIrakhIne jAgyA. emanA aMtaramAM rAtanA banAvane lIdhe AnaMda AnaMda vyApyo hato. gAmamAM to savArathI halacala macI gaI hatI. utpala nAmano eka 78 che bhagavAna mahAvIra Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimittavettA raheto hato. e prathama pArzva saMpradAyanA sAdhu hato. pAchaLathI sAdhuveza choDI gRhastha banyo hato. e nimittazAstrathI potAnI AjIvikA calAvato hato. A utpalane pUjArI iMdrazarmAe rAtavAso rahelA mahAvIranI vAta karI. utpala vardhamAna mahAvIrano paricita hato. eNe vAta sAMbhaLI tyArathI ciMtAtura hato, paNa rAte to yakSanA maMdira pAse TUkavAnI enI paNa hiMmata nahotI. savAra thatAM ja iMdrazarmA sAthe nimittavettA utpala tyAM Avyo. ene hatuM ke na jANe navapravarjita mahAvIranuM zuM thayuM haze ! tyAM to eNe yakSa maMdiranA oTale mahAvIrane beThelA joyA. e ja nayanasuMdara kAMti che. mukha saumya che. AMkho karuNAkiraNe prakAze che. ujjavaLa lalATa para caMdranI zItaLatA che. e doDIne mahAvIrane bheTyo. badhI vAta pUchI. vigatathI vAta jANIne eNe kahyuM Apa devArthe AtmabaLathI yakSanI krUratAne haNI, e kharekhara AnaMdajanaka bInA che. AtmabaLa e ja jagatanuM zreSTha baLa che." mahAvIre A vakhate potAne AvelAM daza svapna kahI saMbhaLAvyAM. utpala bolyo : paheluM svapna darzAve che, ke Apa moharUpa pizAcane haNazo. bIjuM svapna batAve che, ke Apane sarva dhyAnamAM zreSThayogIone mahAmahenate prApta thanAruM-zukala dhyAna prApta thaze. 'trIjuM svapna darzAve che ke Apa vividha aMgavALuM zAstra racazo. pAMcamAmAM govarga eTale tamAro upAsaka varga tamArI sevA karaze. chaThuM padhathI bhareluM sarovara batAve che, ke sAgarasamAM gaMbhIra ApanI devo paNa sevA karaze. "sAtamuM svapna A saMsArasAgarane pAra karavAnuM sUcana kare che. AThamuM svapna Apane utpanna thanAra mahAna jJAna vize che. navamuM svapna trilokamAM ApanA yazane sUcave che. paheluM cAturmAsa . 79 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'dazamuM svapna sUcave che ke Apa mANasa ane deva baMnene kalyANakArI upadeza Apazo.' Ama utpale nava svapnanA phalAdeza kahyA, ne chevaTe kahyuM : 'svAmI ! cothA svapnano phalAdeza mArA manamAM barAbara Utaryo nathI ! mATe meM kahyo nathI. khoTo artha kahevo tenA karatAM na kahevo huM zreSTha samajuM chuM.' utpalanI nikhAlasatAthI mahAvIra prasanna thayA. teo bolyA : 'bhAI utpala ! dareka vidvAna arthanI bAbatamAM tamArA jevo viveka jALave, to kevuM sAruM ! cothA svapnano artha huM kahuM chuM. emAM be phUlamALA dekhAI hatI. eno artha e ke huM be prakArano dharma rajU karIza. eka sAdhue pALavAno dharma; bIjo, gRhasthe pALavAno dharma !' utpala A sAMbhaLI mahAvI2nA jJAna para prasanna thaI gayo. mahAvIre e cAturmAsa e ja yakSamaMdiramAM pUro karyo. 80 7 bhagavAna mahAvIra Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acchAbAbA ne khoTAbAbA morA2 gAma halakyuM che. sahu kahe che : 'hAlo, hAlo, joSIDA AvyA che. agamanigamano bheda bhAkhe che. thayeluM ane thavAnuM saghaLuM bhAkhe che. gaI kAla, Aja, ne AvatI kAla traNe kALane dIvA jevuM dekhe che.' --- koI kahe : 'e taMtra jANe che, maMtra jANe che, yaMtra jANe che; riddhinI rAkhaDiyuM ne siddhinI AkhaDiyuM Ape che.' 18 Ape vaLI koI kahe che ke 'nirdhaniyAMne dhana Ape che. vAMjhiyAne putara che. mananI vAMchA pUrI kare che. enA bole sau sArAM vAnAM thAya che.' joSInuM nAma acchedaka (acchAbAbA). acchAbAbA kAzI-banArasano bhaNelo che, vidyAno jANakAra che, paNa vidyA kupAtrane paDelI che. siMhaNanA dUdha jevI vidyA tuccha mATInA pAtramAM bharelI che. pachI e kyAMthI jhare ? zAstra to sAcuM, paNa eno bhAkhanAra jUTho. vidyAno vepAra kare ! bhAre dhutAro ! duniyA to lobhI che. harAmanuM maLe to halAlanuM na khAya ! Ama duniyAmAM lobhiyA hoya tyAM sudhI dhutArA rahevAnA ja- gaMdakI hoya tyAM mAkhI rahe tema ! A acchAbAbA evo dhutAro joSI hato. divase joSa jue, rAte luccAI-labADI kare, bharavADanA nesamAM pesI nAnAM bakarAM-gADarAM corI lAve; rAMdhIne khAya. acchAbAbA ne khoyabAbA e 81 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aradhI rAte kalAlanuM ghara UghaDAve, dArU kaDhAve, dArU pInI uMdaranI jema Dolato Dolato phare; na karavAnA dhaMdhA kare ! ne divase pAchI gata gaMgA ne zANI sItA ! mahAvIra A gAmamAM AvyA. emanA aMtaramAM to jJAnanA, vairAgyanA, tyAganA dIvaDA jhAkajhamALa baLe. emaNe acchAbAbA (achaMdaka)ne joyo, enuM DIMDavANuM joyuM. emaNe acchAbAbAne A pApanA pATalA upADI levA kahyuM, paNa e te kaMI mAne ! UlaTuM eNe mahAvIrane kahyuM : "alyA bhAI ! ardha-ardha - aDadhoaDadha bhAga. meM badhuM jamAvyuM che. tuMya pIraselA bhANAnA jamaNamAM joDAI jA !" mahAvIra kahe : "nA ! e to pApanuM kAma ! pAkhaMDanuM kAma !! pachI emaNe tyAM AvatA lokone cetavyA, paNa pelA acchAbAbAnI mAyAjALa evI hatI ke loko na samajyA. e to lobhiyA-dhutArAnI joDa hatI ne ! mahAvIre vicAra karyo ke bheMsa AgaLa bhAgavata gAvuM ThIka nathI. mUrakhAone emanI rIte samajAvavA joIe ! emaNe lokone hAka pADIne kahyuM : "are bhoLA loko ! acchAbAbA to mAro celo thavA lAyaka che. huM pAtALamAM paDeluM dhana joI zakuM chuM; AkAzamAM rahelAM devIdeva joI zakuM chuM; sAta sAgara ne nava dvIpanI nagaracaryA ahIM beTho karI zakuM chuM. Avo Avo ! ne tamArA kismatanA bheda jANI jAo !' eka kheDUta Avyo. eNe kahyuM : "moTA mahAtmA ho to kaho ke kAle meM zuM khAdhuM'tuM !" kAMgano bhAta !" vAta sAva sAcI. kheDUta cUpa thaI gayo. bIjA kaNabIe pUchayuM : "moTA joSI ho to kaho, ke meM sapanAmAM zuM joyuM hatuM ?' mahAvIra kahe : "jue zuM ? tuM to sapanAmAM khUba royo hato." kharI vAta. kaNabInuM moM phATyuM rahyuM. basa ! gAmamAM vA vege vAta phelAI 82 % bhagavAna mahAvIra Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaI. sahu kahe, mananA bheda jANanAra muni AvyA che. ahIM to gaLapaNanI gaMdhe kIDIo Ave, ema loko AvavA lAgyA. lokonI ThaTha jAmI gaI. bheTasogAdanA DhagalA thavA lAgyA ! pelo pAkhaMDI acchAbAbA ciDAyo. eNe mahAvIrane halakA pADavA tarakIba racI. hAthamAM dAbhanI saLI laIne e mahAvIra jyAM beThA hatA, tyAM Avyo ane jorathI bUma pADIne kahyuM : 'o DhoMgI ! kahe ke A saLI huM bhAMgI zakIza ke nahi ?' acchAbAbAnI tarakIba e hatI ke jo mahAvIra kahe ke bhAMgI zakIza to bhAMgavI ja nahi. nA pADe to saLI bhAMgatAM keTalI vAra ? mahAvIra kahe : 'nahi bhAMge tArAthI.' 'ema ke ?' acchAbAbA khuza thaIne bolyo. enA manamAM ema ke ghaDIbha2mAM huM ene jUTho pADuM chuM. eNe jorathI kahyuM : 'bhAIo ! A munijoSI kevo jUTho che e tamane naja2 sAme batAvuM chuM. e kahe che ke A saLI nahi bhAMge ! huM tamArI najara sAme bhAMguM chuM ane enuM pAkhaMDa sAbita karuM chuM.' acchAbAbAe ghAsanI saLI UMcI karI, ne jevo toDavA jAya che, ke enA ghasarakAthI enI AMgaLI kapAI gaI ! lohI jAya vahyuM ! saLI saLIne ThekANe rahI ane e pATo bAMdhavAmAM paDyo. lokoe mahAvIrano jayajayakAra karyo. pelA joSI para thUMkyA ne bolyA : 'alyA ! tAruM nAma che acchAbAbA, paNa kharI rIte tuM khoTAbAbA che, ne mahAvI2 acchAbAbA che ! bolo mahAvIranI je !' paNa mahAvIra A jejekAthI na phulAyA. e to samajatA hatA ke A duniyAmAM eka tarapha dhutArA che ane bIjI tarapha lobhiyA che. lobhiyAdhutArAnI A maMDaLInA jejekAramAM zuM zakaravA2 hoya ! e rAte mahAvIra jAgatA beThA hatA. pelo pAkhaMDI chAnomAno tyAM Avyo, eNe gaLagaLe sAde kahyuM : 'mahAvIra ! huM khoTAbAbA, tuM acchAbAbA ! eka vAra nahIM, paNa sADI sAta vAra huM kabUla karuM chuM, paNa mAro pIcho choDI acchAbAbA ne khoTAbAbA A 83 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ do ! tame jyAM jazo tyAM tamArA jJAna, vijJAna ne sadaguNathI pUjAzo. mATe kRpA karIne mArA peTa para pATu na mAro !' tuM pAkhaMDa choDI de. pAkhaMDa na calAva !' mahAvIre kahyuM. joSI kahe : "tame zANA thaIne kAM bhUlo ? mArA pAkhaMDa sAme tame paNa pAkhaMDa ja calAvyuM che ne !' mahAvIra kahe. "vAta tArI sAcI. pAkhaMDane toDavA pAkhaMDano Azaro na levo joIe. huM to cAlyo jaIza, paNa tuM sudharaje ! - paroDhiye to mahAvIra cAlyA gayA. joSa jovarAvavA ghaNA loko AvyA, paNa mahAvIrane kyAMya na joyA. pelo bAvo ThAThamATha karIne tyAM beTho hato. loko kahevA lAgyA : "acchAbAbA to cAlyA gayA. A khoTAbAbAne zuM kare ? cAlo, ghera pAchA !" loko pAchA cAlyA ! pelo khoTAbAbA paNa na jANe kyAM cAlyo gayo ! kadAca e sAco-acchAbAbA thavA gayo na hoya ! 84 % bhagavAna mahAvIra Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra dakSiNa vAcAlAthI uttara vAcAlA tarapha javA nIkaLyA. mArgamAM deha parathI vastra sarI gayuM. pelo somazarmA brAhmaNa AvIne e laI gayo. bhautika saMpattimAM zeSa raheluM vastra to gayuM, paNa ahIMthI AgaLa jatAM prANa paNa sarI jAya tevo prasaMga AvI Ubho. 19 bhaya sAme abhaya dakSiNa vAcAlAthI uttara vAcAlA javAnA be mArga phaMTAtA hatA. baMne mArga AghApAchA thaIne vAcAlA tarapha ja jatA hatA. mahAvIra tyAM AvIne jevA UbhA rahyA, ke tyAM gheTAM-bakarAM cAratA govALo temane vIMTaLAI vaLyA. govALo mahAvIranI tejakAMtibharI mukhamudrA joI, samajI gayA ke A koI rAjasaMnyAsI dIse che. rAjapATa choDIne lokonA bhalA mATe nIkaLyo lAge che. teo bhAvathI kahevA lAgyA : 'devArya ! A baMne rastA eka ja nagara tarapha jAya che. AmAMno eka rasto kanakakhala Azramane vIMdhIne jAya che; e TUMko rasto che. bIjo Azramane paDakhethI jAya che; e lAMbo che.' mahAvIre TUMkI vATa para Daga bharyAM, paNa e sAthe govALo bolI UThyA : 'he rAjasaMnyAsI, ahIM paNa duniyA jevo ghATa che : lAMbuM e sa2vALe TUMkuM che; TUMkuM e pariNAme lAMbuM che. tame je TUMko mArga pasaMda karo che, e mANasane lAMbo karI nAkhanAro che. e raste janArA tyAM lAMbA thaIne sUtA te sUtA, kadI pAchA bhaya sAme abhaya 85 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyA nathI ! e TUMkA mArge kanakakhala nAmano Azrama Ave che. tyAM eka bhayaMkara sarpa rahe che. caMDakauzika enuM nAma che. dRSTiviSa sarpa che. sAmAnya rIte sApanI dADhamAM ke phutkAramAM jhera hoya che, paNa A sApanI to najaramAM paNa jhera che. najara paDatAMveMta mANasa bhaDathuM thaIne paDe che.' govALone vAta karatAMya DilamAM kaMpArI vyApI gaI. temane khAtarI hatI ke sApanI vAta sAMbhaLI saMnyAsI tarata pAchAM Daga bharaze. sAdhu, saMnyAsI ke saMsArI duniyAmAM prANa kone vahAlo nathI ? paNa A vAta sAMbhaLatAM saMnyAsInA caherA para bhayanI eka rekhA na taNAI; UlaTo e to e nirjana vATe AgaLa vadhyo. - mahAvI2nI mukhamudrA evI hatI, ke jonArane ApoApa premabhAva pragaTe. govALo doDIne ADA pharIne UbhA rahyA, ne bolyA : 'he tapasvI ! pahelAM amArI vAta sAMbhaLo, pachI AgaLa Daga bharajo.' 'eka kALe A rasto dhorI mArga hato. sonAnA rathavALA rAjAo, myAnAmAM beThelI rAjarANIo, mUche vaLa detA sainiko ne sArthavAho potAnI poTho sAthe ahIMthI pasAra thatA. rAta-divasa A rasto jAgato raheto. mArge Azrama AvatA. loko tyAM visAmo letA, sAdhu-saMtono be ghaDIno samAgama karatA. Avo eka ahIM suprasiddha Azrama hato. e Azramano kulapati bahu sAro mANasa hato. e gujarI gayo, ne tenI pAchaLa kauzika nAmano tApasa kulapati thayo. kauzika hato to tapasvI, paNa bhAre krodhI. AzramanA bAgamAM gopabALa ramavA AvatAM. bALako to vAMdarA jevAM aTakacALAM. khAvA jevuM khAya, ne na khAvA jevuM toDe phoDe paNa kharAM. kauzikane e game nahi. e lAkaDI laIne pAchaLa doDe. DaranA mAryAM bALako nAsI jAya. paNa bALaka konuM nAma ? vaLI lAga joIne vADImAM pesI jAya. tApasane cIDavavAmAM temane majA paDavA lAgI. jeTaluM khAya tethI vadhu bagADe ! tApasa e jue, ne moMethI gALo deto, lAkaDI laIne pAchaLa dhAya. bALakone ema kaMI samajAvAya ? emane samajAvavAnI rIta judI ! emane 86 8 bhagavAna mahAvIra Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajAvavAnI bhASA judI. eka vAra jo premathI kahe : 're paMkhIDAM ! premathI caNajo !' basa, bIjA divasathI koI tyAM Ave nahIM; Ave to nukasAna kare nahi. bALako AzramanI zobhA banI jAya ! paNa kulapati kauzike to UMdho upAya svIkAryo. bALakoe cIDavavA mATe kauzikanuM navuM nAma paNa pADyuM : 'caMDa-kauzika;' caMDa eTale gussebAja kauzika !' eka vAra A kauzika bhikSA mATe bahAra gayo haze, ne bALakonI vAnarasenA caDhAI laI AvI. koI jAmaphaLI para caDhyuM ne ene lAMbI soTa karI nAkhI. koIe dADamaDI parathI dADama toDI lIdhAM, ne dADamaDI khodI nAkhI. phUlachoDono to sotha vALI nAkhyo. kauzikanI sonA jevI laMkA, A nAnAM vAnaroe vAtavAtamAM roLI-ToLI nAkhI. e vakhate bahAra gayelo kauzika Avyo. eNe enA bAganuM satyAnAza vaLI gayeluM joyuM. enA rUMve rUMve odha vyApyo. pAse paDelo kuhADo uThAvyo. paDyo bALakonI pUMThe ! bALako to muThThIo vALIne bhAgyAM, paNa bALaka konuM nAma ! doDatAM jAya ne tApasane cIDavavA mATe bolatAM jAya : 'he re ! Avyo re ! ho re ! gussebAja kauzika Avyo !' re caMDakoziyo Avyo !' chokarAono rAhu, kharo e bAhuka. Avyo re Avyo ! caMDakoziyo Avyo !' bALako Ama bolatAM jAya ne bhAgyAM jAya. AgaLa bALako ne pAchaLa kauzika. kauzikanA hAthamAM kuhADo cakacake che. hAtha paDyA to be-cAra to ahIM ja taLa rahevAnAM ! bALako ene AMbavA detAM nathI. tApase AMdhaLI doTa mUkI. vacamAM UMDo khADo Avyo. tApasathI e jovAyo nahi. bicAro UMdhe kAMdha emAM paDyo. krodhane aMdha kahyo che te AnuM nAma ! potAno kuhADo potAnA mAthAmAM. enAM soye varasa paLamAM pUrAM thayAM ! je khADo khode te paDe te AnuM nAma ! bhaya sAme abhaya 87 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vAta para vakhata vItI gayo. eka divasa AzramamAM maNajhara sApa dekhAyo. eka tApasane Dasyo. bIje divase AzramanI gAyone Dasyo. badhA ene pakaDavA taiyAra thayA, to je pakaDavA AvyA ane jotajotAmAM tyAM ne tyAM bhU pItA karyA. enI najaranuM jhera eTaluM kAtila ! eka rAjAnA kuMvara nIkaLyo. eneya e Dasyo. vaNajArAnI to jeTalI poTho ahIMthI pasAra thAya, emAMthI becAra mANasa to ahIM sadAne mATe rahI jAya ! thoDA divase Azrama ujjaDa thaI gayo. thoDe divase vATa sUnI paDI. loko kahevA lAgyA, ke pelo gussebAja kauzika marIne A sApa sarajAyo. A Azrama para ene mamatva hatuM, mATe ahIM ja janmyo. mamatA evI vastu che. ne krodhI hato mATe nAga ja sarajAya ne ! nAga jevuM krodhI bIjuM kayuM prANI che ? saheja vAtamAM prANa harI lenAruM !" govALoe potAnI vAta pUrI karatAM sArAMzamAM kahyuM : "mATe mahArAja, A TUMko mArga bhale hoya, paNa saravALe lAMbo che. Apa A bIje raste nirvighna AgaLa vadho." gopaloko vAta karatA hatA, tyAM sudhI mahAvIra zAMtithI sAMbhaLatA UbhA hatA. vAta pUrI thaI, ke teoe AgaLa vadhavA kadama uThAvyAM. kadama to uThAvyAM, paNa pelA kutsita mArga tarapha ja ! gopaloko pharI kAgAroLa karI UThyA : "are bhalA mANasa ! hAthe karIne maravA kAM jAo ! yamanA daravAjethI koNa pAchuM pharyuM che ?" paNa mahAvIra to AgaLa ja vadhyA. kSaNa pahelAM govALonI badhI vAta sAMbhaLatA hatA, ne kSaNamAM jANe sAva baherA banI gayA. bhoLA, premALa gAmaDiyA kahevA lAgyA : "are bhalA mANasa ! mAbApathI risAyo ho to cAla, tArAM manAmaNAM karI daIe. koI premikAnI pAchaLa yoga dharyo hoya to cAla, enuM manaDuM manAvIe. are ! daridratAthI pIDAtA ho to eka eka gADaruM ne eka eka gA kADhI ApIe. mAla cAraje ne moja karaje ! pAvo vAje ne padamaDI vahu paraNaje ! paNa hAthe karIne motanA moMmAM na jA. tuM jAya che, ne amArA dilane kaMI kaMI thaI jAya che !" 8 8 bhagavAna mahAvIra Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa pelA to kahetA rahyA, ne mahAvIra to AgaLa vadhI gayA. pAchaLa javAnI to koInI hiMmata cAlatI nahotI. thoDI vA2mAM to mahAvIra pelA Azrame AvI pahoMcyA. e te kaMI Azrama hato ! yajJanI vedI 52 jhADa UgyAM hatAM. gAyanA khIlA para rAphaDA jAmyA hatA. The2 The2 jherathI lIlAM kAca banIne bhaDathAM thayelAM mora, menA ne popaTa paDyAM hatAM. jhADanAM sukAyelAM pAMdaDAMthI Akho Azrama chavAI gayo hato. kamaMDaLa ne rudrAkSanI mALAo hajI dhULa khAtI thAMbhalA para laTakatI hatI. mahAvIra tyAM pahoMcyA, tyAre sApa cAro caravA gayo hato. pAse yakSanuM jIrNa maMdira hatuM. mahAvIra tyAM kAyotsarga karI dhyAnamAM UbhA rahyA. thoDI vAre jaMgala jAgatuM thatuM jaNAyuM. paMkhI bolatAM baMdha thaI gayAM, havA garama lAgavA mAMDI. dUrathI pelo sApa pANInA relAnI jema cAlato Avato dekhAyo ! enI gatithI AkhI vATa paNa khakhaDatI lAgI. tamarAM paNa zAMta thaI gayAM. kITapataMga to ApoApa mUrchAvaza banI gayAM ! sApane mANasanI gaMdha AvatI hatI. are ! potAnA niSkaMTaka rAjamAM vaLI mANasa jevuM kharAba prANI kyAMthI ? kharAbanI samaja to sahu sahunA mananI AgavI vAta che ne ! vAgha mANasane kharAba samaje che; mANasa vAghane; evI A vAta. bhayane bhayano meLApa-eTale mahAbhaya ! evo mahAbhayono meLo enuM nAma saMsAra ! caMDakauzika sApe evA mahAbhayane ahIM hAjarAhajUra joyo, eNe AMkho ghumAvI. jheranI picakArI jevI najara pheMkI. nakaruM jhera ! dizAo jANe kaMpI UThI. bIjI naja2, ne jANe havA garama garama thaI gaI ! trIjI naja2no ghA, ne jANe lIlAM jhADa paNa hamaNAM khAkha thaI jaze ! A pachI sApa eka paLa nizceSTa Ubho. potAnA kAryanI asara jovA e thaMbhyo hato, paNa eNe Azcarya sAthe joyuM to jaLamAMnA poyaNA jevo pelo puruSa, ATaATalI viSavarSA pachI paNa, evo ne evo aDaga Ubho hato : na hAlyo-calyo hato. na kALo paDyo hato. na ene bhaya vyApyo hato. bhaya sAme abhaya 89 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navI navAInI A ghaTanA para ene eka kSaNa Azcarya jAgyuM, paNa krodha vivekane vIsarAve che. viveka visarAya to ja krodha thAya ne ! sApa AgaLa vadhyo. e gUMcaLuM vaLyo, zarIrane tIranI jema tANyuMne pachI bhAthAmAMthI bANa chUTe ema chUTyo - sIdho jaIne mahAvIra pAse. paDatAnI sAthe eNe mahAvIranA paganA aMgUThe jorathI DaMkha dIdho. DaMkha te kevo ? aMdarathI lohIno phuvAro chUTyo. lohI te kevuM ? dhoLuM dUdha jevuM ! mAnA dhAvaNa jevuM ! ane mahAvIranuM mukha to juo. kevuM bhAvabharyuM che e ! vAtsalyadhelI mAtA ja joI lo ! re, mAtAnA aMtaranA prema-rasAyanamAM ja e karAmata che, ke putra mATe potAnA lohIne paLavAramAM dUdhamAM pheravI nAkhI zake che ! mAtAnA haiyAno prema evo che. ene vaTI jAya tevuM mAtRtva mahAvIranA hRdayamAM hatuM. mAtA to potAnA putra mATe ja prema dharAvatI hatI : mahAvIrarUpI mAtAnuM vAtsalya to jagatanA jIvamAtra para anarAdhAra varasatuM hatuM ! krodhano bhaMDAra caMDakauzika A joI stabdha thaI gayo. AzcaryanA AghAtathI e aMtaramAM ghAyala thaI gayo, tyAM to mahAvIranA mukhamAMthI zabdo saryA... sukAyelI dharatI para jANe varSAnAM rimajhima vAdaLa varasyAM : caMDakauzika ! bhAI ! "samaja ! samaja!' sAcA premanI bhASAne mAnava to zuM, pazu to zuM, paththara paNa samaje che. paththarahRdayano sApa paNa A zabdarUpI rasAyanathI pIgaLI gayo. kALabhairavasamo kALotaro lAMbo soTa thaIne mahAvIranA caraNa pAse paDyo. gurunuM mauna ziSya mATe vyAkhyAna banyuM. paDyo paDyo sApa jANe divya vANI sAMbhaLI rahyo. abhaya sAme bhaya nirmAlya che. "je bIto nathI, bivarAvato nathI, e vIra che ! dUdhathI bharelA ghaDAmAM jema viSanuM eka ja TIpuM, 90 % bhagavAna mahAvIra Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tema krodha jIvananI sarva saMpattino vinAza nAtare che. 'tapasvInA jIvanamAM krodhano eka ja kALo aMkura, ane sarvanAza ! bhaya sAme abhaya 2 91 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re caMDakauzika ! loko tArA be bhava nirarthaka gayA mAne che; paNa huM tArA keTalAya bhava nirarthaka thatA jouM chuM. kauzika ! tArA pahelAnA bhavanI ja vAta karuM. "gobhadra nAmano tapiyo che. mahinA mahinAnA upavAsa kare che. kAyA gALI nAkhI che. mAyA kADhI nAkhI che. zramaNadharmanuM e vidhivat pAlana kare che. eka vAra ziSya sAthe e bhikSA levA nIkaLyo. comAsAnA divaso che. rastAonI baMne bAjue khADAo pANIthI bharelA che. deDakAM DrAuM DrAuM karatAM AmathI tema kUde che, mAraga vacce paNa kUde che. gobhadra tapasvI sAvadhAnIthI-upayogathI cAle che, paNa acAnaka eka deDakI paga nIce AvI gaI, tyAM ne tyAM marI gaI. ziSya gurunuM dhyAna kheMcyuM, vAta tyAMthI patI gaI lAgI, paNa sAMje guruziSya divasanAM kAryonI AlocanA karavA beThA; gurue badhAM karmo saMbhAryA, paNa deDakIvALuM karma na saMbhAryuM. ziSya tarata gurune kahyuM : "savAravALI deDakI rahI gaI, bApajI ! e pApanI AlocanA bAkI rahI !' gurune krodha caDyo. emaNe to eka hAthano celo ane be hAthanI jIbha enI joI." kahyuM, "re mUrkha ! guruno A avinaya ? ne guru avivekI ziSyane zikSA karavA UbhA thayA. ziSyanI coTalI jhAlI ene zikSA karavA dhAyA. celo paNa cetyo. gurunA krodhane e jANato hato. javALAmukhI phATe tyAre to bhAgavAmAM ja salAmatI. celo UThIne bhAgyo. bahAra nIkaLe to phajeto thAya. aMdara makAnamAM ADoavaLo thavA lAgyo. vacce aneka thAMbhalA hatA. e thAMbhalA ADe celo chaTakabArI ramavA lAgyo. guruno krodha vadhyo. emaNe ziSyane pakaDavA peMtarA levA mAMDyA: jANe guru-celAe jhAla-jhalAmaNInI ramata ramavA mAMDI ! evAmAM ziSya para jhapaTa karatAM gurunuM thAMbhalA sAthe jorathI mAthuM aphaLAyuM. zrIphaLanI jema mAthAno goTo vadherAI gayo. tyAM ne tyAM khoparI phATI javAthI guru mRtyu pAmyA. e ja gobhadra zramaNano bIjo avatAra te kauzika tApasa. eno trIjo avatAra te tuM sApa ! tapathI vizuddha tArA jIvanamAM krodharUpI viSabiMduno praveza, ne keTakeTalA bhavanI bAjI tuM hAryo !" paNa have Aja hArIne jItI jA, caMDakauzika ! ' sApa hAlyo, mahAvIrane pharatI traNa pradakSiNA pharyo, paNa are ! ATalo 2 % bhagavAna mahAvIra Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badho thAka ! roja cAro caravA so jojana kApatAM je zrama nahoto kaLAto, e traNa pradakSiNAmAM anubhavyo, pradakSiNA karIne e tyAM paDyo. bIje divase keTalAka kautukI govALiyA DaratAM DaratAM dUrathI DokiyuM karavA AvyA. joyuM to mahAvI2 svastha UbhA che; sApa caraNamAM paDyo che. are ! A to apUrva acaraja ! vAta vAe caDhI. thoDI vAramAM gAmaloko ekatra thaI gayA. lokoe AtmAnI A premabhASAne camatkAra mAnyo. camatkAramAM zraddhA rAkhanArA AtmAne khoI nAkhe che; teo svArthanI pUjA Adare che. zAMta caMDakauzika lokonI pUjAnuM pAtra banyo. ghI-dUdha enA deha para DhoLAvA lAgyAM. loko to caMcaLa buddhinA che. jarAka kaMIka navatara joyuM ke maMDyA mAthuM namAvavA. jarAka bakhaDajaMtara joyuM ke lIdho dhoko ne sAmA dhAyA. A mATe sAcA AtmAnA upAsako lokeSaNAmAM paDatA nathI. koI mAthuM namAve to rAjI thatA nathI, koI mAthuM phoDe to rAjI thatA nathI. ghInI sugaMdhe kIDIo AvIne sApanA dehane caTakA bharavA lAgI. paMdara divasa caMDakauzika sApa ema ne ema paDyo rahyo. na khAdhuM, na pIdhuM. Akhare kIDIoe eno deha pholIne cALaNI jevo karI nAkhyo. kSamAsAgara caMDakauzika na hAlyo, na cAlyo. bIjI tarapha lokonI bhakti vadhI, paNa lokonI ghI-dUdha ne naivedyanI e pUjA chevaTe sApano prANa laI gaI ! sApa gayo, vATa khUlI. Azrama jIvato thayo. pharI vAra tyAM lIlAlahera varatAI gaI. bhayanI sAme abhayano jaya thayo. mahAvIra have tyAMthI cAlI nIkaLyA. paMdara divasanA upavAsanuM pAraNuM uttara vAcAlAmAM jaIne nAgasenanA tyAM karyuM. nAgasenanA tyAM utsava cAlato hato . eno putra bAra bAra varase 52dezanA pravAsethI sukharUpa pAcho pharyo hato. bhaya sAme abhaya 2 93 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 cAra yAma kIrti ne apakIrti havA jevAM caMcaLa che. enI sugaMdha ke durgadhane phelAtAM vAra lAgatI nathI. caMDakauzikane pratibodha ApyA pachI, mahAvIra jyAM jatA, e pahelAM emanI kIrti tyAM pahoMcI jatI. zvetAMbI nagarImAM evuM banyuM ke tyAMnA pradeza rAjAne taratamAM ja khabara paDI gaI, ke eka zAMta, dAMta, tyAgI, tapasvI, mahAyogI enA nagara pAsethI nIkaLavAnA che. eNe vicAryuM ke jeTalo samaya rokAya teTalo samaya rokIne, temano lAbha levo. satsaMganuM apAra phaLa che. potAnA pitAno janma paNa AvA eka mahAyogInA satsaMganA pratApe sArthaka thayo hato. pariNAme emanuM jIvana eka dharmavArtAsamuM banI gayuM hatuM. A mATe rAjAe nagarapAlakone emanA AgamananI khabara rAkhavA mATe khaDI cokIno hukama karyo. eka divasa nagarapAlakoe tejasvI AkRtivALA ne sumadhura bhAvavALA mahAvIrane joyA. jotAMnI sAthe temaNe nakkI karyuM ke A ja pelA bhayaMkara nAgane nAthanArA camatkArI mahAyogI ! teoe rAjAne khabara ApI. rAjA doDato Avyo, mahAvIrane caraNe paDyo. eNe AtmA vize kaMI kahevA kahyuM, paNa mahAvIra to prAyaH mauna rahetA. rAjAe kahyuM : "mArI vAta sAMbhaLo, he mahAguru ! e kathA paNa mAre mATe puNyakarma jevI che. amArA nAstika kuLanA uddhAranI e puNyavArtA che. rAjakuLane vilAsI vAtAvaraNamAMthI uddhAravAnA yatnanI e kathA che.' 94 8 bhagavAna mahAvIra Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he mahAsaMnyAsI ! mArA rAjakuLano vRttAMta kahuM. mArA pitA ane pitAmaho judA khyAlanA mahApuruSo hatA. teo Apa sarve je vAta kaho cho te nahotA. mAnatA. balake enAthI UMdhI mAnyatA dharAvatA. teo kahetA : "zarIrathI judo koI AtmA nathI. "maryA pachI maranArano janmAMtara nathI. puNya-pApa che nahi. sukhaduHkha vastu para nirbhara che. kAMTo vAgyo, ne duHkha thayuM. suMdara bhojana jamyA, ne sukha maLyuM. sukha e svarga; duHkha e naraka. AmAM koI trIjI vAtanI vicAraNA zI ?' mArA pitA yuvAnImAM bhAre zokhIna hatA. teo emanI A mAnyatAone kAraNe to Akho divasa raMga-rAgamAM DUkhyA rahetA. vicAravA yogya AtmA, viveka karavA yogya karma-akarma ne karmane yogya svarga-narakanI emane kalpanA nahotI. teo kahetA, jIvana kevuM TUMkuM, ne jagata keTaluM vizALa ! bhogavavAnI cIjono keTalo badho sukALa ! tyAM vaLI tapa-tyAganuM sthAna zuM ? AtmA, janma, svarga, naraka badhuM A dehamAM. kAMTo naraka, suMdarI, svarga, sukha Upaje te sukRta; duHkha Upaje te duSkata. mArA pitA paraNyA. mArI mAtA jAjaramAna nArI hatAM. kaMIka pApapuNyamAM samajatAM hatAM. mArA pitAe emane kahyuM : rANI ! khoTI vAtonA cALe caDI jiMdagI bagADazo mA. dAnamAM kaMI nathI, dayAmAM kaMI nathI. kSamA to mane samajAtI nathI. tapa to bhUkhe maravAno dhaMdho che. luccA lokonI e cAlabAjI che. tame jANatA nathI ke mArAM dAdImA bhAre dharmiSTha hatAM. mArA dAdA mArA jevA nAstika vicAranA hatA. mArAM dAdImAM maravA paDyAM tyAre meM kahyuM ke, tame dayA, dAna ne tapatyAga ghaNAM karyA che. svargamAM jAo to mane khabara ApavA Avajo, jethI mane khAtarI thAya ke, nA nA, tamArI vAta sAcI ! dAna-puNya kaMIka che kharuM." rANI ! e rIte mArA pitA maravA paDyA tyAre paNa meM kahyuM ke pitAjI ! narakamAM jAo ke bIje jAo, paNa mane kahevA Avajo. rANI ! na mArAM dAdI cAra yAma & ~ Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane kaMI kahevA AvyAM, ne na mArA dAdA AvyA !' mArI mAe e vakhate mArA pitAne pUchyuM : 'svarga-naraka bhale na hoya, paNa AtmA jevuM to kaMI che ne !' mArA pitAne potAnI vAtano bhAre 2va. teoe bolIne batAvavA karatAM, pratyakSa pramANathI khAtarI karAvavA mATe, tarata eka dehAMtadaMDa pAmelA corane kArAgRhamAMthI magAvyo. ene zastravaida cIre ema ADo cIryo, Ubho cIryo; enI nasenasa kholI nAkhI, kahyuM : 'rANI ! zodhI kADho AmAMthI AtmA !' eTalethI saMtoSa na pAmatAM eka loDhAnI koThI magAvI. emAM eka corane jIvato pUryo. koThIne evI rIte baMdha karI, ke havA paNa aMdara na jaI zake. pachI jamInamAM dATI dIdhI. thoDe divase koThI bahAra kADhIne ughADI, cora marI gayelo, ane enA dehamAM kIDA khadabade. mArA pitAe kahyuM : 'rANI ! corano AtmA kyAM gayo, ne kIDAno AtmA kyAMthI Avyo ? mATe deha ja sAcI vastu che. AtmA jevuM kaMI che ja nahi.' mArI mA yuvAna hatI, aNasamaju hatI, mojazokhanI gulAma hatI. mArA pitAnAM vacana para ene vizvAsa besI gayo. e to bhoga-vilAsamAM evI DUbI gaI ke na pUcho vAta ! aMdhAraghora rAtamAMya mArga sUcavanAro zukrano tAro camakato hoya che. mArA pitAne citta nAmano maMtrI hato. e mitra paNa hato, ne sArathi paNa hato. mArA pitAne ghoDo khelavavAno khAsa zokha hato, ne citta emAM kuzaLa hato. e kA2Ne citta sArathi para emanA cAra hAtha hatA. eka vakhata citta rAjakAje bahAragAma gayo. tyAM kezI nAmanA muni maLyA. e bhagavAna pArzvanAthanA saMpradAyanA hatA. kezI munie cittane khUba upadeza Apyo. dharmanA cAra yAma - ahiMsA, satya, asteya ne aparigraha- vize samajAvyuM. emanA pahelAM bhagavAna neminAthe AhAra-zuddhi dvArA ahiMsA kevI rIte samajAvI, te kahyuM. e pahelAMnA tIrthaMkaro vize paNa samajAvyuM. cittanA manamAM e badhuM besI gayuM. e pArzvaprabhuno anuyAyI banyo. citta pote to 96 7 bhagavAna mahAvIra Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA, satya, asteya, aparigrahamAM mAnato thayo, paNa enA rAjAnuM zuM ? eNe munirAjane kahyuM : mAruM to ThIka, paNa mArA rAjAne upadeza Apo to bhAre lAbha thAya. satsaMganuM phaLa mane maLyuM, evuM mArA rAjAne Apo. rAjA sudhare to lAkho loko sudhare. mATe Apa dharmano lAbha samajIne paNa e tarapha padhAro.' kezI munine cittanI vAta yogya lAgI. thoDe vakhate pharatAM pharatAM teo zvetAMbI nagarInI bahAra AvelA bagIcAmAM UtaryA, paNa have citta mATe kasoTI AvI. rAjA to AvA munio pAse jAya ja nahi. ene kaI rIte samajAvIne laI javo ? citte eka tarakIba racI. eka divasa rAjAne kahyuM ke "kaMbojathI cAra sArA ghoDA AvyA che. padhAro to parIkSA karI AvIe !" rAjA A vAtano to zokhIna hato. baMne jaNA ratha para caDhyA. citte ghoDA evA hAMkyA ke ghaNe dUra nIkaLI gayA. vakhata ghaNo vItI gayo, ne rAjA thAkI gayo. chevaTe banne jaNA pAchA vaLyA, ne jyAM kezI muni UtaryA hatA, te bagIcAmAM virAma levA thobhyA. citta jarA AghopAcho thayo. rAjAe ArAma karyo. pachI citte kahyuM : "ahIM eka muni che. kaho to emane maLIe. pravAsanA zramathI magaja kaMTALyuM che; be ghaDI vArtAvinoda karIzuM.' muninuM nAma sAMbhaLI pahelAM to mArA pitA bhaDakyA, paNa pachI vArtAvinodanI vAta sAMbhaLI cittanI sAthe muninI pAse gayA. muninI prabhAvazALI ane saumya mUrti joI rAjAne aMtaramAM bhAva jAgyo. ane emaNe to tyAM jatAMnI sAthe potAnI mAnyatA nikhAlasa bhAve munine kahI dIdhI. emaNe kahyuM : munirAja, huM AtmAne mAnato nathI; janmAMtara svIkArato nathI; puNyapApanA astitvamAM itabAra dharAvato nathI.' muni samabhAvI hatA. emaNe joyuM ke rAjA bhale dharmamAM mAnato na hoya, paNa satyapriya ne nikhAlasa to jarU2 che. evA pratye tiraskAra na hoya. evA pratye sneha ane samabhAva jarUrI che. koI jIvano tiraskAra e paNa hiMsA che. cAra yAma 8 97 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samabhAva ja evAno hRdayapalaTo karAvI zakaze. munie mIThI vANImAM kahyuM : "rAjana ! A vRkSanAM pAMdaDAM koNa halAve che ?' pavana ! A dhULane ApaNI tarapha koNa dhakele che ?' e paNa pavananAM tophAna che ' AvA avaLacaMDA pavanane tuM joI zake che ?" munie mIThAzathI bIjo prazna karyo. "nA." "bhoLA rAjA, pavana to rUpa, rasa, gaMdha, sparza ne zabdavALo che, chatAM ApaNe ene joI zakatA nathI, to rUpa-rasa-gaMdha ne sparza vagaranA AtmAne tuM kaI rIte joI zake ? rAjA A avanavI vAta saMbhaLI rahyo. muni bolyA : "AtmA AMkha yA indriyano viSaya nathI. enA mATe to karelA bhautika prayatno nirarthaka che, enA mATe to AdhyAtmika prayoganI jarUra che. huM kyArathI prayatna karuM chuM, paNa hajI mULa sudhI pahoMcyo nathI." Ama munirAje mULanI vAto kahI. jotajotAMmAM mArA pitAnuM mana pheravAI gayuM. e prabhu pArzvanAthanA cAra dhAma - ahiMsA, satya, asteya ne aparigrahamAM mAnatA thayA. rAjA je mAne te prajA paNa svIkAre. AkhuM rAja prabhu pArzva ane temanA cAra yAmamAM mAnatuM thayuM. Ama badhA mAnatA thayA, tyAre mArAM mAtA sApha inakAra karIne UbhAM rahyAM. mArAM mAtA-jeo mArA pitAnA kahevAthI bhoga-vilAsamAM mAnatAM thayAM hatAM, e--have emanA aneka vAra kahevA chatAM, samajAvavA chatAM, AtmAmAM mAnatAM na thayAM. mAnavA na mAnavA jevuM paNa kaMI nahotuM, paNa have AtmA mAne to emanI sukhavilAsanI sRSTi AkhI bhUMsAI jAya tema hatuM ! mAtA ane pitAnA sukhada rAhamAM kAMTA UgyA. huM eka vAra yuddhane morace hato. yuddha barAbara jAmyuM hatuM. zatru gherAvAnI taiyArImAM hato. tyAM pitAnI AjJA AvI : 98 % bhagavAna mahAvIra Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuddha baMdha karo. e lohInAM chAMTaNAM nathI gamatAM. saMdhi karo, ApaNe lohI reDI sImADA vistAravA nathI.' mane A vAta na gamI, paNa pitAnI AjJA hatI. manaduHkha sAthe moracethI pAcho Avyo. mAtAe A vAta jANI. emaNe mane uzkeryo ne potAnI sAthe lIdho. eka vAra huM ne mAtA, pitAno javAba levA emanI pAse gayAM. mAtA to roSamAM hatAM; e bolyAM : 'vilAsabhavano chAMDIne ahIM zuM beThA cho ? A badhuM zA mATe ? kayA sukha mATe ? zuM tamane paNa koI muMDiyAe bharamAvyA che ?' 'nA, rANI !' rAjAnA zabdomAM apUrva zAMti hatI, 'mane aMdhakAramAM prakAza lAdhyo. gaI kAla sudhI dAna, zIla, tapa vagere bhAvanAomAM huM nahoto mAnato; naraka, svarga, AtmA ke puNyapApa nahoto svIkArato, paNa Aje...' 'to tame mane karI batAvelA prayogo khoTA hatA ?' rANIe TUMkAmAM pUchavA mAMDyuM. 'hA rANI ! e mATe mAre tamArI mAphI yAcavI rahI. sAcA guru vinA vAtano marma koNa batAve ? evA guru mane maLyA; gurue marma batAvI dIdhA.' 'kevI rIte ?' meM vacce pUchyuM. 'huM dhArato hato ke mArAM tapa-tyAgavALAM dAdImA svarge gayAM hoya to mane kahevA kema na AvyAM ? paNa guru kahe ke, manuSyano deha to gaMdakIno gADavo che. devano deha tejarUpI che. pRthvInI gaMdakI 500 yojana sudhI phelAya che. eka vAra je gaMdakImAMthI nIkaLyo, te bIjI vAra gaMdakImAM Ave kharo ? keTalAka devo Ave, paNa teone tyAMnuM sukha badhuM bhulAvI de che ! A to duniyAmAM hoya tyAre duniyAnA ! vaLI tAro adhArmika dAdo narakamAM gayo hoya, to paNa ahIM Ave zI rIte ? ApaNe koI bhayaMkara pApIne pAMca divasa paNa kedamAMthI mukti ApIe kharA ?' 'kevI bALakabuddhi jevI vAto !' mAtAe tiraskAra pragaTa karatAM kahyuM, cAra yAma ka 99 www.jainelibrary.brg Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'taddana nAkhI devA jevI vAto !' 'keTalIka vAra bALaka jevI nirdoSatA ja ApaNA jevA mithyAbhimAnI ne mithyAjJAnInAM DUbatAM vahANa bacAve che. gurue kahyuM ke pelA corane teM kApyo toya jIva na jaDyo. paNa zANo thaIne eTaluM kA na samajyo ke araNInA vRkSamAM agni che, paNa cI2vAthI ke kApavAthI e nathI jaDato. vaLI baMdha makAnamAM karelo avAja bahAra UbhelA ApaNane saMbhaLAya che ! jo rUpI zabda makAna bhedI bahAra AvI zake to jIva to arUpI che; eno praveza kyAMya rUMdhAto nathI. mATe sukRtamAM rasa rAkha, duSkRtyano tyAga kara ! 'sukRta eTale zuM ?' - 'sAruM kArya -- jenAthI saMsAra sukhI thAya, ApaNo AtmA unnata thAya !' potAnI vAta pUrI karatAM mArA pitAe kahyuM : 'rANI, TUMkamAM eka siddhAMta kahuM. jema ApaNane koI mAre to ApaNane gamatuM nathI, ApaNane koI kharAba zabda kahe te ApaNane rucatuM nathI, tema saMsAranA sarva jIvone paNa apriya gamatuM nathI ne rucatuM nathI.' 'zuM sahunAM jIvana ApaNAM sarakhAM ? pachI rAjA ne TUMkamAM bheda zo ? ApaNe sukhI, saMpattivAna eTale ApaNane jIvavuM game, paNa garIbane jIvavuM kema game ? emanA duHkhiyArA jIvanane laMbAvIe to emane game kharuM ? A pelA gheTAnA jIvanano zo artha ? enA dehanuM susvAdu pakavAnna bane, e ja enI sArthakatA nathI ? A noka2, enuM sukha ApaNI sevAmAM ne e dvArA ene maLatA suvarNamAM. sarva jIvone samAna mAnIe to sevya koNa thaze ane sevaka koNa raheze ? saMsArano vyavahAra pachI to khoravAI nahIM jAya ?' rANI sUryakAMtA - mArAM mAtA - ATaluM bolI ciDAIne cAlI nIkaLyAM. meM paNa mastaka namAvyuM ne nirAza vadane mAtAnI pAchaLa ravAnA thayo. pitA AtmadhyAnamAM masta banI gayA. vAta to vadhatI gaI. rAjAe to dAna, dayA, kSamA ne tapamAM badhuM visAre pADI dIdhuM, je majA emane bhogamAM na lIdhI, te A yogamAM maLavA lAgI. paLe paLe uzkerAtuM dila, sAgarasara gaMbhIra banatuM cAlyuM. je hIna, adhama, halakA 100 2 bhagavAna mahAvIra Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loko tarapha tiraskAra hato tenA tarapha emaNe prema varasAvavo zarU karyo. rAjA, rAja saMnyAsI banI jIvananI navI mIThAza mANI rahyA. ghaDIbharanA satsaMge emane navA mAnavI banAvI dIdhA. mAtA sUryakAMtAno jAjaramAna deha A pravRttiothI krodhe dhamadhamI rahyo. Akhare rUThelAM rANIe mane bolAvyo, pUchyuM, "vatsa, bola bhikhArI thavuM che ke rAjA ?" rAjA !" to tArA pitAne tArA mArgamAMthI dUra kara. Aja huM patnI maTI gaI chuM. mAtApadanA baLathI kahuM chuM. rAjasaMpatti lUMTAI rahI che, sainya ochuM thaI rahyuM che, brAhmaNa ne zramaNo vadhI rahyA che. A vinAzane tuM aTakAva." "e mATe huM zuM karuM, mA ?' 'le A viSano pyAluM ! bhAvanA karatAM kartavya mahAna che. ApI de tArA pitAne ene mane to e mA amara che, deha vinazvara che. to pachI vinazvara bhale vinAza pAmatuM.' huM mAtAnA mAra tala - pada cabhAvane vaMdI rahyo. putranA kalyANa mATe mAtA keTalo badho bhoga banI hatI paNa huM bhAre vimAsaNamAM paDyo, Akhare koI nirNaya na karI zakavAthI tyAMthI mUMgo mUMgo cAlI nIkaLyo. nirbaLa hato, paNa nAtA pabaLa hatAM. emaNe eka divasa bhaMDAramAMthI kAtila viSa kaDhAvyuM; ghoLIne mArA pitAjIne mATe taiyAra karyuM. emane paheravAnI mALAmAM paNa jhera reDyuM. vastra dhA viSamizrita taiyAra thayAM. bevaDe dore badhI taiyArI thaI ! pitAe vastra paheryo, e vedanA jhagI, phUlamALA dhAraNa karI, ne kaMThamAM zoSa paDyA. sAme anna : huM samajI gayA. emanI zraddhAnI A AkarI kasoTI hatI. teoe hasatAM hasatAM kahAM 'pANIne mArA praNAma kahejo. AtmA ne deha judA che, e mArI mAnyatAne ThIka kasoTIe caDhAvI ! vidAya !" pitA viSapAna karI gayA tyu paNa bhavya rIte mANyuM. maratAM sudhI cAra dhAma , 101 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koIne kaDavuM vacana na kahyuM. mane, mArAM mAtAne, sahune premabharI zikhAmaNa ApI vidAya lIdhI. e divase AtmA mATe nAstika huM Astika banI gayo, prabhu pArzvano pUjArI banI gayo. cAra dhAmamAM zraddhA dharAvato thayo. potAnI vAta pUrI karatAM rAjA pavesIe kahyuM : "bhale Aja Apa mane kaMIka vizeSa darzana na karAvo, paNa jyAre ApanI sAdhanA pUrI thAya tyAre amane bhUlazo nahi." mahAvIra to mauna bhAve ja AgaLa vadhyA. paNa rAjA pavesIe prabhunA e maunamAM saMmatinAM darzana karyA. 102 ja bhagavAna mahAvIra Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 saMsArano kArya-kAraNa bhAva gaMgA nadI be kAMThe bharapUra hatI. surabhipurathI rAjagRha tarapha jatA mahAyogI mahAvIrane gaMgA nadI pAra karavAnI hatI. siddhadaMta nAmano nAvika potAnI nAva laIne kAMThe Ubho hato. utAruo eka pachI eka emAM besatA hatA. mahAyogI mahAvIra paNa gaMgA pAra karavA utAruonI sAthe nAvamAM caDhyA. samaya thatAM kinArethI nAva UpaDI. A vakhate ekAeka jamaNI bAjunA kinArA para ghuvaDa bolyuM. dhoLo divasa, chatAM ghuvaDa bolyuM ! A nAvamAM khemila nAmano eka nimittavettA beTho hato, e ekAeka bolI UThyo : 'bhAIo ! A ulUkani sAMbhaLyo ne ? bhAre apazukana gaNAya e to ! Aja ApaNane prANAntaka kaSTa AvI paDe to nA nahi.' khemila Ama bolato bolato badhA pravAsIo tarapha bhayathI najara pheravavA lAgyo; tyAM tenI dRSTi nAvanA eka khUNe beThelA mahAyogI mahAvIra para paDI. najara paDatAMnI sAthe enA mukha para harSanI rekhAo taravarI UThI. e harSanI kikiyArI sAthe bolyo : 'bhAIo, nizciMta rahejo. jema ekanA pApe vahANa DUbe che, tema eka puNyavaMtanA puNye DUbatI naukA tare che. ApaNAmAM eka mANasa evo che, ke jenA puNye Aja ApaNe tarIzuM.' saMsArano kAryakAraNa bhAva 2 103 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhadaMta kuzaLa nAvika hato. thoDI vAramAM to e nAvane nadInI adhavaca sudhI kheMcI gayo. gaMgA nadI tyAM vegamAM vahetI hatI, paNa siddhadaMta nAvikanI nigehabAnI nIce DaravA jevuM kazuM nahotuM A sAme pAra pahoMcyA samajo ! paNa eTalI vAramAM to bhayaMkara vAvAjhoDuM dhasI AvyuM. garjanAo thavA lAgI. vIjaLI camakavA lAgI. pahADa jevaDAM mojAM UchaLavA lAgyAM. -- lAkaDAnA daDAnI jema nAva e moTAM moTAM mojA para nIceUMce thavA lAgI. enI joDo phATavA lAgI. enA rassAo tUTavA lAgyA. kUvAthaMbha to kaDaDaDabhUsa thaIne nIce paDyo. saDhanA cIrecIrA UDI gayA. nAvamAM beThelAM badhAM AkuLavyAkuLa thaI gayAM. keTalAya hAyavarALa kADhavA lAgyAM. keTalAMka bhAgyane bhAMDavA mAMDyA. keTalAMka maraNa AgaLa UbheluM joI raDavA lAgyAM. siddhadaMta jevo siddhahasta nAvika paNa gabharAI gayo. haiyAzokanI A sRSTimAM phakta mahAvIra eka khUNe zAMtasaumya bhAve beThA hatA. emanA mukha para apAra nirbhayatA hatI. AvAM vAvAjhoDAM to jANe kaMI joI nAkhyAM hatAM ! mAthA para AkAzamAM eka kALuM ghora vAdaLa paDavA mATe toLAI rahyuM hatuM. e paDyuM ke paDaze ! hamaNAM pralaya macI jaze ! evAmAM kSitijanA eka khUNethI bIjAM be vAdaLa AkAzanA madhyabhAgamAM dhasI AvyAM. have to cAre tarapha aMdhakAra prasarI gayo. thoDI vAramAM pelAM be vAdaLo, AkAzamAM aDDo jamAvIne paDelA bhayaMkara vAdaLa sAthe jorathI athaDAyAM. e athaDAyAno evo bhayaMkara avAja UThyo, ke badhAM samajyAM ke have bacavAno koI Aro-ovAro nathI. ghaDIbhara garjanA ne vIjaLIthI pRthvI, pANI ne AkAza gAMDAM banI gayAM, paNa thoDI vAramAM jANe pelAM be vAdaLo aDDo jamAvIne paDelA pelA vAdaLane gaLI gayAM, ne pAchAM kSitijamAM UtarI gayAM. paLa vAramAM AkAza svaccha thaI gayuM. sUrajanAM sonerI kiraNo gaMgAnA jalapaTa para ramavA lAgyAM. nAva potAno mArga saraLatAthI kApavA lAgI. sahu manathI Izvarano pADa mAnI rahyAM. badhAne thayuM, Aja navo avatAra pAmyAM ! nAva kinAre lAMgarI, ke sahu kUdI kUdIne nIce Uta2vA lAgyAM. A vakhate nimittazAstrI khemile kahyuM : 104 - bhagavAna mahAvIra Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalaka karo A * , ' . * : - te ' * che, tAre Fire 7 R che . " mAtA che, I- pha, pI * ja maut 'ler . kira nIra, . 'kAga' | 2 tche , , , , : : * * ' ta are, tame sahu jene kAraNe navo avatAra pAmyAM, tene to praNAma karatA jAo.' sahu mahAvIranI pAse AvIne page paDyA, paNa keTalAMka to bicArAM jhaTa saMsArano kArya-kAraNa bhAva . 105 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhaTa ghara tarapha doDyAM. hajIya emanuM haiyuM dhaDakatuM hatuM. koI name ke na name, mahAvIranA manamAM to badhuM sarakhuM hatuM. khemila nimittazAstrIe sahune bhegA karatAM kahyuM : 'tamane koIne A tophAna kema thayuM ne A tophAna kema zakyuM, tenA kArya-kAraNa bhAvanI kaMI paDI nathI. tame to mAnyuM ke vA vAyo ne tophAna jAgyuM; vA baMdha thayo ne tophAna baMdha thayuM, paNa eTaluM yAda rAkhajo ke A jagatamAM nimitta vinA eka pIMchuM paNa AghuMpAchuM thatuM nathI. A tophAna jagAvanAra eka deva hato. pUrvabhavamAM e eka siMha hato ane mahAvIra kSatriyaputra hatA. A siMha jyAM raheto hato, enI AsapAsanAM gAmanAM gAma ujjaDa thaI gayAM hatAM; rastAo verAna thaI gayA hatA; khetaro kheDa vinAnAM paDyAM hatAM; navANa sUnAM paDyAM hatAM. e siMhane koI mArI zakatuM nahIM. je ene mAravA jatuM te kadI jIvatuM pAchuM na AvatuM. e vakhate prajApati nAmanA eka khaMDiyA rAjA hatA. emane tripRSTha nAme putra hato. rAjA prajApatine temanA uparI rAjA taraphathI saMdezo Avyo, ke siMhanI cokI karavAno have tamAro vAro che. khabaradArIthI cokI karajo. A vakhate rAjakumAra tripRSTha nAno kizora. eNe haTha lIdhI, ke siMhanI cokIe huM jaIza. pitAe kahyuM ke tuM hajI nAno bALa che ! tAruM kAma nahi ! tripRSThe e vakhate garjIne kahyuM : 'nAno bALa chuM, paNa siMhabALa chuM. paropakAranA kAmamAM bALaka ke vRddha na jovAya ! gA vALe te govALa.' tripRSTha vanamAM gayo. siMha ekalo boDamAM beTho hato. tripRSThe kahyuM ke e niHzastra che, ne ekalo che. mATe mAre ekalAe ja javuM joIe ne vagara hathiyAre laDavuM joIe. rAjakumAra ekalo boDamAM gayo. siMhane paDakAryo. baMne bathaMbaththA AvyA, paNa tripRSTha konuM nAma ! eNe siMhanAM be jaDabAM pakaDI ene Ubho ne Ubho cIrI nAkhyo ! siMha tyAM ne tyAM maraNa pAmyo. siMhane mAranAra tripRSTha kumArano navamo bhava te mahAvIrano. siMha paNa siMha ja hato. ene lAgyuM ke arere ! maravAno to vAMdho nahi, paNa eka nAnA bALakane hAthe mota ! keTalI lajjAnI vAta ! A vakhate tripRSTha rAjakumAranA 106 9 bhagavAna mahAvIra Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mitra sArathie AzvAsana ApyuM, ke tane mAranAra koI sAmAnya mANasa nathI; e to bhAvi cakravartI che. mATe zAMta thA! pachI e zAMtithI maryo. siha marIne deva sarajAyo. Aje mahAvIrane joyA, ne ene potAnuM pUrva vera yAda AvyuM. eNe A tophAna jagAvyuM. enuM nAma sudaMSTra nAga ! nimittazAstrI nemila thoDI vAra thobhyo. eNe cAre tarapha najara karI, to mahAvIra na maLe. e to AgaLa cAlyA gayelA. "tophAna jagAvanArane jANyo. have tophAna zamAvanAranI vAta kaho !" pravAsIoe kahyuM. "e kathA paNa kahuM chuM. mathurA nAme nagara che. jinadAsa nAme vepArI che. tene sAdhudAsI nAmanI strI che. baMne dharmiSTha che; saMsArasAgarane taravAnAM icchuka che." jinadAsane tyAM eka govALaNa dahIM-dUdha ApavA Ave. dahIM-dUdha bhAre cokhkhAM lAve. govALaNa bhAre prAmANika. A kAraNe zeTha-zeThANInA tenA para cAra hAtha. eka vakhata govALaNane tyAM vivAha-prasaMga Avyo. zeTha-zeThANIe dhana, dhAnya, kapaDAM, ghareNAM vagere khUba ApyuM. govALaNano prasaMga bhAre ThATha-mAThathI UjavAyo. bhoLA dilanAM e lokonA manamAM thayuM ke khare vakhate zeThe ApaNI AbarU vadhArI, ApaNe guNa mAnIe eTalo ocho ! govALaNanI pAse be sArA baLada hatA. peTanA dIkarAnI jema vahAlathI moTA karyA hatA. nAma rAkhyAM hatAM saMbala ane kaMbala ! baMne jaNA saMbalakaMbalane laIne zeThane ghera bAMdhI AvyAM. zeThe ghaNI nA pADI, paNa e to bAMdhIne cAlI nIkaLyAM. koI vAta na mAnyAM. | jinadAsa zeThe baMne baLadane premathI pALyA, Akho divasa sAthe ne sAthe. baLada paNa evA saMskArI ke zeTha vrata rAkhe, zeTha upavAsa kare, to pote paNa na khAya. svaccha jaLa sivAya bIjuM jaLa na pIe ! phakta khoLiyuM pazunuM, paNa AcaraNa mANasa jevAM. zeTha kadI emane AMkhathI aLagA na kare. na rathe joDe, na gArDa ghAle. saMsArano kArya-kAraNa bhAva # 107 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAmamAM dara varSe bhaMDIravaNa yakSano meLo bharAya. A vakhate vAhanakrIDAnI zarata ramAya. jinadAsa zeThano mitra A zaratamAM bhAga levAno hato. eNe vicAryuM, ke mArA mitra jinadAsanA be baLada rathe joDuM, to mane koI AMTI na zake. ane jyAM jinadAsa jevo, dostImAM jIva paNa ApavAmAM AnAkAnI na kare evo mitra hoya, tyAM kaMI aDadhA divasa mATe baLada ApavAnI e kaMI nA pADe ? e mitre to jinadAsane pUchavAnI paNa jarUra na joI. baLada laI jaIna rathe joDaDyA. zaratanA medAnamAM A be baLadoe kamAla karI. jinadAsa zeThane tyAM AvyA pachI, baLada kadI rathe joDAyA nahotA eTale emane to anabhyAse viSavidyA-jevuM thayuM hatuM. koI vAra DhIlA paDI jatA, paNa pelo mitra paroNI ghoMcato ke lAkaDI mArato. ane paroNInI Ara aDI ke emane pAMkho AvatI. zaratamAM emane koI AMbI na zakyuM. Akhare zarata jItIne pelo mitra pAcho Avyo. jinadAsane zodhyA, paNa e ghera nahotA. khIle baLada bAMdhIne e cAlyo gayo. jinadAsa sAMje ghera AvyA. AvatAMnI sAthe potAnA pyArA baLado pAse gayA, paNa te vakhate teonI sthiti bhAre dayAjanaka joI. moMmAMthI lohI paDatuM hatuM. beThA hatA tyAMthI halI-calI zakatA nahotA. hatA to majabUta, paNa roja khIle bAMdhI rAkhelA hovAthI kAma karavAnI ke doDavAnI tAkAta tUTI gaI hatI. emAM ekadama khUba doDavAnuM AvyuM. | jinadAsane jotAM ja baMne baLada beThA hoya, to UbhA thaI jatA, paNa Aje temanAMthI e banI zakyuM nahi. UbhA thavA gayA, to lathaDiyuM khAIne nIce paDyA. moMmAMthI phINa nIkaLI paDyAM. moTI moTI AMkhonA DoLA pheravatAM potAnA svAmIne e dayAmaNI rIte nIrakhI rahyA. jinadAsa pAse gayA. joyuM to AkhA Dila para paroNAnA soLa UThyA che. ne pIThanI pAchaLanA bhAgamAM paroNInI Ara vAraMvAra bhoMkAvAthI lohI Tapake che. zeThe nokarone bolAvyA. nokaroe badhI vAta kahI. emaNe kahyuM : "arere! dostImAM mAro jIva mAgata to jIva Apata, paNa A be baLada to mane jIvathI paNa vadhu vahAlA che,' jinadAse pauSTika khorAkanA thALa magAvyAM, paNa baLada 108 8 bhagavAna mahAvIra Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTuM ja mAMDI na zakyA. pazuvaida teDAvyA, paNa koInI kaMI kArI na cAlI. zeTha to khAvuM-pIvuM choDI baLada pAse beThA. ghaDImAM deha para hAtha pherave, ghaDImAM kAnamAM dharmamaMtra saMbhaLAve. ghaDImAM khaMjavALa Ave to paMpALe. Ama zeThanI sAme ja baMne baLada mRtyu pAmyA. marIne e baMne deva sarajAyA. emaNe sudaMSTra devane tophAna jagAvato joyo, ne nAvamAM bhagavAna mahAvIrane joyA eTale emane badhuM yAda AvyuM. emaNe AvIne A tophAna zamAvyuM. loko bolyA : "vAha, vAha ! duniyAmAM kArya-kAraNano kharo saMbaMdha che. ApaNe je ghaTanAone akasmAtuM mAnIne vIsarI jaIe che, e badhI pAchaLa sva-karmano eka chUpo taMtu saMdhAyelo hoya che. pAMdaDuM paNa nimitta vinA hAlatuM cAlatuM nathI !' bIjA bolyA : "bhAI ! duniyAmAM koI mAthuM kApanAra che, to koIka mAthuM utArI ApanAra paNa che. AvA satiyAM para to A sRSTi nabhe che.' Ama bolatAM utAruo potapotAnAM sthAne javA ravAnA thayA. saMsArano kArya-kAraNa bhAva % 109 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 savAI cakravartInAM pagalAM gaMgAnA taTanI retI para be pagalAMnI hAra aMkAI gaI hatI. eka vidvAna mANasa e pagalAM joto joto- joto joto nahi, paNa jANe pUjato pUjato AgaLa vadhato hato. enI pAchaLa keTalAya anuyAyIo hatA. "are mahAguru ! tame retImAM zuM juo cho ?' bhAIo ! huM A retI para paDelAM pagalAMnI paMkti pArakhuM chuM." "emAM zuM pArakho cho ?' A pagalAM koI cakravartInAM che." cakravartInAM pagalAM ?' hA, enI rekhAo, enAM cihno ene cakravartI batAve che, paNa hAlamAM te dukhiyAro jIva lAge che." zA kAraNe tame ene duHkhiyAro jANyo ?' cakravartInI pAchaLa to caturaMga senA hoya. ane A pagalAM to koI ekAkInAM ja che." to cAlo, ApaNe ene madada karavA jaIe." "jarU2. huM e mATe pagale pagaluM meLavI rahyo chuM. AvA duHkhiyArA cakravartInI yatkiMcit paNa sevA karI hoya, to bhaviSyamAM ApaNane ghaNo lAbha maLe." 110 e bhagavAna mahAvIra Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'to cAlo, ame paNa AvIe !' badhA cAlI nIkaLyA. A pagalAM pArakhanAro puSya nAmano mahAsAmudrika hato. potAnA jJAna mATe e vakhatanI duniyAmAM e paMkAyelo hato. ene potAnA kathana para pa2ma vizvAsa ne potAnA jJAnanuM ajaba abhimAna hatuM. pagalepagaluM sAMdhatAM badhA AgaLa vadhyA. Akhare teo nizcita ThekANe AvI pahoMcyA, paNa tyAM joyuM to sAva viparIta dRzya ! cakravartIne badale eka sAva nagna bhikSu tyAM Ubho hato ! deha para vastra nathI. mAthA para chatra nathI. paga sAva khullA che ! zarIra roTAyeluM che. 'are ! A to kuMjarane ThekANe kIDI maLI !' badhA hasI paDyA. puNya sAmudrika to stabdha banIne Ubho rahyo, ene to kApo to lohI na nIkaLe ! thoDI vAre e gussAmAM bolyo. 'zAstro parathI mAro vizvAsa sarI jAya che. huM zAstragraMthone jaLazaraNa karI daIza.' A vakhate eka jaNAe jarA mahAvIranI pAse jaIne, emane barAbara nIrakhIne kahyuM : "are puSya ! tame khoTA nathI. sAce ja, A koI sAmAnya vyakti nathI; A to cakravartI paNa jenA caraNamAM zira jhukAve, e prabhu mahAvIra che. bhAvi tIrthaMkara che, cakravartIthIya savAI cakravartI che dharmacakravartI che." A sAMbhaLI sahu mahAvIrane vaMdI rahyA. puSya sAmudrikanuM mana paNa zAMta thayuM. savAI cavartInAM pagalAM 111 - Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 Arya gozAlaka satyanI zodha kAje mAnavI sarvasva phagAvI deto, evA utsAhabharyA e divaso hatA. evA divasonI eka suMdara savAre, aSADhanAM vAdaLo hajI garjI rahyAM hatAM tyAM, eka tejasvI juvAna AvIne zrI mahAvIra vardhamAna sAme Ubho rahyo. rAjagRha nagarInA nAlaMdApADAnI (nAlaMdA vizvavidyAlayavALuM sthaLa) vaNakarazALAmAM mahAvIra cAturmAsa mATe sthira thayA hatA. garjI rahelAM vAdaLo varasI paDyAM, ane pelo juvAna zramaNa mahAvIranA caraNamAM namyo. vaMgho ne bolyo. 'huM gozAlaka - aneka ziSya-sevakono ArAdhya - he mahAzramaNa ! Aje Apano ziSya thavA cAhuM chuM. rAjavaMzI jevuM rUpa, cakravartI jevuM teja ne bRhaspati jevI ApanI vANI sAMbhaLI huM prasanna chuM. deha para meLavelA ApanA vijayane, kSudhA-tRSAe svIkArelI ApanI adhInatAne huM vaMduM chuM. mAro ziSya tarIke svIkAra karo. jIvananA akaLa paDadA ApanI caraNa-upAsanA dvArA bhedavA icchuM chuM.' zramaNa mahAvIre pharI pharIne e taruNa tapasvIne nIrakhyo. taruNAvasthA hatI. AMkhomAM abhayanI jyota hatI. oSTha para dRDha nizcayanI rekhA hatI. jIbha para pAMDitya hatuM. vANImAM jJAnanI tRSA hatI. chatAMya mAgaNIno javAba na vALyo, paNa gozAlaka to mahAyogIno baMdo banI tyAM ja rahI gayo. sevA che, bhAvanA che, bhakti che, Aja nahi svIkAre to kAle svIkAraze. 112 e bhagavAna mahAvIra Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka divasa bhikSA mATe jatA gozAlake svAbhAvika prazna karyo : "Aje mane kevo AhAra maLaze, prabhu ?' "kodarAnA bhAta, khATI chAza ne upara dakSiNAmAM khoTo tAMbiyo!' guruthI svAbhAvika kahevAI gayuM. gozAlakane guruvAkyane kasoTIe kasavuM hatuM. ghaNuM rakhaDyo, paNa Akhare to maLavAnuM hatuM te ja maLyuM. gozAlaka apAra zraddhAthI zramaNa mahAvIno caraNakiMkara banI rahyo. nAlaMdApADAnA cAturmAsa pUrA karI mahAvIra nIkaLyA tyAre gozAlaka bhikSA mATe bahAra gayo hato. e pAcho Avyo tyAre eNe mahAvIrane tyAM na joyA. eNe thoDI vAra rAha joI, kadAca kyAMka gayA hoya. pachI eNe rAjagRhInI galIe galI zodhI vALI, paNa mahAvIrano kyAMya patto na lAgyo. gozAlakane mahAvIradevanI 2TanA lAgI hatI. eNe potAnA nivAsasthAne AvI, potAnuM je kaMI hatuM te brAhmaNone dAna karI dIdhuM, ne pote mAthuM mUMDAvI bahAra nIkaLI paDyo. zodhato zodhato e kollAga sanniveza pahoMcyo. ahIM lokomAM bhagavAnanI tapasyAnI ne pAraNAMnI carcA cAlatI sAMbhaLI. loko kahetA : "are, AkhA cAra mahinA, ne prabhu be vAra ja karapAtramAM Ave te bhikSA le. keTalIka vAra to AkhA cAturmAsamAM eka ja vAra bhikSA ! are, kSudhA-pipAsA para Avo kAbU to jIvanamAM pahelI vAra ja nIrakhyo !" koI kahetuM : "ApaNe mAnIe chIe ke divasamAM traNa vAra na khAIe, pauSTika AhAra na laIe to marI jaIe, paNa A mahAyogI to cAracAra mahinA sudhI nirAhAra rahe che, ne roja keTalAya gAuno paMtha kApe che. sAthe dhyAna dhAraNA paNa cAlu ja hoya che.' gozAlake jANI lIdhuM ke A potAnA iSTadevanI sukIrti-gAthAo che. mahAvIra ATalAmAM ja hovA joIe. tarata eNe bhagavAnane zodhI kADhyA. caraNamAM namaskAra karato e bolyo. "bhagavanuM, Apa mArA guru, huM Apano celo. mAro svIkAra karo.' zabdomAM Arjava hatuM, nirAdhAratA hatI, Arya gozAlaka # 113 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAtsalya UbharAya tevI zaraNAgati hatI. "vatsa ! huM tAro ziSya tarIke svIkAra karuM chuM. Atmavilopana e ja AtmavijayanI cAvI che. vRkSa thavA icchanAra bIjane pahelAM pRthvImAM daTAvuM paDe che." zravaNa mahAvIre potAnA upadezano sAra kahI dIdho. zramaNa mahAvIranA saMsAratyAgane hajI bIjuM ja comAsuM hatuM. emanI titikSAno rAha lAMbo hato, ekAkI hato, emAM A narabaMko sAthI sAMpaDI gayo. gozAlaka gurunI caraNaraja banI gayo. zramaNa mahAvIranA dehano paDachAyo banIne e pharavA lAgyo. ziSyanI ugra sAdhanA, apUrva arpaNabhAva joI soLa kaLAe khIlI nIkaLyA. rahasyo mATe aMtaranAM kamADa ema ne ema khUlI javA lAgyAM. A guru-ziSyanI joDalI, atyAre jene ApaNe camatkAro kahIe chIe evA, e kALanA sAmAnya anubhavajJAnanI, kasoTIo karatI pravAsa kheDavA lAgI. ekadA mArgamAM gozAlakane sudhA lAgI. najIkamAM govALo khIra rAMdhatA hatA. bhaDabhaDa baLatA cUlA para mATInAM pAtramAM e taiyAra thaI rahI hatI. gurudeva ! e loko pAsethI khIranI bhikSA laI AvuM ?' ziSya gurunI AjJA cAhI. gurue ziSya mATe potAnAM AMtara-bAhya khullAM mUkyAM hatAM. emaNe kahyuM : "khIra nahi thAya, hAMDalI phasakAI jaze, mahenata mAthe paDaze !' gozAlake govALiyAo sAMbhaLe tema kahyuM : "are ! sAMbhaLo cho ? mArA guru kahe che ke khIra thaze nahi, hAMDalI phasakI jaze." A sAMbhaLI govALoe vAMsanI khapATo ne mATIthI hAMDalIne chAMdI dIdhI, ne pAse cokI karavA beThA. ne dUdhamAM cokhA ghaNAM hatAM. cokhA phUlyA. hAMDalI taDAkA karavA lAgI ane kharekhara, pracaMDa agnimAM lohapAtra gaLI jAya ema, hAMDalI phasakAI gaI. gozAlaka guru gama para vArI gayo. e namra, vinamra, ati namra ziSya banI rahyo; potAnI jAtane bhUlI gayo. satyanI khoja mATe to mANase khovAI javuM paDe ne ! pahADa kaMkara banI gayo. A prasaMgo ene bIjA pariNAma para laI gayA. gozAlakanA manamAM 114 bhagavAna mahAvIra Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcaya thaI gayo ke bhavitavyatA mithyA thatI nathI. je thavAnuM hoya che, te pahelAMthI nakkI thayeluM hoya che. A niyativAde enA jIvanamAM pAchaLathI moTo bhAga bhajavyo. eka sthaLe bhikSA mATe jatAM dukAnadAre guru mATe game tevA halakA zabdo vAparI apamAna karyuM. re ! potAnI jAta mATeno garva bhale kharAba hoya, paNa samartha guru mATeno garva kaMI asthAne nahoto ne ! potAnA ArAdhya guru mATe dukAnadAra ghasAtA zabdo bolyo, AthI kopAyamAna thayelA gozAlake kahyuM : 'mArA gurunI ANAthI kahuM chuM, ke tArA jevA haiyAbaLelAnI hATaDI paNa baLI jajo !' zabdomAM apUrva sAmarthya che. zabda e paNa daivI zakti che. e zabdo aMtaranI AhanA hatA. e Aha AgarUpe pratyakSa thaI. kharekhara, dukAnadAranI hATaDImAM kyAMkathI Aga lAgI. potAnA gurunA nAma-sAmarthya 52 garva dharato taruNa tapasvI pAcho pharyo. sAbhimAna sarva vRtAMta eNe gurudevane nivedita karyo. gurue to evA AbhimAnane paNa pApa-vyApAra kahyo. ziSyanI guruparAyaNatA AthI vizeSa rAgabharI banI. enu AkarSaNa sAttvikatA karatAM zakti tarapha vadhu DhaLatuM gayuM. mArgamAM cAra yAmanA upAsaka bhagavAna pArzvanA sAdhuo maLyA. teoe zarIra para vastrAdi dhAryAM hatAM. gurunuM mAhAtmya vadhAravA gozAlaka emanI sAthe laDI paDyo, ne teo tarapha tuccha bhAva batAvato te kahevA lAgyo : 'are munio ! tame vastrAdinI graMthi dhAraNa karo cho, ne tamArI jAtane nigraMtha kahevarAvo cho ? juo ne, A mArA gurudeva zramaNa bhagavAna mahAvIra ! vastramAM to zuM, zarIramAM paNa temane mamatva nathI ! e ja sAcA nigraMtha che.' pelA munio paNa kaMI ochA Utare evA nahotA. baMne vacce ThIka zAbdika jhapAjhapI thaI. Ama jIbhAjoDI karIne pAchA pharelA gozAlake mahAvIrane kahyuM : 'prabho ! Aje potAnA kAje badhI sagavaDo UbhI karanArA ne parigrahavALA sAdhuo sAthe mArI mulAkAta thaI. meM to temane khUba toLI toLIne dIdhI.' A gozAlaka H 115 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra bolyA : 'e pArzva saMpradAyanA sAdhuo che.' svabhAvanI prakRtigata tIkhAza ane potAnA matano Aveza sAdhaka ziSya gozAlakamAM vAraMvAra pragaTa thatA. guru paNa sAdhaka ziSyano Aveza ane tIkhAza dUra karavA mUMgA mUMgA navA navA prayogo karatA. satyanI bhASA mauna che, e ziSyane darzAvavA baMne jaNA mauna laI eka sthaLe dhyAnamAM rahyA. sarahaMda paranuM e sthaLa hatuM. coro, jakAtakhoro ne jAsUsono sadAkALa tyAM bhaya raheto. eka koTavALa sipAhIonI TukaDI sAthe, A pradezanI rakSA mATe raheto. eNe ekAMta sthaLamAM cUpacApa beThelA A be juvAniyAone joyA. koTavALe baMnene pakaDyA ne pUchyuM : 'koNa cho tame ? kyAMthI Avo cho ?' baMne maunanI pratijJAvALA hatA. prANa jAya paNa pratijJA na tUTe ! baMnemAMthI ekeye javAba na vALyo. 'pakkA jAsUsa lAge che !' koTavALe kahyuM ne sipAIone AjJA karI ke 'e baMnenI bobaDI baMdha che, ene kholavAno upAya karavo joIze. baMnene kUvAmAM UMdhe mAthe TAMgIne DUbakIo khavarAvo. joIe, emanI bobaDI khUle che ke nahi ?' AjJAno tarata amala thayo. baMnene doraDAM bAMdhI kUvAmAM TAMgavAmAM AvyA, paNa baMnenuM mauna akhaMDita rahyuM. e vakhate somA ane jayantI nAmanI bhikSuNIo tyAM thaIne nIkaLI. teoe rAjA siddhArthanA putra tarIke mahAvIra vardhamAnane oLakhAvyA. koTavALa zaramiMdo paDyo ne temane mukta karIne cAlyo gayo. guru ane ziSya mukta thayA. gurue prasanna vadane ziSyane prazna karyo : 'vatsa ! tuM kevI rIte AvI vipattimAM paNa mauna jALavI rahyo ?' ziSye kahyuM : 'gurudeva ! mane ApanA vize vizvAsa hato. mane saMpUrNa khAtarI hatI, ke jyAM sudhI huM ApanI sAthe chuM, tyAM sudhI koI mAruM aniSTa nahIM karI zake !' 116 - bhagavAna mahAvIra Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSya para gurune apUrva bhAva thayo. teo sAdhanAnA durgama patha para AgaLa ne AgaLa kadama bharatA gayA. gurunAM tapa, jJAna ane prajJA pAchaLa gozAlaka dIvAno banyo hato. e dIvAnApaNuM, e ghelachA vaNamAgyA kajiyA notarI lAvatI. eka vA2 koI gAmamAM baMne UtaryA haze, ne paDakhe dharmotsava UjavAto haze. dharma zabda eka. eno artha sahu sahuno Agavo: dArU pIve e paNa dharmamAM gaNAya ! anAcAra sevavo e paNa dharmamAM gaNAya ! keTalAka dharma AvA. eka dharmano eka jalaso jAmelo. aneka strIpuruSo emAM bhAga laI rahyAM hatAM. teo raMgaberaMgI vastro paherI, madyapAna karI, aneka prakAranA cALA karatAM nRtya karatAM hatAM. gozAlakathI A na sahevAyuM. eNe tyAM jaIne ucca svare kahyuM : 'are mUrkhe ! A mokSamArga nathI. kaMIka samajo ! sAcuM samajavuM hoya to Avo mArA guru pAse, A rahyA ahIM.' Ama bUmabarADAthI raMgamAM bhaMga paDyo. sahu ciDAyAM : keTalAka rAzakta mANasoe ene pakaDIne mUDha mAra mAravA mAMDyo. paNa ema dehane kaSTa thAya tethI satyane thoDuM chupAvAya ! gozAlake to pAchI e ja vAta kahevI cAlu rAkhI. mahAprayAse nRtya raMga para AvyuM hatuM, tyAM A jaDa tApase pharI vighna karyuM. pharIthI ene kUtarAnI jema saue jhUDyo. Ama traNa vAra banyuM, paNa gozAlaka konuM nAma ? eNe mA2 khAtAM khAtAM phakta eTaluM ja kahyuM : 're bhalA mANaso ! mane mArA dehanI paDI nathI, paNa satyanI phikara che.' ziSyanI AvI ucca manobhAvanA ne ddaDha manovRtti joI guru kaMI kaMI AkAMkSAo sevI rahyA. eka divasa emaNe kahyuM : 'vatsa ! zarIranI mamatA ApaNane nathI, ne ApaNane trAsa ApanAra tarapha paNa hiMsAno ApaNA manamAM lavaleza khyAla nathI. A be vastunI pAkI parIkSA mATe anArya dezamAM jaIe, jyAMnuM paMkhI paNa ApaNuM paricita na hoya, jyAM ApaNane du:khamAMthI mukavanAra paNa koI na hoya tyAM jaIe. je dezamAM dayAnuM nAma na hoya, tyAM jaIne ApaNI ahiMsA ne premabhAvanAnI kasoTI karIe. A rIte ApaNA siddhAMtone Arya gozAlaka H 117 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nANI joIe. tuM mane anusarIza ?' gopAlaka vicAra karI rahyo, paNa gurunuM vacana tene mATe avicAraNIya hatuM. zrAvastIthI thoDe dUra haliduga nAmanA sthaLe moTA jhADa nIce baMne rAta rahyA. aneka pravAsIo tyAM hatA. savAre vahelA UThI badhA cAlI nIkaLyA. temaNe saLagAvelA agnithI jaMgalamAM dAvAgni lAgyo. jamIna paranuM ghAsa agarabattInI jema baLavA lAgyuM. gozAlaka ne guru baMne dhyAnamAM UbhA hatA. paga nIcenuM ghAsa saLagyuM; ziSya bUma mArI : "gurU, bhAgo, bhAgo !" paNa guru to paththaranI pratimAzA dhyAnamagna rahyA. saLagato agni surasura karato emanA paganI AsapAsa pharI vaLyo. baMne paga zyAma banI gayA, paNa dhyAnakALa pUro karIne ja mahAvIra khasyA ! gurunI nizcalatA ne potAnI caMcaLatA gozAlakanA manane damI rahI. eNe potAnI sahanazIlatAnI parIkSA ApavA mATe anArya deza prati prayANano Agraha sevavA mAMDyo. 118 w bhagavAna mahAvIra Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 anArya dezamAM AryabhUmi magadhanA ramaNIya sImADA chAMDIne anArya bhUmi jevA rADha dezanA, smazAnagRha jevA pradezamAM bhramaNa mahAvIra ane temano ziSya gozAlaka praveza karI rahyA che. loko pokAra pADIne kahe che : thobhAvo emane ! thaMbhAvo emane ! emane zuM vagara mote maravuM che ? are ! A sImA oLaMgI e kaThora bhUmimAM pravezelo kadI hemakhema pAcho pharyo jANyo nathI. enAM taLAva nakarAM durgadhanA pUDA che. dizAomAM hAhAkAra sivAya bIjo rava nathI. tyAM cAre tarapha vela ane latAonI jema naramUMDamALAo laTakI rahI che. pagadaMDI vagaranA e pradezanA pravAsamAM, pagale pagale marelA mAnavonI lAza gaMdhAI rahI che ! jaMgalI jevA loko vAghanI boDImAM rahe che. teo pazuo jevI bhASA bole che. mAnavarakta emanuM sumiSTha peya ne naramAM emanuM susvAdu bhojana che. ahIM vaDavAIo para kALA nAga jhUle che. pRthvI para vIMchInAM bichAnAM che. noLiyA ane udara pRthvI badhI kANI karI nAkhe che. motanI A bhUmi che. jIvana ahIM akasmAtuM che. evA e pradezamAM A be utsAhathI ne umaMgathI cAlyA jAya che ! emanA pagamAM thaDakAro nathI. AMkhamAM bhayano paDachAyo nathI. mosAne jatA hoya evI emanA mukha para prasannatA che. tyAM mA pIrasaNa hAjara haze, evo jANe premabhAva bharyo che ! anArya dezamAM 8 119 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNadITha bhUmi kheDavA ane ajANyA sImADAnA tAga levA baMne nIkaLyA che. ahiMsA ne premanI mUrti banIne e tyAM jaI rahyA che. kuzaLa gAruDIne game tevA nAgano bhaya lAgato nathI, ema mAnavatAnA A maherAmaNane duniyAnI duSTatAnI lezamAtra citA nathI. - Arya bhUmimAM Thera Thera bhamyA, paNa kaMIka dharmabhAvavALA pradezoe ne paricita mANasoe emanA AtmabaLanI pUrI kasoTI thavA na dIdhI. A mATe temaNe A kaThora bhUmi para pagerAM pADyAM che ! traNa vAtanI emane zodha karavAnI che. ahiMsArUpI suvarNanI ! samatArUpI motInI ! nirmamatvarUpI mANekanI ! gADha vana cArekora vistarelAM che. thoDI vAramAM dizAo vAvAjhoDAMthI aMdha banI gaI. pavananI sAthe rAtA moMvALI kIDIono varasAda varasI rahyo. AkhA deha para kIDIonuM jALuM bAkI rahyuM. thoDI vAramAM prativAta vAyo, ne lohI pIne dharAyelI kIDIonuM vAdaLa bIjI dizAmAM cAlyuM gayuM. - guru-ziSya ekabIjA sAme joyuM, ekabIjAnA deha sAme joyuM. deha Akho cALaNI jevo vIMdhAI gayo hato. raktanA lAla raMge emAM raMgoLI pUrI hatI. kevI dehazobhA ! baMnee moM malakAvyuM ne AgaLa vadhyA. eTalAmAM pahADanA DhoLAva parathI kUtarAo doDatA AvyA. AvyA evA baMnenA deha para be cAra baTakAM bharIne, sopArI jevaDA mAMsanA kaTakA moMmAM mUkI, utAvaLA utAvaLA AgaLa doDI gayA. Arya gozAlake mahAgurune kahyuM : "A zvAnone nivAravA ekAda daMDa hAthamAM rAkhIzuM ?' zramaNa mahAvIra bolyA : "daMDa rAkhIe ke zastra rAkhIe, baMnemAM bhAvanA sarakhI che. kaMI paNa pratikAranuM sAdhana rAkhIzuM, are, mukhethI "haIDa' tevo uccAra paNa karIzuM, to ApaNI ahiMsAnI pratijJA tUTaze, zarIra paranI mamatA pragaTa thaze ne duHkhane samabhAve vedavAnI zaktino upahAsa thaze." "to zuM karIzuM ?' Arya gozAlake prazna karyo. nirmamatva ! nirveda ! koI ApaNane karaDatuM nathI, koI ApaNane karaDI zake nahi, e bhAvanA bhAvo. koI ApaNuM zatru nathI, koI ApaNane chedatuM 120 % bhagavAna mahAvIra Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI, e bhAva rAkho !' zramaNa mahAvIre TUMkANamAM pratyuttara vALyo. guru-ziSya AgaLa vadhyA. dUra dUra dekhAtI eka pallI pAse teo jaI pahoMcyA. tyAM to dhULa-rAkhano eka vaMToLiyo jAgyo, e vaMToLiyAmAM vAgoLanI jema UDato UDato eka bihAmaNo bhIla Avyo. AvIne siphatathI zramaNa mahAvIranI piMDInuM mAMsa kApI gayo. dhULano bavaMDara zAMta thatAM mahAvIre ziSyane kahyuM : 'saMsAramAM sahu zarIranI zaktino mahimA gAya che; mAre AtmAnI anaMta zaktino mahimA pragaTa karavo che !' 'eTale ja lokoe Apane mahAvIra upanAma ApyuM che ne ! paNa gurudeva ! mAruM mana to ghaNI vAra DagI jAya che hoM,' Arya gozAlake nikhAlasa rIte kahyuM. 'vatsa ! sarpa ne rajju jevI A badhI mananI bhramaNAo che. A mitra ne A zatru - A jagatano e moTo bhrama che. A bhramathI manane DagatuM rokavA eka kalpanA ApuM. saMgrAmanA mokhare rahenAra hAthInI vRtti dhAraNa kara. e hAthI game teTalA bhAlA bhoMkAya, tIra vAge, khADATekarA Ave, paNa kartavyane khAtara zarIranI mamatA chAMDI AgaLa ja dhagye jAya che ! zarIrane e sAdhanamAtra lekhe che. siddhi mATe e sAdhanano pUrepUro upayoga kare che. siddhi maLI jAya ne sAdhana khalAsa thaI jAya, to emAM zoca kevo ? eka jAnavara paNa kalpanAthI ATaluM sAdhya siddha karI zake che, to ApaNe to mAnavI chIe !' suMdara kalpanA ! gozAlaka A vicArazreNIthI apratima vIra banI gayo. duHkhe emane DarAvyA nahi. vedanAe emane gabharAvyA nahi. pratikAranI vRtti emaNe dAkhavI nahi ! jANe vipattino ja AhAra karIne e samaya vitAvavA lAgyA. AvA pradezamAM zramaNa mahAvIra cha mAsa rahyA. khAvAnuM to maLyuM ke na maLyuM, enI ciMtA nahotI ! cha mAsa sudhI nirAhAra rahevAnI zakti emanI pAse hatI ! anArya dezano A prathama bhayaMkara pravAsa pUro thayo. jIvanabharanI sukIrti mATe A eka ja pravAsa basa hato. prazaMsA, kIrti, duMdubhio, vAjAMgAjAM anArya dezamAM 5 121 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagaDAvavA mATe eTaluM sAhasakArya pUratuM hatuM ! paNa A kaMI saMsAranAM vakhANa mATeno pravAsa nahoto, prasiddhinI e patAkA nahotI. e to hatI AtmasuvarNanI kasoTI. hAthamAM dIvo laIne duHkhane zodhavA nIkaLanAra mahAyogI mahAvIra ane Arya gozAlake pharI Arya bhUmimAM praveza karyo, paNa ATalI kasoTI adhUrI hoya tema, pahele pagale eka navI kasoTI sAme AvIne UbhI rahI. Arya bhUminA be cora anArya bhUmimAM corI karavA jatA hatA. zukananI rAhamAM hatA, tyAM A baMne jaNA sAmA maLyA. A lokoe ApaNane apazukana karyA. emane ThAra karI nAkhIe. ughADI talavAre baMne sAme doDyA, paNa ahIM to AtmAnA ajaba vIroe aneka ughADI talavArone namAvI hatI, to A cora koNa mAtra ? tapasteja pAse talavAranAM pANI ema ne ema UtarI gayAM. mahAvIre anArya bhUmimAMthI AvI, pAMcamuM comAsuM malaya dezanI ddila nagarImAM karyuM. cAra mahinAnA upavAsa karyA. pAraNuM nagara bahAra karyuM. ahIMthI karyAla samAgama, jaMbUsaDa thaI taMbAya sannivezamAM AvyA. ahIM pArzva saMpradAyanA naMdISeNa sthavira maLyA. gozAlakane emanI sAthe laDAI thaI. mahAvIre bemAMthI koInI bhera na karI. taMbAya sannivezathI teo kUpiya sannivezamAM AvyA. ahIM A koI guptacaro che, ema samajI baMnene pakaDavAmAM AvyA. vAta kaDhAvavA mATe mAra mAryo, paNa bole e bIjA. rAjapuruSo pakaDIne laI jatA hatA, tyAM vijayA ne pragalbhA nAmanI sAdhvIo tyAM AvI caDhI. emaNe mahAvIrane oLakhyAoLakhAvyA. ahIMthI teo vaizAlImAM AvyA. nAnI-moTI herAnagatiothI have gozAlaka kAyara-kAyara thaI gayo hato. eNe kahyuM : 'huM Apano pakSa keTalo kheMcu chuM ! to Apa to koI divasa mArI bheramAM UbhA ja rahetA nathI. Apano pakSa letAM mAra khAI khAIne huM to adhamUo thaI gayo.' mahAvIre kaMI javAba na vALyo. gozAlaka risAIne ahIMthI chUTo paDIne cAlyo gayo. nijAnaMdamAM masta mahAvIra vaizAlImAM eka luhAranI koDhamAM jaIne UtaryA. moTI mAMdagImAMthI UThelo luhAra e ja divase kAme besavAno hato. 122 ke bhagavAna mahAvIra Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eNe muhUrtamAM A muMDane joyA, apazukana mAnyA. e to hathoDo upADI mAravA doDyo, paNa na jANe - mahAvIranI mukhamudrA jotAM - enA hAthapaga na hAlyA ! ekAkI mahAvIra ahIMthI grAmAka sannivezamAM AvyA. ahIMnA udyAnamAM bibhelaka nAmano yakSa raheto hato. eNe khUba sevA karI. tyAMthI teo zAlizIrSa nAmanA gAme AvyA. ahIMnA udyAnamAM kAyotsarga karI dhyAnamAM rahyA. kaTapUtanA nAmanI vyaMtarI ahIM rahetI hatI. sArA mANasonI e akAraNa zatru hatI. eNe mahAvIrane joyA ke krodhathI e lAlapILI thaI gaI. eka to ziyALAnA himabharyA divaso hatA, emAM e ThaMDA zItaLa pANIno varasAda varasAvavA lAgI, ne uparathI vIMjhaNA DhoLI havA karavA lAgI. paNa mahAvIra to merudhIra hatA. samabhAve e kaSTa sahana karatAM karatAM emanA aMtaramAM lokAvadhi jJAna jhaLahaLI UThyuM. kaTapUtanA hArI. mahAvIra to sAdhanAmAM masta hatA. A vakhate cha mahinAthI chUTo paDelo gozAlaka pharI vaLI gurusevAmAM AvIne hAjara thayo. guru vagara ene gamatuM nahotuM. guru-ziSya chaThuM comAsu bhadiyA nagarImAM ne sAtamuM AlaMbiyA nagarImAM vitAvyuM. ahIMthI AgaLa vadhatAM baMne lohArgala rAjadhAnImAM AvI pahoMcyA. ahIM yuddhanI AzaMkA hatI. eTale jatA-AvatA para kaDaka najara rAkhavAmAM AvatI. mahAvIra ne gozAlakane tyAMthI pasAra thatAM pakaDavAmAM AvyA. teo koNa che, tenI pRcchA karI. sArI cAlacalagatanA sAkSI mAgyA. ahIM to bolavAnI ja bAdhA hatI, pachI sAkSInI vAta kevI ? rAjapuruSoe temane mAryA, toya na bolyA. "calo rAjAjI pAse. jouM chuM pachI tamArI bobaDI kema baMdha rahe che ?' rAjasevako emane mAratAM mAratAM rAjasabhAmAM laI AvyA. rAjA badhI vAta sAMbhaLe, tyAM to sabhAmAM beThelA asthika grAmano utpala zAstrI bolI UThyo : "are ! A to rAya siddhArthanA putra, jJAtanaMdana mahAvIra che. iMdrane khabara paDaze, to tamAro dama kADhI nAkhaze. A to AtmayogI mahAvIra che !" anArya dezamAM ja 123 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNavAramAM vAtAvaraNa badalAI gayuM. badhAM mAna-pAna ApavA lAgyA, paNa mahAvIra to tyAMthI cAlatA thayA. dehanAM mAnapAna to mANasane pADanArAM hoya che. mAna AtmapremI hovA joIe. baMne jaNA purimatAla nAmanA gAmanA zakaTamukha udyAnamAM jaIne rahyA. vargura nAmanA zrAvake temano satkAra karyo. ahIMthI unnAga ne gobhUmimAM thaIne rAjagRha gayA. tyAM AThamuM comAsuM vitAvyuM. comAsuM pUruM thayu, ne vaLI mahAvIranI icchA anArya bhUmi tarapha javAnI thaI. have to Atmika baLa vadhI gayuM hatuM. pharI eka divasa anArya bhUmimAM baMnee praveza karI dIdho. pharI e ja tADanA, e ja tarjanA ! e ja mAra ne e ja viTaMbanA ! paNa eka vAra kheDelo pravAsa ne anubhavelAM du:khomAM kaMI vizeSatA na lAgI. sukha rojanuM thatAM sukha lAgatuM nathI; duHkha rojanuM thatAM duHkha lAgatuM nathI. jyAM khAvAnA sAMsA hoya tyAM rahevA ghara koNa Ape ? mahAvIre chae mAsa bhojana vinA calAvyuM. Akho cAturmAsa Azraya vinA vitAvyo. jhADa, latA ke smazAna, jyAM AdhAra maLyo, tyAM lIdho. Akhare cAturmAsa vItye guru-ziSya pAchA pharyA. 124 7 bhagavAna mahAvIra Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 nidAyanA divaso hatA. sUrya soLe kaLAe tapI rahyo hato. mArgamAM vaizyAyana nAmano tApasa sUryamaMDaLa para dRSTi sthira karIne tapa karato hato. agni varasAvato sUrya enA dehane tapAvato hato, paNa enuM mana vratamAM sthira hatuM. enI moTI jaTAmAM rahelI jUo tApathI akaLAIne jamIna para paDatI hatI. dayAbhAvI tApasa jamIna para paDelI jUone upADI pharI pharIne jaTAmAM mUkato hato. teolezyA gozAlaka jevA AtmAnA apratiratha mahArathIne A kArya kSudra lAge te svAbhAvika hatuM. anArya dezano bhayaMkara pravAsa eka vAra nahi, paNa babbe vAra guru sAthe e karI Avyo hato. vAdhanA bIjA avatAra jevA kUtarAo emanA dehane kSata-vikSata karI gayA hatA, paNa baMne jaNAe UMkAro paNa karyo nahoto ! evA gozAlakane yogInuM A kArya bAlaceSTA jevuM lAgyuM. enAthI khaDakhaDATa hasI paDAyuM, ne bolI javAyuM : 'are, A te jogI ke jUono mijabAna !' A zabdo tApasanA zravaNapaTa para athaDAtAM eno cahero tapAvelA tAMbAnA patarA jevo banI gayo. eNe moM pheravyuM, ne gozAlaka 52 dRSTi sthira karI. e dRSTimAMthI dAha upajAvatI agnijvALAo jANe bahAra paDI. 'arere ! baLI mUo !' gozAlake bUma pADI. enI AjubAjunAM lIlAM kaMcana vRkSo baLIne sAva kALA kolasA jevAM banI gayAM hatAM. gozAlakane lAgyuM teolezyA 4 125 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke pote paNa e ja dazAne prApta thaI rahyo che. tyAM saLagatA grISmamAM ekAeka koI bhI vAdaLI varase, ema gozAlaka paLavAramAM zItaLatAno anubhava karI rahyo. eNe svasthatA meLavI, to eka ajaba dazya joyuM. tApasanA netramAMthI nIkaLatAM agni kiraNo sAme zramaNa mahAvIranA netromAMthI jaLadhArAo phUTI rahI hatI. game tevI ApattimAM paNa pratikAramAM na mAnanAra gurudeva, Aje ziSyanI prANarakSA mATe pratikAra racI rahyA. tApasano garva gaLI gayo. mRtyumAMthI UgarI gayelo gozAlaka gurucaraNamAM paDyo ne gadgada kaMThe bolyo : 'prabhu ! A zuM hatuM ?' 'tejolezyA.' 'Ape sAme kaI zakti mUkI ?' 'zItalezyA.' 'gurudeva, je zakti sAmAnya tApasane labhya, te mane zA kAje alabhya ? mArI sAdhanAmAM kaMI trUTi ?' 'vatsa, zakti karatAM sattva tarapha jA ! e ja kalyANakArI che. A zakti che, camatkAra che; tArA jevA sAdhakane to e sAva sulabha che; paNa camatkAramAM siddhi nathI. koI vAra mana parano kAbU zithila thatAM e AtmAnuM ne paranuM baMnenuM akalyANa kare che.' 'gurudeva ! mAre tejolezyA sAdhavI che. mane sAdhanA batAvo !' jANe gozAlakanA haiyAmAM beThelI bALahaTha bolI. gozAlake Ama Agraha karIne mahAvIra pAsethI tejolezyAnI sAdhanAvidhi jANI lIdhI. e sAdhanA mATe samayanI jarUra hatI. guru AvI pravRtti mATe thobhe tema nahotA. AthI gozAlaka guruthI pharI judo paDyo. zrAvastI nagarImAM rokAI gayo. mahAguru mahAvIra sAme to AtmasAdhanAno lAMbo rAha paDyo hato. ziSyane tyAM choDI teo AgaLa vadhyA. vidAya veLAe eTaluM kahyuM : 'vatsa ! Atmavilopana vagara Atmavijaya azakya che, e bhUlIza mA ! duniyAmAM jAta 126 7 bhagavAna mahAvIra Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlanAranI ja jIta che." baMnenA rAha judA paDyA. "gurudeva ! jAuM chuM. AzIrvAda Apo ke sAdhanAmAM saphaLa nIvaDuM.' zrAvastInI hAlAhala kuMbhAraNa AjIvaka matanI upAsikA hatI. (AjIvaka matano sthApaka ja gozAlaka hato) enI bhaMDazALAmAM jaIne gozAlaka Utaryo. cha mAsa sudhI eNe tapa karyuM. Akhare ene tejazakti prApta thaI. eNe zaktiparIkSAno pahelo akhataro kUvA para pANI bharatI dAsI para karyo. gozAlake eno ghaDo kAMkaro mArI phoDI nAkhyo. dAsIe gALo ApI, gozAlakane krodha vyApyo. eNe AMkhamAMthI tejolekSA choDI, bAI tyAM ne tyAM bhasma ! prayoga saphaLa thayo, gozAlakanA harSano ne garvano pAra na rahyo. duniyAdArI e jANato hato. duniyA jhUkatI hai, jhukAnevAlA cAhIye, e nyAye eNe pArzva saMpradAyanA cha sAdhuo pAsethI nimittazAstra zIkhI lIdhuM. have e lokonAM sukha-duHkha, lAbha-hAni, jIvita-maraNa bhAkhavA lAgyo ! TUMka vakhatamAM e siddhavacana nimittazAstrI banI gayo. eka tejolezyA ne bIjuM nimittajJAna : A be vAte gozAlakano mahimA khUba vadhArI dIdho. lokonA ToLeToLAM enAM vyAkhyAna sAMbhaLavA ekaThAM maLavA lAgyAM. hajAro bhakto UbharAvA lAgyA. enA jayajayakArathI digaMta gAjavA lAgyuM. garaju lokonI goSThi jevuM e banI gayuM. gozAlaka sAdhAraNa bhikSumAMthI AcArya banI gayo. ane have bAkI zuM hatuM ke bAkI rAkhe ? thoDA vakhate AjIvaka saMpradAyanA prathama tIrthakara tarIke e jAhera thayo. niyativAdano e parama pracAraka banyo. te jagyA che. 10 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNa nara dharatIme satIo jAgiyo, haranuM siMgAsaNa DolA khAya ! 26 saMgamavijaya samaya-sAgaranA kinArA parathI daza daza varSano titikSAno lAMbo gALo cAlyo gayo che. A samaya daramyAna mahAyogI mahAvIranA bhramaNanuM vRttAMta, emane mAthe paDelAM duHkhono citAra ane emanA mananI nisyaMda zAMtino itihAsa-pRthvI 52 kahenArane mATe AMkhamAM AsuM ne momAM gIta jevo pAvanakArI prasaMga banI gayo che. jIvaleNa pariSahothI paNa pIchehaTha kevI ? duHkha sAmethI game te rIte chaTakavAnI vRtti kevI ? are A to sAme pagale jaIne duHkhanuM sAmaiyuM karavAnI bhAvanA ! sukha che mATe jIvanane cAhavuM, duHkha che mATe na cAhavuM, e vAta ja nahi. jIvana jIvana che, jIvana jIvavAno koI gUDha artha che. e arthamAM jIvanane cAhavuM; mRtyunI gaNanA na karavI. gRhatyAga pachI padepade, sAMbhaLatAM haiyuM thaMbhI jAya eTalI sitamanI varSA, varNavatAM jIbha paNa kAMpI UThe eTalI hradayavidAraka vyathAo ! re saMsA2mAM je koIno zatru nathI, enA tarapha ja Avo zatrutAbharyo jagavartAva ! ne jAdu to e, ke evA nirdaya vartAva sAme be hoThono phaphaDATa paNa nahi ! jyAre juo tyAre mAtra karuNAnI amIdhArAno ja chaMTakAva ! 128 7 bhagavAna mahAvIra Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana nirbhaya che. mastaka gauravathI unnata che. kesarI siMha jema vana vIMdhato ajANI bhomamAM saMcare, ema e ghUme che. ghUmatAM ghUmatAM e saMsAranA sImADA prema ne tapathI sara kare che ! kSudhA-pipAsA sAthe che, paNa jANe eya emano svabhAva vIsarI gayAM che. be divase ke bAra divase, be pakhavADiye ke cAra pakhavADiye, be mahine ke cha mahine- je eka TaMka lUkhuM sUkuM maLI jAya, enAthI e saMtuSTa thAya che ! TADha-tApa paNa jANe mahAvIra sAme hAryAnA gAu gaNe che. mahAvIrane TADha TADha rUpe naDatI nathI, tApa tAparUpe tapAvato nathI. sadA manazAMti vase che. Azcarya to juo ! paLI jevuM hRdaya AkhA saMsArano samAsa thAya teTaluM vizALa banyuM che. khobA jevaDuM peTa. jANe annapUrNAno bhaMDAra banyuM che ! vagara khAdhe e to amRtanA oDakAra kADhe che. deha para vastra nathI ! pRthvI para bichAnuM nathI. hAthamAM pAtra nathI. moMmAM jANe dAda mAganArI jabAna nathI. mAgavuM ne maravuM sarakhuM banyuM che. koIne dubhavI annano kaNa paNa levAnI cAhanA nathI. mitra pratye mahobatta nathI. zatru pratye zatrutA nathI. phUla ne kAMTA para samAna pyAra che. oLakhANanI khANa kadI khodavAnI icchA nathI. potAnI koI rUpe paNa pichAna ApavAno ja inakAra che. paricaya vaTAvI khAvAnI kadI vRtti karI nathI. jIvananI sarva zaktione nANI jovAnA e himAyatI che. jIvanasaMgrAmamAM dareka morace e laDavAnA ne vijayanA utsuka che. koI vanapazunI paNa jyAM salAmatI nathI, evI jagyAomAM e vicare che. pazu, prANI ke mAnavane DAravA hAthamAM daMDa sAvA jeTalI paNa emanI icchA nathI. jyAM jIva jIvanuM khAdya khAya che, mAnava mAnavane khAya che- evA pradezamAM A dharmacakravartI jAya che, ne divijaya sAdhI pAchA phare che ! karuNA ane prema pAse saMsA2nI sarva tAkAtano e cheda uDAvI de che ! Atmazakti pAse saMsAranI sarva zaktione zaraNAgati levarAve che. AvI abola premavINAnuM mauna, e ja enuM gAna che. galIegalI, nagarenagara, aNueaNu ethI guMjA2va karI UThyuM che ! e aNue vizALa saMgamavijaya 129 . Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIne mAnavaparAganI sugaMdhathI vyApta karI che, sAthe sAthe virATa svargane paNa vyAkuLa karyuM che. svargano rAjAdhirAja iMdra haMmezanI jema mAnavagAthAo gAvAno ne mAnavayaza vaMdavAno rasiyo che. eNe mahAyogI mahAvIranI prazasti gAvA devonI sabhA bharI ane khulluM mukhe kahyuM : "devone paNa namavA yogya eka nararatna atyAre pRthvIne pATale vicare che. huM e mahAnararatna mahAprabhu mahAvIrane namuM chuM, vaMduM chuM, stavuM chuM. e mahAyogI, mahAdhyAnIne potAnA dhyAnamAMthI, potAnA nirdhAramAMthI caLAvavA mATe manuSya, pazu, prANI, uraga, rAkSasa, yakSa, asura ke khuda devatAo ke devatAono rAjA paNa samartha nathI !' AkhI devasabhA A prazasti sAMbhaLI rahI. ne svargamAM beThI beThI pRthvInA paTa para pharatA e mahAmAnavane vaMdI rahI. A vakhate devonI asmitAno AgrahI, saMgama nAmano deva kopI UThyo, dhUMApUMA thato devasabhAmAM Ubho thaI gayo ne garyo. - "he devasabhAnAM ratno ! mahArAja iMdranI vAta sAMbhaLI mane Azcarya thAya che. kyAM pRthvIlokano jarA-maraNathI gherAyelo ne sudhApipAsAvALo kSudra mAnavI ne kyAM ajara-amara, saMkalpasiddhivALo devagaNa ! are, je dhAre to lIlAmAtramAM meruparvatane mATInA DhephAnI jema atra tatra phagAvI zake, je dhAre to ghImAM roTalI boLe tema pRthvIne sAgaramAM jhabakoLI zake, je dhAre to pAtALaUMDA sAgarane paNa kSaNamAtramAM Acamana karI jaI zake, je AMgaLInA izArAmAtrathI bhUkaMpa, vAvaMToLa, ulkA ke game tevAM tophAna jagAvI zake. e mahAmahimAvALA devagaNa pAse eka mAnavInI AvI vaDAI ? iMdrarAje rAIno pahADa karyo; e moTAnI moTAI che. have huM e pahADanI rAI karIne devone batAvIza. e rIte devalokanI asmitA jALavIza." e vakhate ja svarga ane pRthvIne bhedatA bhayaMkara dhaDAkA thayA. e sAthe saMgama deva pRthvI bhaNI ravAnA thayo. mahAyogI mahAvIra A vakhate maleccha bhUmimAM viharatA hatA. daDhabhUmi 130 % bhagavAna mahAvIra Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmanA pradezamAM, peDhAla gAmanI bahAra, polAsa caityamAM mahApratimA nAmanuM vrata laIne e dhyAnamAM rahyA hatA. eka sUkA padArtha para najara sthira karI, pAMpaNano palakAro pADyA vagara e tapa karavAnuM hatuM ! tapasvInI e rAtri ekAeka kALarAtri banI gaI! maleccha dezamAM sAdhusaMtone koNa pichANe ? ahiMsA-satyano mahimA koNa jANe ? - rAta jAmatI gaI, ne cAre tarapha bhUta raDatAM hoya, cuDelo rAsaDA letI hoya ne pizAco pokAra pADatA hoya, evA avAjo saMbhaLAvA lAgyA. havAmAM durgadha vahI rahI. nAka saDAvI nAkhe tevI e ugra vAsa hatI ! ekAeka dhULano bavaMDara UThyo. tamAma pradeza dhULathI rajoTAI gayo. mahAvIranAM paNa kAna, nAka, moM badhuM bharAI gayuM, paNa sahuthI vadhu pIDA to netra anubhavI rahyAM. netra khullAM rAkhavAnI pratijJA hatI. netra dhULathI bharAI gayAM, toya popacAM to aNanama rahyAM ! A bavaMDara dhIre dhIre zamato cAlyo, tyAM ekAeka kIDIo UbharAI UThI. soya jevA tIvra mukhavALI e kIDIo, mahAvIranA deha para rAphaDo jamAvI beThI. Akho deha sUjI gayo. A upadrava cAlu hatA, tyAM pavananI laherakhI para besIne dhamadhama karatuM DAMsonuM jhokuM AvyuM. DAMsoe vastrarahita mahAvIrane joyA, ne jANe AkaDe madha bhALyuM. mahAvIrane to hAthanI AMgaLI paNa UMcI karavAnI nahotI. DAMsoe potAnI jharI sUMDha vATe aMdaranuM lohI bahAra kADhyuM, ne mahephila jamAvI. kIDI ne DAMsa peTa bharI rahevA AvyA, tyAM ekAeka lAla moMvALI ghImelo sAgamaTe notarAM laIne AvI pahoMcI. sAme moMe samazeranA ghA jhIlanAra bhalabhalo raNoddho, eka nAnIzI ghImela pAse tobA pokArI UThe, to A to hisAba vagaranI ghImelo ! mahAvIrano deha cALaNI jevo thaI gayo, paNa moM para duHkhanI eka rekhA paNa kyAM jovA maLe ? svadeha emane mATe paradeha samo banyo hato. eka vaidanI rIte-taTasthabhAvedaradInI vedanAnuM e nirIkSaNa karI rahyA. have vIMchI AvyA. agninA DAma karatAM ugra ne bhAlAnA prahAra karatAM tIkSNa emanA DaMkha hatA. pachI noLiyA AvyA. ugra dADhothI bhagavAnanA dehamAM baTakAM bharavA lAgyA ! A pachI sarpa saMgamavijaya ru 131 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyA. emaNe emanuM parAkrama dAkhavavAmAM pIchehaTha na karI. pachI uMdara AvyA. uMdara to sApanuM bhakSa, paNa ahIM to baMnenuM bhakSa trIjI vyakti hatI; eTale baMnee potAnuM kAma cAlu rAkhyuM. * mANasa to zuM zetAna paNa rADa pADI de tevI vedanA hatI, paNa moMethI eka dhImo ArtanAda paNa kevo ? A pachI mastAna mAtaMga Avyo. eNe raNagoLITAnI jema mahAvIrane upADI upADIne AkAzamAM ghA karavA mAMDyA. pachI mahApizAca Avyo, potAnuM khappara bharavA ! e gayo, tyAM lohItarasyo bhayaMkara vAva AvIne kAramI kikiyArI sAthe tUTI paDyo. polAdaneya pigaLAvI nAkhe tevAM duHkho, ne mahAvIranuM eka ruvAMTuM paNa pharakAvI na zakyA. tyAM to na jANe kyAMthI yazodA ne priyadarzanA rotAM-kakaLatAM AvI pahoMcyAM. yazodA haiyuM valovI nAkhe tema kalpAMta karatI raDatI hatI : "he nAtha ! hAtha grahIne zuM Ama aMdhAre kUve nAkhavI hatI ? AnA karatAM tame amane mArIne muni thayA hota to sAruM. tamArA bhAIe mane dInahIna banAvI gharamAMthI kADhI mUkI che !" ATaluM bolIne yazodAe moTethI hUThavo mUkyo. bhalabhalAnuM hRdaya cirAI jAya, tevuM e dRzya hatuM. e hajI pUruM thayuM na hatuM tyAM to priyadarzanAe prANapoka jevA avAje kahyuM : "tamAre ghera janmIne meM aparaMpAra duHkha vekyuM che. patie kADhI mUkI. moTA kAkAe jAkAro Apyo. bALabaccAMvALI huM have kUve paDuM, dariyo pUruM ke AgamAM jhaMpalAvuM ?' paNa mahAvIrane to A kaMI ja sparzatuM nathI ! jANe paththara para pANI ! thoDI vAramAM A badhuM jANe adRzya thaI gayuM. havA sugaMdhabhAra laIne vahevA lAgI. puSpo UghaDavA lAgyAM. latAo phUlothI khIlI UThI. mRga ne mRgI, zuka ne zukI, sArasa ne sArasI, sahu jANe premamayI sRSTimAM gulatAna thaI gayAM. kevI Rtu ! kevo suMdara samaya ! kevo ekAMta ! tyAM to koI yuvatI chUTe 132 bhagavAna mahAvIra Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ THE saMgamavijaya 7 133 C2243 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMboDe mIThI baMsI vAtI tyAM AvI pahoMcI. enAM vastronuM kaMI ThekANuM nahotuM. enAM mA2NAM aMgo jAdu karatAM hatAM. thoDI vAre Dholaka vagADatI bIjI eka suMdara strI AvI. enA sugaMdhIbharyA vALa paganI pAnIne aDakatA hatA. thoDI vAre vaLI pAMceka sarakhI heDInI suMdarIo nAcatI gAtI tyAM AvI ! suMdarIono A sAtha hasyo, ramyo, nAcyo, AkhI vanapallIne emanA svarane rUpathI jhaLAMhaLAM karI dIdhI. puSpanAM bANa laIne 2matI suMdarIoe jANe mahAvI2ne nihALyA. AnaMda karatuM A vRMda ekAeka jANe camakI UThyuM. teoe mahAyogI tarapha potAnAM puSpa-tIra tAkyAM, ne bolI : 'are ! A rahyA ApaNA haiyAnA hAra !' Ama kahetI eka navayauvanA jANe bheTavA doDI. 'he niSThura devatA ! suMdarIone Ama rajhaLAvavAnI hoya ?' bIjI be suMdarIo jaIne godamAM bharAvA lAgI. 'are jagatamAM sahune sneha Apo cho, ne amane kAM vaMcita rAkho ?' eka rUpayauvanAe kAtila kaTAkSa karatAM kahyuM. 'sahune sukha pahoMcADo cho, ne mane kAM pIDo, svAmI !' mukhya nAyikAe kamaLa jevAM nayana nacAvatAM kahyuM, 'ekAMta che, yauvana che. rasa che, rasikAo che. he rasiyA svAmI ! vilaMba kAM karo ?' 'are ! tame to kaho cho ke AtmA ne deha judA che. to AtmA tame rAkhI lo, deha amane Apo ! dehano amane khapa che ! nAtha, have amane vadhu tarasAvo nA !' suMdarIo mahAyogIne vIMTaLAI vaLI, paNa mahAvIra jaLa-kamaLavata alipta hatA. Akhare suMdarIo jANe nirAza thaI, codhAra AMsuthI raDatI raDatI adRzya thaI gaI. suMdarIo cAlI gaI. rAta paNa cAlI gaI hatI. tyAM eka rasoiyo Avyo. e cUlo karavA patharA zodhato hato. patharA nahotA maLatA. mahAvIrane sthira UbhelA ne potAne kaMI madada karatA na joI, eNe vicAryuM : 134 5 bhagavAna mahAvIra Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'lAva ne ! AnA be paga vacce agni tapAvI anna rAMdhuM !" agni jhagyo, paNa mahAvIranA aMtarano jhaLahaLAya dhImo na paDyo. eTalAmAM to eka caMDALa paMkhInAM pAMjarAM laIne Avyo. mahAvIrane vRkSanA thaDanI jema aDola joI, koI "mAtamA' lAge che, kahI enI majAka uDAvavA lAgyo, ne emanA deha para potAnAM pAMjarAM laTakAvI dIdhAM. bhUkhyAM paMkhI cAMco mArI mArI dehamAMthI mAMsa TholavA lAgyAM. prabhAtI kiraNo phUTavAne hajI vAra hatI. tyAM AkAzamAM bhayaMkara kALacakra susavATA karavA lAgyuM. kaDAkA sAthe e mahAvIra pAse AvyuM. pRthvI ekasapATe cirAI gaI. AkAza jUnA chAparAnI jema tUTuM tUTuM thavA lAgyuM. bhalabhalAne gulAMTa khavaDAvI bhoM bhegA karI de, tevo eka dhakko Avyo. pahADa jevA aDola mahAvIra kamarabUDa pRthvImAM UtarI gayA. bhalabhalAnI tyAM samAdha racAI jAya, tevo e ghATa hato. thoDI vAre e tophAna zamyuM. prabhAtI raMga pRthvI para phelAyo. A deza sArapa mAtrano zatru hato. eka mAnavI bIjA mAnavIne zatru ne harIpha rUpe joto. koInI sujanatAno e bharoso na karato. duniyAmAM bhalAI hoya, ema e na mAnato. tyAM cora paNa sAdhuveza letA. vezanI pavitratA, aMtaranI mahattA ke paramArthanI bhAvanA vinAno A pradeza hato. eka vAra sAdhuvezamAM corI karato eka jaNa pakaDAyo. eNe kahyuM : 'huM nirdoSa chuM. huM to mArA gurunI AjJAne anusaryo che. cAlo, mArA mahAgurune batAvuM.' cora sipAIone jyAM mahAvIra hatA tyAM laI gayo. mahAvIrane paradoSa kahevAnA nahotA. pelo celo chUTI gayo. mahAvIra baMdhAI gayA. thoDo mAra paNa paDyo, ne laI cAlyA rAjadevaDIe. mArgamAM bhUtila nAmano iMdrajALI maLyo. eNe mahAvIrane oLakhyA. eNe kahyuM : "are, A to mahAtyAgI mahAvIra che - rAya siddhArthanA putra !' mahAvIra baMdhanamukta thayA. eka vAra pAMcaso cora maLyA. teo AnaMdane khAtara mahAvIrane bheTI saMgamavijaya ma 135 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDyA ne kahevA lAgyA : 'are mAmA ! tame kyAMthI ?' ne mAmAne bhANejoe retImAM ghasaDyA. aMdherI nagarI ne gaMDu rAjA jevA A rAjamAM, zULI caDAvavAno ghATa paNa racAI gayo, paNa badhethI AtmavIra mahAvIre aMte vijaya meLavyo. divasothI mahAvI2 upavAsI hatA. gAmamAM ke naga2mAM koI vAra bhikSA mATe jAya, eTale sArI vastu loko chupAvI de. kharAba vastu sAme dhare. mahAvIra e kema svIkAre ? Ama bhikSAnta vagara cha cha mahinA cAlyA gayA, paNa hAra svIkAravAnuM mahAvI2 kaye divase samajyA hatA ? A du:kho to emane mana potAnA AtmAnI agniparIkSA hatI. ane emAM kAMcana zuddha nIkaLyuM hatuM. eka divasa eka jaNa Avyo. e gaLagaLA avAje bolyo : 'huM saMgama. Apane satAvanAra. kSamA cAhuM chuM. kharekhara, tame jevA devarAja iMdre kahyuM tevA ja aDaga dhyAnI ne tapasvI cho.' A sAMbhaLI cha cha mAsathI herAna-parezAna thatA mahAyogI mahAvIranA mukha paranI eka rekhA paNa na badalAI. emaNe kahyuM : 'saMgama deva ! ame koIne adhIna nathI. mArI ciMtA na karato. tuM tAre raste sukhethI jA !' bIje divase mahAvIra bhikSAnna mATe nIkaLyA. gokuLa gAmamAM vatsapAlikA nAmanI vRddha gopIe prabhune cha mAsanuM pAraNuM karAvyuM. svarga ne pRthvInA paramANuo AnaMdathI pramudita thaI gayAM ! 136 5 bhagavAna mahAvIra Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 UMdhuM jameudhAra vaizAlImAM samara nAmanuM udyAna che. e udyAnamAM jayanta nAmanA kevalI sAdhu AvyA che. prabhu pArzvanA cAra yAmanA e upAsaka che. A udyAnamAM bhagavAna mahAvIra agiyAramuM comAsuM rahyA hatA. thoDA vakhata pahelAM ja teo AgaLa vihAra karI gayA hatA. jayanta kevalIe upadeza sAMbhaLavA ekatra thayelA lokone eka ajaba vAta kahI. emaNe kahyuM : vastumAM siddhi nathI. bhAvamAM siddhi che. tamArA gAmanA eka zeThe bhagavAnane pAraNuM karAvyuM; enuM puNya bIjA zeThane maLyuM !" kevuM vicitra jamA-udhAra ! loko AzcaryamAM paDI gayA. emaNe kahyuM : Ape eka jaNa, le bIjo jaNa. vAve eka jaNa, laNe bIjo jaNa. he mahAdevalI ! A vAta amane samajAya te rIte kaho." jayanta kevalI bolyA : 'tamArA gAmamAM jinadatta ane lakSmIdatta nAmanA be zeTha che. jinadatta pahelA nagarazeTha hatA. hAlamAM emanI saMpatti nAza pAmI che. mATe e mazkarImAM jIrNazreSThI nAme oLakhAya che." lakSmAdA pAse lakSmI che. emane nagarazeThapada maLyuM che. e abhinavazreSThIne nAme paMkAya che." jIrNazeTha bhAvanAvALo che, namra che. lakSmIdattane lakSmIno ahaMkAra che. UdhuM jame-udhAra 7 130 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A comAsAmAM mahAyogI mahAvIra ahIM padhAryA. A udyAnamAM baLadevanA maMdiramAM rahyA. A vAtanI khabara jIrNazreSThIne paDatAM e tyAM pahoMcyo. mahAvIra dhyAnamAMthI UThe, eTale potAne ghera bhikSA mATe laI javA, evI enI icchA hatI. e mATe e tyAM ja besI rahyo.' paNa bapora vItI jAya, chatAM mahAyogI dhyAnamAMthI UThe ja nahi. Ama eka saptAha gayuM, be saptAha gayA. jIrNazreSThIe mAnyuM ke mAsakhamaNa haze. mahine bhikSA levA nIkaLaze tyAre vAta !' maMdirano oTalo jIrNazeTha mATe tIrtha banI gayuM. roja tyAM AvIne bese, mahAyogI mahAvIranAM darzana kare, bhAvanA bhAve ke mahAprabhu potAne ghera Aja padhAraze ne pAraNuM karaze, kAle padhAraze, ne pAraNuM karaze. pote dhanya dhanya thaI jaze." Ama eka mahino vItI gayo. mahAyogI to bhikSA mATe na nIkaLyA. jIrNazeThe mAnyuM ke kadAca mAsakhamaNathI vadhu tapa haze. Ama be mahinA vItI gayA.' traNa mahinA paNa vItI gayA. jIrNazeThano bhAva hato. kaMTALo nahoto. ene to eka ja laganI lAgI hatI, prabhune pAra karAvavAnI. cAra mahinA pUrA thayA. mahAyogI Aje bhikSA mATe nIkaLavAnA ! jIrNazeTha emane nimaMtraNa ApI, vahelo vahelo ghera pahoMcI gayo. "mahAvIra bhikSA mATe nIkaLyA. mArgamAM abhinavazreSThInuM ghara AvyuM. teo bhikSA mATe tyAM thobhyA. bAraNe sAdhune bhikSA mATe Ubhelo joI, navA zeThe dAsIne kahyuM : pelA sAdhune kaMI ApI vidAya kara ! dAsI gharamAM gaI. pAlImAM aDadanA bAkaLA laI AvI. mahAyogI e laIne cAlatA thayA ! cAra mAsakhamaNanuM enAthI pAraNuM karyuM. pAraNuM karIne e to cAlI nIkaLyA. "ahIM jIrNazeTha to rAha joIne beThA che. enA haiyAmAM harSa mAto nathI. 138 8 bhagavAna mahAvIra Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ are ! prabhu hamaNAM padhAraze; mArA annano svIkAra karaze; mAruM AMgaNuM pAvana karaze; mAruM jIvana dhanya thaze ! "jIrNazeTha ghaNo samaya rAha jotA beThA rahyA, bhAvanA ja bhAvatA rahyA, aMtaramAM ema ne ema AnaMda meLavatA rahyA. tyAM koIe kahyuM : "are ! mahAyogIe to pAraNuM karI lIdhuM ! jo, tyAM jayadhvani saMbhaLAya !" jIrNazeTha UThyA. potAne tyAM prabhu na padhAryA, e vAtano ene paLavAra kheda thayo. eNe potAnA karmane doSa dIdho, paNa bIjI paLe ane thayuM ke, bhale bIje, paNa prabhue pAraNuM to karyuM. dhanya ! dhanya ! enA aMtaramAM AnaMda UchaLI rahyo. mATe he zrotAjano ! bhagavAne pAraNuM game tene tyAM karyuM, paNa enuM puNya jIrNazeThane maLyuM ! aMtaranA bhAvanI AvI vAta che.' jayanta kevalIe vAta pUrI karatAM kahyuM. UMdhuM jame-udhAra x 139 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 jalameM mIna piyAsI poSa mahinAnI aMdhArI ekama hatI. meDhaka gAmathI vihAra karIne mahAyogI mahAvIra kauzAMbImAM padhAryA hatA. hajIya nAnA-moTA upasargo emano keDo choDatA nahotA. chellA gAmamAM eka govALe emane cAmaDAnI vAdharIthI phaTakAryA hatA ! paNa A AtmayogI ema hAre evA kyAM hatA ? emanI eka eka hAra emanI jItanAM DaMkAnizAna vagADatI hatI. Aje vaLI teo eka navI bhUmikAmAM pravezyA hatA. je rAja kuLomAMthI pote nIkaLI AvyA hatA, e rAjakuLomAM yuddha sadAnAM thayAM hatAM. jara, jamIna ke juvatI- traNamAMthI nAnuM ke moTuM koI kAraNa maLyuM, ke khUnakhAra laDAIo jAgI ja che ! lohI reDavAno A dhaMdho nitano thaI paDyo hato. anAtha abaLAo ane nirAdhAra bALakonA hAyakArAthI dezadezanA sImADA kAMpI UThyA hatA. sabaLo nabaLIne khAya, e jANe nIti banI gaI hatI. emAM DAhyA mANasone paNa kaMI kahevA jevuM nahotuM. ghaNA mANaso bhegA thaIne potAnAthI alpa janone cagadI nAkhe, e jANe mahAna rAjakIya vijaya gaNAto. prajAo e khUnI vijayo para vArI jatI. dareka deza zatruonAM zabonI phUlavADI racI, enA para potAno vijayastaMbha ropato. kauzAMbInA rAjA zatAnike hamaNAM evo vijayastaMbha ropyo hato. eNe pAse AvelA aMga dezanI pATanagarI caMpA para bhayaMkara caDhAI karI hatI. eno 140 bhagavAna mahAvIra Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA dadhivAhana mAryo gayo hato. rAjA zatAnike AjJA karI ke zatrunI nagarImAMthI je levAya te levuM. jItelA rAjAnA sainikoe, hArelA rAjAnI prajA sAthe Dhora jevo vartAva zarU karyo. suMdara strIo, sonuM-rUpuM, maNi mANeka je AvyuM te upADyuM. e lUMTanA mAlathI kauzAMbI nagarI atyAre vaibhavazALI dekhAtI hatI. lUMTanuM nAma paDyuM, pachI mANasa kaMI mUke ? kauzAMbInA eka hiMmatavAna UMTasavAre caMpAnI rANI ane rAja kuMvarIne ja upADyAM. eNe sahunAM sAMbhaLatAM kahyuM : "A lUMTanA mAlamAMthI mane je rANI maLI che, ane huM paraNIza. A rAjakuMvarIne gulAma-bajAramAM vecI daIza." AvA nirlajja kathananI sAme paNa koI sArA mANase virodha na noMdhAvyo. caMpAnA rAjAnI rANI to satI strI hatI. e tyAM ne tyAM jIbha karaDIne marI. AthI UMTasavAra nirAza thayo ane eNe rAjakuMvarIne gulAma-bajAramAM vecI nAkhI. AvAM moTakAM pApavALI kauzAMbInI zerIomAM mahAyogI mahAvIra ghUme che, bhikSA mATe ghUme che. ghera gherathI loko bhikSA mATe Agraha kare che, paNa mahAvIra bhikSA letA nathI ! Ama to sAmAnya rIte mahAyogI pakhavADiye- be pakhavADiye ke mahine be mahine bhikSA levA nIkaLatA. koI vAra cAra mahine paNa nIkaLatA, paNa jyAre nIkaLatA tyAre yogya bhikSA jarUra svIkAratA. paNa A nagarImAM to teo hararoja bhikSAnI apekSAe Ave che, ghera ghera e icchAthI phare che, ne pachI bhikSA lIdhA vinA pAchA phare che. A rIte eka mahino ne eka pakSa, be mahinA ne eka pakSa, cAra mahinA ne eka pakSa, pAMca mahinA ne eka pakSa vItI gayA. mahAyogI pratidina bhikSA mATe Ave, ne bhikSA lIdhA vinA pAchA phare. atyAre to nagarI vijayanA mAlathI sabhara che. mAgo te maLe tema che; ne mahAyogI kema kaMI letA nathI ? A to bharyA sAgaramAM mAchalI tarasI, evuM thayuM. jarUra temanI koI anerI apekSA hovI joIe, koI anero abhigraha hovo joIe. sahu vicAravA lAgyA. kauzAMbInI prajA e jANavA taLe-upara thaI rahI. jalameM mIna piyAsI # 141 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANIe rAjAne kahyuM : "zatrune jItavAnI aneka yukti-prayuktio jANo cho, ne eka mahAyogInI bhikSA vize jANI zakatA nathI." rAjAe amAtyane bolAvIne kahyuM : "rAja kema calAvavuM enI aneka rIto jANo cho, khAnagImAM khAnagI vAto jANI lAvo cho, ne eka mahAyogInI bhikSAno bheda nathI kaLI zakatA ?' amAtye nagaranA dharmazAstrIne bolAvIne dhamakAvyA : "dharmazAstromAM pAraMgata cho, ne A mahAbhikSunA abhigraha ke apekSAne jANI zakatA nathI ?' dharmazAstrIe lAcArImAM potAnA hAtha heThA nAkhyA, ne prajAjanone kahyuM ke "Avo yogI bhUkhyo rahe, e nagarI mATe zApa rUpa lekhAya. AthI to ApaNuM dhanotapanota nIkaLI jAya. mATe aneka prakAranI vAnagIo laIne dvAre dvArA sajja thaIne UbhA raho. mahAyogIne zuM joIe, teno tarata khyAla AvI jaze.' paNa A badhuM vyartha thayuM. pAMca mAsa ne eka pakSa vItI gayAM. mahAbhikSue bhikSA na lIdhI te na ja lIdhI. kauzAMbInA lokone nagara para bhAra lAgavA mAMDyo. potAnA buddhi, vaibhava, samRddhi zuSka lAgavA mAMDyA. sahu kahevA lAgyA : jalameM mIna piyAsI !' Ama bhUkhyA bhUkhyA - bhikSA mATe pharatAM pharatAM - cha mAsamAM thoDAka divaso zepa rahyA, paNa e bhikSA to pUrI na ja thaI. ane eka mahAyogInI bhikSAe AkhI nagarInI vicAradhArA pheravI nAkhI hatI. AkhI nagarI svakarmanI tulA laIne jokhAjokha karavA lAgI : puNya zuM, pApa zuM, dharma zuM, adharma zuM. nyAya zuM, anyAya zuM, enA ja vicAra sarvatra thavA lAgyA ! eka divasa ekAeka kauzAMbInI galIegalI jayajayanAdathI gAjI rahI. harSanA pokAro ne sauneyA-rUpAnA jhaNakArathI dizAo baherI banI gaI. nagarajano ughADechoge carcA karavA lAgyA. "are ! cha cha mAsa jeTalA samaya pachI mahAyogIe bhikSAna svIkAryuM kharuM -- ane e paNa ApaNI nagarInA dhanAvaha zeThanI eka dAsI pAsethI svIkAryuM !" zuM dhanAvaha zeThanA hAtha gIro mukAyA hatA, ke eka adhama dAsIe prabhune pratilAvyA ? are ! paNa e zeThanuM ghara ja smazAnanI jema nirjana che. mAtra 14ra 8 bhagavAna mahAvIra , Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RE A eka dAsI tyAM hAjara hatI.' 'koNa dAsI ?' 'koNa zuM ? caMpAnagarInI lUMTamAM pakaDAyelI chokarI ! jenA kuLanuM ThekANuM jalameM mIna piyAsI 7 143 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahi, zIlanI khAtarI nahIM ane evI gulAmaDInA hAthathI mahAyogIe anna lIdhuM. "cAlo cAlo, jarUra emAM kaMI bheda haze ! saMtonAM kArya enA pariNAma parathI parakhAya che." sahu kauzAMbInA e zeThanI havelI tarapha dhasyA. lokonI to bhAre ThaTha jAmI gaI che. dRzya adbhuta che. daravAje mahAvIra bhikSAna vahorIne UbhA che. daravAjAnA mULamAM eka suMdara chokarI UbhI che ! chokarI suMdara che, paNa mAthuM mUMDAveluM che ! kevI vicitratA ! are enA pagamAM loDhAnI beDI paDI che. AvI sukumAra caMdananI vela jevI chokarIne AvI kaThora sajA hoya ? e pote ja kSudhAtura dekhAya che, paNa potAnI pAse sUpaDAmAM aDadanA bAkaLA hatA te eNe hoMze hoMze mahAyogIne ApI dIdhA che !re eka dAsI ! ne AvI ucca manobhAvanA ! lokono pravAha dhanAvaha zeThanA ghara tarapha vahI nIkaLyo ! rAjA-rANI, amAtya-maMtrI, zeThazAhukAra sahu dhasyA Ave che. A dAsIno mAlika dhanAvaha zeTha paNa dhasyo Ave che. sAthe gAmano luhAra paNa che. taDAtaDa beDIo tUTe che. tyAM prANapoka mUkato eka mANasa bhIDane cIrato AgaLa Ave che. "are ! oLakhyo ane ? A to saMpula nAmano kaMcukI che. e raDato raDato kahe che : re deva ! A to caMpAnAM rAjakumArI vasumatI che; dhAriNIdevInAM putrI che." lokoe kahyuM, "dhanAvaha zeTha kahe che ke e to mArI dAsI caMdanA che. sAcuM zuM che ?' "sAcuM huM kahuM chuM, te che!" kaMcukI bolyo. eTalAmAM dAsIne tAkIne joI rahelAM kauzAMbInAM rANI mRgAvatI dhasI AvyAM. dAsIne chAtIe lagAvIne bolyAM : "are ! A to mArI bahena dhAriNInI putrI vasumatI. hAya re tamArI laDAIo ! je potAnAMne pote ja haNanArI.' loko to saMbaMdha zodhavAmAM kuzaLa hoya che. teo tarata bolyA : "rANI mRgAvatI ne dhAriNI vaizAlIpati rAjA ceTakanI putrIo ! caMpAno rAjA ne 144 % bhagavAna mahAvIra Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kauzAMbIno rAjA sADhubhAI ! saMsA2mAM kahevata che, ke 'sagapaNamAM sADhuM;' paNa ahIM to 'satyAnAzamAM sATu' evuM thayuM. vaLI vyakti bolI : 'rAjA ceTaka to mahAyogI mahAvIranA saMsArI mAmA ! vasumatI mahAvIranA mAmAnI dIkarInI dIkarI ! Aha ! laDAIo kevuM satyAnAza lAve che !' 'paNa AvI sukumAra bALAnA pagamAM beDIo kayA vAMke ?' rAjAe prazna karyo. e potAnA yuddhakarmathI pastAI rahyo hato. 'e guno mAro che. mane sajA karo !' dhanAvaha zeThe AMkhamAM AMsu sAthe kahyuM, 'huM dAsa-bajAramAMthI mAgyAM mUla ApI A chokarIne kharIdI lAvelo, paNa eno svabhAva ane zIla evAM suMdara ke meM enuM nAma caMdanA rAkhyuM. mane e peTanI dIkarI jeTalI priya hatI, paNa mAro prema ene anarthakArI nIvaDyo. mArI patnIe eno UMdho artha karyo. e kahe, zikArIno zikArathI prema kevo ? A to mane chetaravAnI cAlabAjI che ! emAM banavA kALa haze ne eka vAra huM bahArathI Avyo. gharamAM koI nahi, caMdanA jaLa laIne mArA paga dhovarAvatI hatI. e pANI reDavA vAMkI vaLI. enA keza mArA paga para paDyA. meM hetathI keza UMcakI khabhA para mUkyA. basa A vAte viSa UbhuM karyuM. mArI patnI aMdara chupAIne beThI hatI. eNe A joyuM ne gajaba karI nAkhyo. eNe mArI gerahAjarImAM caMdanAne mArI, mAthe mUMDo karAvyo, pagamAM beDI nAkhI, ne bhUkhe maravA oraDAmAM pUrI dIdhI. traNa divase mane jANa thaI. meM ene bahAra kADhI. khAvA bAkaLA ApyA, ne beDIo toDavA mATe huM luhArane bolAvavA gayo !' 'tyAM prabhu AvyA; mAro uddhAra karyo !' caMdanAe vAta pUrI karI. enA moM para apUrva sukhanI rekhAo taNAI gaI hatI. Ama lokone aMtastApa karatA mUkIne mahAyogI dhIredhIre medanI vaccethI sarI gayA, paNa sahu koI mATe eka amUlo bodhapATha mUkI gayA. jalameM mIna piyAsI 7 145 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 thoDA prottaro kauzAMbIthI nIkaLI mahAyogI caMpAnagarI AvyA. kauzAMbInA rAjAe lUMTelI A nagarI daridratAnI mUrti jevI banI rahI hatI. ahIM svAtidatta brAhmaNanI agnizALAmAM mahAyogI bAramuM comAsuM rahyA. cAre mAsa upavAsa karyA. svAtidattadatta brAhmaNane mahAyogInA tapa mATe mAna hatuM, paNa temanA jJAna viSe pUratI khAtarI nahotI. e mAnato ke kSatriyo kadAca tapa karI zake. paNa jJAnamAM teothI mAthuM mArI na zakAya. eka vAra eNe sahaja rIte thoDA prazno pUchI lIdhA. bhagavAne enA ati saMkSepamAM paNa sacoTa javAba ApyA : sa. AtmA zuM che ? ja. huM sukhI, huM duHkhI, ema "huM" e AtmA che. sa. AtmAnuM svarUpa zuM? ja. cetanA. sa. AtmA kevo che ? ja. ati sUkSma ne arUpI che. sa. sUkSmano artha zo ? ja. je iMdriyathI grAhya na thAya te. 146 % bhagavAna mahAvIra Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa. zabda, gaMdha ne vAyu paNa grAhya thatAM nathI; to pachI e paNa sUkSma kahevAya ne ? ja. nA. zabda kAnathI pakaDAya che, gaMdha nAkathI ne vAyu cAmaDIthI pakaDAya che. je koI paNa iMdriyathI na pakaDAya te sUkSma. sa. jJAna e zuM AtmAnuM bIjuM nAma che ? ja. jJAna e AtmAno lAkSaNika guNa che. svAtidattane ATalA praznothI paNa mahAyogInA jJAnIpaNA vize saMtoSa thayo. eNe kahyuM : 'vadhu praznonI jarUra nathI. cokhAnA pAtramAMthI eka ja dANo dabAvatAM khabara paDI jAya ke cokhA caDyA che ke nahIM ?' thoDAM praznottaro 5 147 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 kAna che ke koDiyAM ? dIkSAnuM teramuM varSa vyatIta thatuM hatuM. mahAyogI vihAra karatAM karatAM chammANi gAme AvyA. gAmanI bahAra teo kAyotsarga karI dhyAnamAM rahyA. saMdhyAno samaya hato. A vakhate dIkSAnA pahelA divase jevo banAva banyo hato, tevo ja banAva banyo : eka gopa potAnA baLado temane bhaLAvI gAmamAM gayo. moDo moDo pAcho Avyo. joyuM to tenA baLada tyAM nahIM teNe mahAvIrane pUchayuM : devArya ! mArA baLado kyAM ?' paNa mahAyogI to dhyAnamAM hatA. e kaI rIte javAba vALe ? govALe bIjI vAra pUchyuM. mahAyogI kaMI na bolyA. gopano krodha vadhato cAlyo. eNe kahyuM : "re mUrkha ! ATaATalI vAra kahyuM toya sAMbhaLato nathI. tAre te kAna che ke koDiyAM ?' paNa mahAvIra to, toya cUpa rahyA. vAru, vAru ! tArA jevAne kudarate nakAmA kAnanAM kANAM ApyAM che. lAva pUrI dauM, eTale tAre sAMbhaLavAnI haMmeza mATenI harakata dUra thAya." e ajaDa govALa jADAM darbhamULa laI Avyo. khIlA jevA cheDA eNe 148 % bhagavAna mahAvIra Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIranA kAnamAM nAkhyA. pachI ene barAbara ThokyA. ne pachI enA bahAra rahelA cheDA kApI lIdhA ! mUrkhane ThIka sajA karI, ema mAnato govALa cAlyo gayo. dhyAna pUruM thatAM mahAyogI chammANi gAmathI vihAra karIne madhyamA nagarIe AvyA. madhyAhna samaye bhikSA mATe e nagarImAM nIkaLyA. A gAmamAM siddhArtha nAmano vaNika raheto hato. mahAyogI emane ghera bhikSA mATe gayA. A vakhate siddhArthane ghera kharaka nAmano kuzaLa vaida Avyo hato. eNe mahAyogIne joyA, ne bolyo : "bhagavAnanuM zarIra Ama to saMpUrNa che, paNa dehamAM kaMIka zalya hoya ema lAge che." siddhArtha bhAvika hato. eNe kahyuM : "jarA pAse jAo, ne kyAM zalya che, te juo !" kharaka pAse gayo. eNe mahAvIranA zarIranuM nirIkSaNa karyuM. tarata jaNAI AvyuM ke kAnamAM darbhamULanA khIlA che. eNe siddhArthane vAta karI. siddhArtha parama bhAvika hato. eNe vaidane kahyuM ke mArI pAsethI je joIe te laI le, paNa A mahAyogIne ArogyalAbha thAya tema kara ! mArAthI emanuM karamAyeluM panna jevuM mukha joI zakAtuM nathI.' kharaka A mATe kaMIka vicAra kare, e pahelAM mahAvIra tyAMthI cAlyA gayA. kharake lAMbo vicAra karIne kahyuM : "A kASThazalAkA ema ne ema nIkaLe evI nathI. kADhatAM mahAkaSTa pahoMce tema che. bhagavAna dhyAnamAM hoya tyAre upacAra karavo ThIka paDaze. dhyAnamAM vedanAnI temane khabara nahIM paDe. ApaNane paNa suvidhA thaze." kharaka vaida auSadha tathA vaitarAone laIne bhagavAna jyAM kAyotsargamAM rahyA hatA, tyAM Avyo. mahAvIra to AtmadhyAnamAM UMDA UtarI gayA hatA. dehanI koI sUdhabUdha rahI nahotI. kharake potAnuM kAma zarU karyuM. eNe pahelAM eka telathI bharelI kuMDImAM mahAvIrane besADyA. pachI vaitarAo pAse aMgeaMganI mAliza karAvI sAMdhe sAMdho DhIlo karI nAkhyo. pachI keTalAka mANaso mahAyogInA kAna che ke koDyiAM ? : 149 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dehane jhAlIne UbhA rahyA. be majabUta mANasoe be sANasI vatI kASThazalAkAnA baMne cheDA kheMcyA. DhIlI thayelI zalAkAo lohInA jvArA sAthe bahAra nIkaLI AvI ! A vakhate mahAyogInA mukhamAMthI-jIvanamAM jemaNe game tevA duHkhamAM paNa kadI oyakAro nahoto karyo, emanA mukhamAMthI eka bhayaMkara cIsa nIkaLI gaI. e cIsa pahADo sAthe TakarAI, ne pahADo khaLabhaLI UThyA. nisyaMda AkAza paNa e cIsathI tharatharI UThyuM. re ! dayAnA avatAra tarapha kevo niSThura jagavartAva ! 150 2 bhagavAna mahAvIra Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 kevalajJAna kalakala ninAdinI RjuvAlukA nadI vahI jAya che. ene kAMThe jaMbhaka nAmanuM gAma vaseluM che. nadInA kAMThe lIlAMchama khetaro che ! A khetaromAM zAmAka kaNabInuM suMdara khetara che. zAlavRkSonI gherI ghaTA che. ghaTAmAM eka khaMDera caitya che. caityanI pAchaLa saMdhyA jAmatI Ave che. grAmajano gIta gAtA, baMsI vAtA gharabhaNI jaI rahyA che. Akho divasa mIThI madha jevI hariyALI carI gAyo gaLAnI ghaMTaDIo raNajhaNAvatI ghara tarapha jAya che. vaizAkha mAsanI suda dazama che. divasano cotho pahora che. beMtAlIsateMtAlIsa varSanA bhagavAna mahAvIra ahIM AvI ukaDu Asane (godohAsane) taDakAmAM ja dhyAnamAM beThA che. grISmanA akaLAvanArA divaso che. AMbAvADiyAmAM kokila zAMta che. bapaiyA haMmezAMnI vyAkuLa vANI vIsarI gayA che. agni jevI varALo pRthvIne tapAvI rahI che. baLado chAyAmAM beThA che. mRgalAM ThaMDI ThaMDI havAmAM vizrAme che! ekAMta che. nirjanatA che. mAtra sUrya hajIya Aga varasAve che. yajJakuMDa jevI pRthvI hajIya varALo kADhe che. saMsAramAM rahetAM chatAM vardhamAna sAdhu hatA. sAdhu thaIne to emaNe kaThora sAdhanAno ADo AMka vALI nAkhyo. jeo dehane pANInA parapoTA jevo namAlo, phUlanI jema TADha-tApamAM karamAnAro, ne pUratI ALapaMpALa vagara paDI kevalajJAna 151 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janAro mAnatA, temane mahAyogIe batAvI dIdhuM, ke kAyA to jeTalI kasazo, teTalI kasazo. deha to sAdhana che. sAdhanano sAco upayoga karatAM zIkho ! sAdhanane sAdhya na mAno ! AtmayogI mahAvIrano saMsAratyAga pachIno sADA bAra varSano gALo sAMbhaLanArane ruvAMTAM khaDAM kare tevo hato. avizvAsune to zaMkA pedA kare tevo kaThora hato. AMkhe jonAra paNa AzaMkAmAM paDI jAya tevuM hatuM ! are mANasa jevo mANasa ne ATalo puruSArthI ! ATalI sahanazIlatA, ATalI nirbhayatA ! azakya ! na kyAMya dIThI che, na kadI sAMbhaLI che ! Aja e sAdhanAnI siddhi-kSaNa AvI pahoMcI hatI. bharadariye ghUmatuM jahAja kinAro bhALatuM hatuM. ekAeka vAyumaMDaLamAM parivartana AvyuM. grISmanA vAyarA vasaMtanA thaI gayA. kokila bolavA lAgyo. haraNAM bhUmi para UchaLI UchaLIne gela karavA lAgyAM. najIka AvIne UbhelA vyAghano bhaya paNa vIsarI gayAM ! are ! nirbhaya A sRSTimAM bhaya kevo ? eka jIva bIjA jIvano mitra che ! hiMsaka vAghanA dila para paNa jANe premanI varSA thaI. e pUMchaDAno jhaMDo uThAvI, bahAra nIkaLyo. eNe haraNAM joyAM, ne vahAlabharI AMkhaDI emanA para TheravI ! re, sukhathI caNajo, ne managamatAM gItaDAM gAjo ! mujathI DaravA jevuM kaMI nathI ! jIvo ane jIvavA do. ghAsanAM jALAMmAMthI nakula ne sarpa bahAra nIkaLI AvyA, paNa Azcarya to juo ! baMne vaccenuM peDhIutAra vera nItarI gayuM, ne vahAlamAM ekabIjAne koTI karI rahyA ! sRSTimAM ATaluM parivartana kyAMthI ? pRthvImAM AnaMda varte che; pANImAM paramAnaMda laherAya che; AkAzamAM harSakiraNo phelAya che. nakkI koI jagapAvana prasaMga banavAno ! havA vAjiMtro jevI banI gaI che. AkAza jANe devavimAnonA prakAzathI jhaLAMhaLAM thaI gayuM che. dizAo darpaNa jevI banI che. saMtApa-svabhAvI jagatamAM 15ra >> bhagavAna mahAvIra Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtinA samIra laherAI rahyA che. akAraNa jhaghaDALu loko, akAraNa premaAnaMda pragaTa karavA lAgyA che. juo ne, paNe mahAyogI mahAvIra beThA ! mukha 52 hajAro ughADI kevalajJAna 8 153 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ talavAro myAna karAve tevI prasannatA che ! kAyA kaMcanavarNI banI gaI che. zvAsamAMthI sugaMdha vahe che ! AMkha phare tyAM amIdhArA pragaTe che ! 2e ! prabhune ! kevaLajJAna pragaTyuM ! mahAjJAnadIpa pragaTyo ! pRthvI, pAtALa ne svarga - trilokanA sarva padArtho emane pratyakSa thayA ! bhUta, vartamAna ane bhaviSya traNe kALanAM darzana prabhunA aMtaramAM AvI vasyAM ! saMsAranI koI gUMca emane na rahI ! saMsAranI koI graMthi temane na rahI. sarvajJa, sarvadarzI, buddha, ahaMnu mahAvIranI jaya ! nigraMtha bhagavAna mahAvIranI jaya ! jaya jaya naMdA ! jaya jaya bhaddA ! thoDI vAramAM to vAtAvaraNa raNajhaNI UThyuM. mANaso to dUra hatA. devoe e avasarano lAbha lIdho. teoe dharmasabhA yojI. traNa killA racyA, cAra dvAra karyAM, upara siMhAsana goThavyuM, ema samavasaraNa (dharmasabhA) yojI prabhunI pAse dharmadezanA sAMbhaLI ! amRtanI e varSA hatI, paNa amarane e zA kAmanI ? 154 2 bhagavAna mahAvIra Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaizAkha suda 10nI AthamatI saMdhyA che. sarvajJa bhagavAna mahAvIra vicAra karI rahyA che : 32 janatAne jabAna maLI 'mAro pahelo dharmopadeza, jamelAne jamaNanI jema, amarane amRtapAnanI jema nirarthaka thayo ! mRtyumukhI jagatane mArA dharma samIranI ne AtmAnA amRtanI jarUra che. jaladI vihAra karI, apApA nagarIe pahoMcuM, dharmatIrtha pravartAvuM, tyAM yajJa, sabhAmAM ekatra thayelA mahAbrAhmaNo mArA dharmatIrthanA AdhArastaMbha thaze.' apApA nAmanI nagarI che. AcArya somila nAmano zrImaMta brAhmaNa che. eNe mahAyajJa zarU karyo che. A yajJamAM bhAga levA e vakhatanA bhAratavikhyAta agiyAra mahAna vidvAno AvyA che. e buddhimAM bRhaspati che. vAdamAM e vAcaspati che. bhalabhalA vidvAnonAM emaNe mAna mukAvyAM che. moTA camarabaMdhI vAdIomAM emaNe mArga karyo che. emanAM nAma para phUla mukAya che. emane koI jItI zake tema nathI. sahunI sAthe pAMcaso pAMcaso ziSyonuM jUtha che. vidyAmAM ne vAdamAM eka eka ziSya paNa mahArathI che ! bhagavAne sarI jatI saMdhyA sAthe apApA nagarI tarapha kadama baDhAvyAM. jaMbhaka gAmathI e nagarI 48 kosa dUra hatI. AkhI rAta cAlyA. prabhAtI kiraNo sAthe bhagavAna tyAM AvI pahoMcyA, mahAsena vanamAM UtaryA. janatAne jabAna maLI A 155 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAtaHkAlanI ThaMDI havAmAM bhagavAna mahAvIre samavasaraNamAM besI dharmadezanA zarU karI. A dharmadezanAnuM eka Azcarya e ke e lokonI potAnI bhASAmAM apAtI hatI. atyAra sudhI AvI jJAnavAto devagirA saMskRta bhASAmAM ja thatI. sAmAnya loko e samajI zakatA nahIM. evA lokone na samajAya, e ja enI mahattA lekhAtI. samajAya e to sAmAnya vidyA kahevAya, na samajAya e ja mahAna vidyA lekhAya, evo bhrama sarvatra vyApelo hato. dharma, karma ne tattvanI carcA lokabhASAmAM karavI e kharAba karma lekhAtuM. lokabhASAmAM bolanArane koI sAMbhaLatuM nahIM, ene ziSTa lekhatuM nahIM, enuM sanmAna karatuM nahIM. ene paMDita lekhatuM nahIM. sahu kahetAM : "AvI ucca vAto kaMI janapadanI bhASAmAM sArI lAge ? UMcI vAto mATe bhASA paNa bhArabojavALI joIe ne !" - bhagavAna mahAvIre pahele pagale bhASAnI mahAna krAMti karI. emaNe kahyuM : jJAna jJAnI mATe nathI. sAdhAraNa jana mATe che. sAmAnya loko samaje, e rIte emanI bhASAmAM bolavuM ghaTe. emaNe lokabhASAmAM - ardhamAgadhI bhASAmAM (magadha dezanI te kALanI bhASAmAM) potAnI vANIno dhodha vahevaDAvyo ! emAM saMsAranAM, dharmanAM gUDha rahasyo pragaTa karavA mAMDyAM. jIva zuM ? ajIva zuM ? loka zuM ? aloka zuM ? puNya-pApa zuM ? Asava-saMvara zuM ? baMdha-mokSa zuM ? naraka zuM ? narakanAM duHkho zuM ? narakagamana kema thAya ? deva zuM ? devalokanAM sukha zuM ? devalokamAM kema javAya ? tiryaMca gati zuM ? manuSyabhava zuM ? ekatra thayelI medanIne A jJAnavANI samajAvA lAgI. are, A dharmabodha to suMdara ! ApaNe samajI zakIe tevo. pelo paMDitono bhArabAjavALo jJAnabodha to ApaNe mATe AMkhanuM kAjaLa gAle ghasyA jevo hato ! A to jANe ApaNe bolIe, ApaNe samajIe tema kahe che ! Aja sudhI puruSa-pramANathI vacana-pramANa mAnatA. have to pote emAM mAthuM mArI zake tevuM thayuM. jANe ema 156 % bhagavAna mahAvIra Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ So Sor " * * K, sa . , . -. has ra 23 2 * - lAgyuM ke AtmakalyANanA baMdha karI devAyelA jhAMpA Aja sahu mATe khUlyA ! emAMya bhagavAna mahAvIre kahyuM : "deva bhale moTo hoya, game tevuM temanuM janatAne jabAna maLI << 157 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarga hoya, paNa mANasathI moTuM koI nahIM ! mANasa mAnavatA rAkhe, to deva paNa enA caraNamAM rahe ! 'mANase A mATe satya ne premano Agraha rAkhavo joIe. pratyeka mANasa potAnA kAryathI, potAnA guNathI ne potAnA zramathI mahAna thaI zake che. e mATe jAti, kuLa ke janma nirarthaka che. 'dharma sAdhu mATe che, ne gRhasthe lIlAlahera ka2vAnI che, e mAnyatA sAva bhUlabharelI che. sAdhunI jema saMsArI gRhasthanA paNa dharma che. sAdhu sarvAMze sUkSma rIte vrata-niyama pALe, gRhastha yathAzakti sthUla rIte pALe. e mATe sAdhue pAMca mahAvrata, ne gRhasthe pAMca aNuvrata ne sAta zikSAvrata ema bAra vratavALA dharmathI jIvananuM ghaDatara karavuM joIe. ema kare to mANasano beDo pAra thaI jAya. 'yajJamAM pazuhiMsA na karo. zAstrane chupAvo nahi. zUdrane tiraskAro nahi. 'mAro mukhya saMdeza che ahiMsAno, averano, premano. 'mAro bIjo saMdeza che, ekabIjAne samajavAno. 'he manuSyo ! tame je dhAro te prayatnathI thaI zako cho. tame je dhAro te karI zako cho. tamArA bhAgyano vidhAtA Izvara nathI, khuda tame cho. 'mahAmAnava thavA, AtmakalyANa sAdhavA tamAre keTalAka niyamo pALavA joIe. e niyame eTale vrata. e pAMca mahAvrata che : pAMca yAma che. (1) (ahiMsA) koI jIvane satAvo nahi, mAro nahIM. bane teTalo prema Apo. (2) (satya) juThThuM na bolo. vacanapAlaka bano. (3) (asteya) corI na karo. aNahakanuM levAnI - pArakuM jhUMTavavAnI dAnata na rAkho. (4) (brahmacarya) strI tarapha sanmAna rAkhatAM zIkho, zIlavAna bano. (5) (aparigraha) saMgraha na karo. saMpatti-sAdhanonI yogya vaheMcaNI thavA do. 158 2 bhagavAna mahAvIra Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tame nIrakhyuM te ja satya, evo ekAMta Agraha na rAkho. satya sApekSa che. tamArI najaranuM satya ne tenA 52nI zraddhA; bIjAnI najaranuM satya ne tenA 52 vicAraNA. jIvananI sarva dRSTine samAvato A anekAMtavAda jhaghaDAnAM mULa kADhaze.' vAha vAha, zuM upadeza che ! AkhI nagarImAM bhagavAna mahAvIranA jJAnabharyA sa2La upadezanI prazaMsA thaI rahI. Thera Thera eka ja vAta ! mahAvIra ApaNI bhASAmAM bole che. e sIdhIsAdI mAnavatAnA pakSapAtI che. e kahe che : mANasa pote ja Izvara che. pote ja potAnuM jIvana ghaDI zake che. IzvaranI lAcArI karavAnI jarUra nathI. nirbhaya bano. abhaya banI saMsArabhayane jIto. sva-karma para sthira bano. A jJAnavAto navI hatI. vaLI e janatAnI jabAnamAM hatI, janatAne samajAya tevI hatI. enI carcAmAM nAnuMmoTuM sahu bhAga laI zake tema hatuM. vacce koInI dakhala na rahe tevuM hatuM ! potAnI bhASA potAne maLI, ethI jANe potAnuM rAja potAne maLyA jeTalo AnaMda sarvane thayo. Aje janatAne jabAna maLI. have koI UMThAM zuM bhaNAvI zakaze ? ame jAte badhuM jANIzuM. samajIzuM, carcA karIzuM, ne pachI AcarIzuM. janatAne jabAna maLI R 159 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 indrabhUti gautama somila viprane mAthe vajrapAta thayo hota, toya ATalo bhayaMkara na lAgata. je yajJanA yazathI e dizAone bharI devA mAgato hato, e yajJanI ja majA Aja jANe mArI jatI hatI. e potAnA gRhAMgaNamAM pharato, kadI DelIe caDhI nIrakhato ne kaheto ke jamIna 52, 2tha para, vimAna para caDhIne keTakeTalo samudAya potAnA yajJamAM bhAga levA AvI rahyo che ! paNa eno e garva paLavAra Takyo. tene taratamAM ja samAcAra maLyA ke e badho samudAya to mahAsena vanamAM jaI pahoMcyo che - nigraMtha bhagavAna mahAvIra tyAM AvyA che. - 'zramaNa mahAvIra ! are ! kAla sudhI to ene koNa jANatuMya hatuM ? vAtamAM vAta - itihAsamAM itihAsa - eTalo ke eka rAjakumAra teno - rAjakhaTapaTane lIdhe ke game te kAraNe, gRhatyAga. jaMgalamAM jaIne tapa. tapa e paNa kaMI navI navAI nahotI. varSothI tapa ne brahmanA viSayamAM brAhmaNone pAchA pADavA kSatriyo mathI rahyA che. bhAre harIphAI cAle che. deza dezamAM Thera Thera tapasvIothI Azramo bharacakka che. to pachI evuM te zuM thaI gayuM ke tapasvI mahAvIra pAse ATalI doDAdoDa ? 'ATaluM hoya toya kaMI nahotuM ! tamAzAne teDuM na hoya, e nyAye loko kutUhalathI bhale tyAM jAya, paNa zramaNa mahAvIre kaMIka moTAI to jALavavI hatI ! devabhASA saMskRtane badale lokabhASAmAM dharma kahevA mAMDyo. prabhAvazALI 160 2 bhagavAna mahAvIra Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devagirA sivAya kaMI dharmano upadeza thAya ! tattvanI carcA thAya ! agamanigamanA bheda te zuM zerInAM dhULa-kAMkarA che ? ATaluM hoya to vAMdho nahoto. e to ziSTa samudAyamAM apamAna pAmaze, eTale enI meLe devabhASA bolatA thaze, paNa e zramaNa mahAvIre AgaLa vadhIne kahyuM ke zAstra sahu mATe khullAM che ! emAM verovaMco na hoya. vAMce enA veda; bhaNe enI vidyA ! mIThA navANanuM jaLa chUpAvavAno zo artha ? tarasyA bhale kAMThe AvIne pIe. to zuM je veda strI ane zUdrane azrAvya che, te amAre saMbhaLAvavA ? adhikArI vagara amUlAM ratna vaheMcavA mAMDavAM ? zAntam pApam ! zAntam pApam !" AcArya somila thoDI vAra thobhyo ne vaLI bolavA lAgyo : are, ATaluM karyuM hota, toya dhULa nAkhI. eNe veda pachI yajJano paNa virodha karyo, yajJamAM pazu homavAno virodha karyo. eNe kahyuM ke yajJa eTale AtmaprIti arthe je kAma karo te. duniyAnAM tamAma kAma emAM AvI jAya. evA yajJamAM moha, krodha, mAyA jevAM kaSAyarUpI pazu homavAnAM ! Ama, bIjA zabdomAM kahIe to, mahAvIre A mahAna yajJono ja niSedha karyo ! ane yajJa nahi to brAhmaNa nahi ! "ane brAhmaNano virodha karyo to bhale karyo. eka kSatriya pAse ethI vadhu zI AzA rAkhI zakAya ? paNa yajJano virodha karI duniyAnA puNyano mArga baMdha karI dIdho. devonI prItino nAza karyo ? keTalA mANasonI rojI para lAta mArI ! yajJano virodha karyo, to eya bhale karyo. enAthI zuM zekyo pApaDa bhAMgavAno hato ! paNa deva karatAM mANasane moTo kahyo, ane mANasane ja Izvara kahyo. AtmA prayatna kare to parama AtmA-paramAtmA thAya, ema kahyuM. eTale deva-devInI prIti kAje je samAraMbho thAya che, te teNe nakAmA TharAvyA ! A rIte to dAna-dakSiNAno sarvathA abhAva thaI jAya. brAhmaNone ghera jyAM dhananI khANa che ! yajJa e ja emanuM jIvana che; dAnadakSiNA e ja emanuM dhana che ! "vaLI eNe dharmasabhAnA cAre ArA-ovArA saune mATe khullA mUkI dIdhA che. kahe che, ke deva Ave ke mAnava ! pazu Ave ke prANI ! patita, pIDita, indrabhUti gautama % 101 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zoSita sahune mATe dharmasabhAnA daravAjA khullA che. sastI kIrti raLavAno zramaNa mahAvIrano A paNa eka prakAra ja che ne ! nahIM to je dharmasabhAmAM adhikArI ja praveza pAmI zake, tyAM Avo zaMbhumeLo te hoya ! paNa A jagatamAM to kaMI navuM karyA vagara nAyaka kema thavAya ?' 'AvI amaLavANIthI mahAvIre to vartamAna dharmonAM mULa ja khodavA mAMDyAM che !' somila viSe AkhI yajJasabhAne paDakAra karatAM 11 mahAvidvAno sAme lakSa karIne kahyuM, 'Apa jevA bhAratabhUSaNa, vedavidyAvizArada, sakalazAstrapAraMgata, vAdakalAnipuNa vidvAno hAjara hoya, ne A nAstiko zuM veda, yajJa ne Izvarano nakAra bhaNaze ? UMca-nIcane eka Are besADaze ? he mahAvidvAno ! nItizAstranuM vacana che, ke zatru ne rogane UgatAM dAbavA sArA. A zramaNa mahAvIranI pahelI dharmasabhA che, pahelo upadeza che.' 'nahIM, nahIM, haragija nahIM bane. e vAta na bhUto na bhaviSyati. huM iMdrabhUti gautama, prasiddha vasubhUti gautamano putra, sAme pagale tyAM jaI, zramaNa mahAvIranI zekhIne paLavAramAM dhULamAM meLavIza. enA karatAM vadhu comAsAM ame joyAM che. ema sUMThane gAMgaDe gAMdhI na thavAya !' pacAsa varSanI vayanA, sAkSAt vighA avatArasamA iMdrabhUti gautama sabhAmAM ekadama khaDA thaI gayA. ne potAnA pAMcaso ziSyo sAthe mahAsena vana tarapha javA e ja paLe vidAya thayA. emanAM pagalAMthI pRthvI dhamadhamI rahI. saMsAranI be mahAna zaktio Aja sAmasAme Takkara levAnI hatI. paLavAramAM cakamaka jharI samajo ! mArgamAM aneka vyaktio upadeza sAMbhaLI pAchI AvatI maLI. iMdrabhUti gautama vAraMvAra sahune rokIne pUchavA lAgyA ? 'kema, kevo lAgyo e sarvajJa ?' 'jJAna ane vANImAM sarvottama, mukha para prasannatA to enI. madhyastha dRSTi to tenI. lokane prIti upajAvanAruM vacana to tenuM. vAto kare che sAva sAdI rIte, ane sAdI bhASAmAM : paNa aMtaramAM soMsaravI UtarI jAya che.' sarasvatInA avatAra gautamanA dilamAM UMDo zeraDo paDyo, paNa eNe vicAryuM : 162 A bhagavAna mahAvIra Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'are ! loka to gatAnugatika che. dharmanA mAmalAmAM e zuM samaje ? mAre e mAyAvInI mAyAjALa toDavI paDaze.' iMdrabhUti gautame mana sAthe nizcaya karyo, kadama baDhAvyAM. teo potAnA vAdIne kayA prakAranA pramANaprameyathI paLavAramAM cUpa karavo, enA vicA2mAM hatA : tyAM koI apUrva svara temanA kAne athaDAyo. jANe verAna vagaDAmAM pAvo vAgyo. 'Avo, iMdrabhUti gautama ! kuzaLa cho ne !' are ! ciraparicitanI jema koNa mane nAmathI bolAve che ! indrabhUti gautamane pahele pagale Azcarya thayuM. pachI manamAM vicAryuM ke mahAna indrabhUtine pRthvInA paTa 52 koNa evuM che, ke na oLakhe ? gautama garvabharyA svare bolyA : 'he iMdrajALI mahAvIra ! huM iMdrabhUti gautama. vAda karIne tArI iMdrajAlavidyAne saMhAravA Avyo chuM.' 'huM iMdrajALI ? mahAvidvAna gautama ! zAMta thAo ! sAcA tapasvIo camatkArI hoya che, paNa camatkAra karatA nathI. tame nathI kahetA, paNa huM vagara kahyuM jANuM chuM ke tame vAda karavA AvyA nathI, paNa saMzaya nivAravA AvyA cho !' 'mane saMzaya ? vaMdhyAputra jevI vAta karI, zramaNa vardhamAna !' drabhUti gautamanA mukha 52 apratihaja teja vyApI rahyuM. eka malla bIjA mallane kustInuM AvAhana Ape evo e avAja hato. 'AryAvartanA mahAvidvAna ! mahAnubhAva gautama ! keTalIka vAra hAthI Akho ne Akho nIkaLI jAya che, paNa pUMchaDe AvIne aTakI paDe che. tuM tamAma zAstronuM Acamana karI gayo che, paNa jIva vizeno tAro saMdeha TaLyo nathI' paNa tethI zaramAvAnI jarU2 nathI. sAcI zaMkA sAcA satyanI jananI che !' A te zabdo hatA ke mAnuM vAtsalya hatuM, kaMI na samajAyuM. indrabhUtinuM mana ApoApa gaLI javA lAgyuM. mahAvIra bhAre mAyAvI lAgyA. emaNe TaTTAra rahI enI mAyAthI aspartha rahevA prayatna karavA mAMDyo. bhagavAna indrabhUti gautama 163 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIre AgaLa calAvyuM : 'dIvo AkhA aMdhakArane dUra kare, toya enI nIce aMdhakAranI chAyA rahe. mANasanI buddhi dIvAnI jema prakAze, paNa nIce saMzayanI chAyA rahe. e chAyA koI svayaMsaMbuddha dUra kare. vAta nAnI, paNa gADAnA paiDAnA khIlA jevI. nAnakaDI khIlI gADA AkhAne UthalAvI nAkhe.' gautama stabdha banIne UbhA rahI gayA. are ! iMdrajALI mahAvIre kharI iMdrajALa karI ! 'priya gautama ! tArA manamAM saMdeha che, ke jIva che ke nahi. huM kahuM chuM ke jIva che. e arUpI che. ene varNa nathI, sparza ke gaMdha nathI, e avinAzI che, vinAzI dehamAM rahe che, ne puNya-pApano, sukha-du:khano kartA-bhoktA bane che. e kIDInA dehamAM rahyo che, ne hAthInA dehamAM paNa vasyo che; paNa ene AkAra nathI. caitanya, vijJAna, saMjJA Adi lakSaNothI e jANI zakAya che. jIva na hoya to puNya-pApanuM pAtra koNa thAya ? tuM A yajJa Adi kriyA kare che, enuM nimitta koNa bane ? tenuM phaLa koNa bhogave ?' vANI sa2La che, nirmaLa che. emAM nathI chala-prapaMca, nathI magaja pakAvI nAkhanArI yuktio ! ATaluM nikhAlasa AtmapratItivALuM ne namra tattvajJAna eNe sAMbhaLyuM nahotuM. pAMDityanA paMkamAM DUbelA potAne, jANe bahAra nIkaLI, AtmAnA paMkajane khIlavavAnI koI hAkala karatuM hatuM ! emano RjusvabhAvI AtmA namra banI gayo. aMdara ne aMdara jANe ene koI sAda karI rahyuM hatuM : gautama mahApaMDita hatA, sAthe satyanA zodhaka paNa hatA. 'gautama ! abhimAna chAMDa ! 'gautama ! pUrvagrahathI pIchehaTha kara ! 'gautama ! pAMDityanAM jALAM dUra kara ! 'gautama ! satyanI khoja kara ! emAM khovAI jA !' 'satya to aMtaramAM beThuM che. lokonI vAha-vAha ane hiraNya joI bhulAvAmAM na paDazo.' 164 2 bhagavAna mahAvIra Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMDitAIno bhArataprasiddha pahADa AgaLa vadhyo, mahAvIra pAse Avyo, be hAtha joDI aMjalibaddha thaI bolyo : namotthu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM / AigarANaM titthayarANaM sayaMsaMbuddhANaM / gIrvANagirAnA mahAna himAyatInA mukhamAMthI lokabhASAmAM stuti nIkaLI paDI. gautama AgaLa bolyA : - "he jJAnasAgara prabhu ! mArA hRdayamAM have saMzaya rahyo nathI. huM Apane vaMduM chuM - stavuM chuM. ziSya tarIke mAro ane mArA pAMcaso ziSyono svIkAra karo. sarva saMbaMdhono tyAga karI ApanI caraNasevA icchuM chuM." iMdrabhUti gautama e divase vidyA ne yazano bhAraboja chAMDI mahAvIranA caraNakiMkara banI gayA. indrabhUti gautama # 165 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 pUMchaDe aTakelA hAthI pothI paDhI paDhI jaga mUA, paMDita huA na koI; DhAI akSara premakA, paDhe so paMDita hoI. iMdrabhUti gautame mahAvIranI zaraNAgati svIkArI, e samAcAra yajJasabhAmAM pahoMcyA. vIMchInA DaMkha vAge ne mANasa camakI UThe ema, iMdrabhUti gautamanA nAnA bhAI agnibhUti khaDA thaI gayA. emanI AMkhomAMthI agni jharavA lAgyo. e aganavANI bolyA : kadAca sUrya pazcimamAM Uge e huM mAnuM, paNa mAro bhAI iMdrabhUti hAre, e na mAnuM. mahAvIra bhAre karAmatI mANasa che. enI kUDI karAmatane hamaNAM jaIne huM toDIphoDI nAkhuM chuM. beeka paLamAM, e mAyAvInI mAyA saMhArI, ame baMne bAMdhavo pAchA AvyA samajo." agnibhUti nIkaLyA. tIranA vege nIkaLyA, paNa thoDe jatAM jANe vAtAvaraNa sparzatuM lAgyuM. paga dhIrA paDyA. mana vicAre caDhyuM. tyAM to bhagavAna mahAvIranI vANI saMbhaLAI. | divya vANI, jANe AtmAnI vANI ! agnibhUtine ema lAgavA mAMDyuM ke ApaNe to Aja sudhI jUThI vANI bolyA. pANImAM ja valoNuM pheravyuM ! pachI navanIta kyAMthI maLe? A kevI premavANI ! ApaNI vidyA-vANI to tIra jevI tIkSNa. harapaLe sAmAne haNavAnI icchAthI eno prayoga thAya. ane A kevI mIThI, hRdayane jagADanArI vANI ! 166 % bhagavAna mahAvIra Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agnibhUtino agni dUrathI ja TharI gayo. agnibhUti ne bIjA vidvAnonI sthiti, bhagavAne kahyuM tema, e hAthInA jevI hatI : je soyanA kANAmAMthI AkhA ne AkhA nIkaLI gayA, ne pUMchaDe aTakI rahyA hatA. sahue zAstra vAMcyAM hatAM. adhyayana karyuM hatuM, vivAdathI vAdasabhAo gajAvI hatI. be kUkaDA je jhanUnathI maraNatola laDe, ema rAjasabhAmAM laDI, harIphane pADI, rAjyanuM mAnapAna meLavyuM hatuM ! sonAnI pAlakhI, rUpAnA chatra, ghInI mazAla ne DaMkAnizAna meLavyAM hatAM, paNa e to badho bAhya vyApAra hato ! aMtaramAM vidyAno AnaMda nahoto, mAtra DaMsIluM abhimAna hatuM. mana haMmezAM satya samajavA karatAM - potAnI vAtane satya TheravavA AgrahI rahetuM. jJAna hoya tyAM zaMkA hoya-zaMkA to satyane sthira karanAro thAMbhalo che paNa zaMkA vyakta kema thAya ? to to potAnA mobhAne dhakko pahoMce ! zaMkita paNa sAco AtmA namra hoya. bALaka pAsethI paNa satya svIkAravA taiyAra hovo joIe. nahIM to eka zaMkA hajAra zaMkA janmAve ! ane zaMkita hRdayavALo sAmAne azaMkita kyAMthI banAve ? evA vidvAno sAme AtmapremanI bhASAmAM bhagavAna mahAvIre vAta karI. hRdaya to saunAM sAgarasamAM hatAM ja; izAro maLatAM ja enAM jaLa jAgI gayAM. teo eka pachI eka mahAvI2ne harAvavA ne potAnA purogAmI vidvAnone choDAvavA AvyA, paNa pote jitAIne mahAvIranA premapAzamAM sadAne mATe baMdhAI gayA ! darekanA hRdayamAM dolAyamAna hatI nAnI nAnI zaMkA ! e ekeeka zaMkAne premabhAvathI mahAvIre dUra karI dIdhI. agnibhUtine kahyuM : 'karma vize tArI zaMkA che ke arUpI AtmA sAthe rUpI karma kevI rIte joDAya ? paNa A zaMkAno javAba sahelo che. madirA jo AtmAnA arUpI caitanya para asara kare che, to karma kema na karI zake ? nakAmI mAthAphoDa jevI tattvanI carcAmAMthI AtmAnuM kaMI vaLatuM nathI, bhAI !' agnibhUti samajI gayA, ne mahAvIrano svIkAra karyo. pUMchaDe aTakelA hAthI 8 167 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAyubhUti indrabhUtinA trIjA bhAI hatA. emane bhagavAne kahyuM "punarjanma vize tArI zaMkA che. te mAne che ke zarIrathI bhinna koI AtmA nathI. amuka padArtho bhegA thatAM jema Ubharo Ave che, ema zarIramAM amuka tattvo bhegAM thatAM caitanyarUpI Ubharo Ave che; deha sAthe e zame che, paNa huM kahuM chuM ke deha ne AtmA judA judA che." "meM khAdhuM', emAM "meM' e AtmA che. e mRta zarIramAM nathI. saMsAramAM be zaktio kAma kare che. jaDa ane cetana. baMne vacce vijAtIya padArtho jevo saMbaMdha che. anAdi kALathI e maLelAM che, enI pratyakSa khAtarI to zI ? dareka vAtamAM pratyakSa pramANa ApI zakAtuM nathI. tyAM anumAna pramANa Thare che. jema dUdha joIne emAM ghInuM anumAna karIe chIe, ema AmAM che. zubha karmothI lipta cetana-e sArI sthiti, azubha karmothI lipta sthiti-e kharAba sthiti. rAya ne raMkanI jema." vAyubhUtinI zaMkA vAyunI laherI sAthe dUra thaI gaI. e ziSya banI rahyA. cothA paMDita Arya vyakta AvyA. emane premabhAvathI apanAvatAM mahAvIre kahyuM : 'tamane jagata sat che ke asatu, enI zaMkA che. e sat paNa che, asat paNa che. emAM kazI zaMkA na dharIza. A paMta bhUtAtmaka jagata sat che; ne e kSaNabhaMgura ne parivartanazIla che, te dRSTie asat che.' pAMcamA paMDita Arya sudharmA AvyA. teone zaMkA hatI, ke badhAM prANIo marIne potAnI ja yonimAM pedA thAya- kAgaDo kAgaDAnI yonimAM- jema ghaMu ghaMunI yonimAM. bhagavAne kahyuM : "he mahA Arya ! tamAro bahuzruta hAthI jhINAmAM jhINA marmamAMthI to ArapAra nIkaLI gayo, paNa sAva najIvI vAtamAM pUMchaDe aTakI gayo. zuM tuM eTaluMya jANato nathI ke prANIono punarjanma enA karmanA kAraNe thAya che, zarIranA kAraNe nahIM ? bhavaprAptinuM kAraNa zubha-azubha karma che. manuSya deva paNa thAya, dAnava paNa thAya. jevAM enAM karma evI enI gati." Arya maMDikane vaLI AtmAnA baMdha-mokSa vize zaMkA hatI. e vicAratA ke AtmA sphaTika jevo che; ene vaLI baMdha-mokSa kevAM ? 168 bhagavAna mahAvIra Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAne jJAtazailImAM kahyuM : 'AtmA be prakAranA che : eka je tapadhyAna-yoga-anuSThAnAdithI saMpUrNa karmathI mukta thAya che te; te siddha kahevAya. e sarvathA baMdha-vihIna che. ane bIjA je AtmAo sArAM-bhalAM karmo karI judI judI gatiomAM bhame che te; saMsArI kahevAya che. ene baMdha ane mokSa baMne che.' sAtamA paMDita mauryaputranI zaMkAno javAba vALatAM bhagavAne kahyuM : 'tuM ema mAne che, ke deva nathI. uttama puruSa e ja deva che, paNa e khoTuM che. duniyAmAM sukha che, paNa du:khamizrita che. duHkha che, paNa sumizrita che, to nikhAlasa sukhabhogInI ne nikhAlasa duHkhabhogInI parAkASThA kyAMka hovI joIe. e sukhabhogInI parAkASThA te devatva. duHkhabhogInI parAkASThA e narakatva. alabatta, upacArathI uttama prakRtivALo ne guNI mANasa deva kahevAya, paNa utpattithI to devalokano AtmA ja deva gaNAya.' Arya akaMpitanA naraka vizenA saMdehane dUra karatAM bhagavAna bolyA : 'tuM manuSyanI nikRSTa avasthAne naraka mAne che : paNa te ThIka nathI. manuSya game teTalo du:khI hoya, paNa temAM sukhano aMza rahelo che. je jIvanaparyaMta hiMsA, corI, jUTha, vyabhicAra kare che, enI sajA zuM ATalI ne AvI halakI avasthA che ? to to lokone satya, prema ne sadAcAra para zraddhA ja na rahe. kudaratanA trAjavAmAM pUrepUro nyAya che. anAcArI, atyAcArI kadAca A bhavamAM duHkha na pAme, paNa tene mATe bhava-bhavAMtare paNa jyAM du:khanI parAkASThA hoya tevuM sthAna nakkI che. ane enuM nAma naraka.' paMDita acalabhrAtAno saMdeha vyakta karatAM bhagavAne kahyuM : 'he pavitra brAhmaNa ! tuM ema mAne che, ke jagatamAM A puNya, A pApa e nAhaka bheda khaDA karavAmAM AvyAM che. jagatamAM bane teTalo puruSArtha karavo ne sukha meLavavuM. emAM puNya-pApanI vAta ADe na lAvavI, paNa tArI A mAnyatA barAbara nathI. keTalAka jIvo atyaMta puruSArtha kare che, chatAM pariNAmamAM du:kha meLave che. keTalAka hAthapaga paNa halAvatA nathI, ne amanacAmana uDAve che. AnuM kAraNa zuM ? enuM kAraNa puNya-pApa-A janma ke pUrvajanmanAM karma ! karmanA ke copaDAmAM jame-udhAra khoTuM thatuM nathI !' A pachI paMDita metAryano punarjanmano bhrama dUra karyo. paMDita prabhAsano pUMchaDe aTakelA hAthI 5 169 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSa vizeno bhrama dUra karatAM teoe kahyuM : - "tuM mAne che ke jIva ane karmano anAdi saMbaMdha che, to te anaMta paNa hovo joIe, paNa te khoTuM che. anAdi hoya te anaMta hoya ja evo koI niyama nathI. sonuM khANamAM anAdi kALathI mATI sAthe maLeluM che, eTale zuM anaMta kALa sudhI e mATI sAthe maLeluM raheze ? nA, nA agni AdinA saMyogathI te zuddha thaI zake che ema ja AtmAnuM samajavuM." agiyAramA paMDitano bhrama paNa dUra thayo, ne eya bIjAnI jema bhagavAnano ziSya thaI rahyo. enA pAMcaso ziSyo paNa gurune anusaryA. 170 % bhagavAna mahAvIra Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa caturvidha saMgha bhagavAna mahAvIrane apApA nagarImAM 11 mahAna brAhmaNa ziSyo, ane 4400 emanA ziSyo anuyAyI tarIke maLyA. bhagavAnanI icchA have tIrtha pravartAvavAnI thaI. temaNe te mATe caturvidha saMghanI racanA karI. iMdrabhUti gautama Adi 11 ziSyone gaNadhara banAvyA. ne temanA ziSyagaNane temanA ziSya tarIke rAkhyA. Ama sAdhu saMsthA sthApI. kauzAMbImAMthI dAsIpaNAmAMthI mukta thayelI caMdanabALA paNa A sabhAmAM hAjara hatI. bhagavAne ene dIkSA ApI, ne sAdhvI samudAyanI sthApanA karI. A sabhAmAM aneka puruSo ne strIo hatAM, jeo sAdhupada svIkAravA taiyAra nahotAM : paNa bhagavAnanA upadezamAM zraddhA dharAvanAra ne yathAzakti AcaraNa karavA tatpara hatAM, teone paNa temaNe zramaNopAsaka ne zramaNopAsikA tarIke potAnA saMghamAM samAvyAM. zramaNopAsako ane zramaNopAsikAo zrAvakazrAvikA kahevAyAM. Ama sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA rUpa caturvidha saMgha sthApyo. bhagavAna mahAvIre pravartAvelA pAMca mahAvratovALA zAsananuM sukAna A caturvidha saMghane soMpavAmAM AvyuM. caturvidha saMgha % 171 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 nirgatha sAdhu bhagavAne potAnA zAsanasaMghanAM anuyAyI zramaNa-zramaNI vize kahyuM : mArA zAsanano nigraMtha sAdhu mukta manano, udAra vicArano ne ahiMsAnA vratavALo haze. saMsAranI, mananI, saMbaMdhanI, moTAInI koI graMthi-gAMTha ene paDaze nahi. e sAcA arthamAM nigraMtha haze. e satata jAgrata haze, sUtAM, UThatAM, besatAM kSaNano paNa pramAda nahi kare. ene ghara nahi hoya e anagAra haze. e bhikSu haze. bhikSA enuM bhojana haze. potAnA mATe baneluM bhojana e nahi le. rAte bhojana nahi le. phUla parathI bhamaro rasa cUse Thera Thera gocaromAMthI gAya koLiyA bhare ema e bhikSA leze. e gocarI kahevAze. e vastranI apekSAthI dUra haze. sAthe e kAcabAnI jema aMgo chupAvIne cAlaze. Ama saMsAramAM anna, vastra ne Azraya mATe mANasa aneka jaNAnI lAcArI kare che. e lAcArImAMthI nigraMtha sAdhu mukta haze. nigraMtha sAdhu strI-paricayathI dUra, nigraMtha sAdhvI puruSa-paricayathI dUra ne dravyathI sAva vimukha raheze. parasparano sparza paNa emane varya haze. pagapALA sadA eno pravAsa haze. vAhana-hIna hovAthI e ratha, gADuM ke azvanI apekSA nahi rAkhe. 172 8 bhagavAna mahAvIra Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pagamAM upAnadhahIna hovAthI e mocIne nahi khoje. vastrahIna hovAthI e vaNakarane nahi khoje. hAthe keza gUMcanAra hovAthI ene nAInI jarUra nahi rahe. enuM jIvana parAdhIna nahi, paNa svAdhIna-svataMtra haze. e page cAlaze, bhale mArga sArA ne svaccha na hoya. enA mArgamAM hiMsaka jaMtuothI bharelAM jaMgalo Avaze. ene durgama parvato paganI tAkAta para ullaMghavA paDaze. ene bhayaMkara nadIo pAra karavI paDaze. registAnane vIMdhavuM paDaze. jhADa ne jhADI, kAMTA ne paththara, khAI ne khADA enA mArgamAM haze, paNa bhikSune e thaMbhAvI nahi zake. e durgama mArgane sukhada samajaze. duHkhane-vipattine AtmopakAraka sukha mAnaze. mArgamAM corapallIo Avaze, nirgatha enA upadrava zAMtithI sahana karaze. mArgamAM arAjakatAvALA deza Avaze. e sAdhune bahu duHkha deze, paNa sAdhunI kUca koI khALI nahi zake. e mAthuM Apaze, paNa munipaNuM nahi Ape. mArgamAM laDAInAM raNakSetro Avaze. sAco sAdhu vezadhArI lekhAze. jAsUsa mAnIne jhaDapAze. vidharmI rAjAo sAdhune saMtApaze : paNa sAdhu nirmaLa mana ne sabaLa dehe AgaLa vadhaze. e kadI potAnI pichAna ApavA prayatna nahi kare. e oLakhANano lAbha nahi le. e gAmabahAra vastImAM Utaraze. tyAM sApa, vIMchI, macchara, kIDI ne kUtarA sAdhune herAna karavA Avaze. sAdhu e sthitimAM je paristhiti UbhI thAya tene premathI veThaze. paristhitithI parAjaya e nahi svIkAre. duSkALa Avaze tyAre nigraMtha sAdhu nirvAha mATe phAMphAM nahi mAre. ene mRtyunI phikara nahi hoya, jIvananI hAyavoya nahi hoya. e to satata dharmarakSAno ne dharmapracArano ja vicAra karaze. tapasvI sAdhu dehadamanathI nahi Dare ! kadAca eka vAra tapa, tyAga ne titikSA pAchaLa paga ne jaMghA sukAIne kUkaDAnA paga jevI thaI jaze, peTa ne pITha ekabIjAne be cAmaDAnI kothaLInI jema maLI jaze, ekaeka hADakAM gaNI nigraMtha sAdhu % 173 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakAya teTalAM meda-majjA sukAI jaze, kamaranuM asthitaMtra rudrAkSanI mALAnI jema banI jaze, sApanI jema beu bhujAo laTakatI haze. sira kaMpatuM haze, vana karamAI gayuM haze, AMkho aMdara UtarI gaI haze, mahAmuzkelIe cAlI zakAtuM haze, chatAM sAco nigraMtha AtmAno upAsaka raheze. e AtmAno pUjArI che. deha to sAdhana che. sAdhya prApti khAtara sAdhana DUla karatAM e nahi Dare. A nigraMthanA taraNopAya mAtra vidyA ne cAritrya haze. Avo nigraMtha ahiMsA, saMyama ane tapano pUjArI haze. ahiMsA mATe samatA jarUrI che. samatva vinA ahiMsA janmatI nathI. eTale e koI jIvane UMca-nIca, nAno-moTo nahi lekhe. potAnA jevo bIjAne samajaze. enA aMtaramAM eka ja raTaNA haze : 'savI jIva karuM zAsanarasI.' saMyama mATe e potAnI jAtano cokIdAra banaze, manane kAbUmAM rAkhaze, iMdriyono dAsa nahi bane. tapa mATe e haMmezAM dehadamanano prayatna karaze. Avazyaka cittazuddhi ne AtmabaLa mATe zarIra, iMdriya, manane kabajAmAM rAkhavA mATe e tapano Azraya leze. . sAdhunI pAse sadA eka kalpanA raheze : laDAImAM mokhare cAlato hAthI, keTakeTalAM vighno sahe che, keTakeTalA ghA veThe che ! chatAM e AgaLa ja cAlyo jAya che. ema sAdhu AgaLa vadhaze. jema e hastI baMdha, cheda ke vardhananI darakAra karato nathI: enuM citta lakSane vedhavAmAM hoya che, ema sAdhu paNa kazI darakAra nahi karatAM, jIvananI sAdhanAmAM AgaLa ne AgaLa vadhaze. AvA nigraMtha bhikSune keTalAMya aMdhArAmAM ajavALAM ka2vAnAM hoya che. dvAre dvAre ahiMsA, avera ne anekAMtanI Tahela nAkhavAnI hoya che. maitrI, pramoda, karuNA ne madhyasthatA A cAra bhAvanAnAM jagatamAM khAtara pUravAnAM hoya che. vizvapremano - jIvamAtra prati samatvano - saMdeza ApavAno hoya che. - 174 bhagavAna mahAvIra Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvo cha prakA2nA che : pRthvInI kAyAvALA, jaLanI kAyAvALA, agninI kAyAvALA, vAyunI kAyAvALA ne trasakAyika. 39 nigraMthanA pAMca yAma jIvamAtra sukhane icche che, duHkhane tiraskAre che. mATe koI jIvane kadI pIDA na pahoMcADavI, emane bIjA koI pAse na pIDAvavA, ane bIjA pIDatA hoya enI pITha na thAbaDavI. (anumodana na karavuM.) A kA2Ne nIcenA pAMca yAma-pAMca mahAvrata nigraMtha sAdhue pALavAM. 1luM mahAvrata : ahiMsA : hiMsA kare nahi karAve nahi, karatAne anumode nahi. sthUla, sUkSma, sthAvara ke jaMgama koI paNa prANInI hiMsA thAya tevuM mana, vacana ane kAyAthI kaMI na karavuM. sAvadha rIte cAlavuM. manane zAMta rAkhavuM. vANIne udAra rAkhavI. vastu mUkatAM, letAM, khaseDatAM dhyAna rAkhavuM. annapAnanI paNa zuddhi jALavavI. rajuM mahAvrata : satya : jUThuM na bolavuM, bolavA preravuM nahi, tenuM anumodana karavuM nahi. krodhathI jUThuM na bolAya, hAsyathI jUThuM na bolAya, lobhathI jUThuM na bolAya, bhayathI jUThuM na bolAya ke sahasA jUThuM na bolAya. A mATe mana, vANI ne dehane sAvadha rAkhavAM. 3 mahAvrata : asteya : sarva prakAranI corIno tyAga, aNahakanuM - nigraMthanA pAMca yAma 7 175 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaNaApyuM na levuM. koInI pAse levarAvavuM nahi. koIne evA kAmamAM sahAya ke Teko na Apavo. 4thuM mahAvrata : maithuna : sarva prakAranA brahmacaryanuM pAlana, vAraMvAra strI vize vAta na karavI. strInAM aMga na jovAM. pahelAMno strI-paricaya yAda na karavo. e ja rIte strIe paNa sAvadha rahevuM. annapAnamAM maryAdA rAkhavI. kAmoddIpaka annapAna na levuM. 5muM mahAvrata : aparigraha : tamAma prakAranA parigrahano tyAga, Asakti e ja parigraha che. e choDavI. kAna, AMkha, cAmaDI, jIbha vagere iMdriyone viSaya tarapha jatI rokavI azakya che, paNa temAM Asakti e vratabhaMga rUpa che. 176 5 bhagavAna mahAvIra Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38 gRhasthanAM bAra vrata jeo gRhatyAga karI zakatA nathI, paNa nigraMtha bhagavAnanA mArga para zraddhA dharAve che. evA mATe bhagavAne gRhastha dharma nirUpyo. bhagavAne asthika grAmamAM svapnamAM joyelI be phUlamALAno artha ahIM sArthaka thayo. zramaNo mATe pAMca mahAvrata banAvyAM. gRhastho mATe temaNe pAMca aNuvrata ne sAta zikSAvrata ema bAra vata batAvyAM : 1. sthUla hiMsA na karavI : gRhasthapaNAnI maryAdA pALatAM je hiMsA anivArya thAya, te sivAyanI hiMsA na karavI. 2. sthUla asatya na bolavuM, 3. sthUla corI na karavI, 4. potAnI strIthI puruSa ne strIe potAnA patithI saMtoSa rAkhavo. 5. icchAonI maryAdA rAkhavI. jamIna, Dhora, vAhana, vahANa, ratna, mANikya, suvarNa vagerenuM niyamana karavuM. sAta zikSAvrata - digavrata : pravRttinI sImA nakkI karavI. upabhoga-paribhoga-parimANa : bahu pApavALI vastuo na vAparavI. ochAM pApavALI vastu upabhogamAM levI. AmAM khAna-pAna, vAsaNa-kUsaNa, ne vastra-alaMkArano tema ja vepAravaNajanI vastunI maryAdAno samAveza thAya che. anarthadaMDa tyAga : nirarthaka pApamAMthI pAchA haThavuM. sAmAyika vrata : amuka samaya mATe, anya pravRttiono tyAga karI gRhasthanAM bAra vrata che. 177 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmapravRttimAM ne dhyAnamAM besI javuM. dezAvazika vrata : gamanAgamananI dizA nakkI karI hoya, chatAM temAM dina-pratidina ghaTADo karavo. pauSadha upavAsa vrata : mahattvanI tithie upavAsa Adi vrata karI, dharmapravRtti karavI. atithi saMvibhAga vrata : nyAyathI upArjana karelA dravyathI banAvelA anna-pAnanuM atithine dAna karavuM. 178 % bhagavAna mahAvIra Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janamabhomamAM nigraMtha bhagavAna mahAvIra potAnA samudAya sAthe vihAra karatA Aje brAhmaNakuMDa grAmamAM padhAryA hatA. A vaizAlInuM paruM brAhmaNothI vaseluM hatuM. pAse kSatriyakuMDa grAma hatuM. e kSatriyothI vaseluM hatuM. bhagavAna mahAvIranI janamabhomanuM e gAma hatuM. bahusAla udyAna Aje mANasothI cikkAra bharAI gayo hato. chellA vakhatathI bhagavAna brAhmaNavirodhI valaNa dAkhave che, evo sarvatra AkSepa thato hato. yajJano virodha enuM moTuM pramANa hatuM, paNa bhagavAna svayaM Aja brAhmaNonA paramadhAma brAhmaNakuMDa grAmamAM AvIne UtaryA, ethI sahune Azcarya thayuM. bhagavAne ahIM potAnI zailI pramANe upadeza zarU karyo. A sabhAmAM bhagavAnano saMsArI jamAI rAjakumAra jamAli hAjara hato. brAhmaNakuMDagrAmano pratiSThita nAgarika koDAlagotrIya brAhmaNa RSabhadatta paNa hAjara hato. enI suzIla patnI devAnaMdA paNa upasthita hatI. e bhagavAnane ekITaze nIrakhI rahI hatI. 39 are brAhmaNanArI ! tuM mahAvIra sAme Ama ekITaze zuM nIrakhI rahI che ! e kSatriyaputra che. ne hamaNAM to veda, yajJa ne balino virodhI banyo che ! paNa devAnaMdAnA AnaMdanI sImA nahotI. eno harSa enA kAyAkacoLAmAM samAto nahoto. enA dehanI romarAja pulakita banI gaI hatI. janamabhomamAM A 179 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAtaka caMdrane nIrakhI rahe, ema devAnaMdA bhagavAna mahAvIrane nIrakhI rahI hatI. deva jene Aje namatA-bhajatA, rAjarAjezvaranA mugaTa jenA caraNamAM jhUkatA, e bhagavAna mahAvIrane A nArI putrabhAva jevA bhAve kAM nihALI rahI che ! evAmAM strInI chAtImAMthI dUdhanI dhArA vahI nIkaLI ! Azcarya ! AzcaryanI avadhi ! jJAnI gautama A dazya barAbara nIrakhI rahyA hatA. guru sAthe koI vAtano emane paDado nahoto. gurune paNa paDado rAkhavA jevuM kaMI nahotuM. emanuM jIvana pAradarzaka maNi jevuM hatuM. zrI gautame bharI sabhAmAM UbhA thaIne prazna karyo : bhagavAna ! A brAhmaNanArI devAnaMdAne ApanAM darzana karatAMnI sAthe ATalo AnaMda kAM thayo ? enAM netro ATalAM praphulla kema banyAM ? enI chAtImAMthI dUdhanI dhArA kema vahI nIkaLI ?" bhagavAne eka vAra devAnaMdA tarapha najara nAkhI pachI sabhA sAme jotAM sahaja bhAve ne nikhAlasa rIte gautamane javAba vALatAM kahyuM : gautama ! devAnaMdA mArI mAtA che. huM eno putra chuM. devAnaMdAnA zarIramAM je bhAva pragaTa thayo, tenuM kAraNa putrasneha che !' bhagavAna zuM brAhmaNa-putra che ? AkhI sabhA bhagavAnanI A vANIthI AzcaryamAM paDI gaI, ne brAhmaNaSI tarIke jeo temanI pichAna karAvatA, te jhAMkhA paDI gayA." e sabhAmAM RSabhadatte UbhA thaI kahyuM : "he mahAprabhu ! jarA-maraNa, rAga-zokathI vyAkula A saMsArathI mane tAro !' bhagavAna RSabhadattane dIkSA ApI. rAjakumAra jamAli paNa Ubho thayo. eNe bhavatAriNI dIkSA ApavAnI vinaMtI karI. bhagavAne eneya dIkSA ApI. e sAdhutAne paMthe paLyo. devAnaMdA paNa AryA caMdanAnI AjJA nIce sAdhvI banyAM. bhagavAne e AkhuM varSa videhamAM kADhyuM. comAsuM vaizAlImAM karyuM. 180 % bhagavAna mahAvIra Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIranA anuyAyI aneka rAjAo hatA. temAM keTalAka zramaNopAsaka hatA, to keTalAka nigraMtha pravacana para zraddhA dharAvanArA hatA. A baMne prakAranA rAjavIomAM magadhanA rAjavI zreNika-biMbisAra sahuthI AgaLa paDatA hatA. 40 sAdI vAta, sAdo viveka bhagavAnanI upadeza paddhati 'jJAtazailI' eTale dRSTAMta dvArA vAta samajAvavAnI hatI. rAjagRhanA comAsAmAM emaNe AvI keTalIka kathAo kahI. eka vAra emaNe kahyuM : keTalAka loko atithi mATe gheTo pALe che. gheTAne khUba lADa laDAve che. sAro sAro ghAsa-pAlo khavaDAve che. coLA ne javasa khavaDAvI hRSTapuSTa banAve che. gheTo khAya che, ne moja kare che. e moTI kAyAvALo ane moTA peTavALo thAya che. gheTo mAne che ke mArA jIvanamAM AnaMda che; lahera che, moja che, masta thaIne khAvA-pIvAnuM che. bIjAM gheTAM juo ne kevAM rakhaDe che ! kevAM bhUkhe mare che ! evAmAM gharadhaNIne tyAM atithi Ave che. gharadhaNI rAtA-mAtA gheTAne pakaDe che, bAMdhe che, ne eno vadha kare che. jhINA jhINA kakaDA karI svAdiSTa vAnI banAve che. gheTAne maratI vakhate atithi AvyAno zoka thAya che ! sAdI vAta, sAdo viveka A 181 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa jo jarA UMDA UtarIne vicAra karo, ke ghaDapaNarUpI atithi kone nathI Avato ? ne mRtyurUpI chUrI kone halAla nathI karatI ? e atithi ne chUrI AvyA pahelAM je cete te kharo cetyo kahevAya ! * bhagavAne eka koDI sATu 999 rUpiyA khonAranuM dRSTAMta ApyuM. 'eka mANasa kamAvA mATe paradeza gayo. khUba mahenata karIne e hajAra rUpiyA kamAyo. e have sArA sathavA2A sAthe ghera AvavA nIkaLyo. eka hajA2 rUpiyAmAMthI eka rUpiyo judo rAkhyo, ne 999 vAMsaLImAM nAkhI keDe bAMdhyA. eka rUpiyAnI eNe so koDIo lIdhI. ane nakkI kahyuM ke A so koDImAM pravAsakharca patAvavo. dhIre dhIre eNe rasto kApI nAkhyo. have gAma thoDeka dUra rahetAM, e eka ThekANe khAvA beTho. tyAM potAnI pAsenI eka koDI bhUlI gayo. e AgaLa vadhyo. mArgamAM tene yAda AvyuM ke te eka koDI pAchaLa bhUlato Avyo che; ne have eka koDI mATe vaLI navo rUpiyo vaTAvavo paDaze. paNa keDe 999 rUpiyAnuM jokhama hatuM. e laIne ekalA pAchA pharavuM ThIka nahotuM. eNe eka ThekANe khADo khodI rUpiyA dADhyA, ne koDI levA hAMphaLophAMphaLo pAcho pharyo. doDato pelA sthaLe gayo, paNa tyAM koDI na jaDI. doDato pAcho potAnA sthaLe Avyo. tyAM dATelA rUpiyA koI kADhI gayeluM. enI to koDIya gaI, ne 999 rUpiyA paNa gayA. Ama eka koDI sATu 999 rUpiyA khonArAnI jema, deha khAtara AtmA khonArAoe vicAra karavA jevo che. * emaNe eka kerI khAnAranuM dRSTAMta ApyuM : eka rAjAne kerI khAvAno ghaNo zokha. bahu kerI khAvAthI tene vipUcikA (kaoNlerA)no roga thayo. vaide tene davA ApI sAjo karyo, paNa sAthe cetavaNI ApI ke have kerI khAzo to jIva khozo ane rAjya khozo. rAjAe thoDA divasa vaidanuM kahevuM mAnyuM. 182 * bhagavAna mahAvIra Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa pachI tenuM mana kerImAM ramavA mAMDyuM! keTakeTalAM khAvAnAM! keTakeTalA pIvAnAM ! paNa na jANe rAjAne kerI vagara cena na paDe ! vastu to sAva nAnIzI, paNa rAjAne eNe ghAMgho banAvI dIdho. Akhare rAjA rahI na zakyo. eNe eka divasa kerI khAdhI. pharI ene roga thayo. davAthI e sAjo na thayo. kerI jevI tuccha vastu khAtara jIva ane rAja baMne khoyAM. bhagavAna mahAvIre potAnA kathanane vadhAre saraLa karavA kahyuM : traNa vepArI che. sarakhI mUDI laIne vepAre nIkaLyA che. dezadezAMtara ghUmIne ghaNe divase sahu pAchA pharyA. pahelo vepArI mULa mUDI bamaNI karIne pAcho Avyo hato. bIjo vepArI bhAvanI maMdImAM phasAyo, chatAM mULa mUDI sAcavIne pAcho vaLI nIkaLyo. trIjo vepArI to nukasAnImAM DUbI gayo hato; lAbhanI vAta to dUra rahI, mULagI rakama ja khoIne Avyo hato. saMsAramAM tamAma jIvo A traNa prakAranA vepArI jevA che. pahelA prakAranA jIvo manuSyatvarUpI mULa mUDIne jALave che, te uparAMta pUjyatAne pAme che. manuSyajIvanamAM sadAcAra, zIla ne vrata pALI deva bane che. bIjA prakAranA jIvo deva nathI banatA, paNa manuSyatva jALavI rAkhe che, sAdA AcAro e pALe che. trIjA prakAranA jIvo to manuSyatva paNa khoI nAkhe che. ne anAcArI ne durAcArI banI narakanA bhAgI bane che. A upadezoe - AvI sAdI vAtoe aneka hRdayo para asara karIne kaMIka mAnavIo bhagavAna mahAvIre upadezelA dharmanA pAlaka banyA. sAdI vAta, sAdo viveka & 183 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 pazuthIye hIna tuM ? rAjagRhanI A dharmasabhAmAM aneka rAjakumAroe, aMtaHpuranI aneka rANIoe saMsAratyAga karI saMnyAsa svIkAryo. A sabhAmAM zreNikano putra kumAra megha paNa hato. e rAjA zreNikanI dhAriNI nAmanI rANIno putra hato. dhAriNIne e ekano eka putra hato. kumAra meghane bhagavAnano upadeza manamAM vasI gayo. eNe bhagavAnane kahyuM : hai uddhAraka ! huM atithi mATe pALelA gheTA jevo nathI, ke rAjasukhamAM magna banI, mRtyune bhUlI jAuM. tema ja kANI koDI jevA saMsAra mATe 999 rUpiyA jevA AtmAne khoI dauM, tevo bevakUpha paNa nathI. vaLI kerI khAIne maranAra rAjAnI jema kAma-bhogo pAchaLa jIva ApI dauM, tevo paNa nathI. huM pelA traNa vepA2IomAMno pahelo vepArI banavA cAhuM chuM. huM mArAM mAtApitAnI maMjUrI laI AvuM; pachI dIkSita thavA icchuM chuM.' megha jhaTapaTa ghera Avyo, eNe mAtAne kahyuM : 'mA ! bhagavAnano upadeza meM sAMbhaLyo. mane gamyo. mAre anagAra thavuM che. mane rajA Apa !' mA A sAMbhaLIne ekadama bebhAna banI pRthvI para DhaLI paDI. eNe thoDI vAre zuddhimAM AvatAM kahyuM : 'beTA ! moTo thA. vaMzavelo vadhAra. amane lIlI vADI joIne javA de. pachI tArI marajI paDe tema kara !' megha bolyo : 'mA, jIvana caMcaLa che. huM ke tuM-koNa paheluM jaze, tenI kone 184 zrI bhagavAna mahAvIra Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khabara. eka koDInA moha mATe mArI lAkheNI mUDI naSTa na kara !" meghano nizcaya dRDha hato. A joI Akhare mAtAe kahyuM : "putra ! bIjuM to kaMI nahi, eka divasanuM paNa rAja bhogavIne tuM dIkSita thA, to mAruM-mAtAnuM mana saMtuSTa thAya !" putra kabUla thayo. mAtAnA manamAM hatuM ke megha bALaka che. rAjAnI sAhyabIsattA joI e lobhAI jaze. rAjA zreNike meghano rAjyAbhiSeka karyo. eka divasanI kula rAjasattA tene ApI. - samI sAMje rAjasiMhAsana parathI meghe hukama ryo : "are ! huM rAjapada pAmIne, have hIna pada svIkArI jIvavA mAgato nathI. sAdhuno veza lAvo. sAdhu thaIne huM rAjAno paNa rAjA thaIza." Ama megha sIdho rAjasiMhAsana parathI UtarIne bhagavAna mahAvIra pAse pahoMcyo. bhagavAnano utAro gaNazIla caityamAM hato. tyAM te dIkSita thayo. paNa upadeza sAMbhaLavo ne Acaravo-bemAM keTalo pharaka che, te pahelI rAte ja meghane samajAI gayuM. sAdhu thavuM loDhAnA caNA cAvavA jevuM lAgyuM. nAnA sAdhu tarIke TheTha jhAMpA pAse meghane sUvAnuM hatuM- tyAMthI ja badhA sAdhuo AvajA karatA hatA. Ama jA-AvathI meghanI kaMbala rajathI bharAI gaI. kyAM rAjamahelanI suMvALI zayyAo ane kyAM A caityanA chevADe paDelI rajoTAyelI kaMbala ! e to AkhI rAta UMghI na zakyo. eka rAtamAM e kaMTALI gayo. eNe vicAryuM : "saryuM AvI sAdhutAthI. savAre rajA laI ghera cAlyo jaIza." savAra thatAM ja megha mahAvIra pAse phariyAda karavA gayo. bhagavAna mahAvIre tene pAse besADI eka kathA kahI. viMdhyAcaLa nAmano parvata che. tyAM moTAM moTAM jaMgalo che. emAM hAthIo vase che. emAM meruprabha nAmano hAthI che. pAMcaso hAthaNIono e mAlika che." eka vAra jaMgalamAM dava lAgyo, lIlAM jhADa agarabattInI jema baLavA lAgyAM. Ama ghaNA hAthIo maraNa pAmyA. A bhayaMkara honArata joI merupratye pazuthIya hIna tuM? # 185 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAryuM ke eka medAna evuM sApha karI rAkhuM, ke AvA vakhate badhA hAthIo tyAM jaIne sukhe rahe. eNe eka vizALa medAna zodhI kADhyuM, jhADapAna sApha karI nAkhyAM, ghAsanuM taraNuM paNa na rahevA dIdhuM. kALakrame vaLI jaMgalamAM dava lAgyo, paNa A vakhate peluM medAna taiyAra hatuM. meruprabha badhA hAthIo sAthe tyAM pahoMcI gayo. hAthIo uparAMta siMha, vAgha, sasalAM vagere jAnavaro jIva bacAvavA tyAM doDI AvyAM. jarA paNa jagyA khAlI na rahI. meruprabha A badhuM nIrakhI rahyo. karyAno ene saMtoSa thayo. keTalA badhA jIva bacya ! evAmAM ene caLa AvI, khaNavA mATe eNe paga UMco karyo, paNa pachI jevo paga nIce mUkavA jAya che, tevuM joyuM to eka sasaluM te jagyAe AvIne besI gayeluM. - meruprabhane dayA AvI. eNe paga UMco ne UMco rAkhyo. dava traNa divasa cAlyo. traNa divase dava bujhAtAM badhAM prANIo cAlyAM gayAM. meruprabha paNa jevo paga nIce mUkavA gayo, ke sAMdhA akaDAI gayelA, eTale pRthvI para paTakAyo. bhAre vajananI kAyAno bhAMgIne bhukko thaI gayo. bhUkha-tarasa sahana karato dayAbhAvavALo meruprabha hAthI tyAM maraNa pAmyo. bhagavAne A kathA pUrI karatAM kahyuM : "he megha ! e meruprabha hAthI te tuM ! pazunA janmamAM teM ATaluM sahana karyuM, to manuSyanA bhavamAM kAM hArI jA !' megha samajyo, zaramAyo ne prabhucaraNamAM DhaLI paDyo. 186 % bhagavAna mahAvIra Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 jayantInA pro bhagavAna mahAvIra paMdaramuM comAsuM vaizAlImAM vitAvI vatsabhUmi tarapha cAlyA. dhIre dhIre teo kauzAMbI AvI pahoMcyA. ApaNe e jANIe chIe ke kevaLajJAnI thayA pahelAM teo atre AvyA hatA, ne abhigraha dhAraNa karI dAsI caMdanabALAne hAthe bhikSA svIkArI tene uddhArI hatI. ne yuddho kevAM bhayAnaka hoya che - potAne ane potAnAMne haNanArAM hoya che - e emaNe mUka vANI dvArA samajAvyuM hatuM. caMpAno jItanAra kauzAMbIpati rAjA zatAnika thoDA vakhata pahelAM gujarI gayo hato. eno putra udayana vatsarAja hajI bALaka hato. enI mAtA rANI mRgAvatI rAja calAvatI hatI. rAjA zatAnikane eka dharmiSTha ne jJAnI bahena hatI. enuM nAma jayantI. jayantI zramaNopAsikA hatI. ne tenA samAnadharmI taraphanA AdarabhAvane kAraNe, aneka zramaNo ne zramaNopAsako ene tyAM UtaratAM. bhagavAna mahAvIra kauzAMbImAM caMdrAvataraNa caityamAM UtaryA. A khabara maLatAM AkhuM nagara upadeza sAMbhaLavA AvyuM. bhagavAne paNa A loka ne paraloka mATe kalyANakArI upadeza Apyo. upadeza pUro thatAM sahu sahune sthAne vidAya thayA. A vakhate rAjakumArI jayantI potAnA parivAra sAthe tyAM ja besI rahI. pachI yogya samaya joIne, eNe bhagavAnane thoDA prazno karyA. bhagavAne potAnI jayantInA prazno % 187 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdI zailImAM suMdara ne mArmika javAba ApyA. jayantI : jIva bhAre kema thAya che ? bhagavAna : hiMsA, jUTha, corI, anAcAra ne saMgharAnI vRtti vagere 18 pApasthAnakonA sevanathI jIva bhAre thAya che, duHkhI thAya che. enAthI saMsAra vadhe che, lAMbo thAya che, ne bhramaNa vadhe che. cAra gatinA cakkaramAM jIva phare che. jayantI : bhagavAna UMghavuM sAruM ke jAgavuM sAruM ? bhagavAna : keTalAka jIvonuM UMghavuM sAruM che, keTalAkanuM jAgavuM sAruM che. jayantI : UMghavuM ke jAgavuM-bemAMthI eka vAta sArI hoI zake. be virodhI vAto ekasAthe kevI rIte sArI hoI zake, prabhu ? bhagavAna : adharma mArganA pravAsI, adharmAcaraNa karanAra ne adharmathI jIvananirvAha karanArA jIvo UMghe che, tyAM sudhI e hiMsAthI bace che, ne bIjA jIvo trAsathI bace che. enuM UMghavuM enA mATe ne anya mATe sAruM che. jayantI : sAcuM kahyuM, bhagavAna ! have jAgavuM konuM sAruM che ? bhagavAna : je jIvo karuNAparAyaNa che, satyavAdI che, aNahakanuM letA nathI, suzIla che, asaMgrahI che, tevA loko jAge temAM tenI jAtanuM ne jagatanuM kalyANa che. jayantI : jIvo sabaLa sArA ke nirbaLa sArA ? bhagavAna : dharmI jIvo sabaLa sArA. teo e puruSArtha dvArA potAnuM ne pArakAnuM kalyANa kare che. adharmI jIvo nirbaLa sArA. potAnI nirbaLatAthI e pArakAne pIDA pahoMcADI zakatA nathI. ane potAnI jAtanuM paNa ghaNuM akalyANa karI zakatA nathI. jayantI : jIva udyamI sAro ke ALasu sAro. bhagavAna : eno javAba paNa upara mujaba che. A sivAya rAjakumArI jayantIe bIjA paNa keTalAka prazno pUchyA. bhagavAne sAdI rIte lokabhASAmAM javAba ApyA. A parathI e vakhatanI strIo keTalI bhaNelI-gaNelI ne jJAnI rahetI e jaNAI Ave che. A che. 188 % bhagavAna mahAvIra Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAbathI khuzI thaI bhagavAna pAse jayantIe sAdhvIpada svIkAryuM. AryA caMdanabALAnI saMbhALa nIce e AtmakalyANa sAdhavA lAgI. ahIMthI bhagavAna zrAvastI nagarImAM gayA. ahIM sumanobhadra ne supratiSThA nAmanA be gRhasthoe dIkSA svIkArI. tyAMthI potAnI janmabhUmimAM AvatAM, vANijyagrAmanA AnaMda nAmanA gRhapatie temano upadeza svIkAryo, ne e zramaNopAsaka banyo. AnaMda gRhapati sukhI mANasa hato. enI pAse cAra koTi hiraNya nidhAnamAM, cAra koTi vyAje ne cAra koTi gharanA vaparAzamAM hatuM. uparAMta daza hajAra gAyono eka vraja, evA cAra vraja hatA. e sArthavAhono salAhakAra, kuTuMbamAM DAhyo ne pAMcamAM puchAya tevo hato. tene zivAnaMdA nAme patnI hatI. pati-patnI baMne bAravrata svIkArI zrAvaka banyAM. jayantInA prazno 8 189 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 tyAganI havA tyAga ane tapanI A navI havAthI bhAratavarSanuM ghara ghara guMjI rahyuM. rAjAo rAjamahelo choDI, amAtyo adhikAra chAMDI, zeThiyAo sonuM-rUpuM ne strIo tRNavata samajI zramaNasaMghamAM bhaLavA lAgyAM. jyAM dehanI ALapaMpALanI vAto hatI, tyAM Atmavijaya mATe prayANa karavAnAM DaMkAnizAna gagaDavA lAgyAM. raNayoddhAnI jema strI-puruSo sarvasva tyAga karI, dIkSita thavA lAgyAM, ne jIva sATe tapa, tyAga ne dharmane pALavA lAgyAM. bhagavAnane tyAM to bAre . daravAjA khullA hatA. AtmakalyANanI bhAvanAnI ja tyAM kadara thatI; kALAdhoLAno, UMca-nIcano, raMka-rAyano bheda tyAM nahoto. e vakhate rAjagRhamAM ja eka dhyAna kheMce tevo banAva banyo. jeNe sAMbhaLyuM e hAtha jIbha kADhI gayA. kahenArA kahI rahyA, paNa sAMbhaLanArAne zraddhA na paDI. vAta evI hatI, ke A nagaramAM gobhadra nAmano eka zeTha raheto hato. tene bhadrA nAmanI patnI hatI, zAlibhadra nAmano putra hato. gobhadra zeThanI saMpattinI gaNatarI thaI zake tema nahotI. teone zAlibhadra ekano eka putra hovAthI bahu lADakoDamAM ucheryo hato. pANI mAgyuM tyAM dUdha ApyuM hatuM. atyaMta sukhamAM e duniyAdArIthI sAva ajANa rahyo. e pRthvI para svarganuM sukha bhogavato hato. 190 7 bhagavAna mahAvIra Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALakrame gobhadra zeTha gujarI gayA. mAtAnA hAthamAM kArabhAra Avyo. saMpatti saMpattine vadhAre, ema dhananI koI sImA na rahI. mAtAe putrane vadhu lADakoDamAM ucheravA mAMDyo. rAta-divasa ke TADhataDakAnuM paNa ene bhAna na rahyuM. zAlibhadranA svargIya sukhanI loko IrSyA karavA lAgyA. enI saMpattinI vAha vAha bolAvavA lAgyA. emAMya eka banAve to enI kIrtine anekagaNI vadhArI dIdhI. rAjagRhamAM kaMbalono eka vepArI Avelo. kaMbalo bahu kImatI hatI. e ratnakaMbalanA nAmathI oLakhAtI. sodAgara AkhA magadha rAjamAM pharyo, pATanagara rAjagRhamAM pharyo, rAjAjI pAse gayo, paNa sahue eTalI moMghI kaMbalo kharIdavAnI potAnI azakti darzAvI. nirAza vepA2I pharato pharato bhadrA zeThANInI havelI pAse Avyo. zeThANIe badhI kaMbalo sAmaTI kharIdI lIdhI. vepArI khuza khuza thato cAlyo gayo. A vakhate rAjA zreNike eka kaMbala potAnI rANI mATe magAvI. vepArIe kahyuM ke e badhI to zAlibhadra zeThanI mAtAe kharIdI lIdhI che. Apa tyAMthI magAvI lo. rAjAno sevaka zAlibhadra zeThanI havelIe Avyo, ne eka kaMbala mATe rAjAjInI mAgaNI rajU karI. bhadrA zeThANIe namratAthI kahyuM : 'are ! tame thoDA moDA paDyA. e ratnakaMbalonAM to mArI putravadhUo mATe pagaluchaNiyAM banAvI nAkhyAM !' ratnakaMbalanAM pagaluchaNiyAM ! rAjA zreNikanA Azcaryano pAra na rahyo. eNe khuza thaIne, zAlibhadra zeThane potAnA darabAramAM AvavA AmaMtraNa ApyuM. teo saMpattinA A mahAna svAmIne jovA mAgatA hatA. potAno prajAjana ATalo zrImaMta, eno rAjA zreNikane bhAre harSa ane garva hato. rAjAnA AmaMtraNano javAba vALatAM bhadrA zeThANIe kahyuM : 'mAro putra kadI gharabahAra nIkaLyo nathI. ApanuM bALaka samajI vaDIla tarIke Apa amAre ghera padhArazo to ame pAvana thaIzuM.' tyAganI havA 7 191 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA zreNika udAra dilano hato. sAme pagale bhadrA zeThANIne tyAM Avyo. mAtA, uparanA mALa para beThelA putrane bolAvavA gaI. putre kahyuM : mA! emAM mane zuM pUche che ? je joIe te ApIne ene khuza kara !" paNa beTA ! e to ApaNA svAmI che, rAjA che, ApaNuM sAruM-narasuM karavAnA adhikArI che, paNa udAra che. tane rAjasabhAmAM bolAvyo hato. tAre javuM ja joIe. chatAM mArI vinaMtIthI e ahIM AvyA che. to sAme cAlIne satkAra kara !' zAlibhadrane A zabdonI Thesa vAgI re ! ATaATaluM hovA chatAM, e kaMI ja nathI ! eka rAjA dhAre to kAle huM rastA parano bhikhArI banI jAuM ? evA dhanano garva zo ? e nAzavaMta dhanane karavuM zuM? parAdhIna jIvanamAM sukha zuM? rAjAnI maherabAnI para mArI saMpattino AdhAra ? enI kRpA para mAruM sukha ? na khape e mane !" zAlibhadranA suMvALA jIvanamAM eka kAMTo pesI gayo. e ene vAraMvAra pIDavA lAgyo. evAmAM nagaramAM dharmaghoSa muni AvyA. emaNe rAjAnA paNa rAjA thavAno munimArga darzAvyo. zAlibhadranA dilamAM e vAta UtarI gaI. e dhIme dhIme laukika saMpatti tarapha javA mATe taiyArI karavA lAgyo - evI saMpatti ke jene rAjA ke cakravartI paNa chInavI na zake. A ja nagaramAM zAlibhadrano banevI dhanyazreSThI vasato hato. eNe potAnI patnInA mukhethI zAlibhadranA tyAganI vAta sAMbhaLI, ne jarA mazkarI karI : "viSa kaMI dhIre dhIre choDAya ? e to ekadhaDAke choDavuM ghaTe.' zAlibhadranI bahene potAnA bhAIno pakSa letAM ToNo mAryo : pArakAne upadeza denArA to ghaNA paMDito meM joyA che, paNa kahevA ne karavAmAM phera che, hoM.' dhanya zeThane A vacana hADohADa lAgI gayuM. 12 % bhagavAna mahAvIra Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ja vakhate bhagavAna mahAvIra rAjagRhamAM padhAryA. dhanya zeTha temanI pAse jaI dIkSita banyo. A samAcAra zAlibhadrane maLatAM e paNa tarata tene anusaryo. zAlibhadranI dIkSAe tyAgano DaMko vagaDAvI dIdho. bhagavAne kevaLajJAna pachInuM cothuM comAsuM A nagarImAM vitAvyuM. bhagavAnano upadeza zravaNa karanAra, ne zravaNa karIne e mArgane anusaravAnI saMkhyA vadhavA lAgI. tyAga ane tapanI A havAe AkhA dezanA mAnasane pheravI nAkhyuM. tyAganI havA ja 193 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 yuddha aTakyuM bhagavAna pharI eka vAra kauzAMbImAM AvyA, paNa A vakhatanA kauzAMbInI sthiti kharAba hatI. urjanIno rAjA pradyota moTI senA sAthe enA para caDhI Avyo hato. kauzAMbIno rAjA udayana hajI nAno hato. rANI mRgAvatI enA vatI rAja calAvatI hatI. ujjainInI senA sAme kauzAMbI TakI zake tema nahotuM. sahu kauzAMbIvAsIoe kesariyAM karavAno nirNaya karyo hato. ujjainIno rAjA pradyota bahu krodhI ne bhayaMkara hato. ethI e caMDapradyotane nAme oLakhAto. eNe nirdoSa kauzAMbIvAsIo sAme dayA dAkhavatAM eka zarata mUkI : "jo rANI mRgAvatI mAro svIkAra kare to huM pAcho pharI jAuM. tamArI nagarIne UnI AMca paNa nahIM Ave. nahIM to tame mane jANo cho : paTTaNa so daTTaNa thaze.' kauzAMbIvAsIo Ano khUba kaDaka javAba vALavA mAgatA hatA, paNa rANI mRgAvatIe e kAmanI badhI javAbadArI pote upADI lIdhI. eNe ADe lAkaDe ADA veha, jevuM kAma karyuM. eNe kahevarAvyuM : "patizoka tAjo che. rAjavyavasthA ThIka karavAnI che. udayana bALaka che. rAja to ghInA ghaDA jevuM che. aneka bilADIo takanI rAha joIne beThI hoya che. enI goThavaNa karI lauM. thoDuM thobho.' kahevata che, ke ghuvaDa divase joI zakatuM nathI, kabUtara rAte joI zakatuM nathI; paNa kAmI jana to rAte ke divase kaMI joI zakato nathI. caMDapradyote e 194 bhagavAna mahAvIra Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta svIkArI, ne e pAcho vaLI gayo. rANIe kauzAMbIno koTa samarAvI majabUta karI dIdho. A tarapha ujjainImAM mRgAvatInA notarAnI rAha joIne beThelo pradyota Akhare thAkyo. kAgaLa para kAgaLa lakhyA, paNa javAba koI lakhe to ne ! Akhare bhayaMkara kopa bharIne senA sAthe e caDhI Avyo. kAle yuddha maMDAze ! juvAno badhA kapAI maraze. nagara khaMDera thaze. mRgAvatI satI thaze. deza smazAna banI jaze. eka eka paLa udvegabharI vItatI hatI. tyAM ekAeka bhagavAna mahAvIra AvyAnA samAcAra prasarI gayA. zAMtinA jANe samIra laherAvA lAgyA. mRgAvatIe vicAryuM ke yuddha koIthI aTake to mAtra karuNAsAgara mahAvIrathI. eNe nagaranA daravAjA divasothI baMdha karAvyA hatA, e tarata bolAvI nAkhyA, ne bhagavAnanAM darzane cAlI. bhagavAna dharmasabhAmAM besI upadeza ApatA hatA. A sabhAmAM rAjA caMDapradyota paNa hAjara hato. bhagavAne paristhitine lakSamAM laI suMdara upadeza Apyo, hRdayabhedaka dRSTAMto kahyAM. bAhya yuddha kare kaMI nahi vaLe, aMdaranAnI sAthe yuddha caDho, to kaMI AtmakalyANanI AzA che. nahi to tame DUbazo ne bIjAne DubADazo. Ama mAnavajIvana saphaLa karavAno saMdeza Apyo. rANI mRgAvatI dharmasabhAmAM UbhI thaIne bolI. huM dIkSita thavA cAhuM chuM. rAjA caMDapradyota mane paravAnagI Ape." caMDapradyotanA dila para upadezano prabhAva paDyo hato. eNe rANIne dIkSA levAnI rAjIkhuzIthI rajA ApI. rANIe vadhArAmAM kahyuM : "jo tame mane rAjIkhuzIthI rajA ApatA ho, to mArA putrane tamAro gaNo. ene rAjakAjanA pATha zIkhavo. enA zirachatra bano.' caMDapradyote e kabUla karyuM. rANI mRgAvatIe sabhAmAM ja dIkSA lIdhI. e divase prabhunI dezanAthI yuddhanI khUnarejI TaLI. kauzAMbImAM kuzaLatAnA vAyarA vAyA. yuddha aTakyuM % 15 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4pa vIradharmanI pichAna eka vAra bhagavAna polAsapuramAM padhAryA. A gAmamAM sadAlaputra nAmano eka tattvano vettA, vAdaparAyaNa kuMbhAra raheto hato. e gozAlakanA AjIvaka matano upAzaka hato. e kaheto ke mAtra AjIvaka mata ja paramArtha che, bAkI bIjA mata anartha che. ' saddAlaputra pAse daza hajAra gAyono eka vraja, eka koTI hiraNya vidhAnamAM, eka vAparamAM ne eka vyAjamAM hatI. pAMcaso enAM hATa hatAM. eka vAra e azokavATikAmAM hato, tyAM koIe khabara ApyA ke sarvajJa padhAryA che. sadAlaputra samajyo ke potAnA mahAguru gozAlaka padhAryA haze, e doDyo, paNa jaIne joyuM to zramaNa bhagavAna mahAvIra ! e tyAM beTho, ane bhagavAnano upadeza sAMbhaLyo. upadeza sAMbhaLatAM ene zraddhA thaI. eNe pAse jaIne bhagavAna mahAvIrane potAne ghera padhAravAnuM AmaMtraNa ApyuM. bhagavAna mahAvIra bIje divase tenA ghera gayA. sadAlaputra e vakhate potAnA nakazIdAra ghaDAone kALajIpUrvaka taDake mUkato hato. e vinayI hato. eNe bhagavAnane jotAM ja temanuM svAgata karyuM. bhagavAne tyAM sthira thatAM svAbhAvika ja prazna karyo : sadAlaputra ! A ghaDA kevI rIte banyA ?" 16 % bhagavAna mahAvIra Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'pahelAM e mATIno piMDa hato. ene masaLI, piMDa banAvI, cAke caDhAvyo. have te ghaDo banyo.' 'vAru ! tArA nakazIdAra ghaDAone koI laIne phoDI nAkhe to ? tane duHkha thAya kharuM ?' 'zA mATe na thAya ? paNa huM koIne phoDavA ja kema dauM ?' 'emAM tuM zA mATe virodha kare ?' 'bhagavan, peTanA jaNyA jevA A ghaDA che. enI mATI jevI tevI nathI. e lAvatAM mAre aneka jAnavarono bhoga Apavo paDyo che. lAvIne ene cokhkhA jaLathI kAlavI che, ne pachI mArI priya bhAryA agnimitrAnA komaLa pagoe ene suMdara rIte keLavI che. keLavyA pachI kuzaLa kArIgarane hAthe e cAka para caDhI che; ne emAMthI A ghaDo nIpajyo che.' 'vAha, vAha, zo tAro puruSArtha ! tyAre to teM tArA bala, vIrya ne parAkramathI ja A nIpajAvyuM che, kema ?' bhagavAne ene mULamAMthI pakaDyo. saddAlaputra camakyo. e pote AjIvaka matano anuyAyI hato. e mata niyativAdamAM mAnato. enI mAnyatA hatI ke je thavAnuM hoya te thAya che. emAM mANasanAM utthAna, baLa, vIrya ne parAkrama nirarthaka che. bhagavAnanuM kathana saddAlaputra samajyo. eNe tarata vAta pheravIne kahyuM : 'nA, nA. e to thavAnuM hatuM ne thayuM. badhI vastuo niyatinA baLe banyA kare che. puruSakAranI athavA utthAna, baLa, vIryanI tyAM jarU2 nathI.' bhagavAnanI mukhamudrA para divya smita pharakI rahyuM. emaNe vAMsaLInA jevA mIThA svare kahyuM : 'jo khoTuM na lagADe to eka vAta pUchI lauM. niyatithI ja jo A badhuM banatuM hoya to koI jorajulamathI tArAM vAsaNa phoDI jAya, koI tAro nIMbhADo bujhAvI nAkhe, tane mAre, tane lUMTe, are, tArI A priya patnI agnimitrAne duSTa irAdAthI upADI jAya to tAre emAM khijAvAnuM ke kopa karavAnuM kaMI kAraNa na rahyuM kharuM ?' saddAlaputra bhagavAnanAM A vacano sAMbhaLI lAlabaMda banI gayo. eNe AvezamAM AvIne kahyuM : vIradharmanI pichAna H 197 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'bhagavAna, khijAvAnI ke kopa karavAnI vAta to bAjue mUko; huM e duSTa mANasane mAruM, kApuM, kadI jIvato javA na dauM.' 'are saddAlaputra, tAro ja siddhAMta, tuM ja kema bhUle che ? tArA siddhAMta pramANe to, na koI vAsaNa phoDe che, na koI tArI patnIne upADI jAya che ! tArA mata pramANe to koInA prayatna vinA, e to banavAnuM bane jAya che ! utthAnanI, baLanI, vIryanI, puruSArthanI tane - niyativAdanA upAsakane, zI khevanA ?' A zabdo sAMbhaLI saddAlaputranAM paDaLa ekadama UtarI gayAM. e divase saddAlaputra sAcA vIradharmane samajyo. 198 7 bhagavAna mahAvIra Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4s eka hajAra mAIla pagapALA siMdhu-sauvIra nAmano deza che. vitabhayapaTTana enuM rAjadhAnInuM zahera che. udAyana nAmano rAjA tyAM rAja kare che. udAyana AtmAmAM mAnanAro che. e manamAM vicAre che : re bhagavAnanAM darzana karanAra jIvone dhanya che. e mahAjyoti ahIM Ave to huM paNa darzana, viMdana karI yogya sevA karuM. bhagavAna A vakhate caMpAnagarInA pUrNabhadra caityamAM hatA. teoe udAyana rAjAno manobhAva jANyo, ne tarata te tarapha cAlI nIkaLyA. eka rAjA bodha pAme, to hajAro prajAjano tene anusare. e vakhatamAM rAjA para prajAne eTalo bharoso. caMpAnagarIthI vitabhayanagara lagabhaga eka hajAra mAIla cheTe hatuM. mArgamAM marubhumi paDatI hatI. navA navA ne juvAna sAdhuone bhUkha ne tRSA khUba satAvatI; chatAM A maMDaLI pravAsavegamAM leza paNa kSati na AvavA detI. bhUkha ane tarasathI pAchAM pagalAM bhare, e bhikSa nahi, mArgamAM talanI gADIo maLI. gADAmAlike bhikSuone tala ApavA mAMDyA. nAnA sAdhuo bhagavAna pAse AjJA mAgavA gayA. bhagavAne kahyuM : "sAdhune sacitta vastuno tyAga hoya. tala moTe bhAge sacitta hoya che. joke A tala acitta che : paNa te huM mArA jJAnathI jANI zakuM chuM, paNa bhaviSyamAM bIjA kema jANI zakaze ? mATe niSedha karuM chuM." eka hajAra mAIla pagapALA ja 199 - - - - - - - - - Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI rIte pANI mATe banyuM. bhagavAne kahyuM : 'A taLAvanuM pANI acitta che; paNa te huM jANI zakuM chuM. bIjA nahi. mATe vyavahAranI rIte huM nA kahuM chuM.' bhagavAna Ama apAra saMkaTo veThI, eka hajAra mAIlano jIvaleNa pravAsa kheDI vItabhayanagara pahoMcyA. tyAMnA rAjAne dharmano upadeza Apyo, sAco zramaNopAsaka banAvyo, ane tarata ja pAchA pharyA. mArgamAM banArasa AvyuM. teno rAjA temano anurAgI banyo. rAjA anurAgI thAya, eTale prajA kaMI pAchaLa rahe ! banArasanA be karoDapati, calanIpitA tathA surAdeva temanA anuyAyI banyA. A comAsuM rAjagRhamAM karyuM. rAjagRhanA svAmI zreNika-biMbisAranA aneka putroe, aneka rANIoe dIkSA lIdhI. rAjA zreNika biMbisAre ghoSaNA karI : 'je koI bhagavAna pAse dIkSa' levA mAge te laI zake che. pAchaLanI javAbadArIo rAjya adA karaze.' tyAganA dIpakamAM vizeSa tela purAyuM. * 200 bhagavAna mahAvIra Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 vaizAlInuM yuddha zrIkRSNe yAdavone aneka rIte vAryA, paNa jema yAdavAsthaLI na rokI zakAI, ema bhagavAna mahAvIre kSatriyone aneka vAra kahyuM : 'jIvana pAMdaDAM para paDelA biMdu jevuM kSaNika che. 'kAma-bhoga vAdaLa jevA caMcaLa che. 'bahAra yuddha karavA jevuM kaMI nathI. aMdara yuddha karo. 'bAhubaLa niSThura che. svArtha krUra che. lobha dAruNa che. ajJAna aMdha che. garva sahune chUMde che. 'jene tame haNavA mAgo cho, te tame ja cho. jene tame paritApa upajAvavA mAgo cho, te tame ja cho, jene tame dabAvavA mAgo cho, te paNa tame ja cho. Ama vicArI samaju mANasa (paDibuddhajIvI) koIne haNato nathI, ke haNAvato nathI.' kSatriyo tatkALa to e vAta samajyA, paNa rAjyalobha Akaro nIvaDyo. emAMya rAjagRhamAMthI ja e Aga saLagI. magadhapati zreNika jevA pitAne kedamAM nAkhI, enA putra ajAtazatrue rAjyano kabajo lIdho, eTaluM ja nahi, pitAne, kArAgRhamAM ribAvI ribAvIne mAryo, tyAre jagatane rAjalakSmInA bhayaMkara svarUpanuM sAcuM bhAna thayuM. zreNikane mahAvIranA saMsargathI je AtmalakSmI prApta thayelI, teNe tenuM vaizAlInuM yuddha 7 201 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANa karyuM, paNa A mahApApano pratighoSa hoya tema magadha ane vaizAlI vacce yuddha jAgyuM. rAjalakSmInA aniSTa svarUpanuM e vakhate sahune darzana thayuM. mANasane mAkhInI jema saMhAranArAM rathamazUla ne mahAzilAkaMTaka nAmanAM yuddhayaMtro zodhAyAM. rathamazUla yaMtramAM evI karAmata karI hatI ke e yuddhanA medAnamAM ApameLe AgaLa vadhatuM. hAMkanAra vagara hAlatuM e yaMtra ApoApa zatrudaLamAM pesI jaI lohamUzaLathI hajArono kaccaraghANa kADhatuM. bIjA yaMtranuM nAma mahAzIlAkaMTaka hatuM. emAM evI karAmata hatI ke emAMthI kAMkaro chUTato ne zilAnA vegathI vAgato. A laDAImAM eka tarapha nava lacchavI ne nava mallarAjAo tema ja kAzIkozalanA aDhAra rAjAo ne temanuM sainya hatuM. bIjI tarapha magadharAja ajAtazatru ne tenA dasa bhAIo hato. A bhayaMkara yuddhanuM nimitta eka hAthI ne eka hAra banyAM hatAM. e to bahAnAM hatAM. sAcI vAta to sahunAM aMtara laDAI mATe jhaMkhatA hatAM. A yuddha mahAbhayaMkara thayuM. 96 lAkha mANaso emAM marAyAM. ajAtazatrue sonAnI vaizAlIne khaMDera karI, enA para haLa pheravyuM. haLa gadheDA joyAM. verano A vipAka joI Akho deza kaMpI UThyo. vAstavamAM e yuddha ne rokI zakAyuM, paNa eNe bhAvi a-yuddhanA pAyA nAkhyA. mahAvIranI ahiMsAnA mahimAnuM pratyakSa darzana thayuM. 22 ja rAjA mahAra Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmapracArakanA rAhamAM jema phUla hoya che, tema kAMTA paNa hoya che. ghaNI vAra phUla karatAM teone kAMTAno sAmano vadhu karavAno hoya che. jyAre potAnA ja mANaso potAne samajatA nathI, tyAre temanI gerasamaja bhAre garabaDa khaDI kare che. 48 phUla ane kAMTA gozAlakanA prasaMgamAM AvI ghaTanA banI hatI. evI ja ghaTanA Arya jamAlinI bAbatamAM banI gaI. vAta evI hatI ke jamAlimAM pUrvano utsAha nahoto rahyo. aMtima kakSAnAM tapatyAge ene DagAvI dIdho hato. eka vAra eNe bhagavAnane kahyuM : 'prabho ! huM mArA anuyAyIo sAthe anyatra vihAra karavA icchuM chuM.' bhagavAne kaMI javAba na Apyo. jamAlie bIjI vAra prazna karyo. toya javAba na maLyo. trIjI vAra pUchyuM toya bhagavAna niruttara rahyA. jamAli bhagavAnanA maunane saMmatisUcaka mAnI judo paDI gayo. jamAli sAthe tenI patnI priyadarzanA (bhagavAna mahAvIranI saMsArI putrI) paNa potAnA sAdhvIsaMgha sAthe chUTI paDI ! bhagavAne toya mauna sevyuM. jamAlie potAno judo cotaro jamAvyo. eka divasa eNe potAnA ziSyone kahyuM : 'mAre mATe pathArI karo.' phUla ane kAMTA 7 203 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDI vAre pharI pUchayuM : "pathArI thaI gaI ?' nA. pathArI pAtharIe chIe." jamAli ekadama bolI UThyo : "joyuMne ! mahAvIrano mata kevo khoTo che ? e kahe che ke vartamAne triA, remA vaDe e sAva khoTuM che ! kriyA karavI ne pUrI thavI vacce aMtara che. mATe mahAvIrano mata khoTo che !' - ene sAcuM koNa samajAve ? athavA sAcI vAta paNa khoTI rIte samajavI hoya, tene koNa vAre ? nAcavuM na hoya, ene AMgaNuM vAMkuM ja lAge ne ! dareka lokanAyakanA siddhAMtonI mazkarI karanArA nIkaLe ja che. dareka lokanAyakanA harIpha paNa pedA thAya che ja. mahAvIranA zramaNopAsako amuka kALanuM sAmAyika karatA. e vakhate teo potAnA vastra-alaMkAra dUra mUkatA. anya matavALA AvIne e upADI jatA. sAmAyika karanAro potAnI vidhi pUrI karI jyAre vastra mAgavA jato tyAre pelA kahetA : "jA, tArA gurune pUchI Ava ke sAmAyika Adi svIkArIne beThelA zrAvakanAM vastro koI laI jAya, to sAmAyika pUruM thaye te vastunI zodha karanAro zrAvaka potAnI vastu zodhato lekhAya ke pArakI ?" bIjA dhiTTa loko kahetA : "are ! sAthe sAthe eTaluM paNa tArA bhagavAnane pUchato Avaje ke sAmAyika karatA zramaNopAsakanI strIne koI aDe to, te zramaNopAsakanI strIne aDe che ke pArakAnI ?' bhagavAna saMpUrNa zAMta bhAve javAba vALatA : "sAmAyika karatA zrAvake mAruM hiraNya nathI, mAre vastra nathI, ema eTalA vakhata pUratuM kahyuM che, paNa teno mamatva bhAva choDyo nathI. mATe te potAnI ja vastu zodhe che, pArakAnI nahi." : Ama bhagavAna mahAvIranA rAhamAM aneka kAMTA verAyA. dhIre dhIre keTalAya kAMTAmAM temaNe phUla khIlavyAM. keTalAka kAMTAnA kAMTA ja rahyA. karmanI balihArI che ! 204 % bhagavAna mahAvIra Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 jIvaleNa prasaMga bhagavAna mithilAmAM cAturmAsa gALI, zrAvastI nagarImAM AvyA. dIkSAnuM A emanuM sattAvIsamuM varSa hatuM. A vakhate gozAlaka ahIM ja hato. guru ne ziSya barAbara soLa varSa pachI, eka gAmamAM bhegA thatA hatA. Aje e jUno gozAlaka nahoto rahyo, je potAnA guru mahAvIrano mahimA gAvA khAtara bhAtabhAtanAM duHkha veThato, mAra khAto, ne mAra khAto khAto prazaMsA karato. je. eka vakhata gurusevAmAM gurunA dehanA paDachAyA rUpa banI gayo hato, jeNe anArya dezanAM duHkhane paNa gurucaraNanI sevA pAse sukha mAnyAM hatAM, e gozAlaka Aje bhagavAna mahAvIrano harIpha banyo hato. e pote sarvajJa, tIrthakara ne arNana che, ema kaheto hato. zrI gautama bhikSA mATe zrAvastImAM gayA, tyAre emaNe lokone kahetA sAMbhaLyA : Aje zrAvastImAM be tIrthaMkaro AvyA che." zrI gautama bhikSA laI pAchA vaLyA, ne temaNe bhagavAnane prazna karyo : "zuM gozAlaka kharekhara tIrthakara che ?' mahAvIra dharmasabhAmAM beThA hatA. temaNe sahu samakSa ja kahyuM : "gautama, gozAlaka nathI sarvajJa ke nathI tIrthaMkara. e tIrthakara zabdanuM apamAna kare che. yogyatA vagara upAdhi kevI ? AjathI covIsa varSa pahelAM mArI pAse eNe jIvaleNa prasaMga & 205 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dikSA lIdhI hatI. cha varSa mArI sAthe rahyo. mane premathI anusaryo. pachI te zakti tarapha AkarSAyo. zaktithI maLatI kIrtino dAsa banyo. e mArAthI judo paDyo. svacchaMdI thayo. svacchede vicAravA lAgyo. e tIrthakara nathI. sarvajJa nathI. e ja mahAnimittonuM jJAna dharAve che, paNa sarvajJapaNA ke tIrthaMkarapaNA sAthe ene kazI levAdevA nathI." dharmasabhA pUrI thaye, nagarajano tarata ja Arya gozAlaka pAse pahoMcyA. loka laDAInuM rasiyuM hoya che. bhagavAna mahAvIre kahelI vAta Arya gozAlakane kahI. ene lAgyuM ke A mahAvIra mArI soLa varSanI kIrtine sApha karI nAkhaze. mArI banAvelI bAjI bagADI nAkhaze. huM kyAMyano rahIza nahi. enA aMtaramAM bhayaMkara pratikAra jAgyo. e vakhate AnaMda nAmanA mahAvIranA ziSya tyAM thaIne nIkaLyA. gozAlake bhayaMkara garjanA karatAM ene kahyuM : "kahI dejo tamArA e ne ! huM ene cheDato nathI, ne e mane vAre vAre cheDe che. sadAlaputrane temaNe mArA viruddha bharamAvyo. mArA matamAM moTuM bhaMgANa pADyuM. kahI dejo tamArA tIrthakarane ! mane chaMcheDIne sAra nahi kADhe." bhagavAna mahAvIrane A samAcAra maLyA. temaNe tamAma ziSyone sUcanA ApI ke enI viruddha kaMI na bolavuM. trAjavuM bhale potAnA bhArathI ja tUTI jAya, paNa nagarajanomAM A be sarvajJo vaccenA saMgharSano bhAre utsAha hato. teoe Akhare gozAlakane medAne pADyo. e potAnA ziSya parivAra sAthe bhagavAna mahAvIranA utAre Avyo. mANasa to mA'tuM nahotuM. Arya gozAlake potAno vANI-vyavahAra cAlu karyo. mahAvIra svastha beThA sAMbhaLI rahyA. gozAlakano vega AthI vadhyo. ene jANe khulluM medAna maLyuM. e khIlyo. eNe gAlipradAna zarU karyuM. jeTaluM kaDavuM bolI zakAya teTaluM bolavA mAMDyuM. vAtAvaraNa kSubdha thaI gayuM. sAdhuomAM uzkeraNInuM mojuM pharI vaLyuM. bhagavAna mahAvIre sAdhuone zAMta karatAM kahyuM : "enI evI prakRti che. prakRti ne prANa sAthe jAya. evA tarapha to krodha karatAM karUNA ja kahyuM.' 206 % bhagavAna mahAvIra Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa A zabdoe gozAlakane vadhu ugra banAvyo. eNe kaTu vacanothI vAyumaMDaLa bharI dIdhuM. mAnavamedanI paNa gozAlaka tarapha jarA nArAjI batAvI rahI. bhagavAna mahAvIranA sarvAnubhUti nAmanA ziSyathI na rahevAyuM; ne AgaLa AvyA, ne bolyA : "re gozAlaka ! koI zramaNa ke brAhmaNa pAsethI eka paNa Arya-vacana zIkhyA hoIe toye te bahumAna karavA yogya che; to tuM to zramaNa bhagavAna mahAvIrano ja ziSya che. emanI pAsethI sarva vidyA zIkhyo che. pachI A anAryapaNuM kevuM ? athavA bhagavAne kahyuM tema tArI prakRtimAM ja e tattva che ?" bhale tyAre, tu tu mAnI - nomanto bhavanta : (khUba gALo Apo, kAraNa ke gALa-maya ja tame cho.) chellA vAkya sAthe AjubAjunI medanI hasI paDI. Arya gozAlaka uzkerAyo. eNe sUrya sAme joyuM. pachI sAdhu sAme joI bhayaMkara phutkAra karyo. sAthe netramAMthI dRSTiviSa sarpa jevI pIMgaLI pIMgaLI jvAlA nIkaLI. zikhAmaNa ApavA AvelA muni sarvAnubhUti tyAM ne tyAM baLIne DhIma thaI DhaLI paDyAM. sarvAnubhUtinuM sthAna sunakSatra munie lIdhuM. e kaMIka be zabdo kahe, te pahelAM te paNa gozAlakanI AMkhamAMthI nIkaLatI pIMgaLI jvAlAomAM bhasmIbhUta thayA ! vAta vAtamAM be pavitra munionI lAzo tyAM paDI gaI. vAtAvaraNamAM hAhAkAra vyApI gayo. gozAlaka jANe avijeya banI gayo. enA pratApathI AkhuM vAtAvaraNa kaMpI rahyuM. mAnavamedanI enI zaktine bhayathI vaMdI rahI, paNa bhagavAna mahAvIranA marajIvA muniono Ataza ema ThaMDo paDe tema nahoto. jIvanano moha ne mRtyuno bhaya teo choDIne AvyA hatA. muni sunakSatranuM sthAna levA bIjA munio AgaLa AvyA, paNa teone pAchaLa rAkhI, bhagavAna mahAvIre AgaLa AvIne e sthAna lIdhuM. gozAlake potAnA ekamAtra pratispardhine nIrakhyA. enA mArgano A mahAkaMTaka dUra thAya, to saMsAramAM gozAlakane AMTe evo bIjo nara nahoto ! Aja bhale lAkha bhegA savA lAkha thaI jAya. pApaDI bhegI bhale iyaLa baphAI jAya. iSTa ja hatuM. gozAlakamAM ajaba jhanUna vyApI rahyuM : e sAta-ATha jIvaleNa prasaMga << 207 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadama pAcho haThyo; moTI moTI AMkhone sUrya tarapha sthira karI. sUryanA pracaMDa agnine jANe AMkhonA koThAmAM saMgrahI lIdho. pachI e AgaLa AvIne UbhelA zAMtinA avatAra jevA mahAvIra para AMkho TheravI. vizeSa vistIrNa karI. bhayaMkara phutkAra karyo. tarata ja saLagatI AganuM eka mahAvartuLa zramaNa mahAvIranA dehane vIMTI vaLeluM dekhAyuM. tejalezyA ! hA, hA, hA ! mahAvIra ! polAdane paNa khAkha karanAro agni ! khAkha, mahAvIra khAkha ! leto jA. sApanA daramAM hAtha ghAlavAnuM A pariNAma. have mAMDa cha mahinA kADhIza !' gozAlake AkAzane vIMdhatuM aTTahAsya karyuM, paNa bIjI paLe teNe Azcarya sAthe joyuM ke peluM tejavartuLa mahAvIranA dehamAM praveza karavAne badale emanA dehanI parakammA karI rahyuM hatuM ! ane gozAlaka A ajaba ghaTanA aMge kaMIka vicAre, e pahelAM e tejavartuLa pAchuM pharyuM, enI tarapha dhasyuM ne enA ja dehamAM samAI gayuM. paLavAramAM to dekhAvaDo gozAlaka bihAmaNo banI gayo. moM kALuM banI gayuM. kAna koDiyA jevA banI gayA. mahAvIra to zAMtinA avatAra banIne khaDA hatA. emaNe e ja svasthatA ane zAMti sAthe kahyuM : "gozAlaka ! hAthanAM karyA Akhare haiye vAge che, karmano e niyama che. AyuSanA baMdha koI ochA karI zakatuM nathI. mAre hajI soLa varSa sudhI A deha-bhAra che, paNa tAre mATe to mAtra sAta rAta-divasa bAkI che. badhuM bhUlI jA ! mahAnubhAva ! asArane sAra na mAnI le. ekamAtra AtmAnI ciMtA kara ! kIrtine chAMDI de. enI bhasma karI nAkha.' mahAvIranA mukhamAMthI amI jharatuM hatuM. teo AgaLa AvIne bolyA : "eka divasa tane mArA para AMdhaLo anurAga hato. mArA mATe tuM mAra khAto, herAna thato. Aje dveSamAM aMdha banyo che. mane mArI nAkhavA icche che. mAruM astitva tane khaTake che. huM jANuM chuM ke rAga ane dveSa to eka DhAlanI be bAju che. vIsarI jA ! svastha thA ! zAMta thA ! AtmakalyANa tarapha jA.' amUSu sarpanI jema kAtila najara karato, gozAlaka pAcho pharyo. enA deha para jANe dava pragaTyo hato. sAtame divase gozAlaka mRtyu pAmyo. 208 bhagavAna mahArvara Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :: prA.stupea M 's ma eka vAra bhagavAna mahAvIranA bhakta magadharAje prazna karyo hato prabho ! mArI zI gati thaze ?' jIvaleNa prasaMga che 209 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'narakagati,' rAjavI ziSyanI zeha rAkhyA vagara gurue kahyuM. 'ane gozAlakanI ?' 'sadgati !' rAjA mUMjhAI gayA. emaNe prazna karyo : 'prabho ! ApanA bhaktone naraka ane ApanA niMdakone svarga ? A te kevo nyAya !' 'adala nyAya ! chellI paLe ene mArI zikhAmaNa sAcI lAgI, ane mRtyunI aMtima paLo eNe ujamALa karI. rAjan ! jIvanamAM sAdhanAnI kiMmata che, snehanI nahi,' bhagavAna mahAvIre spaSTa karyuM. 210 bhagavAna mahAvIra Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 beDo pAra siha nAmanA anagAra meMDhiya gAma bahAra sAlAkISTaka caityamAM tapa karI rahyA hatA. emanI pAse thoDA vakhatathI UDatA samAcAra AvatA hatA : re! gozAlake bhAkhyuM hatuM ke bhagavAna cha mAsa jIvaze ane cha mahinAthI e premamUrtine pittadoSa thayo che. lohInA jhADA thAya che. zarIra sukAIne kAMTo thaI gayuM che. arere ! bhagavAnane kaMI thayuM, to loko zuM kaheze? premajyoti bujhAI jatAM, keTakeTalA jIva bhavATavimAM athaDAI paDaze." Ama A mahAtapasvI sAdhu tapa karavA chatAM, manamAM vyAkuLa rahetA hatA. zAMti emane lAdhatI nahotI. evAmAM samAcAra AvyA ke bhagavAna tyAM AvyA che. siMha anagAra bhagavAnane maLavA ne darzana karavA cAlyA, paNa dUrathI ja prabhunI dehamUrti jotAM poka mUkIne e raDI paDyA. bhagavAne emane pAse bolAvyA ne kahyuM : "anagAra ! tArI vyathA huM ghaNA vakhatathI jANuM chuM. tane mArA deha para moha che. bhalA, dehanI mAyA anagArane kevI ? chatAM, siMha, ciMtA na karIza. hajI sADA paMdara varSa mAre A bhUmaMDala para rahevAnuM che. karma khapAvyA vagara mA paNa chUTako kyAM che ?' anagAra siMha bolyA : "bhagavanuM, Apa je kaho te satya ja hoya, e vize huM niHzaMka chuM, paNa ApanuM zarIra dina-pratidina gaLatuM jAya che. Avo beDo pAra 211 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukAyelo deha amArAthI joI zakAto nathI. zuM A rogane haTAvavAno koI upAya nathI ?' bhagavAna bolyA : "siMha ! upAya jarUra che. tArI marajI che, to jA, maeNDhiya gAmanA gAthApatinI patnI revatIne tyAM jA. eNe be auSadha taiyAra karyA che. eka mArA mATe ne eka bIjuM sAmAnya kAraNa mATe taiyAra karyuM che. emAM mArA mATe taiyAra kareluM auSadha na lAvato, bIjA mATe taiyAra kareluM auSadha laI Ava.' siMha anagAra ekadama revatInA ghera jaI pahoMcyA. dvAra para munine AvelA joI, revatIe bahumAna karyuM ne pUchyuM : kaho, kema padhAryA cho ?" 'tame be auSadha taiyAra karyA che ne ?' hA.' sAdhune javAba ApatI revatIne, sAdhunA A jJAna mATe Azcarya thayuM. emAM eka bhagavAna mahAvIra mATe che, kema ?" "hA.' bIjuM sAmAnya kAraNa mATe che ?' "hA.' tamane kyAMthI khabara paDI ke meM be auSadhi banAvI che !" bhagavAna mahAvIre kahyuM.' "to bIjuM auSadha mane Apo.' zA mATe ?' bhagavAna mahAvIra mATe. emane pittadoSa thayo che.' 'bhagavAna mATe to meM khAsa AgavuM auSadha taiyAra karyuM che te laI jAo.' nA, bhagavAne nA pADI che." revatI A sAMbhaLI bahu rAjI thaI. gharamAM jaIne auSadha laI AvI eNe siMha anagArane Apyo. 212 bhagavAna mahAvIra Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A auSadha prabhue ArogyuM. jotajotAmAM kAyA kaMcanavarsI thaI gaI. badhe harSa vyApI gayo. potAno bIjorApAka bhagavAne magAvIne Arogyo, e AnaMdamAM revatI to janmamaraNanA pherA TALI beThI. kartavya nAnuM ke moTuM hoya, paNa bhAvanAnI balihArI che. sAcI bhikSA ane eno AMtarika harSa bhavabhavanA pherA TALe che. beDo pAra # 213 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 TaeNka kuMbhAra tapasvI jamAli Thera Thera bhagavAnano AvarNavAda (niMdA karato) phelAvato pharavA lAgyo. zrI gautame ene ghaNo samajAvyo, paNa e na samajyo; balake vadhu bagaDI beTho. priyadarzanA paNa potAnA patinI jema, patino siddhAMta sAco lAgavAthI, potAnI hajAra sAdhvIo sAthe judI vihAra karatI hatI. bhagavAna mahAvIre kadI paNa potAnAM saMsArI dIkarI-jamAIne samajAvavA prayatna karyo nahi, balake ADakataro paNa eke akSara kahyo nahi ! khetaramAM paDelA lAkho maNa ghaumAM kAMkarA anivArya hatA. eka vAra priyadarzanA potAnA maMDaLa sAthe zrAvatI nagarImAM AvI. ahIM DhaMka nAmano sukhI kuMbhAra raheto hato. enI bhAMDazAlAmAM e UtarI, DhaMka saddaguNono anurAgI hato. enI aMdarakhAnethI icchA hatI, ke jamAli ane priyadarzanA sAcuM tattva samaje ane prabhu mahAvIranA paMthamAM pAchAM phare. eka vakhata priyadarzanA beThI hatI. Dheka pAse beTho hato. Dhake eka saLagato aMgAro lIdho, ne priyadarzanAnA vastra para nAkhyo. vastra baLavA lAgyuM. priyadarzanA ekadama UbhI thaI gaI, ne bolI. re DhaMka ! tamArA pramAdathI mAruM vastra saLagI gayuM !" Dhaka kuMbhAra vinayathI bolyo : "he sAdhvI, asatya na bhAkho. jamAlinA ra14 % bhagavAna mahAvIra Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mata pramANe to badhuM baLI jAya, pachI baLyuM kahevAya. tame je baLI gayuM bolyAM, te to bhagavAna mahAvIranuM vacana che.' priyadarzanA vAtano marma tarata samajI gaI. tejIno izAro basa hato. eNe jamAlino mata choDI dIdho. e bhagavAnanA paMthamAM AvI gaI. jamAlinA sAdhuo paNa dhIredhIre enAthI chUTA thavA lAgyA, paNa jamAli aMta sudhI aNanama rahyo. eka vAra jamAlinA maraNanA samAcAra AvyA. zrI gautame pUchyuM : bhagavAna, e kaI gati pAmyo ?' bhagavAna bolyA : "gurudveSI, saMghaSI, lokone UMdhe mArge doranAra je gatine pAme, e gatine e pAmyo, paNa e pavitra jIvanavALo, ekAMtamAM rahenAro, bhogopabhogamAM virativALo hovAthI chevaTe jarUra siddhi pAmaze." potAnA kaTTara harIpha pratyeno mahAvIrano hetabhAva apUrva hato. TaMka kuMbhAra 4 215 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para cAra yAma ne pAMca yAma eka vakhata mahAjJAnI. indrabhUti gautama potAnA ziSyaparivAra sAthe zrAvastI nagarImAM kauSThaka caityamAM AvI UtaryA. bhagavAna thoDA pAchaLa hatA. e ja vakhate zrAvastI nagarInA hiMduka udyAnamAM kezIkumAra zramaNa para potAnA samudAya sAthe UtaryA hatA. teo bhagavAna pArzvanAthanA saMpradAyanA hatA. zrI gautama sAthenA viro ne kezIkumAranI sAthenA zramaNono avAranavA2 meLamilApa thato. badhA arasaparasa vicAratA ke eka vRkSanI be DALa jevo, eka nadInI be zAkhA jevo prabhu pArzvano ne mahAvIrano dharma kahevAya che. emAM A bhedAbheda kema ? pArzvanAthano dharma cAra yAmavALo ne mahAvIrano dharma pAMca yAmavALo. pArzvanAthanA sAdhuo vastravALA, ne mahAvIranA sAdhuo vastra vinAnA ! jo eka ja mukti mArganA baMne upAsaka hoya to ATalo matabheda kAM ? sAdhuonA mananI A zaMkAnI zrI gautamane khabara paDI. zrI kezI gaNadharane paNa bhALa maLI. baMne jaNAe arasaparasa maLI, carcA karI samAdhAna meLavavAnuM nakkI karyuM. zrI gautama vivekI hatA. game tema toya zrI kezI vRddhakAlanA puruSa hatA. temanI pAse pote javuM joIe. Ama vicArI zrI gautama potAnA samudAya sAthe tyAM pahoMcI gayA. kezI gaNadhare kahyuM : 'he mahAjJAnI gautama ! bhagavAna pArzva cAra yAmano upadeza Apyo. bhagavAna mahAvIra pAMca yAmano upadeza Ape che. samAna muktidharmanA sAdhakomAM ATalAM bheda kAM ?' 216 2 bhagavAna mahAvIra Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautama bolyA : "jevA juga evA jogI. badho AdhAra loka para che. dharma emanA kalyANa mATe sthApavAmAM Ave che. enuM kAraNa vigate kahuM chuM. prathama tIrthaMkara RSabhadevanA jamAnAmAM loko saraLa chatAM jaDa hatA. AcAramArganI zuddhi mATe e vakhate pAMca yAmanI prarUpaNA karI. "e pachI 22 tIrthakaronA jamAnAmAM loko saraLa ne catura hatA. thoDuM kahIe, temAM jhAjhuM samajatA. kahenAranA kathananA zabdane na pakaDatA, aMdaranA bhAvArthane grahaNa karatA. e mATe cAra yAmano dharma emanA vakhatamAM rahyo paNa atyAranA jIvo vakra ane jaDa che. ApaNA bolavAmAM bArI zodhI kADhe evA che. thoDuM bolyuM jhAjhuM samajanAra nathI. balake bolavAno bevaDo artha kADhe tevA che. Aje AcArazuddhi kaThina che : mATe ahiMsA, satya, asteya ne aparigrahaA cAramAM brahmacaryano pAMcamo yAma vadhAryo. strI Aja sudhI parigrahamAM hatI. sonuM-rUpuM, ghara-bAra, Dhora ne pazuonI jema tenI paNa milakatamAM gaNatarI hatI. AthI strI jevI strInI sthiti Dhora jevI hatI. puruSa enA pratye viveka na rAkhato. A navIna brahmacarya pAmathI strInuM sthAna svataMtra thAya che." kezI gaNadharane A sAMbhaLI AnaMda sAthe saMtoSa thayo. emaNe potAnI eka bIjI zaMkA jAhera karatAM kahyuM : "bhagavAna pArzvanAthe savastra dharmano upadeza Apyo che. bhagavAna mahAvIra acelaka dharmano upadeza Ape che. eka ja mArganA be rAhabaronAM vacanomAM ATalo bheda kema ?' gautama bolyA : "Apa jevA pavitra munione khabara ja che, ke dharmanI sAdhanA AtmA sAthe saMbaMdha rAkhe che, veza sAthe nahi. kharI rIte jJAna, darzana ne caritra ja mukti meLavavAnAM sAdhana che. veza to oLakhANa ne saMyamanA nirvAhamAM sAdhana rUpa che.' zrI gautamanA javAbathI pArzvanAtha matanA munionA mananuM samAdhAna thaI gayuM. teoe pAMca yAmavALA bhagavAna mahAvIranA dharmano svIkAra karyo. cAra dhAma ne pAMca thAma 217 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa3 na zaha, na zarama dhomadhakhatA bapora hatA. pRthvI dhagadhagatI hatI. A veLA kolloga sannivezanA dhorI mArgane vIMdhIne AryAvartanA mahAmAnya vidvAna ane zramaNa bhagavAna mahAvIranA paTTaziSya iMdrabhUti gautama bhikSAnta vahorIne pAchA pharatA hatA. pRthvI sarasAM netra DhALIne e cAlyA jatA hatA. jagata grISmanA tApamAM zekAI rahyuM hatuM. A mahAjJAnI ane mahAbhakta muninA dilamAM vasaMta jANe beThI hatI. acAnaka janapravAda emane kAne athaDAyo : he devAnupriyo ! kollAga sannivezanA mahAmAnya puruSa, bhagavAna mahAvIranA gRhastha ziSya, zramaNopAsaka AnaMda mRtyuparyantanuM anazana svIkArI darbhanI pathArIe poDhyA che." zramaNopAsaka AnaMdanA anazananI vAta sAMbhaLI gaNasvAmI gautama thobhI gayA. emaNe vicAryuM : "oho dhanya ghaDI, dhanya paLa ! cAlo tyAre zramaNopAsaka AnaMdane maLato jAuM. anazana dhAraNa karyuM che-pharI maLAya ke na paNa maLAya." gaNadhara gautama pauSadhazALA tarapha cAlyA. aDhAra koTI hiraNya nidhAnanA dhaNI, ane daza daza hajAra gAyovALA cha cha vrajonA svAmI, zramaNopAsaka AnaMda AkharI sthitimAM hatA, paNa temanA caherA para tyAganuM ane vratanuM 218 4 bhagavAna mahAvIra na ja Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavya teja camakatuM hatuM. gautamane jotAM ja temaNe kahyuM : 'bhagavan ! anazananA kA2Ne atizaya durbaLa thaI gayo chuM, kRpA karIne nikaTa padhAro to caraNasparza karI zakuM.' dayAnA avatAra gautama najIka gayA. vaMdana karatAM karatAM AnaMde pUchayuM : 'bhagavan, zuM koI gRhasthane gRhasthAzrama calAvatAM calAvatAM avidhajJAna thaI zake kharuM ?' 'avazya. zramaNopAsakane gRhasthAzrama calAvatAM calAvatAMya trIjuM mahAjJAnaavadhijJAna thaI zake che.' A sAMbhaLI zramaNopAsaka AnaMdanA caherA para eka divya hAsya pharakI rahyuM. teNe kahyuM : 'pUjyavarya, mane paNa tevuM avadhijJAna utpanna thayuM che. ane tenA lIdhe huM upara AkAzamAM saudharmakalpa sudhI ne nIce pAtAlamAM lolaccua narakAvAsa sudhInA tamAma rUpI padArtho jANI ne nANI zakuM chuM.' AnaMdanA avAjamAM koI suMdara raNako hato. pAse ToLe vaLelAM parijano temanuM kahevuM AzcaryathI sAMbhaLI rahyA. labdhinA bhaMDAra gautamasvAmI paNa kSaNabhara vicAramAM paDI gayA. thoDI vAre temaNe kahyuM : 'AnaMda, zrAvakane avadhijJAna thaI zake kharuM, paNa tame kaho cho teTaluM dUragrAhI hoI zakatuM nathI. tame A bhrAnta kathana karyuM. bhrAnta kathana mATe prAyazcitta anivArya che. tamAre e mATe zIghra prAyazcitta karavuM ghaTe !' jJAnI gautamane A rIte kahetAM sAMbhaLI zrAvaka AnaMde jarA vegathI kahyuM : 'bhagavan, mahAvIranA zAsanamAM satya vadanArane mATe paNa prAyazcitta che kharuM ?' 'nA.' 'to, dayALu, Ape ja prAyazcitta karavuM ghaTe. Ape ja asatya kathana karyuM che.' AnaMdanA svaramAM dRDha vizvAsa guMjato hato. zramaNopAsaka AnaMdanA A vidhAne guru gautamane kSaNabhara vimAsaNamAM nAkhI dIdhA. teo tyAMthI utAvaLe ravAnA thaI bhagavAna mahAvIra pAse AvyA. mahAna gaNadhara gautamane satya-nirNayanI bhAre tAlAvelI lAgI hatI. na zeha, na zarama 219 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teoe AvatAMnI sAthe ja AnaMda zrAvakavALI hakIkata savistara prabhu AgaLa nivedita karI : ane chelle chelle prArthanA karI : 'he bhagavan, A viSayamAM AnaMde prAyazcitta karavuM ghaTe ke mAre ?' sadA satyanA samarthaka ne prarUpaka bhagavAna mahAvIre lezamAtra thaMbhyA vinA kahyuM : 'gautama, A bAbatamAM tAre ja prAyazcitta karavuM joIe. AnaMda sAco che. AnaMda pAse veLAsara kSamA yAcI levI joIe.' bhagavAnano A nirNaya sAMbhaLI tamAma sAdhuo ne zrotAgaNo romAMca anubhavI rahyA. are, khuda prabhu pote UThIne jAhe2mAM potAnA paTadharane halako pADe che ! na zeha na zarama ! kadAca jJAnI gautama bhUlyA hoya to bhale khAnagImAM prAyazcitta ApI de, paNa eka zrAvaka pAse kSamAyAcanA ! asaMbhava, azakya ! kyAM AnaMda ! kyAM gautama ! paNa mahAjJAnI gautamanI dazA taddana judI hatI. garva, ahaMkAra ne abhimAnane to e jItI cUkyA hatA. zAsananA eka sAcA uttarAdhikArIne zobhe ne chAje tevI vinamratAthI e UbhA thayA. 'sAcuM e mAruM'nA pUjArInA dilamAM potAnA khoTA vidhAnano DaMkha hato. e sIdhA zramaNopAsaka AnaMda pAse pahoMcyA. duniyA to dekhatI ja rahI gaI. 'AnaMda, tame sAcA. mArA asatya vidhAna mATe huM micchA mi dukkaDaM-mAphI icchuM chuM.' jJAnI gautamanA A zabdono zramaNopAsaka AnaMda zo javAba Ape ? enAM netro sajala thaI gayAM. eNe be hAtha joDatAM kahyuM : 'prabhu, mArI chellI ghaDI ujALI ! jJAnIne zobhatI keTalI bhavya namratA ! bhavobhave paNa alabhya evI kevI laghutA ! jaya, prabhu mahAvIrano jaya ! jJAnI gautamano jaya !' AjubAju ekatrita thayelI janatA AMkhamAM AMsu sAthe joI ja rahI ! acAnaka sahunA mukhamAMthI dhvani gAjI UThyo : jJAnI gautamano jaya !' 220 bhagavAna mahAvIra Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa4 kirAtarAja ne dIkSA sAkta nagarano rahevAsI jinadeva nAmano zramaNopAsaka dhaMdhArthe dezAvara kheDato hato. e eka vAra pleccha dezamAM gayo. tenI rAjadhAnInuM nagara koTivarSa hatuM. tyAMno rAjA kirAta hato. jinadeva kirAtarAjanA darabAramAM gayo. ane potAnI pAse rahelAM kImatI vastra, maNi ane ratna bheTa dharyA : kirAtarAja A ratno joI khuza thayo. eNe kahyuM : "kevAM suMdara ! bhalo, kyAM pAkatAM haze AvAM ratno ?' amArA dezamAM. A to zuM, AnAthI paNa suMdara suMdara ratno pAke che.' jinadeve kahyuM. mArI icchA AvA ratnovALA dezane jovAnI che ? zuM tamAro rAjA mane pravAsanI anumati Ape kharo ?" zA mATe nahi ? huM TUMka samayamAM anumati magAvI lauM chuM. pachI ApaNe sAthe jaIzuM." jinadeve sAketarAjane lakhyuM. tyAMthI tarata ja anumati AvI gaI. baMne jaNA zubha dine nIkaLyA, ne sAketa nagaramAM AvI pahoMcyA. A ja vakhate nagaramAM vanapAlake vadhAmaNI khAdhI ke bhagavAna mahAvIra nagara bahAra udyAnamAM padhAryA che. tarata AkhuM nagara e udyAna tarapha cAlI kirAtarAjane dIkSA 221 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIkaLyuM. rAjA paNa ratha joDAvIne ravAnA thayo. kirAtarAje Ama AkhA nagarane bahAra jatuM joI jinadevane pUchayuM : "A badhA kyAM jAya che ? jinadeve kahyuM : "Aja ahIM adbhuta ratnonA eka mahAvepArI AvyA che. saMsAranAM zreSThamAM zreSTha ratno emanI pAse che." kirAtarAje kahyuM : "cAlo tyAre, ApaNe paNa tyAM jaIe, ne e zAhasodAgarane nIrakhIe." baMne jaNA samavasaraNamAM pahoMcyA. kirAtarAja A ajaba sAMIne joI AzcaryamAM paDI gayo. e bhagavAna mahAvIrano Atmika vaibhava joIne khuza khuza thaI gayo. A mahApArInI vANI ene hRdayasparzI lAgI. e Ubho thaIne pAse gayo ne bolyo : "maleccha dezano rAjA kirAtarAja che. apUrva ratno jovA mATe ahIM Avyo chuM. he zAha sodAgara, tamArI pAsenAM ratnonuM bayAna karo." bhagavAna hasIne bolyA : "mahAnubhAva, ratno be prakAranAM hoya che. eka bhAvaratna ne bIjAM dravyaratna !' bhAvaratna-dravyaratna !' kirAtarAja nAma gokhI rahyo. " bhagavAna AgaLa bolyA : dravyaratna aneka prakAranAM hoya che. e kImatI hoya che. caLakATavALAM hoya che, lobhAmaNAM hoya che, chatAM TakAu hotAM nathI. corano, rAjAno, pADozIno ene Dara hoya che. bahu bahu to e A jIvanamAM koIka lAbha karanAra hoya che, paNa sarvathI zreSTha to bhAvaratna lekhAya. traNa prakAranAM e hoya che. eka darzanaratna, bIjuM jJAnaratna, trIjuM cAritraratna, A traNa ratno jenI pAse hoya, ene koI vAtanuM duHkha rahetuM nathI. e parama sukhI thAya che. duniyAnA rAjA enAM caraNa cUme che. enA baMne ra bhagavAna mahAvIra Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhava sukhI thAya che. cora e ratnone corI zakato nathI. rAjA erna laI zakato nathI.' kirAtarAja Ubho thaIne bolyo : 'mane e ratno Apo.' bhagavAne kirAtarAjane dharmopadeza Apyo. kirAtarAjanA haiyAmAM e vasI gayo. eNe dIkSAnI mAgaNI karI. bhagavAne ene dIkSA ApI potAnA ziSyavargamAM sthApana karyo. dIkSA pachInA chatrIsamA comAsAmAM A ghaTanA ghaTI. kirAtarAjane dIkSA A 223 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa nivaga bhagavAne ekatAlIsamuM comAsuM rAjagRhamAM karyuM. e vakhate indrabhUti gautame kAlacakrane mAnavajIvana vize aneka prazno pUchavA. rAjagRhamAM teo cAturmAsa karavA pAvAnagarIe AvyA. ahIMnA rAjA hastipAlanA talATInI kacerImAM teo UtaryA. traNa mahinA pUrA vItI gayA, ne cotho paNa aDadho pUro thavA Avyo. e vakhate bhagavAne potAnA najIkamAM AvI pahoMcelA nirvANasamayanI saune mAhitI ApI. A khabarathI pAvApurInA pratyeka gharane ubare uMbare zokanI chAyA patharAI gaI. AkAzanuM nirmaLa haiyuM paNa tArakavRMdathI vIMdhAI gayuM; ne taLAvanA jaLamAM kamaLa paNa gaMbhIra banI gayAM. re ! Akhare judAI ! jJAnIo kahevA lAgyA : "AnaMdo, prabhu Aje muktine varaze ! dehanI dIvAla vaccethI dUra thaze." prajAjano nizvAsa nAkhatA hatA : 'hAya re, prabhunI A alaukika dehachabI have pharI kyAM ne kyAre nIrakhavA maLaze ? juga juga pachI sAMpaDelI A amRtavANI pharIthI kyAM sAMbhaLavA maLavAnI hatI ? are ! jJAnIonA vacanathI zoka ane AnaMdane samAna lekhavAnI ame mahenata karIe chIe, 224 % bhagavAna mahAvIra Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manane ghaNI rIte manAvIe chIe, paNa AnaMdane sthaLe zoka AvIne besI gayo che, keme karyo haThAvyo haThato nathI ! re ! zuM prabhu ApaNAthI dUra thaze !" devo ne RSio to mIThA zaMkha bajAvI rahyA che, Aja bhagavAnanI jIvanajyota, eka mahAna jyotimAM maLI javAnI. mukti ADe raheluM dehabaMdhana Aje chUTI jaze. ane ApaNo vahAlo vIra muktine jaI varaze ! paNa pAmara bhaktajano potAnA zuSka mukhathI ne saMtapta hoThomAMthI AnaMdano eka avAja paNa kADhI zakatA nathI ! teo kahe che : jANe bhagavAna hajI gaI kAle ja to ApaNI vacce AvyA che; bArabAra varSanI mauna-vAdaLI jANe hamaNAM ja varasI che; baso pAMcaso nahIM, so baso nahIM, poNoso paNa nahIM-hajI to mAtra boMtera varSa ja thayAM che. eTalAmAM deha-muktinI A mathAmaNa zI ! bhAI tamArI vAta samajIe chIe. emane mATe mRtyu e zokano viSaya nathI : paNa jIvanano utsava hoI zake, mRtyuno mahotsava to kyAM manathI thAya? game tevI ajavALI hoya, paNa rAta te rAta ja kahevAya ne ! prabhue to soLa prahara lagInA akhaMDa upadezanI varSA varasAvavI AMrabhI dIdhI hatI. jatAM jatAMya jagatane jeTaluM dharmAmRtanuM pAna karAvyuM teTaluM sAruM. bAre parSadA tanmaya banIne prabhuvANInA amRtanuM pAna karatI hatI. jANe megha anarAdhAra varasato hato, ne dharatI hoMze hoMze ene jhIlatI hatI. divasothI sAnnidhyamAM ne sevAmAM raheto rAjarAjendra iMdra paNa cheka chellI ghaDIe hiMmata hArI beTho. sAja to badhA sajAvyA, mRtyu-mahotsavanI badhIya racanA karI; paNa chellI paLe prabhunA abhAvanI kalpanA ene paNa pIDA karI beThI. nirvANa 225 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ are ! jenA sevA-saMparka vinA rAjapATha bojArUpa lAgatAM, e maMgalamUrti Ama cAlI jaze, to kone AdhAre, konA utsAhavacane A rAjadhurA kheMcAze ? AtmAnI snehabaMsarI vinA zeM jivAze ? : ekatra thayelAM aneka nara-nArIonI vatI iMdrarAje prabhune prazna karyo 'bhagavAna, ApanAM garbha, janma, dIkSA ane kevaLajJAna hastottarA nakSatramAM hatAM ne !' bhagavAne javAbamAM kevaLa hakAradarzaka mAthuM halAvyuM. 'e nakSatramAM bhasma graha saMkrAnta thAya che. aniSTa bhAvinI e AgAhI kahevAya ne ?' bhagavAne pUrvavat hakAra bhaNyo. 'to prabhu, Apa to samartha cho, sarvajJa cho, sarvazaktimAna cho. ApanI nirvANaghaDIne thoDI laMbAvI na zakAya ?' iMdranA manamAM UMDe UMDe icchA hatI ke eka vAra nirvANaghaDIne AgaLa dhakelavAmAM Ave to pachI vaLI joI levAze. aNIno cUkyo so varSa jIve. bhagavAna megha jevI vANIthI bolyA : 'iMdrarAja, moha vivekane mAre che, mATe ene aMdha kahyo che. mArA nazvara deha pratyeno tamAro moha Aje tamane A bolAvI rahyo che. nikaTa rahyA cho, jJAnI thayA cho, chatAM bhAkheluM bhUlI gayA ke AyuSyanI eka kSaNa paNa sura, asura ke mAnava koI vadhArI zakatuM nathI. dehanuM kAma-janmanuM kAraNa ne mRtyunI garaja-sarI gaI, have AyuSyanI eka kSaNa ane eka kSaNano eka kaNa paNa bojArUpa che. zaMkanA hAthamAM pAtra tyAM sudhI zobhe jyAM sudhI ene peTapUrti mATe gheraghe2thI bhikSAnI jarUra che. zaMka maTIne e rAjA thAya, pachI paNa e pAtra laIne phare to ? iMdrarAja ! juo, paNe kadI na karamAtI amara vasaMta khIlI rahI che. sat, cit ne AnaMdanI kadI na AthamatI uSAM UgI rahI che ! svAgata mATe sajja thaIe !' iMdrarAja zaramAI gayA, pagamAM paDyA. ekatrita medanImAM prabhu vIranA aMtevAsIo paNa hatA. 226 5 bhagavAna mahAvIra Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANa karAtA i namAM L ikono ShawA. eka F, : . : - RTE LT | u cha7es 700 700 6000 700 8000000 - - * . T tae tUTatI dhIrajavALA bhaktajanone ekaThA karIne khAnagImAM AzvAsana ApavA mAMDyuM. koI khAnagI vAta teo jANatA hoya tema kahevA lAgyA : nirvANa % 227 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhale bhagavAna game te kahe, paNa hAlamAM nirvANa nahIM svIkAre : te eka ne eka be jevI vAta che. ame aMtevAsI chIe eTale aMdaranI vAta jANIe chIe." ' "kaI vAta jANo cho ?' zrotAvarga prazna karato. "amane barAbara yAda che, ke bhagavAne potAnA priya ziSya maharSi gautamane eka vAra kahyuM hatuM ke ApaNe baMne ekasAthe eka divase siddha (ekane kevaLajJAna, ekane siddhipada) thaIzuM. Aje temaNe ja maharSi gautamane dharmabodha devA bIje gAma mokalyA che. jaLa-mInanI prIta emanI che. jemanA vinA eka kSaNa paNa jIvI zake nahIM evA gautamasvAmInA AvyA vagara bhagavAna kaMI deha choDI deze? zAMti dhAraNa karo ! A to prabhunI lIlA che ! ApaNI parIkSA che." A vAtathI AkhA samudAyamAM AsAezanI lAgaNI prasarI rahI. haiyAmAM hiMmata AvI gaI, paNa bhagavAna to aMtima kriyAmAM magna hatA. paryakAsane birAjyA hatA. bAdara manoyoga ne vacanayoga rUMdhIne kAyayogamAM sthita thayA hatA. thoDI vAramAM bAdara kAyayogamAMthI sUkSma kAyayogamAM praveza karyo. vANI tathA mananA rAyayogane rUMdhyA. AyuSyanI zIzImAMthI chello kaNa jharatA hatA, ne e paNa have pUrNa thavAnI taiyArImAM hatA. duvidhAmAM paDelo janasamUha emanI sahasa sUryanI kaLAthI tapatI mukhamudrA sAme nIrakhI rahyo. sahunA zvAsa UMcA hatA. sahunA moM para oziyALApaNuM hatuM. prabhue chello sUkSma kAyayoga paNa rUMdhyo. sarvakriyAono uccheda karyo, ne AMkhone AMjI denAruM tejavartuLa pragaTa thayuM. tArAgaNothI vibhUSita amAvAsyAnI rAtri ekAeka alaukika prakAzathI jhaLahaLI UThI. - cAre tarapha jaya jayanAda saMbhaLAyA. 228 bhagavAna mahAvIra Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'prabhu nirvANa pAmyA !' havAmAM zaMkha phUMkAyA, vanamAM duMdubhi vAgyAM. saMsArane jhaLahaLAvI rahelo mahAdIpaka aMtaracakSuone ujamALa karI carmacakSuothI sAmethI bujhAI gayo. mohanI dAruNa paLo para iMdrarAja vijaya meLavI have svastha thatA hatA ne kahetA hatA : 'dIpaka peTAvo ! dIpAvalI raco ! prabhu nirvANa pAmyA !' amAvAsyAnI e rAta aneka dIpakothI jhaLahaLI UThI, paNa keTalAka zaMkitonuM hRdaya pelA moTI moTI vAto karI AzvAsana ApanAra aMtevAsIo pAsethI guru gautamane ApelA vacananI hakIkatano javAba mAgavA utsuka hatuM; paNa teoe to prabhunI gerahAjarImAM jIvavuM azakya lAgavAthI anazana laI lIdhuM hatuM. have to teo na bolavAnA hatA--na cAlavAnA hatA ! bIjI tarapha prabhuno nirvANa-utsava racAI rahyo hato; zaMkha, mRdaMga ne paNavathI AkAza guMjI rahyuM hatuM. nirvANa 7 229 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pas dIve dIvo peTAya nirvANanI rAtanuM prabhAta hajI khIlyuM nahotuM, tyAM samAcAra AvyA ke dharmabodha ApIne bIje gAmathI pAchA vaLatAM guru gautamane prabhunA nirvANanI jANa thaI gaI che. emanuM rudana vaja-haiyAMne paNa bhede tevuM che. emanA rudananA zokabhArathI pRthvI paNa bhIMjAI gaI che, ne latAo parathI phUla karamAI karamAIne pRthvI para jharI rahyAM che, ne kamaLavela mUrajhAI rahI che. AkhuM vAtAvaraNa zokAkula che. e mahAjJAnI bALakanI jema vyAkuLa banI gayA che; yuvAna vidhavAnI jema kalpAMta karI rahyA che, potAne sAta khoTano dIkaro phATI paDe ne vRddha bApa jevo vilApa kare evo vilApa karI rahyA che ! amArAthI e joI na zakAyuM, eTale ame tyAMthI cAlyA AvyA. guru gautama AkAza sAme garjanA karI paDaghA pADe che : "prabhu! evAM te kayAM mArAM mahApApa hatAM ke jIvanabhara sAthe rAkhIne aMtakALe aLago karyo ? zuM tamArAM vacana mithyAM hatAM ? are, mithyAM kema karIne mAnI zakuM ? pachI Ama kema ? A to jJAnInuM rudana. AvA karuNa svarabhAra to saMsAramAM koInA joyA nathI. mAnavInAM dhabakatAM haiyAM thaMbhI jAya evAM e zokasvara ! saMsArano koI bApa, koI mA, koI pativratA, koi putra, koI bahena AvuM kadI raDI nahi hoya ! yogInAM AvAM amUlakha AMsu saMsAre janma dhArI kadI joyAM nahIM hoya ! 230 4 bhagavAna mahAvIra Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkhI medanI navI vedanA anubhavI rahI. iMdrarAja vicArI rahyA ke ajJAnIne samajAvavo sahela che, paNa A jJAnIno zokabhAra kaI rIte haLavo karI zakAya ? samajune zI rIte samajAvAze ? malyane taravAnuM kema zikhavADaze ? sahu ajaba mUMjhavaNa anubhavI rahyA. pagale pagale, paLe paLe guru gautama samIpa AvI rahyA hatA. pAvApurInA suMdara pradeza para gopajanonI baMsI bajI UThI : prabhAtI raMgo AkAzamAM purAyA ke guru gautama AvatA dekhAyA. e mahAguru dhIra, svastha pagale cAlyA AvatA hatA. kSaNa pahelAMnA saMtApa jANe hatA ja nahi. A zuM ? kalpanA bahAranuM dRzya ! mahAgurunA mukha para vilApane badale, rudanane badale, hAyakArane badale apUrva zAMti ne alaukika teja ramatAM hatAM. temanAM netromAM prAptasiddhino navIna AnaMda bharyo hato ! are, mahAguru to prazAMta che ! AkhI medanI utkaMThAmAM najIka sarI. "prabhu gayA !" iMdrarAje guru gautama pAse bolavAnI hiMmata karI. hA, e gayA ne ApaNe tarI gayA. iMdrarAja, hADacAmanI mohamAyAnI dIvAlo bhedAI gaI. bhagavAnanA jIvanathI mane je na prApta thayuM, te bhagavAnanA nirvANathI prApta thayuM. mahAprabhunA nirvANe mArA nirvANanAM paMthane nizcita karyo. mArI siddhinAM dvAra khUlI gayAM." zuM Apane mahAjJAna-kevaLajJAna Upajyu ? Apa siddhabuddha thayA ?' hA." "kema karIne ?' 'iMdrarAja, sAMbhaLavuM hoya to sAMbhaLI lo ! bhagavAnano huM ekAMtarAgI bhakta hato ane e ekAMtarAga mArI pragatine hAnikAraka nIvaDyo hato. Atmika pUjAne badale meM vyaktipUjA AdarI hatI. bhagavAnanA Atmika guNa karatAM emanA dehano huM vizeSa pUjArI banyo hato. bhAvane badale dravyano pUjArI banyo hato - ne chatAM huM to mAnato ke meM to bhAvapUjA ja AdarI che. prabhunI bakSisano pahelo adhikArI huM, paNa prabhuno viraha mAre mATe asahya hato. e asahyatA ja mArI azakti hatI. e kAraNe aneka nAnA navadIkSita dIve dIvo peyaya % 231 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhuo, jhaTajhaTa sAdhyane varI gayA, ne huM evo ne evo beTho rahyo.' guru gautama thobhyA. vaLI bolyA : 'bhagavAna ghaNI vAra mane kahetA : 'gautama, moha ane bhrAntinuM rAja sarvatra phelAyeluM che. asaMkhya koTi prakAza cokhAbhAra rajakaNothI Avarelo rahe che. tane kyAM khabara che ke rAga evI cIja che, ke je hajAro varSanA svAdhyAya-saMyamane, tapa-titikSAne veDaphI de che. sAgaranA sAgara oLaMgI nAkhanAra samartha AtmAne khabara nathI hotI ke keTalIka vAra kinArA pAse AvIne emanuM vahANa DUbe che. 'sUraja chAbaDe DhaMkAyo, evI kahevata keTalIka vAra jJAnIo ja sAcI pADe che. kAraNa ke vizvajIvananA sarva niyama camarabaMdhI ke cakravartI sahune sarakhA sparze che. gautama ! badhAM zubha-azubha, priya-apriya, dharmAdharma tyAgI de ! nirAlaMba bana ! AlaMbana mAtrathI tAre chUTavuM ghaTe. e vinA siddhi na saMbhave ! 'gautama, pharIne kahuM chuM, hADacAmanI dIvAlo bhedI nAkha ! kSaNabhaMgura dehane naja2thI aLago kara ! bAhya taraphathI dRSTi vALI AMta2 tarapha jA ! tyAM gautama paNa nathI, mahAvIra paNa nathI, guru paNa nathI ke ziSya paNa nathI ! sarvane samAna banAvanA2I parama Atmajyoti tyAM vilasI rahI che. e jyotino upAsaka thA.' guru gautama ATaluM kahIne thaMbhyA. aMtaramAM AnaMdano mahAsAgara bharatIe caDyo hoya, tevI temanI mukhamudrA hatI. mANasanI mukhamudrA ja aMtaranI ArasI che ne ! thoDI vAre vaLI guru gautama bolyA : 'paNa bhaktajano, huM mAnato ke prabhu A badhuM bIjA koIne lakSIne kahe che. saMsAramAM gautame to AsaktimAtra choDI che ! paNa aMtarane UjaLe khUNe eka azakti bharI hatI, eka Asakti chupAI hatI, ne te prabhunA deha paranA mamatvanI. deha to kSaNabhaMgura che, ciraMjIva to mAtra AtmA che; e huM jANato hato : kSaNabhaMguranI upAsanA na hoya, ema huM sahune kaheto hato, paNa huM ja bhUlyo ! bIjAne ajavALe dorI huM pote aMdhAre cAlyo. 'prabhu to badhuM jANatA hatA. chellI paLe mane aLago karI prabhue mArI 232 5 bhagavAna mahAvIra Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhramaNA, mAro moha dUra karI, potAnuM vacana pALyuM. prabhunuM mRtyu to marI gayuM hatuM-mAruM paNa mRtyu have marI gayuM. Aja huM kRtakRtya thayo. mArA hRdayamAM aneka dipakono prakAza jhaLahaLI rahyo che. Aje mArA navajIvananI prathama uSA UgI che.' "prabhue nirvANa pAmI saMsArane sadAne mATe akhaMDa prakAza, na bujhAya tevI jyoti, mANasa na bhUlo paDe tevo dharmamArga batAvyo che. e mArge sahu jajo. jaya ho mahAprabhuno ! medanI guru gautamanA pAyane vaMdI rahI. navIna varSanuM khuzanumA prabhAta aura khuzanumA banI rahyuM. nI eka dIve dIvo pesaya 233 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIranA 27 bhava 4. 1 3. 1. nayasAra grAmamukhI 2. saudharma devalokamAM deva 3. marIci rAjakumAra pAMcamA brahmalokamAM deva 5. kauzika brAhmaNa ku. puSpamitra brAhmaNa 7. saudharma devalokamAM deva agnidyota brAhmaNa 9. IzAna devalokamAM deva 10. agnibhUti brAhmaNa 11. sanatakumAra devalokamAM deva 12. bhAradvAja brAhmaNa 13. mAhendra devalokamAM deva 14. sthAvara brAhmaNa 15. brahmadevalokamAM deva vizvabhUti rAjakumAra ane saMyamanI ArAdhanA temaja | niyANuM 17. zukadevalokamAM deva 18. tripRSTha vAsudeva 19. sAtamI naraka 20. siMha 21. cothI naraka 22. manuSyabhava ane saMyama grahaNa 23. priya mitra cakravartI saMyamagrahaNa 24. mahAzukra nAmanA devalokamAM deva 25. naMdana rAjakumAra, cAritragrahaNa ane tIrthaMkara nAmakarmano nikAcita baMdha 27. prANata nAmanA dasamA devalokamAM deva 27. zramaNa bhagavAna mahAvIra 234 % bhagavAna mahAvIra Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIra A 235 krama 1. 3. 4. vi.saM. pUrve cyavana kalyANaka |544 nAma bhagavAna mahAvIranAM pAMca kalyANaka janma kalyANaka dIkSA kalyANaka kevaLajJAna kalyANaka 543 513 501 nirvANa kalyANaka|471 I.sa. pUrva 700 599 59 557 527 tithi aSADha suda 6 caitra suda 13 kArtika vada 10 vaizAkha suda 10 Aso vida amAsa sthaLa brAhmaNakuMDagrAma nagara kSatriyakuMDagrAma nagara kSatriyakuMDagrAma nagara jaMbhiyagrAma RjuvAlikA nadIne kinAre pAvApurI pradeza videha janapada, u. bihAra videha janapada, u. bihAra videha janapada, u. bihAra vartamAna bihAra vartamAna bihAra Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdha * garbhadhAraka (prathama mAtA) prathama pitA mAtA pitA kAkA moTAbhAI bhAbhI bahena patnI putrI jamAI dauhitrI parivArano paricaya nAma devAnaMdA RSabhadatta trizalA siddhArtha supArzva naMdivardhana jyeSThA sudarzanA yazodA priyadarzanA jamAlI zeSavatI sthaLa brAhmaNakuMDagrAma brAhmaNakuMDagrAma videha janapatha kSatriyakuMDagrAma kSatriyakuMDagrAma vaizAlI kSatriyakuMDagrAma kSatriyakuMDagrAma kSatriyakuMDagrAma kSatriyakuMDagrAma gotra jAlaMdhara koDAla vasiSTha kAzyapa kAzyapa vasiSTha vasiSTha kauRsinya kAzyapa 236 2 bhagavAna mahAvIra Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIra A 237 krama ny 3 kara 6 5. 6. 5 varSa sthaLa 1 karmAragAma 1 7 bhagavAna mahAvIranA judA judA upasargo asthikagAma ra 2 4 corAka uttara vAcAlA najIka surabhipura 12. 11 13. 13 kalaMbukA 5 lADhabhUmi 8 ka kupikA sanniveza Ga zAlizIrSa lohArgalA 10 8 11 - vaja zuddha bhUmi, lADha-rADha pradeza, anArya pradeza prakAra govALiyAe karelo upasarga zUlapANi yakSa caMDakauzika sarpano upasarga sudaMSTra deva dvArA upasarga kUvAmAM jhaboLavuM mArIne doraDAthI bAMdhyA anArya pradeza evA rADha-lADhanI bhUminA upasargo mAra mAryo ane pakaDyA kaTapUtanA vyaMtarI dvArA zIta upasarga mahAvIranI dharapakaDa mAnavakRta krUra upasargo daDhanA peDhAla grAmanuM polAsa caitya saMgamadeva dvArA vIsa upasargo SammANi govALa dvArA kAnamAM khIlA ThokavAno ane khIlA kADhavAno upasarga Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. bhagavAna mahAvIranA 11 gaNadharo pitAnuM nAma mAtAnuM nAma thayelo saMdeha vasubhUti vasubhUti vasubhUti 10. nAma gAma indrabhUti gobara agnibhUti gobara vAyubhUti gobara vyakta kullAga sudharmA maNDita acalabhrAtA metArya 11. prabhAsa kullAga maurya mauryaputra maurya akammita mithilA kauzala vacchapura rAjagRhI dharmapriya dhammila dhanadeva maurya deva vasu datta bala pRthvI pRthvI pRthvI vAruNI dilA vijayA vijayA jayantI nandA varuNadevI abhibhadrA AtmA karma zarIra eja jIva paMcabhUta janmAntara baMdha deva nArakI puNya paraloka mokSa 238 2 bhagavAna mahAvIra Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 gaNadharonuM kula AyuSya nAma kevalI kula paryAya AyuSya 12 92 18 70 18 | 80 krama gRhavAsa | cha vasthA vAsa | paryAya 1. indrabhUti | pa0 30 agnibhUti 3. | vAyubhUti 42 10 4. | vyakta | 50 vyakta 12 sudharmA 6. | maDita maDita 53 14 | mauryaputra 8. akalpita 9. | acalabrAtA 36 12 metArya 36 100 83 21 14 16 78 kara 6 2 10. -- 11. prabhAsa 16 1 3 bhagavAna mahAvIra jI 239 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammo maMgalamukkiTaM ahiMsA saMjamo tavo / devA vi taM namasaMti jassa dhamme sayA maNo / / - zarthAnika sUtra, - dharma utkRSTa maMgala che. ahiMsA, saMyama ane tapa enAM mukhya aMga che. jenuM mana hamezAM dharmamAM lAgeluM rahe che, tene to devo paNa namaskAra kare che. - dazavaikAlikasUtra, 1-1 240 % bhagavAna mahAvIra Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1978-81-89160-97-5 8818911609 7511 Jain Education loternational